Doğuştan engelli olan ama memurluğa KPSS ile girenin emekliliği

S. Aydın

Doğuştan engelli olan kardeşim KPSS'yi kazanarak memur oldu. Herhangi bir raporu yok ve engellilik oranını bilmiyoruz. Doktorlar %50 rapor alabileceğini söyledi. Memuriyete engelli kadrosundan girmediği için ancak normal kişiler gibi emekli olabilirmiş. Kardeşim engelli kadrosuna geçip erken emekli olmak istiyor. Bu hakkı var mı?

CEVAP: Doğuştan engelli olan ve muhtemelen yüzde 50 civarında raporu alabilecek olan kardeşinizin emeklilik durumu ile ilgili en son ne zaman bilgi aldığınızı yazmammışsınız. Tahmin ediyorum ki, bu bilgi size 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden önce verilmiş. Kanun 1 Ekim 2008'de yürürlüğe girdi. Bu tarihten sonra engelli olan vatandaşlarımız için önemli yenilikler içeren düzenlemeler yapıldı.

Bu düzenlemelerden en önemlisi doğuştan engelli olup rapor aldığı halde engelli kadrosundan göreve başlamayanlar ile rapor almadan başlayanlara da emeklilik hakkının tanınmış olmasıdır.

15 YIL HİZMET YETİYOR

Söz konusu Kanundan önce 5434 sayılı Kanun gereğince sakat kadrosu ile çalışmaya başlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranda raporu olanlar, 15 yıllık hizmet süresi ile emekli olabilmekteydiler. Daha açık bir ifade ile bu durumda olan kişiler en az 5400 günlük hizmet süresiyle emekli olabiliyorlardı. Bundan sonrada aynı şartlarda emekli olmaya da devam edecekler.

Diğer yandan yeni düzenlemeyle, 5510 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında engelli olduklarını gösterir raporu bulunanlar 5400 gün hizmet ile emekli olabilecekler.

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre çalışmaya başlayıp ancak yüzde 40 ve daha fazla doğuştan engelli olduklarını belgeleyenler de en az 5400 gün hizmet süresiyle emekli olabilecekler.

SONRADAN ENGELLİ OLANLAR

Öte yandan doğuştan engelli olmayıp çalışmaya başladıktan sonra engelli olanlar içinde Kanun ayrı düzenlemeler içermiştir. Buna göre, Kurum Sağlık Kurulu'nca çalışma gücündeki kayıp oranının;

- Yüzde 50 ilâ yüzde 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 5760,

- Yüzde 40 ilâ yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 6480 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla istekleri halinde 1 Ekim 2008 gününden sonra diledikleri zaman emekli olacaklardır.