'Ücretsiz yabancı dil kutuphaneleri olusturulmalı'

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) analisti Başak Çoşkun Demirpolat'ın hazırladığı, "Türkiye'nin Yabancı Dil Öğretimiyle İmtihanı, Sorunlar ve Çözüm Önerileri" başlıklı analiz yayımlandı. Analizde, Turkiye'de yabancı dil ogretiminin mevcut durumu ele alındı ve cesitli oneriler sunuldu.

Son duzenlemelerle yabancı dil ogretiminin ilkokul 2. sınıfa kadar indiğine, lise hatta üniversite bitene kadar yabancı dil eğitimi alındığının altı çizilen analizde, bu iyilestirmelere ve politikalara rağmen yabancı dil ogrenilemedigi ya da ogretilemediginin öne cıktığı belirtildi.

Turkiye'nin ulusal ve uluslararası olceklerde Ingilizce karnesinin de ortaya konduğu analizde, 2014 Ingilizce Yeterlik Indeksi (EPI) verilerine yer verildi. Analizde, Türkiye'nin EPI puanına bakıldıgında 47,80 ile cok dusuk yeterlik aralıgında oldugu bilgisi paylaşıldı. EPI verilerine gore, Türkiye, indekste 24 Avrupa ulkesi icinde 24. sırada, toplamda ise 63 ulke arasından 47. sırada bulunuyor. Çok yüksek yeterlilik seviyesine sahip ülkeler içinde Danimarka, Hollanda, İsveç, Finlandiya, Norveç, Polonya ve Avusturya yer alırken, Türkiye'nin de dahil olduğu çok düşük yeterliliğe sahip ülkeler arasında, Ürdün, Katar, Tayland, Sri Lanka, Venezuela, Guatemala, Panama, El Salvador, Kazakistan, Fas, Mısır, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Cezayir, Kamboçya, Libya ve Irak bulunuyor.

Analizde, Turkiye'nin dil eğitimde sınıfta kalmasına sebepleri arasında, ogretmen yetistirmeyle ilgili yetersizlikler, yabancı dil ogretmenlerinin yeterliklerinin KPSS ve OABT gibi alanın dogasına uygun olmayan coktan secmeli sınavlarla belirlenmeye calısılması, kalabalık sınıflar ve donanım yetersizligi gibi fiziksel sartlar, egitim materyallerinin nitelikleri, yabancı dil ogretimiyle ilgili ortak bir ogretim yontemi ve felsefesinin benimsenmemesi ve yabancı dil ogretim surecinin denetlenmemesi gibi unsurlar sayıldı.

Bu dogrultuda yabancı dil ogretimindeki sorunları cozmeye yonelik oneriler sunuldu. Yabancı dil ögretmenlerinin hizmet öncesi egitimine ilişkin sorunlara dair, üniversitelerde yabancı dil ogretmenligi alanlarına belli kalite standartları getirilmesi, yabancı dil ogretmeni yetistiren yuksek ogretim kurumlarında 'native speaker' (anadil) akademisyenlerin istihdam edilmesi, yabancı dil ogretmeni adaylarının hizmete baslamadan once yabancı dilin konusuldugu ulkeye gitmesinin sağlanması önerildi.

"Öğretmenler test değil mülakatla seçilmeli"

Yabancı dil ögretmenlerinin istihdam edilme bicimleriyle ilgili ise alan dısından yabancı dil ogretmeni olarak atanmıs ogretmenlerin tespit edilip alanlarına gecis yapmalarının saglanması ya da hizmet ici egitimin bu ogretmenlere zorunlu hale getirilmesi, yabancı dil ogretmenlerinin meslege atanırken coktan secmeli test yontemiyle degil, mulakat, ornek ders anlatımı gibi yeteneklerini ortaya koyacakları bir yontemle secilmesi gibi öneriler sıralandı.

Yabancı dil ögretiminde fiziksel sartlarla ilgili cozum önerileri arasında da yabancı dil sınıflarında sınıf mevcudunun önemine dikkat çekilerek, kalabalık okullarda sınıf mevcutlarının azalması icin cozumler getirilmesi gerektiği belirtildi.

Fiziksel şartlara ilişkin getirilen diğer öneriler şöyle:

"Sınıflardaki teknolojik alt yapılar, yabancı dil ogretimi icin yeterli hale getirilmelidir. Dinleme ve izleme etkinliklerini verimli bir bicimde yapacak teknolojik altyapı butun okullara aynı standartlarda sunulmalıdır.

Teknolojik aracların bakımı icin de yerel yetkililer belli hizmet alımları icin anlasmalar yapmalıdır. Ornegin bir okul bolgesinin teknoloji bakım onarımını yapacak aracı bir firmayla anlasılabilir. Bu firmanın odemeleri okul butcesinden degil, yerel yonetimlerin butcesinden karsılanabilir."

"Kitaplar hazırlanırken anadili hedef dil olan yazar bulundurulmalı"

Yabancı dil ögretim materyalleriyle ilgili cozum öneriler arasında ise "ögretmenlerin hizmet oncesinde aldıkları egitimlerin kalabalık sınıflarda ya da maddi imkanların sınırlı olduğu sartlarda da gelistirip kullanabilecekleri materyallere yonelik olması, ders kitapları hazırlama sureclerinin iyi planlanması, yazarlara gereken zamanın verilmesi, kitapları hazırlayan komisyonda muhakkak anadili hedef dil olan bir yazar bulundurulması" önerildi.

Yabancı dil kitaplarında kullanılan iceriklerin otantik olması da öneriler arasıda yer aldı. Öneride ögrencinin okuyacagı parcanın Ingilizce bir dergi ya da gazeteden alınmıs, ogrenci seviyesine gore basitlestirilmis ve kulture uyarlanmıs olması gerektiği belirtilerek, gercek iceriklerin ogrenmenin daha anlamlı olmasını sagladığına dikkat çekildi.

Analizde, "Kaliteli, ogrencilerin seviyelerine uygun ve ucretsiz materyaller icin ogrencilerin surekli erisimine acık yabancı dil kutuphaneleri olusturulmalıdır" önerisi de yapıldı.

Bununla birlikte, yabancı dil ders kitaplarıyla ilgili sıralanan bu onerileri gerceklestirmek icin MEB'in yabancı yayınevleriyle isbirligi anlasmaları yapabileceği, boylece icerik bakımından kaliteli, aynı zamanda Turkiye sosyo-kulturel baglamına uygun yayınlar hazırlanabileceği kaydedildi.

Yabancı dil ögretim yontemleriyle ilgili de iletisime donuk tekniklerin sınavlar ugruna feda edilmemesi, iletisime donuk tekniklerin kullanılması konusunda ogretmen, yonetici ve velilerin olumsuz algılarının degistirilmesi ve bu konuda okullarda uygulama birligi olusturulması, yabancı dil ogretiminin surekli olursa basarıya ulaşılacağının unutulmaması önerildi.

"Okul müdürlerinin yabancı dil bilmeleri sağlanmalı"

Yabancı dil ögretimi yonetimi ve denetimiyle ilgili cozum önerileri arasında da şunlar sayıldı:

-Okul mudurleri yabancı dil ogretimiyle ilgili yontem ve teknikler konusunda egitim almalıdırlar.

Yabancı dil ogretmenlerine okul mudurleri ya da denetmenlerce destekleyici bir yaklasımla denetim yapılmalıdır.

-Okul mudurlerinin ve denetmenlerin yabancı dil ogretimiyle ilgili donanımlı olmaları saglanmalıdır. Okul mudurleri ve denetmenlerin de yabancı dil ogrenmeleri saglanmalıdır. Hatta yabancı dil bilmek okul muduru olmak icin belirlenen yeterliklerden biri haline getirilmelidir.

-Yabancı dil ogretmenlerine yonelik hizmet ici egitimler artırılmalı ve ogretmenlerin katılımları cesitli yaptırımlar ve oduller aracılıgıyla saglanmalıdır.

-Yabancı dil icin seviye sınıfı olusturulmalıdır."