KKM'nin kısa tarihi: Nereden nereye geldik?
Kurdaki oynaklığa karşı Aralık 2021'de devreye giren KKM 23 Ağustos itibarıyla resmen sona erdi. Merkez Bankası, KKM hesaplarında yenileme ve açılış işlemlerinin yapılmayacağını duyurdu. KKM büyüklüğü 18 Ağustos 2023'te 3,4 trilyon TL ile rekor kırmıştı. İşte KKM'nin kısa tarihi...
Kur korumalı mevduat (KKM) uygulaması 21 Aralık 2021'de dövizdeki aşırı oynaklığa çözüm olarak devreye girdi.
TL'yi korumayı amaçlayan sistemle gerçek kişilerin Türk Lirası vadeli hesapları üzerinde işleyen faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanıyor, yüksek olan oran üzerinden hesaba ödeme yapılıyor. Vade süresince kur artışı faizin üzerine çıkmışsa kur farkı, faiz daha fazlaysa faiz ödeniyor.
KKM ilk devreye girdiğinde toplam büyüklük 459 milyar 230 milyon dolar düzeyindeydi.
Kurdaki artışı önleyemedi
KKM'nin devreye girdiği Aralık 2021'de dolar kuru 18 liradan 12 lira seviyesine gerilemişti. Ancak kurdaki yükseliş dinmedi ve Aralık 2022'ye gelindiğinde kur yeniden 18 seviyesini aştı.
KKM sisteminde kur artışının yükselmesi açığı finanse eden Hazine ve Merkez Bankası'nın üzerindeki yükü daha da artırdı.
Şimşek sonrası çıkış başladı
Mayıs 2023 seçimlerinin ardından ekonomi yönetiminde yapılan değişiklik sonrası KKM'ye yönelik politika da değişti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasalara bozmadan KKM'den çıkacaklarını mesajını verdi. Bu kapsamda bir dizi önlem alınarak KKM'den çıkış teşvik eden ve TL'yi cazip kılacak adımlar atıldı. Bu adımların ardından KKM hesaplarında düşüş başladı.
Ağustos 2023'te rekor kırdı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, KKM büyüklüğü 18 Ağustos'ta 3 trilyon 407 milyar TL ile rekor düzeye çıktı. Atılan adımlar sonrası düşüş sürecine giren KKM hesapları 2023'ü 3 trilyon 626 milyar TL ile kapadı.
450 milyar liranın altına geriledi
2025'te 1 trilyon 108 milyar TL seviyesinde başlayan KKM hesapları kademeli düşüşünü sürdürdü. 15 Ağustos itibarıyla 440,6 milyar TL'ye (11 milyar dolar) geriledi.
| Tarih | KKM Bakiyesi | Değişim |
|---|---|---|
| 15.02.2025 | 494.664,72 | 17.951,31 |
| 8.02.2025 | 476.713,41 | 10.950,50 |
| 1.02.2025 | 477.368,03 | 11.600,87 |
| 25.07.2025 | 484.968,04 | 15.394,88 |
| 18.07.2025 | 495.514,94 | 13.845,86 |
| 11.07.2025 | 512.669,57 | 12.900,45 |
| 4.07.2025 | 524.595,64 | 13.094,52 |
| 27.06.2025 | 542.814,55 | 14.396,97 |
| 20.06.2025 | 559.332,12 | 6.973,93 |
| 13.06.2025 | 566.306,04 | 3.739,24 |
| 5.06.2025 | 571.945,53 | 4.740,41 |
| 30.05.2025 | 576.685,95 | 8.432,32 |
| 23.05.2025 | 584.684,27 | 12.498,43 |
| 16.05.2025 | 596.087,59 | 29.782,02 |
| 9.05.2025 | 669.856,14 | 38.549,40 |
| 2.05.2025 | 692.267,00 | 55.347,45 |
| 25.04.2025 | 635.765,65 | 21.489,88 |
| 18.04.2025 | 706.955,53 | 22.096,40 |
| 11.04.2025 | 728.909,09 | 16.409,54 |
| 4.04.2025 | 744.924,61 | 14.543,13 |
| 28.03.2025 | 758.464,62 | 20.517,59 |
| 21.03.2025 | 770.040,94 | 21.022,35 |
| 14.03.2025 | 798.857,2 | 26.992,92 |
| 7.03.2025 | 825.410,03 | 21.815,98 |
| 28.02.2025 | 891.292,69 | 34.675,48 |
| 21.02.2025 | 779.248,89 | 9.848,48 |
| 14.02.2025 | 919.932,37 | 46.493,97 |
| 7.02.2025 | 950.021,24 | 30.816,80 |
| 31.01.2025 | 985.030,34 | 31.081,88 |
| 24.01.2025 | 949.447,47 | 26.043,92 |
| 17.01.2025 | 1.047.471,3 | 38.593,47 |
| 10.01.2025 | 1.085.374,8 | 32.297,45 |
| 3.01.2025 | 1.108.530,45 | 21.085,89 |