Asgari Ücret Zammı Öncesi Fiyat Artışları Başladı

Asgari ücret ve emekli maaşı artışları öncesinde, özellikle perakende sektöründe geçmiş yıllarda yaşanan yüksek fiyat artışları yeniden gündeme geldi. Uzmanlar ve sektör temsilcileri, maaş zamlarının ürün fiyatlarına etkisinin en fazla yüzde 5 olduğunu vurgularken, bu oranın üzerindeki artışların fırsatçılık olarak değerlendirildiğini belirtiyor. Henüz 2026 yılında uygulanacak asgari ücret için rakamlar masaya gelmemiş olmasına rağmen, birçok işletme ürün fiyatlarına zam yapmaya başladı. Gıdadan giyime, sanayi ürünlerinden hizmet bedellerine kadar pek çok alanda fiyat etiketleri değişirken, işletmeler bu artışları genellikle "asgari ücret zammı" ile gerekçelendiriyor. Ancak, asgari ücret henüz belirlenmeden yapılan bu zamların ardından, rakam kesinleştikten sonra bir kez daha fiyat artışı yaşanıyor. Böylece, bir asgari ücret zammı için en az iki kez fiyat artışı uygulanıyor.

Perakende Sektöründe Fiyat Artışlarının Gerekçeleri

İstanbul Perakendeciler Federasyonu Yüksek İstişare Konseyi Üyesi Faruk Güzeldere, bu durumu fırsatçılık olarak nitelendiriyor. Güzeldere, pandemi sonrası piyasa koşullarının değiştiğini ve ticaret ahlakının bozulduğunu ifade ederek, bir işletmede personel maliyetinin ürün fiyatına etkisinin ortalama yüzde 10 civarında olduğunu belirtti. Asgari ücret artışının ürün fiyatına etkisinin ise yüzde 3 ila yüzde 5 arasında değiştiğini vurguladı. Hizmet sektöründe bu oran daha yüksek olabilse de, üretim sektörlerinde ham madde maliyetinin ön planda olduğu ve ücret zammı kadar fiyat artırmanın fırsatçılık anlamına geldiği ifade edildi.

Ticaret Bakanlığı'nın Denetimleri

Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artışlarına karşı denetimlerini sıklaştırdı. Zincir marketler ve büyük perakendecilerle yapılan toplantılarda, işçilik maliyetinin fiyatlara etkisinin sınırlı olduğu ve "asgari ücret arttı" gerekçesiyle fiyatların artırılmaması gerektiği iş dünyasına iletildi. Denetim ekipleri sahada fahiş fiyatları incelemeye devam ediyor ve aykırılık tespit edilmesi durumunda idari para cezaları uygulanıyor.

Gıda Fiyatlarında Son Durum

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB)'nin kasım ayı verilerine göre, markette takip edilen 42 ürünün 18'inde fiyat artışı yaşanırken, 24 üründe ise fiyatların gerilediği tespit edildi. Temel gıda maddeleri ile meyve ve sebze gruplarında en fazla ucuzlama görüldü. Küresel piyasalarda ise Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre gıda fiyatları artış eğilimini sürdürdü; ekim ve kasım aylarında ise yatay seyre geçti.

Kira Artışları ve Sektörel Beklentiler

Faruk Güzeldere, gıda perakendeciliğinde yaz döneminin zayıf geçtiğini ve yıl sonu için de benzer bir tablo öngördüklerini belirtti. Gıda fiyatlarında düşüş yaşansa da tüketicilerin temkinli alışveriş yaptığını ifade etti. Ayrıca, marketçilikte en büyük gider kalemlerinden birinin kira bedeli olduğunu vurgulayan Güzeldere, geçen yıl 200 bin lira olan bir market kirası için bu yıl 1 milyon lira talep edildiğini söyledi. Kira artışlarının altın fiyatlarındaki yükselişe paralel olarak belirlendiği de belirtildi.

• Maaş zamlarının ürün fiyatlarına etkisi en fazla yüzde 5 olarak değerlendiriliyor.
• Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artışlarına karşı denetimlerini sürdürüyor.
• TZOB verilerine göre kasım ayında 24 üründe fiyatlar geriledi.
• Kira bedellerinde ciddi artışlar yaşanıyor.