Tütün ve Alkol Piyasası Kanunu Tasarısı

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun kurulması, çalışma usul ve esasları ile görev ve yetkilerinin belirlenmesi ve tütün ve alkol piyasalarının düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Kanun; tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanolün üretimi, işlenmesi, iç ve dış ticareti, piyasa gözetim ve denetimi ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun görev, yetki ve çalışma usul ve esaslarına ilişkin düzenlemeleri kapsar.

Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Açık artırma başlangıç fiyatı: Her nevi/grad tütün için son beş yılda Kurulca seçilecek üç yılın ihraç fiyat ortalamasının yüzde elli eksiğini,
b) Alkol piyasası: Etil alkol ve metanol piyasasını,
c) Bakan: Kurumun ilişkilendirildiği Bakanı,
ç) Bandrol: Özellikleri ve temin esasları Kurumca belirlenecek ve iç piyasaya arz edilecek olan bu Kanun kapsamındaki ürünlerde kullanılacak işareti,
d) Başkan: Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,
e) Genel Müdürlük: Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğünü,
f) Kurul: Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulunu,
g) Kurum: Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunu,
ğ) Tütün kontrolü: Toplumun tütün ürünleri tüketimini ve tütün dumanına maruz kalmasını önleyerek veya azaltarak sağlık düzeylerini yükseltmeyi amaçlayan arz, talep ve zararı azaltma stratejilerini,
h) Tütün mamulü: Genetik olarak değiştirilsin ya da değiştirilmesin tütün yaprağının tamamen veya kısmen ham madde olarak kıyılması, parçalanması, öğütülmesi veya bütün olarak kullanılması ile yapılan tüttürme, burna çekme, emme ya da çiğneme amaçlı tüm mamulleri,
ı) Tütün piyasası: Tütün ve tütün mamulleri piyasasını,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Kurum ve Kurul

Kurum ve teşkilatı
MADDE 3- (1) Bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu kurulmuştur. Kurumun merkezi Ankara'dadır. Kurum gerekli gördüğü yerlerde irtibat büroları kurabilir. İrtibat bürolarının kuruluşuna, görev ve yetkilerine ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir. Kurum, Başbakanın görevlendireceği bir Bakan ile ilişkilendirilir.

(2) Kurumun teşkilatı, Kurul ve Başkanlıktan oluşur.

Kurulun oluşumu, üyelerin görev süreleri, Kurulun çalışma esasları ile görev ve yetkileri
MADDE 4- (1) Kurul; biri Başkan, biri İkinci Başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur.

(2) Kurul üyeleri; hukuk, iktisat, maliye, işletme, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi, tütün eksperliği, mühendislik ve tıp alanlarında en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş, kamuda veya özel sektörde en az on yıl çalışmış, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı bentlerinde belirtilen şartları haiz kişiler arasından Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca atanır. Bakanlar Kurulu, üyelerden birini Başkan birini de İkinci Başkan olarak görevlendirir. Bakanlar Kurulunun atama kararı Resmî Gazetede yayımlanır.

(3) Kurul Başkan ve üyelerinin görev süreleri altı yıldır. Süresi biten Başkan ve üyeler yeniden atanamazlar. Kurul Başkanı hariç olmak üzere, ilk atanan üyelerin üçte biri iki yılda bir yenilenir. İkinci yılın sonunda kur'a sonucu üyelikleri sona eren üyeler bir defalığına tekrar atanabilir. Başkanlığın veya üyeliğin görev süresi dolmadan herhangi bir sebeple boşalması halinde, boşalan yere bir ay içinde ikinci fıkradaki esaslara göre atama yapılır. Bu şekilde atanan kişiler, yerine atandıkları Başkan veya üyelerin görev süresini tamamlar ve bu şekilde atananlardan iki yıl veya daha az süreyle görev yapanlar bir defalığına tekrar atanabilir.

(4) Kurul Başkan ve üyelerinin süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemez. Ancak, ciddî hastalık veya sakatlık nedeniyle iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli şartları kaybettikleri veya bu maddenin altıncı fıkrasındaki yasaklara aykırı durumu tespit edilen Kurul Başkan ve üyelerinin görevleri Bakanlar Kurulu kararı ile sona erdirilir. 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının (5) numaralı bendinde öngörülen suçlarla ilgili olarak haklarında ceza davası açılan Kurul Başkan ve üyelerinden görevi başında kalması sakıncalı görülenler, Bakanlar Kurulu tarafından tedbiren görevden uzaklaştırılabilir. Görevden uzaklaştırılan Kurul Başkan ve üyeleri hakkında 657 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır. Bu şekilde geçici olarak boşalan üyeliklere ikinci fıkradaki şartları taşıyanlar arasından tedbiren, görevden uzaklaştırılan üye göreve dönünceye ve her halükarda söz konusu üyenin üyelik süresini geçmemek üzere, Bakanlar Kurulunca atama yapılabilir.

(5) Kurul haftada en az bir defa olmak üzere, gerekli hallerde toplanır. Toplantıyı Kurul Başkanı, yokluğunda İkinci Başkan yönetir. Kurul, en az beş üyenin hazır bulunması ile toplanır ve en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır. Oylamalarda çekimser oy kullanılamaz. Geçerli mazereti olmaksızın bir takvim yılında toplam üç toplantıya katılmayan veya bir toplantıya katıldığı halde Kurul kararlarını toplantı tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde imzalamayan veya karşı oy gerekçesini bu süre içinde yazmayan Kurul üyeleri, üyelikten çekilmiş sayılır. Bu durum Kurul kararı ile tespit edilir. Kurul Başkan ve üyeleri; kendisi, eşi, evlatlıkları ve üçüncü derece dâhil kan ve ikinci derece dâhil kayın hısımlarıyla ilgili konularda müzakere ve oylamaya katılamazlar.

(6) Kurul Başkan ve üyeleri, bilimsel amaçlı yayın, ders ve konferans gibi etkinlikler hariç olmak üzere, Kurumdaki resmî görevlerinin yürütülmesi dışında kalan resmî veya özel hiçbir görev alamaz, ticaretle uğraşamazlar. Kurul Başkan ve üyeleri ile eş ve velâyeti altındaki çocukları Kurumun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduğu sektör veya alanla ilgili sermaye piyasası araçlarına sahip olamazlar. Kurul Başkan ve üyeleri göreve başlamadan önce kendilerinin veya eş ve velâyeti altındaki çocuklarının sahibi bulunduğu menkul kıymetlerden, Hazine tarafından çıkarılan borçlanmaya ilişkin olanlar hariç, Kurulun düzenlemek ve denetlemekle sorumlu olduğu sektör veya alanla ilgili her türlü sermaye piyasası araçlarını eş, evlatlık, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları dışındakilere otuz gün içinde satmak suretiyle elden çıkarmak zorundadır. Kurul Başkan ve üyeleri, Kurumla ilgili gizlilik taşıyan bilgileri ve ticarî sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamaz ve kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamazlar. Bu fıkra hükümleri Kurum personeli hakkında da uygulanır.
(7) Kurul Başkan ve üyeleri, görevlerinden ayrılmalarını izleyen iki yıl içinde Kurumun denetlemekle ve düzenlemekle görevli olduğu sektör ve alandaki özel kuruluşlarda görev alamazlar. Bu hükme uymayanlara 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen cezalar verilir.

(8) Kurul Başkan ve üyeleri, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa tâbidir.

(9) Kurul Başkan ve üyeleri, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu huzurunda, görevlerinin devamı süresince Kurulun işlerini tam bir dikkat, dürüstlük ve tarafsızlık ile yürüteceklerine, Kanun hükümlerine aykırı hareket etmeyeceklerine ve ettirmeyeceklerine dair yemin ederler. Yemin için yapılan başvuru Yargıtay tarafından acele işlerden sayılır. Kurul Başkan ve üyeleri, yemin etmedikçe göreve başlayamazlar.

(10) Kurul, Kurumun karar organıdır. Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanol piyasalarını düzenlemek ve denetlemek, bu piyasalar ile ilgili genel ve düzenleyici işlemler yapmak ve kararlar almak.
b) Kurumun ana stratejisini, performans ölçütlerini, amaç ve hedeflerini, hizmet kalite standartlarını belirlemek.
c) İnsan kaynakları ve çalışma politikalarını oluşturmak, Başkanın önerisi üzerine, başkan yardımcıları ve daire başkanlarını atamak.
ç) Kurumun ana stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan bütçesini görüşmek ve karara bağlamak; Kurum adına taşınmaz alımı, satımı, kiralanması veya hizmet alınması konularındaki önerileri görüşüp karara bağlamak ve Kurumun alacak, hak ve borçları hakkında karar vermek.
d) Bu Kanun kapsamındaki ürünlerin piyasaya arzında kullanılacak bandrol bedelleri ile tesis kurma, üretim, proje tadilat, satış, uygunluk, lisans, ruhsat ve verilecek diğer izinler karşılığında Kuruma ödenecek hizmet bedellerini tespit ederek bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemek.
e) Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi ve 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, tütün mamulleri ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapmak, bunlarla ilgili kararları almak ve bu amaca yönelik projeler yürüten sivil toplum örgütleri veya diğer kurum ve kuruluşlara malî veya diğer yönlerden yapılacak desteklerin usul ve esaslarını belirlemek.
f) Bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, konusuna ilişkin olarak gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, tüm kamu kuruluşlarından ve özel kuruluşlardan ve kişilerden istemek veya yerinde incelemek.
g) Bakan tarafından istenen incelemeleri yapmak; çalışmaları hakkında Bakana rapor vermek.
ğ) İdarî yaptırımlarla ilgili usul ve esasları belirlemek ve idarî yaptırımlara ilişkin kararları almak.
h) Yurt içinde ve yurt dışında konusuyla ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olmasına karar vermek.
ı) Kuruma bağlı laboratuvarların tesis edilmesine ve işletilmesine ilişkin şartları tespit etmek.
i) Tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanole ilişkin olarak 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu ve diğer kanunlarla Genel Müdürlüğe verilmiş olan görevleri yürütmek, yetkileri kullanmak.
j) Bu Kanun kapsamındaki ürünlerin yasa dışı ticaretinin önlenmesi konusunda gerekli tedbirleri almak ve diğer kurum ve kuruluşlar ile ortak çalışmalar yapmak.
k) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Başkanlığın teşekkülü, birimlerin görev ve yetkileri
MADDE 5- (1) Başkanlık, Kurul kararlarını uygulamakla ve diğer konularda Kurula yardımcı olmakla görevlidir. Başkanlık; Başkan, başkan yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşur.

(2) Kurul Başkanı, Kurumun da başkanı olup, Kurumun genel yönetim ve temsilinden sorumludur. Bu sorumluluk, Kurum çalışmalarının yürütülmesi, denetlenmesi, değerlendirilmesi ve gerektiğinde kamuya duyurulması görev ve yetkilerini kapsar. Başkanın bulunmadığı hallerde, İkinci Başkan Başkana vekâlet eder.

(3) Başkanın görev ve yetkileri şunlardır;
a) Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatini belirlemek, toplantıları idare etmek, gündeme alınmayan başvurular hakkında gerekli işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin olarak Kurula bilgi vermek,
b) Kurul kararlarının yayımlanmasını veya tebliğini sağlamak, bu kararların gereğinin yerine getirilmesini temin etmek ve uygulanmasını izlemek,
c) Hizmet birimlerinden gelen önerilere son şeklini vererek Kurula sunmak,
ç) Kurulun belirlediği stratejilere, amaç ve hedeflere uygun olarak, Kurumun yıllık bütçesi ile malî tablolarını hazırlatmak,
d) Kurul ile hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli bir biçimde çalışmasının en üst düzeyde organizasyonu ve koordinasyonunu sağlamak, hizmet birimleri arasında çıkabilecek görev ve yetki sorunlarını çözmek,
e) Yıllık faaliyet raporlarını hazırlatmak, amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine göre faaliyetlerin değerlendirmesini yaptırmak ve bunları Kurula sunmak,
f) Kurumun faaliyet gösterdiği alanda strateji, politikalar ve ilgili mevzuat ile Başkanlığın ve çalışanların performans ölçütleri hakkında çalışma ve değerlendirme yapmak veya yaptırmak,
g) Kurul tarafından atanması öngörülenler dışındaki Kurum personelini atamak,
ğ) Başkan adına imzaya yetkili personelin görev ve yetki alanını belirlemek,
h) Sektöre ilişkin risk analizi yaptırmak, şikâyet ve ihbarları değerlendirmek ve gerekli görülen denetimin yapılmasını sağlamak,
ı) Kurumun yönetim ve işleyişine ilişkin diğer görevleri yapmak.

(4) Başkan, Kurula ilişkin olmayan görev ve yetkilerinden bir bölümünü, sınırlarını açıkça belirlemek ve yazılı olmak kaydıyla, alt kademelere devredebilir.

(5) Başkana Başkanlığa ilişkin görevlerinde yardımcı olmak üzere Kurul kararıyla iki başkan yardımcısı atanır. Başkan yardımcıları, Başkan tarafından verilen görevleri yapmak, talimatları yerine getirmek ve ilgili hizmet birimleri arasında uyum ve işbirliğini sağlamakla yükümlüdür.

(6) Başkanlığın hizmet birimleri; ana hizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.

(7) Başkanlığın ana hizmet birimleri ile bunların görev ve yetkileri şunlardır:
a) Tütün Dairesi Başkanlığı
1) Tütün tohumunun taşınması, ithali, ihracı ile tütün üretimi, üretici tütünlerinin denklenmesi, alım-satımı, işlenmesi, bakımı, standartlara uygun işlenen tütünlerin ihracı, tütün ithali ve tüm bu işlemlerin denetimi, tütün işleme tesislerinin kurulması, üretim izni, tesislerin yer değişikliği, proje tadilatı, kapatılması ve her türlü devir işlemleri ile ilgili hususlarda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
2) Tütün sektöründe faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler ile bunların her türlü birliklerinin, sektörün güven ve istikrarını bozmayacak şekilde mevzuata uygun biçimde çalışmalarını sağlamak,
3) Tütün ticareti yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilere, ihraç ve ithal edilmek istenen yaprak tütünlere ilişkin izin veya uygunluk belgesi verilmesi konularında çalışmalar yapmak, tütünle ilgili veri tabanı oluşturmak,
4) Üretici tütünlerinin yazılı sözleşme esasına veya açık artırma yöntemi ile alım- satımının ve açık artırma merkezlerinin kuruluşu ile işleyişinin usul ve esaslarının belirlenmesine, bölgeler itibarıyla her nevi/grad tütün için açık artırma başlangıç fiyatlarının saptanmasına ilişkin konularda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
5) Tütün eksperlerinin/tütün teknolojisi mühendislerinin görev, yetki ve mesleki sorumlulukları konularında gerekli çalışmaları yapmak,
6) Tütün üreticilerinin durumlarının iyileştirilmesi için ilgili kurumlarla eşgüdüm içerisinde projeler geliştirmek,
7) 1173 sayılı Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi ve Koordinasyonu Hakkında Kanun çerçevesinde; görev alanına giren konularda, uluslararası ve yabancı ülke kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olması çalışmalarını yapmak,
8) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

b) Tütün Mamulleri Dairesi Başkanlığı
1) Tütün mamullerinin üretimi, iç ve dış ticareti, denetimi ve ayrıca tütün mamulleri üretim tesislerinin kuruluşu, işleyişi, proje tadilâtı, kapatılması ve her türlü devir işlemleri ile ilgili hususlarda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
2) Tütün mamulleri sektöründe faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin sektörün güven ve istikrarını bozmayacak şekilde mevzuata uygun biçimde çalışmalarını sağlamak,
3) Tütün mamullerini üretmek ve satmak isteyenlere üretim, satış ve uygunluk belgesi ile tütün ithalatı uygunluk belgesi verilmesine ilişkin hususlarda çalışmalar yapmak, sektör firmaları ve faaliyetleri ile piyasaya arz edilen ürünlere yönelik veri tabanı oluşturmak,
4) Sektörde faaliyet gösteren firmaların şube ve temsilcilik açma, ortaklık kurma ve kurulmuş ortaklıklara katılma faaliyetlerini izlemek ve Kurulu bu konularda bilgilendirmek,
5) 1173 sayılı Kanun çerçevesinde; görev alanına giren konularda, uluslararası ve yabancı ülke kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olması çalışmalarını yapmak,
6) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

c) Alkol Dairesi Başkanlığı
1) Etil alkol ve metanolün üretimi, işlenmesi, denatürasyonu, geri kazanımı, iç ve dış ticareti, kullanımı, dağıtımı, depolanması, üretim tesislerinin kuruluşu, işleyişi, proje tadilatı, kapatılması ve bu faaliyetlere ilişkin her türlü devir işlemleri ile ilgili hususlarda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
2) Etil alkol ve metanol sektöründe faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin sektörün güven ve istikrarını bozmayacak şekilde mevzuata uygun olarak çalışmalarını sağlamak,
3) Bu Kanunun ve 4250 sayılı Kanunun uygulanması için gerekli her türlü izin, yetki ve belge verilmesi konusunda çalışmalar yapmak, sektör firmaları ve faaliyetleri ile piyasaya arz edilen ürünlere yönelik veri tabanı oluşturmak,
4) Alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki zararlı etkileri önleyecek düzenlemeler ile ilgili kararların alınmasına ilişkin olarak Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
5) Sektöre ilişkin gerekli kontrolleri yapmak veya yapılmasını sağlamak,
6) Tarımsal etil alkolün girdilerine ilişkin olarak geliştirilecek tarım politikalarına kurumsal destek sağlamak,
7) Etil alkolün izinsiz, kaçak veya amaç dışı kullanılmasının önlenmesine yönelik Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,

8) 1173 sayılı Kanun çerçevesinde; görev alanına giren konularda, uluslararası ve yabancı ülke kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olması çalışmalarını yapmak,
9) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

ç) Analiz ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı
1) Tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanol ile ilgili analizlerin yapılabilmesi için uygun laboratuvarların kurulması, işletilmesi ve akreditasyonu ile ilgili hususlarda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
2) Tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanol ile ilgili olarak, mevzuatla belirlenen analizleri yapmak veya yaptırmak,
3) Görev alanına giren konular ile tütün mamullerinin içeriklerinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri konusunda araştırmalarda bulunmak, ilgili kuruluşlar ile koordinasyon sağlamak,
4) 1173 sayılı Kanun çerçevesinde; görev alanına giren konularda, uluslararası ve yabancı ülke kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olması çalışmalarını yapmak,
5) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

d) Tütün Kontrolü Dairesi Başkanlığı
1) Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesinin uygulamasıyla ilgili hususlarda Kurul düzenlemelerine esas olacak çalışmaları yapmak,
2) Ulusal tütün kontrolü programının oluşturulması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak ve bu konuda ilgili kurumlarla işbirliği içinde olmak,
3) Tütün mamulleri sektörüne ilişkin düzenlemeler ve uygulamalar konusunda kamuoyunda tüketici bilinci oluşturmaya yönelik çalışmalar yapmak,
4) 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, tütün tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki zararlı etkileri önleyecek düzenlemeler ile ilgili çalışmalar yapmak,
5) Tütün mamullerinin zararlarının önlenmesi konusunda diğer kurum ve kuruluşlarla ortak faaliyetlerin geliştirilmesi ve desteklenmesi ile ilgili çalışmalar yapmak,
6) Görev alanına ilişkin konularda, sektörde faaliyette bulunan kişi ve kuruluşlar ile tüketicilerin başvuru ve şikâyetlerini değerlendirmek, mevzuat doğrultusunda işlem yapmak ve gerektiğinde ilgili diğer dairelere konunun intikalini sağlamak,
7) 1173 sayılı Kanun çerçevesinde; görev alanına giren konularda, uluslararası ve yabancı ülke kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara Kurumun üye olması çalışmalarını yapmak,
8) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

e) Denetleme Dairesi Başkanlığı
1) Bu Kanun kapsamına giren piyasalarda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin faaliyet, işlem ve hesaplarının, ilgili mevzuat gereğince inceleme ve denetimini yapmak veya yapılmasını sağlamak,
2) Gözetim ve yerinde denetime tâbi tutulan gerçek veya tüzel kişilerin Kurum veri tabanında yer alan ya da bu kişi ve kuruluşlardan alınan, derlenen ve kendisine tevdi edilen faaliyetlerle ilgili bilgi ve belgeleri, ilgili birimlerin tespitlerini değerlendirmek, yapılacak uygulamalar ve alınacak önlemler konusunda önerilerde bulunmak,
3) İlgili birimlerden intikal etmiş bulunan gözetim ve yerinde denetim taleplerini değerlendirmek ve sonuçlandırmak,
4) Görev ve yetki alanına giren konularda, yurt içi ve yurt dışında meydana gelen gelişmeleri izlemek suretiyle, mevzuat ve uygulama ile ilgili her türlü araştırma ve diğer çalışmaları yapmak, Kurumun ilgili birimlerine görüş bildirmek ve tekliflerde bulunmak,
5) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

(8) Başkanlığın danışma birimleri ile bunların görev ve yetkileri şunlardır:
a) Hukuk Dairesi Başkanlığı
1) Başkanlığa ve diğer hizmet birimlerine hukukî danışma hizmeti yapmak, Başkan ve üyelerin ileteceği konular ile Kurumca yapılacak ikincil düzenlemeleri mevzuata uygunluk açısından inceleyerek görüş bildirmek,
2) Kurumun görevleri ile ilgili hususlarda gerektiğinde yasal yollara başvurulmasına ilişkin işlemler ile üçüncü şahıslarla Kurum arasındaki her türlü hukukî ilişkileri yürütmek,
3) Takibinde ya da üst dereceli yargı mercilerine intikalinde yarar görülmeyen dava ve icra takiplerinden vazgeçilmesi, henüz yargı mercilerine intikal etmemiş uyuşmazlıkların bir hakkın tanınması ya da bir menfaatten vazgeçilmesi yoluyla sulhen çözümünün sağlanması amacıyla Kurula öneri sunmak,
4) Hukukî konularda araştırma ve incelemeler yapmak, Kurumun görev alanına giren hususlarda mevzuatı derlemek ve değerlendirmek,
5) Kurumun taraf olduğu işlemlerin veya Kuruma ilişkin her türlü uyuşmazlığın adlî ve idarî merciler ile icra dairelerinde takibi, savunulması ve çözümlenmesi amacıyla Kurumun temsil edilmesini sağlamak,
6) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

b) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
1) Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık program çerçevesinde Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek ve amaçlarını oluşturmak üzere gerekli araştırma çalışmalarını yapmak, sektörle ilgili iç ve dış gelişmeleri takip etmek, bu konularda düzenli raporlar hazırlamak,
2) Kurumun görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirmek,
3) Kurumun yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek, yorumlamak ve yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak,
4) Kurumun görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak,
5) Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmek,
6) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

c) Başkanlık Müşavirliği
1) Başkan, İkinci Başkan ve üyelere, Kurumun görev alanı ile ilgili konularda danışmanlık yapmak,
2) Kurulca belirlenecek projeleri hazırlamak veya bu projelere katkıda bulunmak,
3) Başkan, İkinci Başkan ve üyeler tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

ç) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
1) Kurumun basın ve yayın kuruluşları ile ilişkilerini planlamak ve yürütmek,
2) Basında sektör ve ekonomik gelişmeler ile ilgili olarak çıkan haberleri derlemek ve ilgililere sunulmasını sağlamak,
3) Kurumun açıklamalarını basın yayın organlarına duyurmak,
4) Kurumun kamuoyunda tanıtılması ile ilgili faaliyetleri yürütmek,
5) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

(9) Başkanlığın yardımcı hizmet birimi İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığıdır. Bu Daire Başkanlığı dört müdürlükten oluşur. Bu müdürlüklerin görev ve yetkileri şunlardır:
a) İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü
1) Kurumun iş ve insan gücü planlaması ile personel politikasına ilişkin çalışmaları yürütmek,
2) Personelin atama, özlük, emeklilik ve benzeri işlemleri ile yurt içi ve yurt dışı geçici görevlendirmeleriyle ilgili işlemleri yürütmek, ücret ve diğer malî ve sosyal haklarına ilişkin düzenlemeler konusunda çalışmalar yapmak, Kuruma bağlılığını artırıcı sosyal faaliyetlerde bulunmak,
3) Çalışma hayatını ilgilendiren mevzuatı izlemek, performans değerlendirme kriterleri ile meslek ilkelerinin tespitine yönelik çalışmalar yapmak,
4) Personelin seçilme usul ve esasları, disiplin ve sicil amirlerinin tespiti ile personele ilişkin diğer mevzuat çalışmalarını yürütmek,
5) Kurum personeline yönelik yurt içi ve yurt dışı eğitim planlarını hazırlamak, uygulanmasını sağlamak, izlemek; personel ile ilgili hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak,
6) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

b) İdarî ve Malî İşler Müdürlüğü
1) Kurumun araç, gereç ve malzeme ihtiyacının karşılanması ile ilgili hizmetleri yürütmek, temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım-onarım, taşıma ve güvenlik hizmetlerini yapmak veya yaptırmak,
2) Kurumun gelir ve gider tahminlerini yapmak, bütçesini hazırlayarak Kurula sunmak, Kuruma taşınır, taşınmaz veya hizmet alınması, satılması, kiralanması ve sigortalanması işlemleri ile ilgili çalışmalar yapmak,
3) Kurumun iç ve dış protokol hizmetlerini yürütmek, Başkanın talimatlarını ilgililere duyurmak ve uygulanmasını izlemek, genel evrak, arşiv, kütüphanecilik ve haberleşme merkezinin faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek,
4) Kurumla ilgili tüm mevzuatın güncel halde tutulması ve diğer birimlerin kullanımına sunulmasını sağlamak, Kurum rapor ve yayınlarının basım ve dağıtım hizmetlerini yürütmek,
5) Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetleri almak, saklamak ve ilgililere vermek veya göndermek, Kuruma ait gelir ve alacakların tahsili ile ilgili işlemleri yürütmek, gider ve borçların hak sahiplerine ödenmesini sağlamak,
6) Tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasına ilişkin muhasebe hizmetlerini yapmak, demirbaş, depo, ayniyat ve vezne işlemlerinin usulüne uygun şekilde yürütülmesini ve denetlenmesini teminen kayıtlarının defterlere uygunluğunu sağlamak,
7) Personelin ve bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlamak,
8) Sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek,
9) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

c) Bilgi İşlem Müdürlüğü
1) Kurum hizmet birimlerinin etkin faaliyette bulunabilmesi için, Kurumun bilişim teknolojileri alt yapısını kurmak, Kurum içi ve dışı bilgi iletim sistemlerini tasarlamak, geliştirmek, yönetmek, güvenliğini sağlamak ve teknolojik gelişmelere uyumlu şekilde güncelleştirilmesini temin etmek,
2) Kurum hizmet birimlerinin bilişim teknolojilerini en etkin ve verimli şekilde kullanması için çalışmalarda bulunmak, bilişim teknolojileri konusunda yeni gelişmeleri izlemek,
3) Kurum personeline bilişim teknolojileri konularında eğitim vermek,
4) Kurumun bilişim teknolojileri konusunda alacağı her türlü donanım, yazılım ve sarf malzemesi konularında teknik yardımda bulunmak ve danışmanlık yapmak,
5) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

ç) Özel Büro Müdürlüğü
1) Kurul toplantılarına ilişkin olarak Başkan tarafından belirlenen gündemi üyelere dağıtmak,
2) Kurul görüşme ve kararlarının kaydını tutmak, karar tutanaklarına ve karar defterine kaydetmek, Başkan ve üyelere imzalatmak, Kurul kararlarını, Başkanın talimatı doğrultusunda ilgili birimlere intikal ettirmek,
3) Kurula ait yazışmaları yapmak, karar ve yazışmalara ilişkin arşiv oluşturmak ve bunları muhafaza etmek, Kurul üyelerinin sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak,
4) Başkanın, yazışmalarını yürütmek, her türlü protokol işlerini düzenlemek ve yürütmek,
5) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

Kurum personelinin statüsü, malî ve sosyal hakları
MADDE 6- (1) Kurul Başkanına Başbakanlık Müsteşarı için belirlenen her türlü ödemeler dâhil, malî ve sosyal haklar tutarında aylık ücret ödenir. Başbakanlık Müsteşarına ödenenlerden, vergi ve diğer yasal kesintilere tâbi olmayanlar, bu Kanuna göre de vergi ve diğer kesintilere tâbi olmaz. Kurul üyelerine ise Kurul Başkanına yapılan ödemelerin yüzde doksanbeşi oranında aynı esas ve usullere göre ödeme yapılır.

(2) Kurum hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli hizmet ve görevlerin yürütülebilmesi için gerekli kadro unvan ve sayıları ekli (I) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Kurumun ana hizmet birimlerinde uzmanlık gerektiren işlerde meslek personeli çalıştırılması esastır.

(3) Kurum personelinden başkan yardımcıları, daire başkanları, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, başkanlık müşavirleri, müdürler ve meslek personeli kadro karşılığı sözleşmeli statüde istihdam edilir. Kadro karşılığı sözleşmeli personelin ücretleri ile fazla mesai ücreti ve performansa dayalı ödül dâhil, diğer her türlü malî ve sosyal hakları Kurul Başkanı için belirlenen ücret tavanını geçmemek üzere Kurul tarafından tespit edilir.

(4) Kadro karşılığı sözleşmeli çalışan kurum personeli ücret, malî ve sosyal haklar dışında; Kurumun diğer kadrolardaki personeli ise her türlü hak ve yükümlülükleri yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbidir. Kurumun kadro karşılığı sözleşmeli çalışan personeli hariç diğer personeline, malî haklar kapsamında almakta olduğu ödemeler toplamının yüzde otuzunu geçmemek üzere, ayrıca Kurulca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde fazla mesai ve performansa dayalı ödül verilebilir.

(5) Kurul Başkan ve üyeliklerine atananlar ile Kurum personeli 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tâbidir. Emeklilik yönünden, Kurul Başkanına bakanlık müsteşarı, Kurul üyelerine bakanlık müsteşar yardımcısı, Kurum başkan yardımcılarına bakanlık genel müdürü, birinci dereceli daire başkanlarına bakanlık genel müdür yardımcısı ve Kurum meslek personeline kazanılmış hak dereceleri itibarıyla karşılık gelen Başbakanlık Uzmanı ve Başbakanlık Uzman Yardımcıları için tespit edilen ek gösterge ve makam tazminatı uygulanır. Bu görevlerde geçirilen süreler makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde geçmiş sayılır. Diğer personel hakkında ise genel hükümler esas alınır.

(6) Meslek personeli, uzman ve uzman yardımcılarından oluşur. Uzman yardımcılığına atanabilmek için adaylarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ek olarak aşağıdaki nitelikler aranır;
a) En az dört yıllık eğitim veren; hukuk, iktisat, işletme, siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri ile kimya, gıda, ziraat ve tütün teknolojisi mühendisliği bölümlerinden mezun olmak,
b) Yapılacak yarışma ve yeterlik sınavında başarılı olmak,
c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz yaşını doldurmamış olmak,
ç) Uzman yardımcılığı giriş sınavında iki defadan fazla başarısız olmamak.

(7) Uzman yardımcılığına atananlar, üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde yabancı dil puanı alması, yeterlik sınavında başarılı olması ve hazırlayacakları uzmanlık tezinin oluşturulacak jüri tarafından kabul edilmesi halinde uzman olarak atanır ve bunlara bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltilmesi uygulanır. Mazereti olmaksızın tez hazırlamayan veya sınava girmeyen ya da sınavda iki defa başarısız olanlar, Kurumda durumlarına uygun kadrolara atanırlar. Kurumun meslek personelinin yeterlik ve yarışma sınavları, çalışma usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

(8) Kurumda, meslek personeli sayısının yüzde onunu geçmeyecek şekilde, sektörde en az on yıl meslekî tecrübesi olanlar ile Kurumun faaliyet alanına ilişkin konularda doktor unvan ve derecesini alanlar arasından yeteri kadar yerli ve yabancı uzman, hizmet veya vekâlet akdi hükümlerine göre çalıştırılabilir.

(9) Bu Kanun ekinde yer alan (I) sayılı cetvelde yer alan toplam kadro sayısı geçilmemek üzere, kadro unvan ve derecelerinin değiştirilmesi ile bu kadroların kullanılmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Kurul yetkilidir. Ancak, meslek personeli dışında kalan Kurum personelinin unvan değişiklikleri 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olarak yapılır.

(10) Kurul Başkan ve üyeliklerine atananların Kurulda görev yaptıkları sürece önceki görevleriyle olan ilişikleri kesilir. Ancak kamu görevlisi iken üyeliğe atananlar, memuriyete giriş şartlarını kaybetmemeleri kaydıyla, görev sürelerinin sona ermesi veya görevden ayrılma isteğinde bulunmaları ve otuz gün içinde eski kurumlarına başvurmaları durumunda atamaya yetkili makam tarafından bir ay içinde mükteseplerine uygun bir kadroya atanır. Atama gerçekleşinceye kadar bunların almakta oldukları her türlü ödemelerin Kurum tarafından yapılmasına devam olunur. Bu hükümler, akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklı kalmak üzere, üniversite öğretim elemanı kadrolarından gelen Başkan ve üyeler hakkında da uygulanır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi kimselerden Kurul Başkanlığı ve üyeliklerine atananlar ile Kurumda görev alanlar yeniden Devlet memuriyetine dönmek istedikleri takdirde; Kurumda geçirdikleri süreler, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri derece ve kademeler saklı kalmak üzere, her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.

Kurum bütçesi, gelir ve giderleri ile Kurumun denetimi
MADDE 7- (1) Kurumun gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Kurum bütçesi 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre hazırlanır ve kabul edilir.

(2) Kurumun para, evrak, mal ve varlıkları Devlet malı sayılır, haczedilemez ve rehnedilemez.

(3) Kurumun gelirleri şunlardır;
a) Bu Kanun kapsamındaki ürünlerin piyasaya arzında kullanılacak bandrol bedelleri,
b) Tesis kurma, üretim, proje tadilat, satış, uygunluk, lisans ve verilecek diğer izin ve yetki belgeleri karşılığında Kurum tarafından alınacak hizmet bedelleri,
c) Bu Kanun uyarınca uygulanacak idarî para cezalarının yüzde yirmibeşi ile idarî tedbir olarak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilen eşyalardan elde edilen meblağ veya bunların kaim değerleri,
ç) Diğer gelirler.

(4) Kurum gelirlerinin takip ve tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(5) Kurumun giderleri şunlardır;
a) İdari giderler,
b) Sektörle ilgili araştırma-geliştirme ve eğitim faaliyetleri ile geçici işler veya danışmanlık, yazılım, analiz gibi belli bir ihtisas gerektiren nitelikteki işlere ilişkin hizmet alımları,
c) Bu Kanun kapsamındaki ürünlerin yasa dışı ticaretinin önlenmesine katkı sağlamak ve tütün mamulleri ve alkol tüketiminden kaynaklanan zararlı etkileri azaltmak üzere gerekli gördüğü faaliyetlerin desteklenmesinden doğan giderler,
ç) Diğer giderler.

(6) Kurumun denetimi hakkında, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümleri uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Piyasa Düzenlemeleri ve Yaptırımlar

Tütün ve alkol piyasalarının düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar
MADDE 8- (1) Üretici tütünleri yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. Sözleşmeli üretim esasına göre üretilen tütünlerin fiyatları, tütün mamulleri üreticileri ve/veya tüccarlar ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenir. Yazılı sözleşme yapılarak üretilen tütünler dışında kalan üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. Açık artırmaya başlangıç fiyatlarından başlanır ve satışa konu tütünler en yüksek fiyatı veren alıcıya satılarak tescil edilir. Yazılı sözleşme ve açık artırma ile ilgili usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.

(2) Tütün ticareti yapmak, tütün işleme tesisi kurmak ve üretime başlamak için Kurumdan izin ve/veya uygunluk belgesi almak şarttır. Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alanlar, bilimsel amaçlı çalışan kuruluşlar, tütün ve tütün mamulleri ile ilgili analiz yapan laboratuvarlar dışında tütün kıyılamaz, öğütülemez, parçalanamaz ve ezilemez. Bu gibi işlemlerden geçirilmiş tütün mamulleri bulundurulamaz ve satılamaz.

(3) Bir yere mahsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka çeşitlere ayrılmış olan yerlere ekmek, dikmek veya bu amaçlarla taşımak için Kurumdan izin almak şarttır. Kurum gerektiğinde menşe dejenerasyonunu önlemek amacıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından tescil edilmiş tohumları kullanma zorunluluğu getirebilir. Tütün tohumu ve fidelerinin yurt dışına çıkarılması ve ithali Kurumun uygun görüşü ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığının izni ile yapılır.

(4) Üreticiden alınan tütünlerin tütün satış merkezlerine veya Kuruma tescili kaydıyla, dâhilde alınıp satılması, nakledilmesi ile standartlara uygun olarak işlenen tütünlerin ihracı serbesttir. İşlendikten sonra ihraç amacıyla olsa dahi tütün ithali ancak, üretim ihtiyaçlarıyla sınırlı olarak bu maddede belirtilen tütün mamulleri üretenler tarafından yapılabilir. Tütün satışlarında Kurumca yapılan tescil, gelir vergisi uygulaması bakımından ticaret borsalarına tescil hükmündedir.

(5) Türkiye'de tütün mamulleri üretmek isteyenlerin; yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara için ikimilyar adet, diğer tütün mamulleri için ise onbeş tondan az olmayan, tütün hazırlama bölümleri dâhil tam ve yeni teknoloji ile tesisler kurmaları şarttır. Tam ve yeni teknoloji şartı mevcut kurulu tesislerin yenilenmesinde de aranır. Türkiye'de tütün mamullerini üretmek ve/veya satmak isteyenler, Kurumdan tesis kurma ve üretim izni ile satış ve/veya uygunluk belgesi almak zorundadır.

(6) Bu Kanun kapsamındaki satış belgeleri, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelik çerçevesinde il özel idarelerince verilir. Satış belge bedellerinden il özel idarelerine ayrılacak hizmet payları ile bu idarelerce yapılacak denetim ve belgelerin iptaline ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.

(7) Tütün mamulleri, birim paketleri üzerine bandrol yapıştırılmak suretiyle piyasaya arz edilir. Bandroller ile ilgili usul ve esaslar, bandrol bedelleri, tesis kurma, üretim ve proje tadilat izin bedelleri ile satış ve uygunluk belgelerinden alınacak tutarlar Kurum tarafından belirlenir.
(8) Türkiye'de, marka bazında sigara için yıllık en az birmilyardörtyüzmilyon adet, diğer tütün mamulleri için yıllık en az oniki ton üretenler, aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilirler, fiyatlandırabilirler ve satabilirler. Bu fıkrada belirtilen üretim miktarlarına ilişkin şartları yerine getirmeyenlerce yapılacak sigara ve diğer tütün mamullerinin ithalatına, ithal edilen tütün mamullerinin fiyatının belirlenmesine ve yurt içinde pazarlamasına ilişkin usul ve esaslar Kurumun önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. Bu fıkrada yer alan miktarları değiştirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Türkiye'de üretilen tütün mamullerinin ihracı serbesttir.

(9) Tütün ve tütün mamulleri ile tütün mamullerinin üretiminde kullanılan makine, yaprak sigara kâğıdı ve makaronun ithalatında Kurumdan uygunluk belgesi alınır.

(10) Türkiye'de tütün eksperliği veya tütün teknolojisi mühendisliği yapmak için, tütün eksperliği yüksek okullarından veya muadili yerli ve yabancı okullardan lisans düzeyinde yüksek öğrenim diploması alarak mezun olmak şarttır. Tütün eksperi veya tütün teknolojisi mühendisi unvanına sahip olmayanlar, tütün alım ve satım muayenelerini, tütün vasıf, değer ve nevilerinin belirlenmesini ve tütün işleme, bakım, fabrikasyon eksperliği yapamazlar, tütün ile ilgili fiziksel ve duyusal ekspertiz gerektiren konularda bilirkişi ve hakem olamazlar. Tütün eksperleri ve tütün teknolojisi mühendislerinin görev, yetki ve mesleki sorumlulukları Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

(11) Kurum görev alanı ile ilgili piyasa faaliyetlerini, kendi personeli, ilgili mevzuat ile yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları ile yapılacak işbirliği kapsamında veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak özel denetim kuruluşlarından hizmet alımı yoluyla denetime tâbi tutar. Denetlemede, ön araştırma ve soruşturmada takip edilecek usul ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

(12) Tütün ve tütün mamullerinin işleme ve üretim tesislerinin kurulması, üretiminin izin ve şartları, üretici tütünlerinin yazılı sözleşme esası ve açık artırma yöntemi ile alınıp satılması, açık artırma başlangıç fiyatının teknik olarak saptanması, dünyada ve Türkiye'deki gelişmeler dikkate alınarak açık artırma başlangıç fiyatını tespitte kullanılan oranın yüzde elliye kadar artırılması, tütünlerin işlenmesi ve bakımı, tav oranları ile ambar ve işleme firelerinin belirlenmesi, piyasaya arz edilecek mamullerin teknik özelliklerinin belirlenmesi, sektörde faaliyette bulunanlar arasındaki uyuşmazlıkların ara bulucu veya hakem marifetiyle çözümlenmesi, mamullerin iç ve dış ticaretinin izin ve şartları, piyasa gözetimi ve denetimi, mamullerin dağıtılması, satışı, kontrolü ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili diğer usul ve esaslar Kurum tarafından yapılacak genel düzenlemeler ve alınacak düzenleyici kararlarla belirlenir.

(13) Etil alkol ve metanolün amacına uygun olarak kullanımını sağlamak üzere üretimi, iç ve dış ticareti, işlenmesi ve geri kazanımı, piyasaya arzı ve kullanımı ile piyasa gözetim ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından yapılacak genel düzenlemeler ve alınacak düzenleyici kararlarla belirlenir.

Yaptırımlar
MADDE 9- (1) Bu Kanuna ve ilgili mevzuata aykırılıklar halinde aşağıdaki adlî ve idarî yaptırımlar uygulanır:
a) Adlî yaptırımlar
1) Kurumdan tesis kurma izni almaksızın tütün işlemek veya tütün mamulleri üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuranlar, üretim izni almaksızın fabrika veya tesislerde tütün işleyenler veya tütün mamulü üretenler, piyasaya bandrolsüz veya taklit tütün veya tütün mamulü arz edenler ile arz etmek üzere elinde bulunduranlar hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Tütün mamullerinde kullanılan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretleri taklit edenler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına ve beşyüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
2) Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alanlar ile bilimsel amaçlı çalışan kuruluşlar ve tütün ve tütün mamulleri ile ilgili analiz yapan laboratuvarlar dışında tütün kıyan, öğüten, parçalayan ve bu gibi işlemlerden geçirilmiş tütün mamullerini satanlar hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
3) Bu Kanuna göre, ancak satış belgesi alınarak satışı yapılabilen tütün veya tütün mamullerini, satış belgesi olmaksızın satmak amacıyla elinde bulunduranlar veya satışını yapanlar ile belgesiz satıcılara mamulât temin eden toptan satıcılar hakkında altı aydan iki yıla kadar hapis ve beher kilogramı yirmi günden olmak üzere adlî para cezasına hükmolunur. Verilecek adlî para cezası yüz günden az olamaz.
4) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket edenlerden ele geçirilen tüm mal ve malzemelere el konularak müsadere edilir. Ele geçirilen suça konu mamullerden numune alınmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir. Kurum, mahkemenin hüküm vermesini beklemeksizin, bu mal ve malzemelerden izinsiz üretilen ve işlenen mamuller ile taklit ve kaçak mamuller haricindekileri sulh hâkimine tespit ettirir ve satar. Sanığın beraatı halinde, hükmün kesinleşmesi ile bu bedel yasal faizi ile defaten kendisine ödenir. İzinsiz üretilen ve işlenen mamuller ile taklit mamuller imha edilmek suretiyle, kaçak mamuller ise 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiye edilir. Kurum, muhafaza, tespit, imha ve satış işlemlerini bizzat yapabileceği gibi, başka kurumlar aracılığı ile de yaptırabilir.

b) İdarî yaptırımlar
1) İzin, tescil, yetkilendirme, vize, satış veya uygunluk belgesi verilmesine esas olan şartların ortadan kalktığının veya bu şartların baştan mevcut olmadığının saptanması halinde, verilmiş olan izin veya belgeler Kurul tarafından iptal edilebilir.
2) Bu Kanun hükümleri, Kurumun genel ve düzenleyici işlem ve kararları ve ilgili diğer mevzuatla belirlenen tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanolün üretimi, işlenmesi, geri kazanımı, nitelikleri, iç ve dış ticareti, piyasaya arzı ve piyasa gözetim ve denetimi konularındaki idarî veya teknik düzenlemelere aykırılıkların saptanması halinde ilgili gerçek veya tüzel kişiye, eylemin niteliği ve haksızlık içeriği, failin kusuru ve ekonomik durumu göz önünde bulundurularak bin Yeni Türk Lirasından beşyüzbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası uygulanmasına ve kabahatin konusu olan eşyaların mülkiyetinin veya kaim değerlerinin kamuya geçirilmesine Kurul tarafından karar verilebilir.
3) Tütün piyasasında ilgili mevzuata kasten uymayarak piyasayı bozucu faaliyetlerde bulunanlar ile yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemi ile alım-satım kapsamında, üreticiye karşı ödeme ile ilgili yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyen alıcıların izin ve/veya uygunluk belgeleri süreli veya süresiz olarak Kurul tarafından iptal edilebilir.
4) Satış belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişiler hakkında idari yaptırım kararı vermeye ve uygulamaya il özel idareleri yetkilidir.
5) Bu Kanuna göre karar verilen idarî para cezaları Devlet Hazinesine ödenir. İdarî para cezalarına ilişkin kesinleşen kararlar, derhal 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesi için o mahaldeki Maliye Bakanlığı tahsil dairesine iletilir. Süresinde ödenmeyen para cezalarına, vade tarihinden ödendiği tarihe kadar geçen süre için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammı uygulanır. Bu Kanuna göre karar verilerek tahsil edilen idarî para cezalarının yüzde yirmibeşi ertesi ayın sonuna kadar Kurum hesabına aktarılır. İdarî para cezaları tamamen tahsil edildikten itibaren en geç bir ay içinde durum, Kuruma bildirilir.
6) Bu Kanun gereğince para cezasını gerektiren fiillerin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu veya ceza hükmünü içeren diğer kanunlarda suç sayılması, söz konusu para cezalarının verilmesine engel olmayacağı gibi, Kurumca verilen izin veya belgelerin iptaline de mani değildir. İdari yaptırımlara ilişkin olarak bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 5326 sayılı Kabahatler Kanununun genel hükümleri uygulanır. İdarî yaptırımlar ile ilgili uygulama esasları Kurum tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlükten Kaldırılan ve Değiştirilen Hükümler

MADDE 10- (1) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı cetvelin (8) numaralı sırası "8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu" şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 11- 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun;

a) 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 1- Bu Kanunun amacı, etil alkol, metanol ve bira ve şarap dâhil her çeşit alkollü içkinin üretimi, işlenmesi ve geri kazanımı, iç ve dış ticareti, piyasa gözetim ve denetimi hakkındaki usul ve esasları belirlemektir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına mer'i mevzuatla verilen yetkiler saklı kalmak kaydıyla, alkollü içkilerin üretimi, ticareti, piyasa gözetim ve denetimi ile alkollü içkilerin kayıt dışı üretiminin ve piyasaya arzının önlenmesi amacıyla, kayıt dışı ham madde girişinin ve bunların işlenmesine yönelik kontrollere ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından belirlenir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacak düzenlemelerde Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun görüşü alınır.
Etil alkol ve metanolün üretimi, üretiminin planlanması, işlenmesi, denatürasyonu, geri kazanımı, ambalajlanması, depolanması, kullanım amacıyla elde bulundurulması, taşınması, dağıtımı, piyasaya arzı, ithalatı, ihracatı ile piyasa gözetim ve denetimine ilişkin idarî ve teknik düzenlemelerin yapılması ve bu düzenlemelere uygunluğun denetlenmesi Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca yerine getirilir.
Etil alkol, metanol ve alkollü içkiler piyasalarına ilişkin her türlü faaliyet, firma ve ürün bazında bu Kanunla yetkili kılınan kurum veya kuruluşlar nezdinde gerekli izin, yetkilendirme, satış veya uygunluk belgelerinin alınması ve gerekli bildirimlerin yapılması suretiyle, bu Kanuna ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan düzenlemelere ve ilgili mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilir.
Etil alkol, metanol ve alkollü içki üretimi, üretim izni almış kişiler tarafından, üretim izni alınan tesise ait adreste, üretim izni alınan kategorilerde ve kendi adlarına tescilli markalar kullanılmak kaydıyla yapılabilir. Bira ve şarap üretenler haricindeki etil alkol, metanol ve alkollü içki üretici firmalarının yıllık en az birmilyon litre kapasiteli, yeni teknolojiye sahip entegre tesis kurmaları şarttır. Etil alkol, metanol ve alkollü içki tesislerinin kurulması, üretime başlanması ve proje tadilatı faaliyetlerinin her biri için gerekli izinlerin alınması zorunludur. Üretim izinleri, denetim sonuçları olumlu bulunan ve mevzuata uygun faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler için beş yıl geçerlidir.
Alkollü içkilerin ithalatı, piyasaya arz ambalajında bulunan, üretim süreci ve teknik spesifikasyonu tanımlanmış, ambalajı üzerinde parti veya seri numarası bulunan ve alkollü içkiye kategori adını veren üretim aşamasının gerçekleştirildiği ülkede tescilli marka ile piyasaya arz edilen ürünler için mümkündür. Etil alkol, metanol ve alkollü içki ithalatı yapan firmalarca, ürün girdi-çıktı dengesinin izlenmesine imkan verecek şekilde depolama yapılması ve kayıt tutulması zorunludur.
Etil alkol, kullanım amacı, denatüre edilmiş olup olmadığı ile tarımsal veya sentetik olduğu belirtilmek suretiyle piyasaya arz edilebilir. Dökme etil alkol, kapasite raporunda yer alan miktarı geçmemek kaydıyla, sadece kullanıcı firmalara satılabilir. Bu amacın dışında dökme etil alkolün piyasaya arzı, kullanıcı firmalar ve üçüncü şahıslar tarafından satılması ve kullanılması yasaktır.

Etil alkol, metanol ve alkollü içki üretimi veya ithalatı yapan firmalar, piyasaya arz ettikleri ürünlerin miktarını gösterir satış raporu düzenleyerek bildirimde bulunmak ve miktar veya litre esasına göre belirlenecek hizmet bedellerini bu Kanunla yetkili kılınan ilgili kurum veya kuruluşa ödemek zorundadır. Tesis kurma izni, üretim izni, proje tadilat izni ve bunlara ait hizmet bedelleri ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Zamanında ödenmeyen bedeller 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Maliye Bakanlığınca, yetkili kurum veya kuruluş adına tahsil olunur.
Kısmen fermente olmasına rağmen alkollü içki niteliği taşımayan şıra ve boza gibi maddeler bu Kanun kapsamı dışındadır."

b) 19 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Etil alkol, metanol ve alkollü içkiler, dağıtım yetki belgesinde faaliyet alanı tanımlanmış üretici ve ithalatçı gerçek veya tüzel kişiler tarafından piyasaya arz edilebilir. Alkollü içkiler dökme olarak piyasaya arz edilemez. Dökme distile alkollü içki sevkiyatı, sadece alkollü içki üreticileri tarafından, aynı marka altındaki ürünlerin farklı tesislerde üretilmesi durumunda, ürün standardını sağlamak amacıyla yapılabilir. Dökme fermente alkollü içki sevkiyatı, sadece aynı üreticiye ait tesisler arasında veya üretici ile yurt içindeki dökme üretim yapan anlaşmalı üreticisi arasında yapılabilir. Piyasaya arz ambalajında etil alkol ve alkollü içkilerin toptan, perakende veya açık olarak satışını yapmak isteyenlerin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı haricinde, il özel idaresinden satış belgesi almaları zorunludur. İl özel idaresi, açık alkollü içki satış belgesi vermeden önce yetkili kolluk kuvvetinin görüşünü alır. Kolluk kuvveti görüşünü yedi gün içinde verir. Satış belgeleri; il merkezleri, büyükşehir belediyesine dâhil ilçeler ile ilçe merkezleri ayrımı esas alınarak yönetmelikle belirlenecek satış belgesi bedelleri karşılığında verilir. Bu bedeller her yıl yeniden tespit edilerek Resmî Gazetede yayımlanır. Satış belgelerinin verilmesi, sürelerinin uzatılması, yenilenmesi, iptali, belge bedelleri ve satıcıların uymaları gereken esaslar ile satış yerleri ile ilgili hususlar, bu maddede düzenlenen esaslar ile kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel sağlığın korunmasına yönelik esaslar çerçevesinde İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Satış belgesi alındığı yıl için geçerli olup, belgede belirtilen işyeri ve dağıtım alanları dışında satış yapılamaz. Açık alkollü içki satış belgesi sahibi olmayanlar, alkollü içkileri ambalajlarını bozarak satamazlar. Satış belgeleri, bu Kanunda yer alan satış ruhsatları hakkındaki hükümlere tâbidir. Piyasaya arz ambalajında etil alkol ve metanol satışlarına ilişkin usul ve esaslar Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlenerek uygulanır."

c) 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 24-Tesis kurma izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki üretimi yapabilecek veya üretim prosesinin herhangi bir aşamasını gerçekleştirebilecek nitelikte makine, ekipman, ham madde, yarı mamul veya malzemenin bir veya birkaçını içeren tesis kuranlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına ve beşyüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Üretim izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki üretenler hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Bu hüküm üretim izni alınan tesisin dışında veya üretim izni alınan kategoriler dışında üretim yapanlar hakkında da uygulanır. İzinsiz olarak üretilen ürünleri bilerek saklayan, depolayan, nakliyesini yapan, satan, mübadele konusu yapan, satım veya mübadelesine aracılık eden kişiler hakkında asıl faile verilen hapis ve adlî para cezalarının yarısı oranında cezaya hükmolunur.
İzinsiz veya sahte olarak üretilen ya da kaçak olarak yurda sokulan etil alkol, metanol veya alkollü içkilerde kullanılmak üzere bandrol, hologram veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretlerin sahtesini yapan, bunların satışını yapan veya bunları tedarik eden veya bulunduran kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına ve beşyüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur."

BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler ve diğer düzenlemeler yürürlüğe konuluncaya kadar, mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen izinler sürelerinin sonuna kadar geçerlidir.

(2) İlgili mevzuatta Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna yapılmış olan atıflar ilgisine göre Kuruma, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına veya il özel idarelerine yapılmış sayılır. Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır. 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda yapılan değişiklikler çerçevesinde hazırlanması gereken yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar bu Kanunla Tarım ve Köyişleri Bakanlığına ve il özel idarelerine verilen görevler Kurum tarafından yürütülür.

(3) Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna ait araç, gereç, taşıt ve hizmet binaları dâhil her türlü taşınır ve taşınmazlar ile tüm hak ve yükümlülükler başka bir işleme gerek kalmaksızın Kuruma devredilmiştir. Devir ile ilgili işlemler her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Kurum ve Genel Müdürlük arasında yapılacak protokoller çerçevesinde Kurumun ihtiyaç duyacağı taşınır ve taşınmazlar ile her türlü araç-gereç ve cihazlar Kuruma devredilebilir. Devre tâbi mallar bedelsiz olup, devir ile ilgili işlemler her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda görev yapmakta olan personelden kadro ve görev unvanları değişmeyenler başka bir işleme gerek kalmaksızın kadrolarına atanmış sayılırlar. Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda görev yapmakta olan personelden kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar, bu Kanunla ihdas edilen kadrolardan, derece ve kademelerine uygun kadrolara üç ay içinde atanırlar. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminat ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Malî ve sosyal hakları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olanlardan; atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarının toplamının net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması halinde aradaki fark, farklılık giderilinceye kadar atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Atandıkları kadro unvanlarında isteğe bağlı olarak herhangi bir değişiklik olanlar ile başka kurumlara geçenlere fark tazminatı ödenmesine son verilir.

(2) Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda uzmanlık yeterlik sınavında başarılı olup uzmanlık unvanını almaya hak kazandığı halde, 4733 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (A) bendinin (2) numaralı alt bendinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi nedeniyle "uzman" kadrosuna ataması yapılamayan uzman yardımcıları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte başka bir işleme gerek kalmaksızın uzman kadrosuna atanmış sayılırlar.

(3) 4733 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (A) bendinin (2) numaralı alt bendine ilişkin Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararının Resmî Gazetede yayımı tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda çalışan personelin kazanılmış hak aylığı ve emekli müktesebinin belirlenmesinde değerlendirilmemiş olan hizmet süreleri, öğrenim durumu itibarıyla yükselebilecekleri dereceyi aşmamak koşuluyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 ve 68 inci maddeleri ile 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınarak kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bu şekilde yapılacak olan intibak neticesinde doğacak malî haklar hak ediş tarihlerini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere Kurum personeline verilir.

GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2006 tarihine kadar olmak üzere; kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personelden, en az dört yıllık yüksek öğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olanlar ile gıda, kimya ve ziraat mühendislikleri ve halk sağlığı alanlarında doktora eğitimini tamamlayanlar ve kamu kurum ve kuruluşlarında en az beş yıl süreyle görev yapan tütün eksperi veya tütün teknolojisi mühendislerinden hizmetine ihtiyaç duyulanlar, Kurulca uzman olarak atanabilirler. Bu şekilde atanacakların sayısı, toplam uzman kadro sayısının yüzde yirmibeşini aşamaz.

GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanunun 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen yabancı dil şartı, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda Uzman Yardımcısı olarak görev yapanlar için uygulanmaz.
GEÇİCİ MADDE 5- (1) Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi, ülke genelinde ürün arzının devamlılığını sağlamayı ve yerli tütünden yapılan sigaraların harman reçetelerinde kullanılan tütün çeşitlerinin geleceğini güvence altına almayı teminen, 2005 ürün yılı için sözleşme imzalanan üreticiler ile anılan yılda sözleşme yapılan miktarları aşmamak koşuluyla 2006 ve 2007 ürün yılları için tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi imzalayabilir.
(2) Şirketin stoklarında bulunan ihtiyaç fazlası idare stoku tütünler, destekleme stoku tütünlerin satışında uygulanan usul ve esaslar dâhilinde satılabilir.
Yürürlük
MADDE 12- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 13- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

GENEL GEREKÇE

4733 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (A) bendinin (2) numaralı alt bendi gereğince Kurum personelinin malî ve sosyal hakları ile diğer hususlar 17/10/2002 tarihli ve 2002/4910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilatı, Çalışma Usul ve Esasları ile Personelinin Malî ve Sosyal Hakları Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Ancak, Anayasa Mahkemesi 20/11/2003 tarihli ve E:2002/32, K:2003/100 sayılı Kararıyla, 4733 sayılı Kanunun "Kurumun hizmet birimleri ile bunların görev ve sorumlulukları, kadro unvanları, sayıları ve Kurum personelinin emeklilik statülerinin belirtilmesi açısından durumu, Kurulun önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir." şeklindeki 9 uncu maddesinin (A) bendinin (2) numaralı alt bendini iptal etmiştir.

Anayasa Mahkemesi, söz konusu Kararında Kurumun hizmet birimlerinin idarenin kanunîliği ilkesi gereğince yasayla kurulması gerekirken yönetmelikle düzenlenmesinin Anayasaya aykırı olduğuna karar vermiştir.

Anayasa Mahkemesince 4733 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (A) bendinin (2) numaralı alt bendinin iptal edilmesi ile bu maddeye istinaden Bakanlar Kurulunca kabul edilen teşkilat yönetmeliğinin, Kurum personelinin statüsü, kadro unvan ve sayıları, malî ve sosyal hakları, aylık ve ödenekleri ile Kurumun hizmet birimlerini düzenleyen maddelerinin mesnedi kalmadığından, bu hususların Kanunla düzenlenmesi zarureti ortaya çıkmıştır.

Diğer taraftan, 4733 sayılı Kanunla kurulan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna, 4250 sayılı Kanundan gelen yetkilerle birlikte alkollü içeceklerin üretimi ve ticareti ile ilgili konularda düzenleme yapma yetkisi verilmiş, 27/5/2004 tarihli ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunla da, aynı konuda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Halen alkollü içeceklerin üretimi ve ticaretinin düzenlenmesi konusunda bir yetki karmaşası yaşanmakta ve aynı konuda, Devletin farklı birimlerinin düzenleme yapmaya çalışması da kamu kaynaklarının israf edilmesine yol açmaktadır. Diğer taraftan alkollü içkilerin ithalatında iki yerden izin alınma zorunluluğu Avrupa Birliği tarafından ticaretin engellenmesi olarak değerlendirilmiş ve bu konuda Dış Ticaret Müsteşarlığınca durumun düzeltilmesi amacıyla girişimlerde bulunulmuştur. Ayrıca, son zamanlarda yaşanan piyasaya sahte alkollü içki arz edilmesi ve bunlardan kaynaklanan ölüm olayları göz önüne alındığında, piyasa denetim ve gözetiminin yaygın ve etkin bir şekilde yapılması zorunluluğu bir kez daha ortaya çıkmıştır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının, Türkiye çapında sahip olduğu teşkilat yapısı ile piyasa gözetim ve denetim işlevlerini, sınırlı personel kadrosuna sahip olan ve taşra teşkilatı bulunmayan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna göre çok daha verimli ve etkin bir şekilde yerine getireceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, alkollü içeceklerin üretimi ve ticareti ile ilgili konularda düzenleme yapma yetkisi, AB uyum süreci ilkeleri ile de uyumlu olarak tek elde toplanmakta ve böylece hem kamu kaynaklarının israf edilmesi önlenmekte, hem de alkollü içecekler ile ilgili yaşanmakta olan yetki karmaşası sorunu da çözüme kavuşturulmaktadır.

5035 sayılı Kanun ile 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (8) sayılı Tarifenin "V-Satış Ruhsatnameleri" bölümünde yer alan (1) ve (2) numaralı fıkraların yürürlükten kaldırılmasıyla 4733 sayılı Kanunun "Cezai hükümler" başlıklı 8 inci maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenlemenin yasal dayanağının kalmadığının mahkemelerce kabulü ile belgesiz satıcılıktan açılan kamu davalarında beraat kararı verilmeye başlandığı, Kurum tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulan bazı yönetmeliklerin iptali talebiyle Danıştayda açılan davalarda Kurumun idari yaptırım uygulama yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararlarının verildiği, ayrıca TEKEL'in özelleştirme işlemleri kapsamında taşra teşkilatını tasfiye etme çalışmalarının başlamış olması nedeniyle Genel Müdürlüğün ana sözleşmesiyle teşkilat yönetmeliğinin geçici 2 inci maddesi kapsamında illerde TEKEL başmüdürlükleri tarafından yürütülmekte olan tütün mamulleri ve alkollü içkileri piyasaya arz ambalajında nihai tüketiciye satmak isteyenlere satış belgesi verilmesi işlemlerinin aksamadan yürütülmesi bakımından yeni bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda, Türkiye genelinde yaygın olarak faaliyette bulunan ve sayıları yaklaşık ikiyüzbini bulan tütün mamulleri ve alkollü içki perakende ve toptan satıcılarıyla ilgili yıllık ruhsat işlemlerinin bir merkezden yapılmasının getireceği kaynak ve zaman israfı göz önüne alınarak bu işlemlerin il özel idareleri tarafından yapılmasının daha uygun olacağı değerlendirilmektedir. Bu sistem ile hem işlem bürokrasinin azaltılması ve hem de daha etkin denetim ve gözetimin yapılması mümkün olacaktır.

Kurulması öngörülen Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu ile, 30/11/2004 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesinin gerektirdiği yeni düzenlemelerin uygulamaya konulması ve Sözleşmede bahsedilen "tütün kontrolü" programı için ulusal bir koordinasyon merkezinin hayata geçirilmesi mümkün olacaktır. Dünya Sağlık Örgütünce yapılan açıklamalarda; tütün tüketiminin ve tütün dumanına maruz kalmanın, dünya çapında giderek ağırlaşan sağlık, sosyal, ekonomik ve çevresel sonuçları olan büyük bir problem haline dönüştüğü, gelişmekte olan ülkelerde sigara ve diğer tütün mamullerinin artan üretim ve tüketiminin ulusal sağlık sistemleri üzerinde ciddi ekonomik yükler oluşturduğu bildirilmekte; çocukların ve ergenlerin sigara ve diğer tütün mamullerine başlama yaşlarının giderek düşmesi ve tüketim miktarlarının artması oldukça endişe verici olaylar olarak ortaya konmaktadır. Ülkemizde de bu sorunların tamamı, önemli ölçüde hissedilmekte ve özellikle de çocuk ve ergenler ile ilgili problemlerin giderek ağırlaştığı gözlemlenmektedir. Uzun dönemli sosyal ve ekonomik stratejilerle tütüne olan talebi azaltmanın başarılması için uygun mekanizmaların geliştirilmesi noktasında, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumuna çok önemli görevler düşecektir.

Diğer taraftan, 1942 yılında yayımlanan İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte alkol piyasasının Devlet tekeli altında bulunması durumu 2001 yılında 4619 sayılı Kanunun yayımlanmasına kadar sürmüş olup, serbest rekabete açılan piyasada Devlet tekelinin sağladığı güven ortamının devam ettirilebilmesi, dünyanın bir çok ülkesinde olduğu gibi sahte ve izinsiz alkollü içki yapımının önlenmesinde son derece önemli olan alkol kontrolünün etkin bir şekilde yapılabilmesi için piyasa faaliyetlerinin kayıt altına alınması, düzenlenmesi, izlenmesi ve denetlenmesi mekanizmalarının devam ettirilebilmesi ve ülke ekonomisine azami düzeyde katkı sağlayacak, şeffaf, güvenli ve rekabetçi bir piyasa oluşturulması amaçlarıyla, alkol piyasasının yeni kurulan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun görev alanına dâhil olması sağlanmıştır.

Ayrıca, son günlerde tüm dünyada alternatif enerji kaynakları arayışlarında, yakıt biyoetanolü kullanımı önemli oranda artış gösterirken, ülkemizde de bu alanda hızla yatırımlar yapılmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde taşımacılık yakıtı olarak belirli oranlarda kullanımı gittikçe yaygınlaşan yakıt biyoetanolü kullanımının hem Avrupa Birliği müktesebatına uyum sürecinde bir zorunluluk olarak karşımıza çıkma ihtimali ve hem de ülkemizde alkol piyasası kapsamında oldukça büyük bir hacme sahip olması nedeniyle konu önem arz etmektedir. Bu bağlamda, yakıt biyoetanolü konusunda düzenleme yapma yetkisi Kuruma verilmiştir.

Öte yandan, bu Kanundaki düzenlemeler ile düzenleyici ve denetleyici kurumlarla ilgili olarak hazırlanmış olan ortak yapısal, idari, icra ve organizasyon prensiplerine de uyum sağlanmaktadır. 4733 sayılı Kanunda Kurul üyelerinin görev süreleri ile ilgili olarak yapılan düzenleme kurumsal hafızanın muhafazasına imkân tanımamaktadır. Yapılan değişikle kurumsal hafızanın devamını sağlamak üzere Kurulun ilk oluşumunda Başkan hariç olmak üzere Kurul üyelerinin üçte birinin iki yılda bir yenilenmesi hükmü getirilmiştir. Ayrıca 4733 sayılı Kanunda tütün ve alkol piyasalarında, üretim ve ticarete ilişkin düzenlemelere aykırılıklar durumunda uygulanabilecek idari yaptırımların yer almaması da uygulamada ciddi aksaklıklara neden olmaktadır. Bu Kanunda yapılan düzenlemeler ile mevzuata aykırı işlemler ile ilgili idari yaptırımlar düzenlenerek bu konudaki boşluk da giderilmiştir.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Madde ile Kanunun amacının, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun kurulması, bu Kurumun çalışma usul ve esasları ve görev ve yetkilerinin belirlenmesi ile tütün ve alkol piyasalarının düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu; Kanunun kapsamının, tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanolün üretimi, işlenmesi, iç ve dış ticareti, piyasa gözetim ve denetimine yönelik düzenlemeler ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarına ilişkin düzenlemeler olduğu belirlenmektedir.

MADDE 2- Madde ile, Kanunun uygulanmasına yönelik kavram birliğini sağlamak üzere, Kanunda geçen bazı ibarelerden ne anlaşılması gerektiği açıklığa kavuşturulmaktadır.

MADDE 3- Madde ile, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun kuruluşu ve teşkilatı ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.

MADDE 4- Madde ile, Kurumun karar organı olan Kurulun oluşumu, çalışma usul ve esasları ile görev ve yetkileri düzenlenmektedir. Kurul üyelerinin görev süresi altı yıl olarak belirlenmekte, Kurulun işlerini düzenli bir şekilde yapabilmesini ve kurumsal hafızanın devamını sağlamak üzere Kurulun ilk oluşumunda Başkan hariç olmak üzere Kurul üyelerinin üçte birinin iki yılda bir yenilenmesi hükmü getirilmekte, Kurulun toplantı ve karar alma usulleri belirlenmekte, Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurum personelinin görevlerinden ayrılmaları durumunda Kurumun denetlemekle ve düzenlemekle görevli olduğu sektörlerde hangi şartlarda görev alabilecekleri hususları düzenlenmektedir.

MADDE 5- Madde ile, Kurum Başkanlığının teşkilat yapısı ile ilgili hususlar düzenlenmektedir. Başkanın görev ve yetkileri ile ana hizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimlerinin görev ve yetkileri bu maddede belirlenmektedir.

MADDE 6- Madde ile Kurum personelinin statüsü, malî ve sosyal hakları ele alınmaktadır. Ayrıca, Kurumun meslek personelinin yeterlik ve yarışma sınavları, çalışma ve atanmaları ile ilgili usul ve esaslar da bu maddede düzenlenmektedir.

MADDE 7- Madde ile, malî açıdan özerk bir yapıya sahip olan Kurumun, bütçesinin hazırlanmasında Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunundaki usul ve esaslara tâbi olduğu belirtilmekte, Kurumun denetimi hakkında 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmakta, Kurumun gelir ve giderleri tespit edilmekte, ayrıca Kurumun mal ve varlıklarının Devlet malı sayılacağı, haczedilemeyeceği ve rehnedilemeyeceği belirtilerek, Kurum gelirlerinin takip ve tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanması esası öngörülmektedir.

MADDE 8- Madde ile, tütün satışlarının yazılı sözleşme esası veya tütün satış merkezlerinde açık artırma yöntemleriyle yapılması, tütün ve tütün mamullerinin üretimi, işlenmesi, yurt içi ve yurt dışı ticaretine ilişkin usul ve esaslar ile tütün eksperleri/tütün teknolojisi mühendisleri ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.

Ayrıca maddede, Kurumun görev alanına dâhil olan piyasaları düzenleme fonksiyonunu etkin bir şekilde yerine getirebilmesini teminen, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenecek hususlar ayrıntılı olarak belirlenmektedir.

MADDE 9- Madde ile adli ve idari yaptırımlara ilişkin olarak ayrıntılı düzenlemeler yapılmış; bu kapsamda 4733 sayılı Kanunda cezaî hükümlere ilişkin eksiklikler ile uygulamada karşılaşılan sorunlar göz önüne alınarak suç ve cezalar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

MADDE 10- Madde ile, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yürürlükten kaldırılmakta; ayrıca 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı cetvelde gerekli değişiklik yapılmaktadır.

MADDE 11- Madde ile, 4733 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırılması üzerine alkol ve alkollü içkilerin üretimi ve ticareti ile ilgili olarak yapılması gereken düzenlemeler, ilgisi nedeniyle 4250 sayılı Kanunun 1 inci, 19 uncu ve 24 üncü maddelerinde yapılan değişiklikler ile sağlanmaktadır.

GEÇİCİ MADDE 1- Madde ile, uygulamada herhangi bir tereddüdün oluşmaması için, bu Kanunda öngörülen düzenlemeler yürürlüğe konuluncaya kadar, mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmekte ve Kanunda öngörülen yönetmeliklerin Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılması hususu düzenlenmekte, ilgili mevzuatta Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna yapılmış olan atıflara ilişkin düzenleme yapılmakta, 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda yapılan değişiklikler çerçevesinde hazırlanması gereken yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar bu Kanunla Tarım ve Köyişleri Bakanlığına ve il özel idarelerine verilen görevlerin Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yürütülmesi öngörülerek kamu hizmetinin kesintisiz olarak ve aksamadan devamı sağlanmakta, ayrıca Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna ait araç-gereç, taşıtlar ve hizmet binaları dâhil her türlü taşınır ve taşınmazlar ile tüm hak ve yükümlülükler başka bir işleme gerek kalmaksızın Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumuna devredilmiş sayılmaktadır.

GEÇİCİ MADDE 2- Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumunda görev yapan personelden kadro ve görev unvanı değişmeyenlerin başka bir işleme gerek kalmaksızın kadrolarına atanmış sayılması, kadro ve görev unvanı değişen ve kaldırılanların derece ve kademelerine uygun kadrolara üç ay içinde atanmaları düzenlenmekte ve uzman yardımcılarının kadrolarına atanması sağlanarak, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle daha önceki atamalarındaki tereddüt ortadan kaldırılmaktadır.
Diğer yandan Kurum personelinin Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle yapılamayan derece ve kademe ilerlemesi terfilerine imkân sağlanmaktadır.

GEÇİCİ MADDE 3- Bu madde ile, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun piyasa düzenleme ve denetleme fonksiyonlarını tam ve gereği gibi ifa edebilmesi ve uzman açığını kapatmak amacıyla, kamu sektörünün değişik alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olan kamu görevlilerinin Kurumda istihdam edilebilmelerine imkan tanınmaktadır.

GEÇİCİ MADDE 4- Muhtemel hak kayıplarının önlenmesi amacıyla, Kanunun 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasında, uzmanlığa atanmak için aranan belli seviyede yabancı dil bilme şartının, hâlihazırda Kurumda uzman yardımcısı olarak görev yapanlara uygulanmayacağı öngörülmüştür.

GEÇİCİ MADDE 5- Madde ile, Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketinin, ülke genelinde ürün arzının devamlılığını sağlamayı ve yerli tütünden yapılan sigaraların harman reçetelerinde kullanılan tütün çeşitlerinin geleceğini güvence altına almayı teminen, 2005 ürün yılı için sözleşme imzalanan üreticiler ile anılan yılda sözleşme yapılan miktarları aşmamak koşuluyla 2006 ve 2007 ürün yılları için tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi imzalayabilmesine imkan tanınmıştır.
Söz konusu düzenleme, 23/3/2006 tarihli ve 5478 sayılı Kanunla 4733 sayılı Kanuna geçici 4 üncü madde olarak eklenmiş olup, uygulaması devam ettiğinden Tasarıya alınmıştır.

MADDE 12- Yürürlük maddesidir.

MADDE 13- Yürütme maddesidir.