ANT personeli OYAK üyesi olabilir mi?

BULGU 2: OYAK Üyesi Olma Hakkı Olmadığı Halde Üye Yapılan Devlet Memurlarının Gelir Vergisi Matrahlarının Hesaplanmasında 205 Sayılı Kanuna göre OYAK Aidatının İndirilmesi

Devlet memurlarının gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununa göre üye olma hakkı olmadıkları halde OYAK aidatının indirildiği görülmüştür.

205 sayılı Kanunun l inci maddesi hükmünde, Ordu Yardımlaşma Kurumunun Milli Savunma Bakanlığına bağlı olmak ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına Kanunda yazılı sosyal yardımları sağlamak maksadıyla kurulduğu, hususi hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımından özerk tüzel kişiliğe haiz bir kuruluş olduğu belirtilmektedir. Ordu Yardımlaşma Kurumunun kuruluş nedenini Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının sosyal yardım gereksinimi oluşturmuştur. Nitekim 205 sayılı Kanunun gerekçesinde özetle; T.C. Emekli Sandığının yardımlarını tamamlayıcı bir şekilde ve ordu mensuplarının kendi mali imkanları ile bir dayanışma sureti ile istikbal endişesinden kurtularak maddi ve manevi huzura kavuşmalarını temin maksadıyla Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanun Tasarısının hazırlanmış bulunulduğu, bu tasarıyla ordu mensuplarının bir nevi mecburi tasarruf ve sigortaya tabi olacakları ve maaşlarından her ay muayyen bir prim kesilmesine mukabil ölüm, emekliye ayrılma ve maluliyet hallerinde yardıma kavuşmalarının mümkün olacağı ve daimi üyelerine T.C. Emekli Sandığı yardımlarının yanında ek bazı sosyal yardımlar sağlamak amacının güdüldüğü ifade edilmektedir.

Diğer taraftan, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 1 inci maddesinde, Bu kanunun, Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subaylar, astsubaylar ile harp okulları, fakülteler, yüksek okullar ve astsubay okullarında öğrenim yapan asker öğrencilere uygulanacağı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli diğer asker ve sivil kişilerin kendi özel kanunlarına tabi olacağı belirtilmiştir.

Öte yandan, 4636 sayılı Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığının Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun "Personel Rejimi" başlıklı 10 uncu maddesinde, Başkanlık hizmetlerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi Devlet memurları, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle yürütüleceği belirtilerek 926 sayılı Kanundan farklı bir düzenleme ihtiva ettiğinden ANT Başkanlığı personelini Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup personelden ayrı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Oysa 205 sayılı Kanun Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına Kanunda yazılı sosyal yardımları sağlamak maksadıyla kurulmuştur. Dolayısıyla ANT Başkanlığı personeli Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu olmadığından bu personelin Ordu Yardımlaşma Kurumunun daimi üyesi olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Bununla birlikte, 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu'nuna 17 nci maddesinin (b) bendinde, uzman erbaşlar ile Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Kumandanlığı teşkilatında, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve bu Kurumun sermayesinin % 50 sinden fazlasına sahip olacağı veya iştirak edeceği şirketlerde çalışan bilumum maaşlı ve ücretli memur ve müstahdemlerden arzu edenlerin Kuruma daimi üye olabileceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre ANT Başkanlığı kurumsal olarak ilgili hüküm kapsamında olmadığından istihdam edilen Devlet memurlarının Ordu Yardımlaşma Kurumunun daimi üyesi olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir. Buradan hareketle bahsi geçen Devlet memurlarına ait gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında OYAK aidatlarının indirilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında: ANT Başkanlığının, 4636 sayılı Kanunun 1 inci ve 4 üncü maddelerinde Milli Savunma Bakanlığına bağlı olduğu açık bir şekilde belirtildiği, ayrıca, söz konusu Başkanlığın, halen Milli Savunma Bakanlığı teşkilat şeması içerisinde Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığına bağlı bir birim olarak faaliyet göstermekte olduğunun ifade edildiği, ANT Başkanlığı personelinin OYAK Üyelik taleplerinin kabul edilip edilmeyeceği hususunun gündeme geldiği 2011 yılında gerekli inceleme ve çalışmanın Kurumca yapılmasından sonra bu husustaki görüşleri alınmak üzere Milli Savunma Bakanlığı ve OYAK Genel Müdürlüğü ile yazılı ve sözlü temaslarda bulunulduğu, Milli Savunma Bakanlığının Kuruma ve OYAK Genel Müdürlüğüne yazdığı yazıda görev yapan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelin istekleri halinde, Ordu Yardımlaşma Kurumuna üye olabileceklerinin uygun olacağının değerlendirildiği,
Belirtilmektedir.

Sonuç olarak: 4636 sayılı Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri işletme Başkanlığının Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1.inci maddesinde ANT Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli bir kurum olarak tanımlanmıştır. Buradan hareketle bahsi geçen Başkanlığın Milli Savunma Bakanlığına bağlı olmakla birlikte kamu tüzel kişiliğini haiz olduğu hüküm altına alınmıştır. Kamu tüzel kişiliği, kanunla ya da kanunun açıkça verdiği bir yetkiye dayanarak kurulan, üstün ve ayrıcalıklı yetkilerle donatılmış, malları, gelirleri ve personeli ayrı bir statüye tabi tutulmuş kuruluşlardır. Dolayısıyla ilgili Kamu İdaresinin cevabında belirttiği üzere Başkanlığın bahsi geçen Bakanlık teşkilatı içerisinde değerlendirilmesi mümkün değildir. Çünkü kamu tüzel kişiliğine haiz olması nedeniyle 4636 sayılı Kanunla kurulan, ayrıcalıklı yetkilerle donatılmış, malları, gelirleri ve personeli ayrı bir statüye tabi tutulan Başkanlığın söz konusu Bakanlık teşkilatı içerisinde değerlendirilemeyeceği açıktır.

Bununla birlikte, 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununun 17 nci maddesinin (b) bendinde, uzman erbaşlar ile Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Kumandanlığı teşkilatında, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve bu Kurumun sermayesinin % 50 sinden fazlasına sahip olacağı veya iştirak edeceği şirketlerde çalışan bilumum maaşlı ve ücretli memur ve müstahdemlerden arzu edenlerin Kuruma daimi üye olabileceği hüküm altına alınmıştır. Buna göre söz konusu Başkanlık kurumsal olarak ayrı bir tüzel kişiliği olması nedeniyle ilgili hükümde lafzi olarak yer almadığından istihdam edilen Devlet memurlarının Ordu Yardımlaşma Kurumunun daimi üyesi olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Bu nedenle bahsi geçen Devlet memurlarına ait gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında OYAK aidatlarının indirilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.