Çevre Bakanlığı görevde yükselme sözlüsüne dava açıldı

Yapı Yol Sen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Şube Müdürü (İdari) ve Şube Müdürü (Teknik) kadroları için 08.03.2021-19.04.2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği görevde yükselme ve unvan değişikliği mülakat sınavının 16.06.2021 tarihli sonuçlarının hukuka aykırılığı nedeniyle öncelikle yürütmesinin durdurulması devamında iptali ve yargılamanın duruşmalı olarak yapılması istemiyle dava açtı

ANKARA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA

(Yürütmenin Durdurulması ve Duruşma İstemlidir.)

DAVACI : Yol, Yapı, Altyapı, Bayındırlık ve Tapu Kadastro Kamu Emekçileri Sendikası (Yapı Yol Sen)

VEKİLİ : Av. Çiğdem Tan

Çankaya Mah. Üsküp Cad. 8A/1 Çankaya/Ankara

DAVALILAR : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/ANKARA

KONU : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı' nın Şube Müdürü (İdari) ve Şube Müdürü (Teknik) kadroları için 08.03.2021-19.04.2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği görevde yükselme ve unvan değişikliği mülakat sınavının 16.06.2021 tarihli sonuçlarının hukuka aykırılığı nedeniyle öncelikle yürütmesinin durdurulması devamında iptali ve yargılamanın duruşmalı olarak yapılması istemidir.

AÇIKLAMALAR :

1- EHLİYET

Müvekkil sendika, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununa göre, "kamu görevlilerinin ortak ekonomik, sosyal ve mesleki hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için" kurulmuş bir sendikadır. Müvekkil sendikanın örgütlülük alanında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da bulunmaktadır. İşbu kurum bünyesinde çalışan üyeleri olduğundan; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Şube Müdürü (İdari) ve Şube Müdürü (Teknik) kadroları için 08.03.2021-19.04.2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği personeli görevde yükselme ve unvan değişikliği mülakat sınavı müvekkil sendikayı doğrudan ilgilendirmektedir.

2- HUKUKA AYKIRILIKLAR:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı' nın Şube Müdürü (İdari) ve Şube Müdürü (Teknik) kadroları için 08.03.2021-19.04.2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği görevde yükselme ve unvan değişikliği mülakat sınavının 16.06.2021 tarihli sonuçlarının müvekkil sendika üyelerimiz açısından hukuka uyarlık bulunmadığından iptali hakkaniyet gereğidir. Şöyle ki;

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin ilgili maddeleri aşağıda sıralanmıştır:

" Duyuru

MADDE 11 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) Bakanlıkça uygun görülen görevde yükselme ve unvan değişikliği suretiyle atama yapılacak boş kadroların sınıfı, unvanı, adedi, birimi ile niteliklerine göre başvuru şartları ve bu sınava ilişkin konu başlıkları yazılı sınav tarihlerinden en az otuz gün önce Bakanlık internet sitesinde merkez ve taşra teşkilatı personeline duyurulur.

Başvuru

MADDE 12 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) Yapılacak duyuru üzerine beş iş gününden az olmamak üzere ilanda belirtilen başvuru süresinin son günü itibariyle aranan nitelikleri taşıyan personel, son başvuru tarihine kadar başvuru şartlarını taşıdığı farklı unvanlı kadrolardan sadece biri için birimleri aracılığı ile başvuru yaparlar.

(2) Aylıksız izinde bulunanlar dahil olmak üzere, ilgili mevzuatı uyarınca verilen izinleri kullanmakta olanların da sınava katılmaları mümkündür.

(3) Yapılan başvuruların (Değişik ibare:RG-13/11/2019-30947) Personel Genel Müdürlüğünce incelenmesi neticesinde aranan şartları taşıyanlara ilişkin liste Bakanlık internet sitesinde ilan edilir.

(4) Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanılacak kadrolar için yapılacak sınavlara, sadece Bakanlığın kendi personeli başvuruda bulunabilir.

(5) Unvan değişikliği sınavına katılacaklarda Bakanlıkta veya öğrenim durumlarıyla ilgisi olmayan görevlerde belirli bir süre hizmet yapmış olma şartı aranmaz.

Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına katılamayacak personel

MADDE 13 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) Aday memur statüsünde bulunanlar, bu Yönetmelikte aranan şartları taşımadığı tespit edilenler ile diğer kurumların personeli bu kadrolar için başvuruda bulunamazlar.

Yazılı sınav

MADDE 14 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) (Değişik:RG-13/11/2019-30947) Yazılı sınav, görevde yükselmeye tabi görevler veya unvan değişikliği sınavına tabi unvanlar için bu sınava ilişkin konu başlıklarına duyuruda yer verilmek suretiyle Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına, Milli Eğitim Bakanlığına veya yükseköğretim kurumlarından birine yaptırılabilir.

(2) (Değişik:RG-31/5/2018-30437) Yazılı sınav, yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı sınavda en az altmış puan alanlar başarılı sayılır.

Sözlü sınav

MADDE 15 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) (Değişik:RG-31/5/2018-30437) Yazılı sınavda başarılı olanlar, en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.

(2) İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

d) Genel kültürü ve genel yeteneği,

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.

Görevde yükselme sınavı başarı sıralaması

MADDE 16 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) (Değişik:RG-31/5/2018-30437) Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve Bakanlık internet sitesinde ilan edilir.

(2) (Değişik:RG-31/5/2018-30437) Başarı sıralamasında, sınav puanının eşit olması durumunda sırasıyla;

a) Hizmet süresi fazla olanlara,

b) Daha üst öğrenimi bitirmiş olanlara,

c) Üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olanlara,

ç) Bakanlıkta geçen hizmeti fazla olanlara,

d) Disiplin cezası almamış olanlara,

öncelik verilmek suretiyle, en yüksek puandan başlamak üzere başarı sıralaması belirlenir.

(3) Görevde yükselme sınavında başarılı olmalarına rağmen, ilan edilen kadro sayısı nedeniyle ataması yapılamayacak personelden en fazla asıl aday sayısı kadar personel, Bakanlıkça ihtiyaç duyulması halinde ve sınav duyurusunda da belirtilmek şartıyla başarı sıralaması listesinde yedek olarak belirlenebilir.

Sınav kurulu ve görevleri

MADDE 17 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) (Değişik:RG-13/11/2019-30947) Sınav Kurulu atamaya yetkili amirin uygun göreceği Bakan Yardımcısının veya görevlendireceği en az Genel Müdür düzeyinde bir yöneticinin başkanlığında, Personel Genel Müdürü ve atamaya yetkili amirce belirlenecek diğer üyelerin yer aldığı beş üyeden oluşur. Ayrıca üç yedek üye belirlenir.

(2) Sınav Kurulunu teşkil eden üyeler, görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavlarına alınacak personelden öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.

(3) Sınav Kurulunun başkan ve üyelerinin görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katıldığının tespit edilmesi halinde, bu üye veya üyeler sınav kurulu üyeliğinden çıkartılır ve bunların yerine yedek üye veya üyeler görevlendirilir.

(4) Sınav Kurulu; sınavların yapılması, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür.

(5) Sınav Kurulu üye tam sayısı ile toplanır ve kararlar oy çokluğu ile alınır.

(6) Unvan değişikliğine tabi kadroların sınavlarında sınav kuruluna üniversitelerden üye iştirak ettirilebilir.

(7) Sınav Kurulunun sekreterya hizmetleri (Değişik ibare:RG-13/11/2019-30947) Personel Genel Müdürlüğünce yürütülür.

Sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraz

MADDE 18 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2014-29006)

(1) Sınav sonuçları sınavın yapıldığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde sınav kurulu tarafından Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir. İlgililer, ilan tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarına itiraz edebilir. (Değişik ibare:RG-13/11/2019-30947) Personel Genel Müdürlüğüne yazılı olarak yapılacak itiraz başvuruları, ilgisine göre sınav kurulunca incelenir veya sınavı yapan kuruma incelettirilir. İnceleme sonuçları en geç on iş günü içerisinde yazılı olarak ilgililere bildirilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.

(2) (Değişik:RG-31/5/2018-30437) Yazılı sınavlarda itiraz sonucu, sınav kurulunca hatalı olduğu sonucuna varılan sorular iptal edilerek tüm adaylarca doğru yapılmış kabul edilir."

İlgili Yönetmeliğin 15. Maddesi maddesi uyarınca sözlü sınavda adaylar, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından,

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

d) Genel kültürü ve genel yeteneği,

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

yönüyle değerlendirmeye tabi tutulacaklardır.

A) İlgili Yönetmeliğin 4. maddesinde, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavının, yazılı ve sözlü sınavından oluşan tanımı yapılarak; 11. Maddede yazılı ve sözlü sınavından oluşan Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavına ilişkin ilişkin konu başlıklarının yazılı sınav tarihlerinden en az otuz gün önce Bakanlık internet sitesinde merkez ve taşra teşkilatı personeline duyurulacağı hüküm altına alınmıştır.

Dilekçemiz ekinde sunduğumuz Ek-1 ve Ek-2'de yer alan ilanlarla ispatlı şekliyle Görevde Yükselme Sınavı (yazılı ve sözlü sınav) Ek İlanı ile Şube Müdürlüğü Konu Başlıkları belirlenerek yazılı sınavdan en az en az otuz gün önce ilan edilmiştir. İlanlarda da görüleceği üzere konu başlıkları sadece yazılı sınav için belirlenmeyip Görevde Yükselme Sınavı için belirlenmiştir.

Ancak yazılı sınavdan sonra dilekçe ekinde sunulan Ek-3 ve Ek-4'de yer alan ilanlarla ispatlı şekliyle Görevde Yükselme Sözlü Sınav Duyurusu ile Görevde Yükselme Sınavı (yazılı ve sözlü sınav) için yazılı sınavdan önce belirlenen konu başlıkları değiştirilerek yazılı sınavdan sonra 11. maddeye aykırı olarak ilan edilmiştir.

İlgili Yönetmeliğin 11. maddesi ile belirlenen "Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavına (yazılı ve sözlü sınav) ilişkin konu başlıklarının yazılı sınav tarihlerinden en az otuz gün önce Bakanlık internet sitesinde merkez ve taşra teşkilatı personeline duyurulacağı" hükmü dışında yazılı ve sözlü sınav için farklı konu başlıklarının belirlenebileceği ya da ilan usulleri ile ilgili Yönetmeliğin diğer maddelerinde herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

B) İlgili Yönetmeliğin 18. maddesindeki "Sınav sonuçları sınavın yapıldığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde sınav kurulu tarafından Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir." Hükme rağmen;

08.03.2021 - 19.04.2021 tarihleri arasında yapılan sözlü sınavlar ve Ek-6'da yer alan ilan ile sözlü sınav takvimine göre sınav tarihinde kendilerine covid-19 teşhisi konulmuş olan veya temaslı sayılması sebebiyle sınava katılamayan personelin sözlü sınavlarının 18.05.2021 tarihinde yapılacağına dair ilan ile 18.05.2021 tarihinde sözlü sınavlar tamamlanmıştır.

Bu süreçten sonra Ek-7'de yer alan ilan ile ispatlı şekilde 16.06.2021 tarihinde görevde yükselme sözlü sınav sonuçları açıklandığı belirtilerek, "sözlü sınav sonuçları için tıklayınız." sekmesine yönlendirilmiş, seçeneğin tıklanması sonucunda Ek-8 de yer alan Bakanlık Personelinin (her personelin kendine özel olan) Bilgi Sistemine yönlendirilmiş ve personel işlemlerinin yapabildiği ve personel bilgilerinin olduğu bu sistemde Sınav Sonuçlarım menüsü altına, Yazılı puan / Sözlü puan / Ort. Puan ayrı ayrı olacak şekilde sınav sonuçları kaydedilmiştir.

Bu haliyle 18. Maddeye ve 16. Maddeye aykırı olarak sınav sonuçları, yasal süresi içinde Bakanlığın internet sitesinde ilan edilmemiş ancak 16.06.2021 tarihinde ilan edilmiş gibi kabul edilerek 5 iş günü olan itiraz süresi işletilmiş ve Ek-9'da yer alan ilan ile 1.07.2021 tarihinde kesin sınav sonuçları açıklanarak aynı ilan ile tercih alma işlemleri için takvim belirlenmiştir, Ek-10'da yer alan 02.07.2021 tarihli ek ilan ile tercih alma işlemleri için takvimde güncelleme yapılmıştır.

Başarı sırasına göre tüm adayların sınav sonuçlarının sözlü sınavın yapıldığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde ve itiraz süresinden önce ilan edilmemesi nedeniyle açılan kadro sayısına göre tüm adayların unvanları ile birlikte başarı sırası ve puanları görülemediğinden adayların sınavı kazanıp kazanmadığı hakkında bilgi sahibi olmaması ve itiraza konu idarenin işlemlerinin açık olmaması nedeniyle itiraz sürecinin işletilmesi ve kesin sınav sonuçlarının ilan edilmesi hukuken sakat hale gelmiştir.

C) Dilekçemizin ekinde yer alan Ek-3 ve Ek-4'deki ilanlarla görüldüğü üzere Görevde Yükselme Sözlü Sınavı için 11. Maddeye aykırı olarak belirlenen sözlü sınav konu başlıklarının incelenmesi sonucunda sözlü sınav kapsamındaki konuların, idarenin iş ve işlemlerine esas mevzuat hükümlerinden ibaret olduğu anlaşılacaktır.

Adaylara ilan edilen sözlü sınav konuları dışındaki konulardan soru sorulamayacağı ve bununla birlikte 15. Maddenin 2. Fıkrası (d) bendi "Genel kültürü ve genel yeteneği" ve (e) "Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı" hükümleri doğrultusunda adayların değerlendirmeye tabi tutulması gerektiğinden sözlü sınav konuları 15. Maddeye aykırı olarak hazırlanmıştır.

D) İlgili Yönetmeliğin 7. madde ve 8. Maddesi kapsamında, EK-1'de yer alan Görevde Yükselme Sınavı Ek İlanında bellirtilen "sınav ilanı için tıklayınız" sekmesinden ulaşılan dokümanda (web adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/personel/haberler/gorevde-yukselme-sinav-ilani---2020-ekim-20200811143000.pdf) sınava başvuru yapacak olanlarda aranacak özel şart olan peyzaj mimarları açıkça belirtilmemiştir.

Bununla birlikte Ek-3'de yer alan Görevde Yükselme Sözlü Sınav Duyurusunda belirtilen "Şube Müdürü (teknik) listesi için tıklayınız." sekmesinden ulaşılan dokümanda; sözlü sınava girmeye hak kazanan adaylar unvanları hariç sadece isimleri ile ilan edilmiş, Ek-7'de ispatlı haliyle Şube Müdürü (İdari) / Şube Müdürü (Teknik) Görevde Yükselme Sözlü Sınav Sonuçları ve Görevde yükselme sınavı başarı sıralaması itiraz sürecinden önce hiçbir şekilde ilan edilmemiştir.

Ancak Ek-9'da yer alan Şube Müdürü Görevde Yükselme Sınavı Kesin Sonuçları İlanında belirtilen "Şube Müdürü (Teknik) kadroları için başarı sıralı kesin sınav sonuçları tıklayınız." Sekmesinden ulaşılan dokümanda, asil ve yedek adaylar sicil, ad/soyad, nihayet unvanları ve başarı sıralı puanları ile ilan edilmiştir. Bu dokümanın incelenmesi neticesinde peyzaj mimarı unvanlı adayların asil ve yedek listede yer aldığı görülecektir.

Bu itibarla İlgili Yönetmeliğin 7. ve 8. Maddede yer alan Görevde Yükselme Sınavı sonucu atanacaklarda aranacak genel ve özel şartlar kapsamında peyzaj mimarları için İdarenin açılan kadrolar için belirlediği unvanların, Görevde Yükselme Sınavı süreci boyunca yapılan ilanlarda açıkça belirlenmemesi nedeniyle sınava başvuru yapabilecek peyzaj mimarları olması nedeniyle yapılan işlemin hukuka uygun olmadığı değerlendirilmektedir.

E) İlgili Yönetmeliğin 17. maddede Sınav Kurulunun, en az Genel Müdür düzeyinde bir yöneticinin başkanlığında üye tam sayısı olan 5 üye ile toplanması ve bu usulle sınavların yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Ancak 08.03.2021 - 18.05.2021 tarihleri arasında ve covid-19 teşhisi konulmuş olan veya temaslı sayılması sebebiyle sınava katılamayan personel için 18.05.2021 tarihinde yapılan teknik kadrolar için sözlü sınavlarda birçok adayın sözlü sınavında Kurulun en az Genel Müdür düzeyinde bir yöneticinin başkanlığında üye tam sayısı ile toplanmadığı bilinmektedir. Bu itibarla tüm adayların sözlü sınav kamera kayıtlarının İdareden istenilmesine ve incelenmesine, 17. Maddeye aykırılıkların tespit edilmesi halinde sözlü sınavın iptaline karar verilmesi gerekmektedir.

F) İlgili Yönetmeliğin 17. maddesi kapsamında kurulan Sınav Kurulunun toplam 8 üyesinin tamamının görevde yükselme sınavlarına alınacak personelden öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olması hukuka aykırılık oluşturmaktadır. Teknik kadrolar için sınava giren bazı adayların yüksek lisans ve/veya doktora diplomasına sahip olduğu bilinmektedir. Bu itibarla İdareden adayların ve Sınav Kurulunun toplam 8 üyesinin öğrenim durumlarına dair belgelerin istenilmesine ve incelenmesine, öğrenim itibari ile daha yüksek seviyede olan adaylara özel Kurul oluşturulamayacağı için hukuka aykırılık tespit edilmesi durumunda sözlü sınavın hukuka aykırı bir şekilde yapıldığı ortaya çıkacaktır.

Adayların bir kısmına sözlü sınav konuları dahilinde olan 3 top çekme yöntemiyle sorulan soruların haricinde başka soru sorulmamıştır. Ancak birçok adaya ise 3 top çekme yöntemiyle sorulan 3 sorunun ve sözlü sınav konularının dışında sorular yöneltildiği bilinmektedir.

Bu durumda adaylar arasında eşit imkanlarla yarışma ortamının ortadan kaldırılmış olması nedeniyle teknik kadrolar için sözlü sınav video kayıtlarının, sorulacak soruların sınavdan önce belirlenmiş olması nedeniyle sorulara dair belgelerin ve Sınav Kurulunun her bir üyesi tarafından ayrıntılı puanlamanın yapıldığı not çizelgesini içeren tutanağın bir örneğinin İdareden istenilmesi ve incelenmesine, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3. Maddesi (C) bendinde ve sair maddelerine aykırılık bulunmaktadır.

Sözlü sınav itiraz sürecinde; bazı adaylara sözlü sınav konularının dışında sorulan sorulara yazılı sınavdaki aynı usulle itirazlar yapılmış ancak yapılan itirazlar Kurul tarafından değerlendirmeye alınmamıştır. Bu itibarla Ek-11'de yer alan sınav komisyonu soru değerlendirme raporuna ilişkin belgelerle Sözlü sınav itiraz dilekçeleri ve Kurul Değerlendirme Belgelerinin İdareden istenilmesini talep etmekteyiz.

G) Sözlü sınav esnasında müvekkil sendika üyeleri açısından başarısız sayılmalarına neden olacak düzeyde sayılan nitelik, bilgi ve yetenek eksikliği veya yetersizliği değerlendirmesine sebebiyet verecek somut bir durum yaşanmamıştır. Komisyon üyeleri değerlendirmelerini objektif ölçülere göre yapmış olsalar idi sendika üyelerinin başarısız sayılması mümkün olmayacaktır.

Müvekkil Sendika üyelerinin sınav sonuçlarına itirazı üzereine davalı idarece verilen cevaplarda sınav sonuçlarında sorulan sorulara cevap verilip verilmediği, verildi ise hangi noksan cevapların verildiği yönünde bir tespit yapılmamıştır. Ayrıca soruların yanıtlarına komisyon üyelerince takdir edilen ve yönetmelikte belirlenen başarı düzeyinin altında olan puanımın gerekçeleri ortaya konulmamıştır.

Sözlü sınav, denetimi neredeyse imkansız olan ve uygulamada birçok haksızlığı beraberinde getiren objektiflikten en uzak sınav şeklidir. Yazılı sınava girerek mesleki yeterliliğini kanıtlamış olan kişilerin ayrıca bir de sözlü sınava tabi tutulması ve sadece sözlü sınav sonucunun esas alınarak şube müdürü olarak istihdam edileceklerin tespit edilmesi, en ehil kişinin belirlenmesi amacı taşıyan yazılı sınavların bertaraf edilmesi anlamını taşımaktadır.

Bu durum kişilerin yazılı sınavdan aldıkları puanların önemini yitirerek, tamamen sözlü sınava dayalı bir eleme sistemini ortaya çıkarmaktadır. Yani yazılı sınav sonucu tamamen devre dışı bırakılarak, sözlü sınav komisyonunun takdir ettiği puanlar üzerinden görevlendirmeler yapılacaktır. Tamamen kişiye özel uygulamalara yol açan sözlü sınavların ne denli objektiflikten uzak olduğu, yıllardır sözlü sınavların iptali için açılan bireysel ve genel davalardan ve sonuçlarından anlaşılabilmektedir. Bakanlıkça yapılan yazılı sınavların büyük bir çoğunluğunda dahi hatalı sorular sebebi ile sınav iptalleri yaşanırken, sözlü sınavlarda ne gibi hukuki sorunların yaşanacağını kestirmek zor değildir.

Kariyer ve liyakat ilkeleri; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun temel ilkeleri olarak benimsenmiştir. Kariyer ilkesi ile benimsenen temel prensip; kişisel veya siyasi çıkarların meslekte neden olacağı olumsuzlukları önlemektir. Bu ilkeler, söz konusu hizmet için en ehil, en nitelikli, en başarılı kim ise, hizmetin ifasına yönelik tercihte ilk olarak onun öne çıkarılmasını sağlamaktadır. Liyakat ilkesi; her türlü ayrımcılığı ve kayırıcılığı reddeder niteliktedir.

Bu bağlamda, idareye tanınan takdir yetkisinin keyfi, mutlak ve sınırsız bir yetki olduğunun kabulü bir hukuk devletinde mümkün değildir. Şüphesiz ki idare, kendisine tanınan takdir yetkisini kullanırken kariyer ve liyakat ilkelerini gözetmek, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun hareket etmek zorundadır.

Dava konusu işlem bakımından da, idarenin takdir yetkisini bu ilkeler doğrultusunda kullanıp kullanmadığı, adaylar arasında tarafsız kalıp kalmadığı, kariyer ve liyakat ilkelerini esas alıp almadığı ve eşitlik ilkesine uyup uymadığının tartışılması gerekmektedir. Bu yüzdendir ki idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır. Nitekim görevde yükselme ve unvan değişikliği yazılı sınavından aldığım yüksek puan göz önüne alındığında ve sözlü sınav puanım ile kıyaslandığında, idarenin bu yetkisini sınırsızca ve hakkaniyete aykırı olarak kullandığı anlaşılacaktır.

Sözlü ve mülakat sınavlarının objektif değerlendirilebilme usullerini belirlemeye yönelik çok sayıda yüksek mahkeme kararı vardır. Örneğin Danıştay 12. Dairesinin Esas:2014/8050, Karar:2017/6121, 29/11/2017 tarihli bozma kararında;

".Bu durumda, anılan Yönetmelik hükmüne aykırı olarak 1 başkan ve 3 üyeyle oluşturulan sözlü sınav komisyonunca sınavın gerçekleştirildiği, ayrıca davacının girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavlarda sorulacak soruların önceden tutanağa bağlanmak suretiyle hazırlanmadığı ve sınav komisyonu tarafından sınav esnasında davacıya sorulan soruların neler olduğunun tutanakla belirlenmemiş olduğu anlaşıldığından, yapılan sözlü sınavda davacının başarısız sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde bu yönleriyle hukuka ve mevzuata uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir." Denilmektedir.

Sözlü sınavlar ile ilgili Danıştay 2. Dairesinin Esas:2014/8821 , Karar:2015/1537, 19/02/2015 tarihli onama kararında;

".Yukarıda yer alan mevzuat hükmünün incelenmesinden, değerlendirme kriterlerinden bir kısmının somut bilgi ve belgeye dayandırılması zorunluluğu bulunmakta iken, bir kısmının gözlem ve kanaate dayalı olduğu açıktır. Ancak, sözlü sınava ilişkin Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formunda yer alan kriterlerden bir kısmı gözlem ve kanaate dayalı olmakla birlikte, söz konusu kriterler çerçevesinde bir bütün olarak yapılan değerlendirme sonucunda adayın başarılı ya da başarısız olduğunun belirlendiği dikkate alındığında; gözlem ve kanaate dayalı kriterler yönünden ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, somut bilgi ve belgeye dayandırılması mümkün olan haneler bakımından ise başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların somut bilgi ve belge ile kanıtlanması gerekmektedir..

Uyuşmazlık konusu olayda; bu işlemin hukuka uygunluk denetiminin Anayasanın 125. maddesinde ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde belirlenen hukuki sınırlar içinde yapılabilmesi için davalı idarece, soruların yanıtlarına komisyon üyelerince takdir edilen ve yönetmelikte belirlenen başarı düzeyinin altında olan puanların gerekçelerinin ortaya konulmadığı, davacının alan bilgisi ve genel kültür bilgisini ölçmek amacıyla, kura usulü ile belirlenen iki soruya ve diğer sorulara yukarıda belirtilen şekilde yanıt vermesi nedeniyle, başkaca herhangi bir sebep ve gerekçe gösterilmeksizin performans değerlendirme formunda yer alan tüm hanelerin değerlendirilerek 55,20 puanla başarısız sayıldığı görülmüştür.

Yukarıda belirtildiği şekilde, davacının girmiş olduğu görevde yükselme sözlü sınavında hukuken itibar edilebilir herhangi bir sebep ortaya konulmaksızın davacının başarısız sayıldığının anlaşılması karşısında, söz konusu sınavın başarı düzeyini oluşturan puanların belirlenmesinde davacının bilgi ve yeterliliğinin objektif ve nesnel biçimde değerlendirildiğinden söz etmeye olanak bulunmamaktadır.

Bu durumda; kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca kamu hizmetinin ehil kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavda, ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı anlaşıldığından davacının görevde yükselme sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık, dava konusu işlemi iptal eden mahkeme kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık görülmemiştir." Denilmiştir.

Yine sözlü sınavlar ile ilgili benzer bir konuda Danıştay 2. Dairesinin Esas:2016/7249 , 27/03/2017 tarihli yürütmenin durdurulması kararında;

".657 sayılı Yasanın 3 üncü maddesinde, "sınıflandırma" , "kariyer" ve "liyakat" ilkeleri bu Kanunun temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; liyakat ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini yeterlilik sistemine dayandırmak ve sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.

Görüldüğü üzere Yasa, devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme istemlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngörmektedir.

Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesinden geçeceği de tabiidir.

Kamu hizmetlerinin ehil ve yetişmiş kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavların, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun, objektif ve aynı zamanda yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden yargısal denetime imkan tanıyacak şekilde yapılması esas olmalıdır.

İdari işlemin yetki ve şekil gibi salt usule ilişkin unsurlarıyla sınırlı olmak üzere yapılan bir yargısal denetimin, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyeceği açıktır.

Nitekim, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2 nci maddesinin (1/a) bendi gereğince iptal davalarında, idari işlemlerin yetki ve şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden yargısal denetime tabi tutulması zorunlu bulunmaktadır. Dolayısıyla sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetimini sağlayacak alt yapının tüm unsurlarıyla oluşturulmasını sağlamak hukuka bağlı idarenin görevidir.

178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK'nın Ek 29 uncu maddesinde, Vergi Müfettişlerinin, en az dört yıllık yükseköğretim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleriyle yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yükseköğretim kurumlarından mezun olup, sınavın yapıldığı tarih itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olan ve yapılacak özel yarışma sınavını kazananlar arasından, Bakan onayıyla mesleğe Vergi Müfettiş Yardımcısı olarak atanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

"Sözlü sınavı" başlıklı Ek 33 üncü maddesinde ise, 43'üncü madde, Ek 29'uncu madde ve 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60'ıncı maddesi uyarınca yapılacak giriş sınavlarının sözlü aşaması ile 42'nci maddenin (c) fıkrası uyarınca yapılacak sınavların sözlü aşamasının, adayın;

a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücünün,

b) Liyakati, temsil kabiliyeti, bilgi düzeyi, davranış ve tepkilerinin mesleğe veya göreve uygunluğunun,

c) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığının,

ç) Genel yetenek ve genel kültürünün,

d) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığının,

değerlendirilmesi suretiyle yapılacağı, sınav komisyonunun, adaylar hakkında yukarıda yazılı özelliklerin her biri için değerlendirme yapacağı, yapılan değerlendirmeye göre verilen puanların tutanağa geçirileceği, bunun haricinde sözlü sınavla ilgili herhangi bir kayıt sistemi kullanılmayacağı hususları hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmünün incelenmesinden, değerlendirme kriterlerinden bir kısmının somut bilgi ve belgeye dayandırılması zorunluluğu bulunmakta iken, bir kısmının gözlem ve kanaate dayalı olduğu açıktır. Bu düzenlemeye dayalı olarak yapılan ve davacının başarısız sayıldığı sınavda gözlem ve kanaate dayalı kriterler yönünden ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, somut bilgi ve belgeye dayandırılması mümkün olan haneler bakımından ise başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların somut bilgi ve belgeyle kanıtlanması gerekmektedir. Bunun da, adayların katıldığı sözlü sınav öncesinde, sınavda sorulacak soruların hazırlanması, her adaya sorulan soruların ve verilen cevapların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi halinde mümkün olduğu açıktır.

Dosyanın incelenmesinden; 07/09/2013 tarihinde gerçekleştirilen vergi müfettiş yardımcılığı yazılı sınavında başarılı olan ve sözlü sınava girmeye hak kazanan davacının, komisyon üyeleri tarafından takdir edilen sözlü notu ortalamasının 65 puanın altında kalması nedeniyle sözlü sınavda başarısız olduğu, sınav komisyonu üyeleri tarafından 178 sayılı KHK'nın Ek 33 üncü maddesi uyarınca yapılan değerlendirmenin sonucunu içeren puanlama cetvelinde, beş komisyon üyesi tarafından her bir kriter için davacıya 50 puan verildiği, notların gerekçelerinin kayıt altına alınmadığı, sınavda sorulan soruların ve adaylarca verilen cevapların tutanağa bağlanmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda; davacının katıldığı, kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca kamu hizmetinin ehil kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavda, ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı anlaşıldığından davacının vergi müfettiş yardımcılığı sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. " denilmek suretiyle sözlü sınav komisyon üyeleri tarafından soru ve adaylarca verilen cevapların tutanağa geçirilmemesi, sözlü sınavda komisyon üyelerince takdir edilen notun gerekçelerinin kayıt altına alınmaması, gerekçelerin ortaya konulmaması, sınav öncesinde soruların ve cevaplarının hazırlanmamış olmasının hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi zedelediğinden bahsedilmektedir.

Nitekim Danıştay 2. Dairesi'nin 02/02/2016 tarih ve E.2015/7610, K:2016/405 sayılı, 23/02/2017 tarih ve E.2016/3670, K.2017/1376 sayılı, 23/02/2017 tarih ve E.2016/8624, K:2017/1370 sayılı kararları da bu yöndedir.

Katıldığım sözlü sınavda, yukarıdaki yargı kararlarında özetlenen hiçbir usule uyulmamış, işlemin denetlenmesine imkan verecek yöntemler uygulanmamıştır. Girmiş olduğum sözlü sınavda sübjektif bir değerlendirme yapılmış olup, yazılı sınavda başarılı olmama karşılık, sözlü sınavda haksız yere düşük puanla değerlendirilerek, şube müdürü olarak görevlendirilme hakkım elinden alınmıştır.

Anayasa Mahkemesinin 28.04.2011 tarih ve 2009/39E, 2011/68K sayılı kararında aynen "(.)Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, hukuk güvenliğini gerçekleştiren, Anayasa'ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, yargı denetimine açık olan devlettir.

Hukuk devletinin sağlamakla yükümlü olduğu hukuk güvenliği ilkesi, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılan ve temel hak güvencelerinde korunan ortak değerdir.(.)" denilerek Hukuk devleti tanımı yapılmıştır.

Anayasa'nın 2. maddesi, Türkiye Cumhuriyetinin nitelikleri arasında "Hukuk devleti" ilkesine yer vermiştir. "Hukuk devletinin en önemli niteliğinden biri de "güvenilir" olmasıdır." Hukuk devleti bütün faaliyetlerde hukukun egemen olduğu devlettir. İdare, görevlerini yerine getirirken, "Hukuk devleti" niteliğini yitirmemelidir.

İnsan haklarına saygılı ve bu hakları koruyan, adalete ve eşitliğe dayanan bir hukuk düzeni kurarak bu düzeni sürdürmekle kendini yükümlü sayan, tüm çalışmalarında hukuk kurallarına ve Anayasa'ya uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olup toplum yaşamında, bireylerin haksızlığa uğratılmamasını ve mutluluğunu amaç edinen bir devleti biçimleyen hukuk devleti, devlete güven ilkesini de doğal olarak içerir. Devlete güven, hukuk devletinin sağlamak istediği huzurlu ve istikrarlı bir ortamın sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. İdarenin yapmış olduğu işlemlerle kişilerin haksızlığa uğramasına neden olması kabul edilemez.

3- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİMİZİN GEREKÇELERİ:

Dava konusu sözlü sınav sonuçları hukuka aykırı olup, uygulanması durumunda telafisi imkansız zararlar doğacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı' nın dava konusu sınav sonuçlarına göre, liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı atamalar gerçekleşeceği gibi, dava konusu sınav sonuçlarının sınavın iptali halinde işlemlerin geri alınması gerekeceğinden çok yüksek bir kamu zararı doğacaktır.

Kamu görevlilerinin geriye dönüşü mümkün olmayan mağduriyet yaşamasının engellenmesi bakımından, bir an önce yürütmenin durdurulması talebimizin değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sunulan nedenlerle, İdari Yargılama Usulü Yasasının 27 inci maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmiş olup, daireniz tarafından yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ediyoruz.

DELİLLER : Ekli belgeler ve her türlü yasal delil.

HUKUKSAL NEDENLER : Anayasa, 657 sayılı DMK, İYUK ve her türlü yasal delil.

SONUÇ ve İSTEM : Açıklanan ve resen gözetilecek nedenlerle;

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı' nın Şube Müdürü (İdari) ve Şube Müdürü (Teknik) kadroları için 08.03.2021-19.04.2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği görevde yükselme ve unvan değişikliği mülakat sınavının 16.06.2021 tarihli sonuçlarının hukuka aykırılığı nedeniyle öncelikle yürütmesinin durdurulmasına, devamında iptaline ve yargılamanın duruşmalı olarak yapılmasına, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ederim. Saygılarımla, 08.07.2021

Davacı Yapı Yol Sen Vekili

Av. Çiğdem Tan

EKLER: Onaylı Sendika Vekaletname Örneği.