Halk tasarrufu bıraktı, borç ve yardımla geçinen arttı
TÜSİAD ve Merkez Bankası'nın ortak araştırması: 2002'den 2006'ya yoksulluk azaldı. Yoksullara yapılan yardımlar belirgin şekilde arttı. Düşük gelirlinin, tüketimini borçla karşıladığı belirlendi
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ile Merkez Bankası'nın birlikte hazırladığı ?İşgücü Gelir, Harcama ve Yoksulluk Açısından Türkiye'de Hane halkı? raporu açıklandı.
Rapor, Türk halkının tasarruf eğiliminin azaldığını, düşük gelirlilerin tüketim ihtiyaçlarını borçlanmayla karşıladığını ve düzenli yardım alan yoksulların oranının belirgin olarak yükseldiğini ortaya koydu.
2002-2006 döneminde yoksulluk oranları gerilediği halde 2006'da fertlerin yüzde 17.8'inin, hanelerin de yüzde 14'ü yoksulluk sınırında bulunduğu belirtilen rapordaki bazı saptamalar şöyle:
- 2003-2006 döneminde hane halkının sahip olduğu gelir seviyesinden ve gelirleri ile ihtiyaçlarını karşılama gücünden duyduğu memnuniyette sınırlı bir iyileşme gözlendi. Ancak işsizlik ve yoksulluğun etkisiyle düzenli ayni-nakdi yardım alan ve yardım yapan hane oranları çok belirgin şekilde arttı.
- Hane halkının aldığı yardımların temel kaynağı akraba-komşu dayanışması oldu ancak belediyeler ve valilikler kanalıyla yapılan yakacak, kira ve yiyecek yardımları belirgin bir ivme kazandı. Kamunun sosyal harcamaları da arttı.
- 2002'de toplam fert gelirlerinin yüzde 14.3'ü devlet yardımlarından oluşurken 2005'te bu oran yüzde 20'ye yükseldi. Bu yardımların parasal değeri de 2002'den 2005'e yüzde 140 artışla 19 milyar YTL'den 45.6 milyar YTL'ye ulaştı.
- İşgücüne dahil olmayan nüfus düzenli artış gösterdi.
- Tarımın istihdam içindeki payı önemli ölçüde azaldı, kayıtdışı istihdam geriledi.
- Karadeniz bölgesi, işgücüne katılım oranının en yüksek olduğu, işsizlik oranının en düşük olduğu bölge oldu.
- Güneydoğu Anadolu'nun işgücü arzının en düşük, işsizlik oranının en yüksek bölge olduğu belirlendi.
- Hane ve fert başına gelirin net asgari ücrete oranında kötüleşme gözlendi.
- En düşük gelir dilimindeki hanelerin tüketim harcamalarını finanse edecek bir gelir seviyesine sahip olmadıkları yani tüketimlerini borçlanarak finanse ettikleri saptandı.
?Tasarruf geriliyor, cari açığa dikkat'
Raporu açıklayan TÜSİAD Yönetim Kurulu üyesi Ali Kibar, düşük gelirlilerin, tüketim harcamalarını giderek daha fazla borçlanma yoluyla finanse ettiklerini ve zorunlu harcamaların, toplamdaki payının azaldığını vurguladı. Para politikasında bu verilerin dikkate alınması gerektiğini söyleyen Kibar, tüketim kalıplarındaki değişim dikkate alınmadan Türkiye'nin cari işlemler açığını kapatmasının zor olacağını belirtti.
Kibar, düşük gelir gruplarında özellikle son yıllarda negatif tasarruf eğiliminin olması ve yüksek gelir gruplarında tasarruf eğiliminin düşmesinin cari açığın büyümesi anlamına geldiğini söyledi.
Merkez Bankası, alternatif işşizlik hesabını düzeltti
Türkiye için alternatif işsizlik oranlarına ilişkin hesaplamalara da yer verilen rapora göre, 2006'da resmi işsizlik yüzde 9.9 iken, işsiz sayısına ümidini kaybedenler eklenince bu oran 12.4'e yükseldi.
İşsizler ile iş aramayanların (ümidini kaybedenler ve çalışmaya hazır olanlar) toplamından oluşan bir diğer alternatif hesaba göre işşizlik oranı yüzde 16.9 oldu. 2007'de bu rakam yüzde 16.3 olarak gerçekleşti.
Daha sonra bir açıklama yapan Merkez Bankası, raporun içeriğinin kamuoyuna hatalı yansıtıldığını belirterek, Türkiye'de 2007 için ortalama işsizlik oranının yüzde 9.9 düzeyinde bulunduğunu kaydetti.
