İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı

Görevde Yükselme Esasları Hakkında Ayrıntılı Açıklamalar

Türkiye'de son yıllarda yapılan en önemli reformlardan biri olan "Görevde Yükselme Yönetmeliğine" göre yapılan Sınavlar, Esaslar, İstisnalar, Unvan Grupları arası geçişlere ilişkin bilgiler bu bölümde yer almaktadır. "Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmelik temel hazırlanarak oluşturulan bu özel dosyayı görmek için tıklayın.

Haber Giriş : 14 Mart 2004 00:20, Son Güncelleme : 27 Mart 2018 00:42

I.GENEL AÇIKLAMA

18.4.1999 tarih ve 23670 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmelik" ile Türkiye Kamu Yönetiminde bir dönem kapanmıştır. Daha önce herhangi bir standarda tabi olmaksızın, tamamen kayırmacılık ilkelerine göre yürüyen kurum içi yükselme uygulamaları, ilk kez kusurları da olsa, belirli standarda bağlanmıştır.

1999 yılında getirilen bu uygulama ile beraber artık kurum içinde müdür ve daha alt görevlere (şube müdürü, şef, ve diğer tüm alt ünvanlar) atanmak için ilgili kamu kurumunda belirli bir süre çalışılmış olması ve görevde yükselme eğitiminin alınması gereklidir.

Özel Kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bu yönetmelik;

1)Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar,
2)İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler,
3)Döner Sermayeli kuruluşlarda, Kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında,

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalışan Devlet Memurlarından müdür (başmüdür, il ve bölge müdürleri ve bunların yardımcıları ile Dışişleri Bakanlığı kadrolarında bulunan uzmanlar hariç) ve daha alt görevlere görevde yükselme suretiyle atanacaklar hakkında uygulanır.

Yönetmeliğe 2000 yılında eklenen Geçici bir madde ile 399 sayılı KHK'ya tabi KİT'ler ile bağlı ortaklıkları da Yönetmelik kapsamına alınmıştır. Buna göre bu kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Kanuna tabi personel ile sözleşmeli personelin görevde yükselmeleri ile I, II ve III sayılı cetveller arasındaki geçişleri bu Yönetmelik ve bu Yönetmelğe dayanılarak çıkarılacak olan iç Yönetmelik kapsamına alınmıştır.

Ancak kamu kurum ve kuruluşları, görevde yükselme kapsamına dahil olmayan daha üst görevlere yapılacak atamaları da çıkaracakları özel yönetmeliklerinde belirtmek şartıyla kapsama alabileceklerdir. Bu yolla, kurumlara bu yönetmelikte belirtilen müdür ünvanı üzerindeki görevleri, çıkaracakları özel yönetmelikle kapsam dışına çıkarabilmeleri sağlanmıştır. Yani kurumlar istedikleri taktirde, Daire Başkanı, Başkan Yardımcısı vb. kadroları çıkarmak zorunda oldukları özel görevde yükselme yönetmelikleri ile bu yönetmelik dışına çıkarabilmektedir.

II. GÖREVDE YÜKSELMENİN İSTİSNALARI

1)Hakim ve savcılar ile bu meslekten sayılanlar ve yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri,
2)657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılanlar(Kariyer Meslekler),
3)Kanunlarla veya kanunların açıkça verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan tüzük veya yönetmelikleri çerçevesinde yardımcılık dönemi sonunda yapılan yeterlik sınavında başarılı olduktan sonra atanan mahalli idareler denetim elemanları,
4)Emniyet hizmetleri, mülki idare amirliği hizmetleri ve milli istihbarat hizmetleri sınıflarına dahil kadrolara atanacak
memurlar görevde yükselme yönetmeliği kapsamı dışındadır.

Ayrıca ilk defa açıktan atamalarda görevde yükselme yönetmeliği uygulanmaz.

Yönetmeliğe 2000 yılında eklenen geçici bir madde ile, Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinde 657 sayılı Kanuna tabi olarak çalışan memurlar kendi mevzuatlarına göre çıkarılacak yönetmeliğe tabi kılınmıştır.

III. GÖREVDE YÜKSELMEYE İLİŞKİN ESASLAR

A-)ÖĞRENİM ŞARTI

Uygulamaya konan bu Yönetmelik ile görevde yükselmek için alınması gerekli olan eğitime ilave olarak aşağıda belirtilen ünvalara öğrenim düzeyi şartı da getirilmiştir.

Buna göre devlet memurlarının;

a)Müdür, Şube Müdürü, Başmühendis, APK Uzmanı, Araştırmacı, Eğitim Uzmanı, Uzman, Müdür Yardımcısı, Çözümleyici ve bu düzeyde bulunan görevler ile daha üstü görevlere atanabilmeleri için en az dört yıllık yüksek öğrenim,

b)Programcı, Şef, Amir ve bu düzeyde görevlere atanabilmeleri için en az iki yıllık yüksek öğrenim

c)Memur, Muhasebeci, Bilgisayar İşletmeni, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Şoför ve bu düzeydeki görevlere atanabilmeleri için en az orta öğrenim,
görmüş olmaları şarttır.

Ancak, bu şart genel yönetmelikte getirilmiştir. Bir de her kurumun kendi özel görevde yükselme yönetmeliği bulunmaktadır. İşte kamu kurumları çıkaracakları bu yönetmelikleriyle;

1) İki yıllık yüksek öğrenim görenlerin müdür ve daha alt görevlere,

2) Orta öğrenim üzerine kurumlarınca açılan en az iki yıl süreli mesleki kursları bitirenlerin ise müdür yardımcısı ve daha alt görevlere,
atanabileceğini karara bağlayabilir. Bu konuya ilişkin olasrak her kurumun düzenlemesi farklıdır. Bu nedenle o kurumun görevde yükselme yönetmelkiğine bakmak gerekmektedir.

Bu yönetmeliğin yayımı tarihinde görevde bulunanlardan iki yıllık yüksek öğrenim görenler, diğer koşullara sahip oldukları taktirde dört yıllık yüksek öğrenim görmüş gibi kabul edilir. Kurumlar ayrıca, özel yönetmelikleriyle bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan personeli için, yukarıda belirtilen öğrenim düzeyinin altında bir öğrenim düzeyi belirleyebilir.

B-)HİZMET SÜRESİ

Belirlenen ünvanlara atama yapılabilmesi için yukarıda söz edilen eğitim ve öğretim şartına ilave olarak Yönetmelik ile "belirli bir süre alt ünvanlarda çalışma zorunluluğu getirilmiştir." (Örneğin Sağlık Bakanlığındaki bir şef kadrosuna atanmak için en az iki yıl bu kurumda çalışmış olma şartı gibi.)

Kurumlar hizmet sürelerini 657 sayılı Kanunun 68/B bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen süreleri dikkate alırlar. Belirlenecek sürelerin en az iki yılının atamanın yapılacağı kurumda geçmesi gerekmektedir. Bu konuda her unvan için iki yıllık minimum süre hariç olmak üzere kurumdan kuruma farklılık bulunmaktadır. Örneğin bir kurum mühendis kadrosuna yapacağı atama için 2 yıl ararken başka bir kamu kurumu üç yıl arayabilmektedir. Bu konuda da her kurumun görevde yükselme yönetmeliğine bakmak gerekmektedir.

C-)SİCİL VE DİSİPLİN

Atama yapılacak kadrolar için ayrıca belirli sicil şartları aranır. Bu şartlar her kurumun çıkaracağı kendi özel yönetmeliğinde ayrı ayrı belirtilir.Ancak, atanacak kişinin son sicil notunun olumlu ve son 3 yıllık sicil notu ortalamasının 70 puandan aşağı olmaması şartı aranır. Bu minimum şartın dışında kurumlar bazı unvanlar için 80 veya 90 gibi sicil notu ortalaması isteyebilmektedir.


D-)GÖREVDE YÜKSELME EĞİTİMİ

657 sayılı Kanuna tabi memurların yukarıda A bendinde belirtilen kadrolara atamalarının yapılabilmesi için, en az 75 saatten oluşan bir görevde yükselme eğitimi programının tamamını almış olmaları şarttır.

Kurumlar memurlarını yukarıda belirtilen şartlarıda (öğrenim, hizmet süresi ve sicil) dikkate alarak görevde yükselme eğitimine alırlar. Bu konuda çıkarılmış bir Başbakanlık genelgesi gereğince eğitime alınacak iki katı kadar kadronun üzerinde bir başvuru olması halinde sicil, disiplin gibi kriterler temel alınarak bir belirleme yapılmalıdır.

Görevde yükselme eğitimine alınacakların sayısı atama yapılacak boş kadro sayısının iki katını geçemez. Bu eğitimi tamamlayanlar "görevde yükselme sınavına" katılırlar. Daha önce sadece eğitimde başarılı olanların sınava katılabileceğini belirten yönetmelik hükmü 21/5/2001 tarihinde değiştirilmiştir. (Bakınız Genelgeler Bölümü... 2002/25 sayılı Başbakanlık Genelgesi)

Başka kurumlarda veya kendi kurumundaki başka birimlerde aynı görevler için benzer eğitim almış olanlar, ilgili kurumca kabul edilmesi şartıyla bu eğitimlere katılmayabilir.

E-)GÖREVDE YÜKSELME EĞİTİMİNİN KONULARI

1)T.C. Anayasası(Genel esaslar, Temel hak ve ödevler, Devletin temel organları)

2)Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Ulusal Güvenlik

3)Devlet Teşkilatı ile İlgili Mevzuat

4)657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili mevzuat

5)Türkçe Dil Bilgisi ve Yazışmayla İlgili Kurallar

6)Halkla İlişkiler ve davranış kuralları

7)Kurumlarca belirlenecek görev alanları ve atama yapılacak görevin niteliği ile ilgili konular (Bu bende ilişkin eğitim ağırlığı %60'ın altında olamaz.

IV. GÖREVDE YÜKSELME SINAVLARI

Görevde yükselme sınavları yazılı olarak yapılmakta olup sözlü sınavla ilgili hususlar yönetmelikten çıkarılmıştır. Böylece daha önce kısmi olarak bir objektiflik sağlayan bu uygulama ile torpilin önüne büyük bir set çekilmiştir.

Görevde yükselme sınavlarını kurumların kendileri yapamazlar. Bu sınavlar kurumlar tarafından Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı veya Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine yaptırılmaktadırlar.

Sınavda başarılı olabilmek için 100 puan üzerinden en az 70 puan almak gerekmektedir. Yapılan sınav sonucunda başarılı bulunanlar arasından, sınavdaki başarı sıralamasına göre boş kadro sayısınca atama yapılabilir. Sınav sonuçları aynı görev için yapılacak müteakip sınav tarihine kadar geçerlidir.

Kurumlar ihtiyaç duyuyorlarsa sınav açarlar. Eğer bir kamu kurumu sınav açmaya ihtiyaç duymuyorsa mahkeme kararı ile bile bu kurum sınav açmaya zorlanamaz.

V. GÖREVDE YÜKSELME YÖNETMELİĞİ ÇERÇEVESİNDE BELİRLENEN UNVAN GRUPLARI ARASINDAKİ GEÇİŞLER

Kurumlar aynı unvana veya bu unvanın bulunduğu aynı alt gruptaki diğer unvanlara veya daha alt unvanlara naklen atama yapabilirler. Diğer personel kanunlarına tabi olanların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi görevlere atanmalarında ihraz ettikleri (kazandıkları) unvanlar, aynı unvanın olmaması halinde öğrenim durumu ve ihraz ettikleri unvanla birlikte atanacağı unvan ve Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü dikkate alınır.

Bu hususu örneklerle açıklamak gerekirse; Kurumun Özel yönetmeğinde idari personel grubu; Memur, Ambar Memuru, Santral Memuru, Sekreter, şoförden oluşmakta ise, Sekreterin memur olarak atanması için görevde yükselme sınavına girmesine gerek yoktur. Çünkü, memurla sekreter aynı grupta yer almaktadır. Şayet kurumun görevde yükselme yönetmeliğinde bir de teknik gup varsa ve bu grupda Mühendis, Fizikçi, Mimar unvanlarından oluşmakta ise, İdari personel grubu içerisinde yer alan bir memurun şartları tutsa dahi görevde yükselme sınavına girmeden teknik grupta yer alan bir kadroya atanamaz. Uygulama bu yöndedir.

VI. DAHA ÖNCE YÖNETMELİK KAPSAMINDA YER ALAN UNVANLARI İHRAZ EDENLERİN DURUMU

Görevde yükselme yönetmeliği kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatları uyarınca kazananların hakları saklı kalmaktadır. Yani görevde yükselme yönetmeliği çıkmadan önce herhangi bir şekilde bir unvanda bulunanlar yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte bu unvalarda bulunmasalar dahi bu unvanları tekrar elde etmek için sınava girmeye gerek yoktur.

VII. GÖREVDE YÜKSELME YÖNETMELİĞİ ÇERÇEVESİNDE YAŞAN SORUNLAR

Görevde yükselme yönetmeliği yürürlüğe girdikten sonra bir çok sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunları resmi olarak gidermeye yetkili bir kurum olan Devlet Personel Başkanlığına intikal eden sorulara verilen cevapları detaylı bir şekilde örneklerle aşağıda açıklayacağız.

Görevde yükselme yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği tarihte şube müdürü görevini tedviren yürüten personelin görevde yükselme sınavına tabi tutulmadan Şube Müdürü kadrosuna atanabilip atanamayacağı hususunda şunlar söylenebilir. Şube müdürü kadrosunu tedviren yürüten bir memur bu görevi asaleten yürütmediği için şube müdürü kadrosuna atanabilmek için görevde yükselme sınavına girmek zorundadır. Şayet bu personel, bu görevi asaleten yürütmüşse, görevde yükselme sınavına girmesine gerek yoktur.

Lise veya lise dengi mesleki eğitim veren okullardan mezun olduktan sonra memur, sekreter, bilgisayar işletmeni, daktilograf, ambar memuru, teknisyen gibi unvanlarda çalışanların önlisans eğitimi veren yüksekokulların mesleki ve teknik bölümlerinden mezun olmaları durumunda görevde yükselme sınavına katılmaksızın tekniker kadrolarına atanıp atanamayacağı hususunda ise şunlar söylenebilir. Belirtilen unvanlardan tekniker unvanlı bir kadroya atanmak görevde yükselme niteliğinde bir atama olduğu için sınava tabi tutulmadan atama yapmak mümkün değildir.

Görevde yükselme yönetmeliği çerçevesinde; Yükseköğretim kurumlarında 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi olarak görev yapan araştırma görevlisi, öğretim görevlisi ve uzmanların bu kurumlarda azami adaylık süresi kadar görev yapmaları kaydıyla (2 yıl) öğrenim durumu itibariyle kazandıkları unvanlara naklen atanabilmektedirler.

Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak görev yapanların diğer kamu kurumlarına mühendis veya avukat kadrolarına naklen atanmaları mümkün değildir.

Adalet Bakanlığında hakim ve savcı olarak görev yapanların avukat olarak naklen atanmaları mümkündür.

Son olarak, 657 sayılı kanuna tabi olarak çalışmakta iken mühendislik fakültesini veya teknik yüksek okulu bitirenlerin mühendis veya tekniker kadrolarına ancak görevde yükselme eğitimi ve görevde yükselme sınavında başarılı oldukları takdirde atanmaları mümkündür.

Şayet yapılacak naklen atama görevde yükselme niteliğinde değilse bu durumda genel hükümlere göre hareket edilmesi gerekmektedir. Yani kurumların karşılıklı muvafakatıyla naklen atama gerçekleştirilmektedir.

Bu Habere Tepkiniz

Sonraki Haber