Sözleşmeli Statüden Memuriyete Geçişte Başvuru İçin Belirlenen Kanuni Sürelere Uyulmaması Halinde İdareye Kusur Yüklenebilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Geçici 48'inci maddesinde, ". a) 28.11.2022 tarihi itibarıyla;

1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası, . uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam eden ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar; .pozisyonlarının vizeli olduğu teşkilat ve birimde, .2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine tabi kurumlar bakımından bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) sayılı cetvelde yer alan bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, . bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde kurumlarınca atanırlar."

Hükümlerine yer verilmiştir.

Sözleşmeli olarak çalışmakta olan personellere, 3 yıl sözleşmeli statüde çalışılan sürenin tamamlanması akabinde, 30 gün içinde başvuru yapılması halinde, bu personellerin kadroya geçirileceğine ilişkin bir hükmün yer almadığı, başvuranın, 657 sayılı Kanunun Geçici 48'inci maddesinde öngörülen 28.11.2022 tarihi ve anılan maddenin yürürlüğe girdiği 26.01.2023 tarihi itibariyle sözleşmeli statüde görev yapmakta olmasına rağmen, söz konusu maddede öngörülen 30 günlük süre içerisinde memur kadrosuna geçme talebini yazılı olarak ilgili idareye iletmediği,

Somut olayda, 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli zabıt katibi olarak görev yapmakta olan başvuran, 7433 sayılı Kanun ile kamuda süresiz sözleşmeli diye tabir edilen istihdam şeklinin sonlandırılıp yerine 3+1 sisteminin getirildiğini, bu kapsamda, 3 yıllık görev süresinin dolduğunu iddia ederek, memur kadrosuna geçirilmeyi talep etmektedir.

İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, başvuranın talebinin, memur kadrosuna atanmak için, 657 sayılı Kanunun Geçici 48'inci maddesinde öngörülen sürede yazılı başvuruda bulunmadığı, ayrıca, Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3'üncü maddesi uyarınca, başvuru süresi, 31.03.2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar uzatılmasına rağmen, bu tarihe kadar da yazılı başvurusunun bulunmadığı gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.

7433 sayılı Kanunun 3'üncü maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen Geçici 48'inci maddede, memur kadrolarına atanma başvurularının, maddenin yürürlüğe girdiği 26.01.2023 tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerektiği hüküm altına alınmakta, 122 Numaralı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3'üncü maddesinde ise, anılan Kanun maddesinde öngörülen başvuru süresinin 31.03.2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar uzatıldığı belirtilmektedir.

Hukuk devleti, insan haklarına saygılı, bu hakları koruyan, toplum yaşamında adalete ve eşitliğe uygun bir hukuk düzeni kurmak ve bunu sürdürmekle kendini yükümlü sayan, bütün davranışlarında Anayasaya ve hukuk kurallarına uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan Devlettir. (AYM, E. 2002/38, K. 2002/89, KT: 08.10.2002) Bu kapsamda, idarenin işlem tesis ederken hukuka bağlı olması ve hukuk kuralları doğrultusunda hareket etmesi kuşkusuz hukuk devleti ilkesinin gereklerinden birini teşkil etmektedir.

Somut olayda (Ombudsmanlık, Başvuru No : 2024/15591) başvuran tarafından, her ne kadar başvuru döneminde, yaşadığı şehirde meydana gelen deprem felaketi nedeniyle başvuru süresinin tarafınca bilinemeyebileceği ya da bilgilendirme yapılmamış olabileceği, 7433 sayılı Kanun ile kamuda süresiz sözleşmeli diye tabir edilen istihdam şeklinin sonlandırılıp yerine 3+1 sisteminin getirilmesi nedeniyle, 3 yıllık görev süresinin dolduğu dikkate alınarak kadroya geçirilmesi gerektiği iddia edilmekte ise de,

-Genel Müdürlüğün sözleşmeli personelin kadroya geçiş işlemlerine ilişkin 26.01.2023 tarihli yazısı ile yine Genel Müdürlüğün sözleşmeli personelin kadroya geçiş işlemlerinde

başvuru sürelerinin uzatılmasına ilişkin 16.02.2023 tarihli ve E. / sayılı yazısının Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderildiği, 7433 sayılı Kanunda, 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli olarak çalışmakta olan personellere, 3 yıl sözleşmeli statüde çalışılan sürenin tamamlanması akabinde, başvuru yapılması halinde, bu personellerin kadroya geçirileceğine ilişkin bir hükmün yer almadığı, başvuranın, 657 sayılı Kanunun Geçici 48'inci maddesinde öngörülen 28.11.2022 tarihi ve anılan maddenin yürürlüğe girdiği 26.01.2023 tarihi itibariyle sözleşmeli statüde görev yapmakta olmasına rağmen, söz konusu maddede öngörülen 30 günlük süre içerisinde memur kadrosuna geçme talebini yazılı olarak ilgili idareye iletmediği,

-Ayrıca, yaşanan deprem felaketi nedeniyle meydana gelebilecek mağduriyetlerin bertaraf edilmesini teminen Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile, başvuru süresi, 31.03.2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar uzatılmasına rağmen, bu tarihe kadar da yazılı başvuruda bulunmadığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, başvuranın yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca öngörülen yükümlülüğünü yerine getirmemesi hususunda ilgili idareye atfedilebilecek bir kusurun bulunduğunu kabule imkan bulunmamaktadır. Bir başka deyişle, ilgili idareden mevzuat hükümlerinin aksi yönde işlem tesis edilmesinin beklenemeyeceği, aksinin kabulünün hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayacağı değerlendirilmektedir.

Dolayısı ile yasalarla belirlenen kanuni sürelere uyulmaması, hakların kullanılması ve edinilmesinde önemli hak kayıplarına neden olabileceğinden öncelikle usule ilişkin şartların yerine getirildiğinden emin olunması, temel bir ön şart olarak karşımıza çıkmaktadır.