Sayıştay: Her belediye personeli için performans kriteri belirlemeli

Sayıştay, her belediyenin personeli için performans kriteri belirlemesi gerektiğini, denetim raporuna yazdı. Sayıştay ayrıca performans kriteri olarak bazı örneklere yer verdi.

İşte Sayıştay denetim raporunun ilgili bölümü

BULGU 9: Personel Performans Kriterlerinin Belirlenmemesi.

Personel performans kriterlerinin belirlenmediği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunun 38 inci maddesine göre, Belediye Başkanı, personelin performans ölçütlerini hazırlamak, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmakla görevlidir.

Kanunun 18 inci maddesinde, belediye meclisinin görevlerinden biri, stratejik plan ile yatırım ve çalışma programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve kabul etmek olarak belirtilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun'nun 22 nci maddesinde, memurlara, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının % 10'unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (30.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebileceği, hükmü vardır.

Bir kuruluşun yürüttüğü faaliyetlerde hedeflenen sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı, hizmetlerin verimli, etkin ve tutumlu bir düzeyde gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının değerlendirilmesinde performans ölçümü önemli bir yönetim aracı işlevi görür.

Performans ölçümünden elde edilen bilgi; "Hedefimiz nedir?", "Arzuladığımız ve elde ettiğimiz sonuçlar nelerdir?", "Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?", "Bu başarıları verimli, etkin ve tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?" ve "Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve paydaşlarımızı ne ölçüde memnun ediyor?" gibi soruların cevabını arayan yöneticilere yapacakları değerlendirmelerde katkı sağlayacaktır.

Performans ölçümü, yöneticilerin organizasyonu kontrol altında tutmasını, performans için sonuç geliştirilebilmesini, vatandaş ve müşterilerin yönetimin onlara verdiği önemi yargılamalarını sağlayacak ve yöneticilere de performans gelişimi için gerekli veriyi sunacaktır.

Yine Belediye Kanunu ile başarılı personele ikramiye ödenmesinin öngörülmesi performans ölçümünü gerekli kılmaktadır. Eğer sonuçlar ölçülmez ise başarı ile başarısızlığı ayrımı yapılamayacağından; başarı ödüllendiremeyeceği ve başarısızlığı da tespit edemeyeceğimizden hatanın düzeltilme ihtimali de kalmamaktadır.

Belediye personeline aşağıdaki performans ölçütleri örnek olarak belirlenebilir;

-Hukuk Birimi için kaybedilen dava/kazanılan dava oranı,

-Diğer birimler için günlük vatandaşa sunulan hizmet sayısı,

-Vatandaşların belediyede gerçekleştirdikleri işlemlerde (imar, ruhsat vb) standartlar (ruhsat işlemleri 2 gün içinde sonuçlandırılır gibi) çerçevesinde çıkarılan dosya sayısı.

Bu performans ölçütlerinin belirlenmesi ve performans ölçümü Belediye Başkanı'nın Kanundan kaynaklanan görevinin yerine getirilmesini sağlaması bir yana performans ölçütlerine dayalı olarak çalışanlara ikramiye veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ilave ikramiyeler vermek, halkın taleplerine ve kamu yararına uygun etkili ve kaliteli hizmet sunmayı, vatandaş ile belediye çalışanları arasındaki işbirliğini arttırmayı, ayrıca çalışanlar açısından da verimlilik, yenilik ve yaratıcılığın geliştirilmesini teşvik edecektir.

Performans kriterlerinin tespit edilmesiyle hem personele ödül verilebilecek hem de hizmetiçi eğitim için önemli bir dayanak olacaktır. Bu sayede, performansı düşük personeller için hizmetiçi eğitim planlaması yapılarak, personelin işteki eksikliği giderilebilecektir.

Kamu idaresi cevabında; "Bulgu 20:'de belirtilen hususlar ile ilgili İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığımızca çalışmalar yapılmaktadır. Bulgu 20'de belirtilen hususlara uygun olarak işlem yapılması sağlanacaktır." demektedir.

Sonuç olarak Kurum çalışmaların devam ettiğini ifade etmektedir. Sonraki denetimlerde bu hususlar dikkate alınıp izlenecektir.

BULGU 11: Personel Veriminin Artırılmasında Etkin Bir Yöntem Olan Ödül Sisteminin Kullanılmaması.

Personele ödül verilmediği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 11 inci maddesinde, üst yöneticilerin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Kaynakların etkili elde edilmesi ve kullanılmasında, personelin işini sevmesi ve işini benimsemesi çok önemlidir. Personele işini sevdirmenin bir yolu da ödül sistemidir. Kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının önlenmesinde, gelirlerin artırılmasında ve sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde, ödül sistemi çok büyük bir etkiye sahiptir.

2015-2019 yılları Stratejik Planı hazırlanması aşamasında, iç paydaş analizi yapabilmek için, kurum çalışanlarına memnuniyet anketi soruları sorulmuştur. Anket sonucunda, personelin yarıya yakını;

-işinden memnun olmadığını,

-işinin kendisini heyecanlandırmadığını, -başarıya en çok katkıda bulunanların terfi ettirilmediğini,

-stresli olduğunu ve

-yönetim tarafından takdir edilmediğini, İfade etmiştir. Memnuniyetsiz personelle, kaynakların etkin elde edilmesi ve kullanılması mümkün değildir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun'nun 22 nci maddesinde, memurlara, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının % 10'unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (30.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebileceği, hükmü vardır.

Eğer, performans kriterleri belirlenir, buna göre personellerin performansı değerlendirilir ve başarılı olanlara ikramiye verilirse, o personelin çalışma şevkini ve azmini artırabileceği gibi, diğer personelleri de iş verimini artırma yönünde teşvik edecektir. Sonuçta personel işini severek yapacak, verilen hizmetin kalitesi ve vatandaş memnuniyeti artacak, kamu kaynağı etkili kullanılmış olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; "Bulgu 21:'de belirtilen hususlar ile ilgili İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığımızca çalışmalar yapılmaktadır. Bulgu 21'da belirtilen hususlara uygun olarak işlem yapılması sağlanacaktır." demektedir.

Sonuç olarak Kurum çalışmaların devam ettiğini ifade etmektedir. Sonraki denetimlerde bu hususlar dikkate alınıp izlenecektir.