Cinsiyet eşitliği kurumu için 3 alternatif

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) sorumluluğunda, ilgili kamu kurumlarının katılımıyla oluşturulan, "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurumu Taslak Model Tartışma Dokümanı"nda, oluşturulması planlanan kurum için "Avukat", "Yarı Mahkeme" ve bunların birleşiminden oluşan 3 alternatif model belirlendi.

Alınan bilgiye göre, KSGM başkanlığında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı temsilcilerinden oluşan bir çalışma grubu, "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurumu Taslak Model Tartışma Dokümanı" hazırladı.

Çalışma grubuna göre, Türkiye'de oluşturulabilecek 3 farklı eşitlik kurumu bulunuyor. "Avukat Modeli" olarak adlandırılan ilk alternatifte kurum, bireylerin şikayetleri hakkında inceleme ve araştırma yapma yetkisine sahip ancak kurum, ayrımcılık yapılıp yapılmadığına dair herhangi bir karar veremeyecek.

Kurum, mağdurun talebine göre mahkemeye başvurabilecek. Hangi şikayetlerin yargıya bildirilmesine karar verebilecek kurum, bu alternatifte daha çok mağdur adına bir avukat ya da destek kurumu olarak hareket edecek.

Kurumun mağdur ve suçlanan tarafa arabuluculuk hizmeti sunması da öngörülen "Avukat Modeli"nde kurumca verilen yardımlar ücretsiz olacak. Ancak şikayetlerin mahkemeye intikali durumunda ücretsiz uygulama sadece yoksul ve işsiz olduğu belirlenen mağdur için geçerli olacak.

"Yarı Mahkeme Modeli"nde ise kurumun şikayetin soruşturulması temelinde karar vermesi, tavsiyelerde bulunması öngörülüyor. Kamu Denetçiliği gibi faaliyet göstermesi planlanan modelde, kurumun verdiği kararlar ve tavsiyeler bağlayıcı olmayacak.

Kararlara uyulmayan davaların mahkemeye taşınmasında yetkili olacak.

Avukat ve Yarı Mahkeme modellerinin birleşimi olan 3. alternatife göre ise eşitlik kurumu mağdurlara doğrudan destek verebilecek ve davaları, yarı eşitlik mahkemesi olan diğer eşitlik kurumuna havale edebilecek. Böyle bir modelin Türkiye'de yerel düzeyde mağdurlara yardım sağlayıp, şikayetin ulusal düzeyde incelenmesini ve soruşturulmasını sağlayabileceği öngörülüyor.

Bu modelin hukuki süreçteki sorumluluk ve rollerin açık bir şekilde ayrılabilmesi açısından avantajları bulunduğu vurgulanıyor.

Dokümanda, nasıl bir seçim yapılırsa yapılsın kurumun kamu tüzel kişiliğe sahip olması, idari ve mali açılardan bağımsız olması planlanıyor.