Ev telefonu sokağa çıkacak
CÜNEYT TOROS
Türk Telekom, Türkiye'de geliştirilen uygulamayla ev ve iş telefonlarının konuşma ağını hızlı internetin kullanıldığı her mekâna ve açık alana WiFi ceplerle genişletecek Türk Telekom CEO'su Paul Doany, dizüstü bilgisayar ve hızlı internet üzerinden sanal telefonu kullanarak ceple sabit telefonu tek numarada birleştiren çözümü dünyaya ihraç edeceklerini söyledi..
Bu yıl içinde halka açılarak, Türkiye'nin büyük borsa şirketleri arasına giren Türk Telekom, telekomünikasyon sektöründe ilk kez bir Türk şirketi tarafından bulunan hizmeti sunmaya hazırlanıyor. Türk Telekom CEO'su Paul Doany grubun teknoloji şirketi Argela tarafından bulunan WiFi üzerinden sabit telefonun ev ve ofis dışında kullanımı uygulamasına geçeceklerini açıkladı. Buna göre, ev telefonu üzerinden internetin bulunduğu her noktadan telefon konuşmasına olanak tanınacak. Bir sonraki aşamada Telekom bu hizmeti WiFi'li cep telefonlarına uyumlu hale getirecek. Doany, sorulamızı şöyle yanıtladı:
* GSM kullanıcıya ciddi anlamda özgürlük tanıyor. Kullanımı alanı geniş ve mekâna bağımlılık yok. Bununla nasıl rekabet edeceksiniz?
Biz kullanımı daha fazla artırmak için hem ses hem de veri tarafında daha kişisel ürünler yaratmaya çalışıyoruz. Örneğin, ev telefonunu cebinizde taşımanıza imkân veren bir ürün üzerinde çalışıyoruz. Bu çok maliyet etkin bir çözüm olacak. Buna yakınsama diyebiliriz. Ama dünyada türünün ilk örneği olacak. Bu tam anlamıyla bir Türk inovasyonu olarak ortaya çıkacak. Öncelikle taşınabilir bilgisayarlarda kullanılacak, daha sonra bu uygulamaya cep telefonu da eklenecek. Bugün evinizde bir sabit hat var. Bizim buradaki felsefemiz çok açık. Evde ya da işyerindeyseniz, her zaman sabit telefonu kullanmanız daha iyi. Şu anda WiFi hotspot alanlarımız var. Buralarda ADSL kullanabiliyorsunuz. Buradan çıkan fikir şu; Eğer siz ofisinizde ya da hotspot alanındaysanız, ev telefonuzu üzerine alacağınız bir uzantı numarasıyla örneğin laptopunuz üzerinde telefon görüşmesi yapabileceksiniz. Bunun bir sonraki aşaması, WiFi telefonla yapabilirsiniz veya WiFi özelliği olan cep telefonunuzla ev telefonunuz üzerinden görüşme yapabileceksiniz. Bunun içinde hem sesli hem de normal mesaj da olacak.
* Bu ulgulamanın aboneye avantajı ne olacak?
İnternetin kapsamı olan herhangi bir yerde şebeke sizi uzantı numarası ile algılayacak ve görüşme yapabileceksiniz. Bunu cep telefonu üzerinden de yapacaksınız. Ama müşteri çok düşük fiyatlara istediğiniz kadar konuşabilecek. Bunun özelliği bu hizmetin kişisel olması. Örneğin evdeki hattınızı dört kişilik bir aileden tüm aile bireyleri kullanıyor.
3N'yi destekliyoruz, yatırım yapanla şehir içi rekabet yaparız
* 3N'nin Türkiye'de olmasını desteklemiyor musunuz?
Biz Üçünçü Nesil (3N) mobil şebekeyi tümüyle destekliyoruz. Bu Avea için çok önemli fırsat. Buradaki problemimiz 3N'nin kendisiyle ilgili değil. Burada önemli olan hem ihalenin koşulları hem de numara taşınabilirliğiydi. Bizim burada bütün söylediğimiz, 3N'den önce numara taşınabilirliğinin çok iyi oturmuş ve kullanılıyor olmasıydı. Numara taşınabilirliği bir mahkeme açılması yoluyla durduruldu. Yaklaşık 1.5 yıl oldu ve mahkeme sürüyor. Bu nedenle, 3N'yi kimse değil, bizce bu mahkeme süreci durdurdu.
* Şehir içinde rekabetin önündeki engelin Türk Telekom olduğu söyleniyor. Siz gerçekten şehir içi rekabeti istemiyor musunuz?
Türkiye'de şehir içi konuşmada rekabet yok. Ama talep de yok. Zaten uzak mesafe görüşmelerinde IP üzerinden görüşmeler yaptırılıyor ve rekabet var. Burada ciddi oranda pay alanlar var. Türkiye'de rekabetin odak noktasını kurumsal müşteriler oluşturuyor. Toplam ses trafiğinin artması bu Telekom üzerinden olur olmaz önemli değil toplamda eğer yükselirse bu rekabet için de iyi olur. Türkiye'de rekabeti konuşurken, eski dönem fiyat üzerinden rekabet düşüncesini bir yana bırakmak gerekir, uzun dönemli bir rekabet stratejisi, geleceği hesaba katan bir rekabet stratejisini konuşmak gerekiyor. Çünkü ileride rekabet büyük oranda genişbant internet hizmetlerinde olacak. Bu alan da rakiplerimizin çok az yatırım yaptığı bir alan. Ancak bu yıl birkaç şirketin yatırım yapacağını umuyorum. Ve birkaç büyük ve güçlü rakip olmasını bekliyoruz. Bu oparatörleri bir gün genişbant tarafına odaklandıkları zaman ses üzerinden rekabete ihtiyacı olmayacak. Avrupa'daki piyasaya baktığınız zaman bu çağrı bazlı aramada kar olmadığını görecekler. Çünkü fiyat bazlı rekabette sürekli düşen fiyat şirketleri zor durumda bırakıyor. Bu rekabet modeli kendi içerisinde zorluk içeriyor. Bazı rakiplerimizin bazı alanlarda fiber döşediğini görüyoruz. Bundan memnunuz, çünkü o zaman istedikleri fiyat rekabetini ayrıca önemli olan hizmette rekabeti getirebilirler. Ancak yatırım yapmaları gerekiyor.
ADSL'de hedef Türkiye'deki evlerin yarısı
MARKA bilinirliği Türk Telekom'un algınlanması ve algı değiştirilmesi konusunda çok başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Türk Telekom'un geliştirdiği hizmetlerin ihracının da çok önemli bir hedef olduğunu düşünüyorum. Ben Türk Telekom'un borsada kote olan bir şirket olmasından oldukça mutluyum. Bizim artık küçük yatırımcılarımız var. Eğer halka açık şirketseniz raporlamanız ve hesap verilebilirlik çok katı kurallara bağlı. Halka açık bir şirkette düzenli raporlama sizi dünyadaki benzer şirketlerle daha rahat karşılaştırma imkanı tanıyor. Bu da önemli oranda motiveyiz çünkü kendi paramızı da bu şirkete yatırdık.
* ADSL yıl sonunda 6 milyon aboneye ulaşıyorsunuz. Buradaki orta vadeli hedefiniz nedir?
Biz şu anda Türkiye'deki toplam hanehalkının yüzde 27- 28'ine ulaşabiliyoruz. Bu asılında çok kolay yüzde 40-41'lik seviyelere çıkabilir. Özellikle eğitime yapılan katkılar ve öğrencilerle. Bu rakam, bugünkü fiyat seviyeleriyle ulaşılabilecek maksimum miktar. Ancak gelecekte vergi düzenlemeleri ve ülkedeki gelir düzeyinin artmasıyla toplam hanehalkının yarısına ulaşabilirsiniz. Bu da ilk etapta 8 milyon hane demektir.
* Sabit telefon konuşmaları tüm dünyada olduğu gibi sizde de düşüyor. Bu düşüşü durdurabilecek misiniz?
Bizim hedefimiz, ki bunu halka arz sürecinde yaptığımız roadshow'larda da anlattık, bu yıl sonuna kadar ses gelirlerimizi aynı seviyede tutmak. Türkiye'de taşınan toplam ses trafiğinin ne kadarı cepten, ne kadarı sabit hattan bu önemli. Son üç yılda Türkiye'de toplam ses trafiği içinde sabit telefondan taşınan sesin oranı yüzde 70'lerden yüzde 55'ere geriledi. Bunu Avrupa ülkeleri ile karşılaştırdığınızda, bu oran yaklaşık yüzde 40 olduğunu görürsünüz. Ancak Almanya ve İngiltere gibi ülkelerde bu oran yüzde 50'lerde. Biz şu anda bu ortalama seviyeye gelmiş durumdayız.
STC, Oger'in tamamını 2010'a kadar alamaz
* Türk Telekom'un özelleştirilmesi sırasında Oger Telecom'un Kasım 2008'e kadar yönetimi bir başka gruba satamayacağınıza dair madde vardı. Bu yıl süre doluyor. Suudi Telecom'a Oger'in yüzde 35'ini satmıştınız. Buna bağlı olarak Telekom'un sahipliği ile ilgili bir değişiklik olacak mı?
Biz bu yıl içinde Oger Telecom'un yüzde 35'ini Suudi Telecom'a sattık. Ancak onlarla yaptığımız bu satış anlaşmasında da bir kilit koyduk. O da şuydu. Suudi Telecom (STC) hiçbir şekilde 2010'a kadar Oger Telecom'un çoğunluk hissesine sahip olamaz. Ayrıca başkalarından alarak da bunu yapamaz. Bizim Deutsche Bank ve ABN Amro gibi bazı banka hissedarlarımız da var. Bunlardan hisse alarak da 2010'a kadar çoğunluğu alamaz. Bu bir nevi yönetimdeki bağımsızlığı korumak için yapılmış bir anlaşma. Yine sermaye artırımı sırasında da rüçhan hakkı yoluyla da kontrolü alamaz. Kısacası 2010 yılına kadar hiçbir şekilde kontrolü ele geçiremez.