Yaşlıların yeni 'sırdaşı': Yapay Zeka

Ankara Üniversitesi bünyesinde 2011'de faaliyete başlayan YAŞAM, uyguladığı projeler ve programlarla ülkede yaşlı refahının iyileşmesine, aktif yaşlanmaya ve kuşaklar arası dayanışmanın desteklenmesine katkıda bulunuyor.

Yaşlıların sosyal, psikolojik, sağlık, eğitim ve ekonomik koşullarını ortaya koyan araştırmalar ve yayınlar hazırlayan merkez, bu konuda atılacak adımlara ilişkin rehberlik görevi üstleniyor.

Prof. Dr. Emine Özmete, yaşlıların dijitalleşen dünyaya adaptasyon süreçlerine dair yürüttükleri çalışmaları anlattı.

Aktif ve sağlıklı yaşlanma temelli 3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu'nu açtıklarını belirten Özmete, burada huzurevlerindeki yaşlıları ve toplumdaki 50 ve üzeri yaş grubundaki bireyleri, yeni yaşam dönemine hazırladıklarını söyledi.

Derslerde İngilizceden yapay zekaya, sağlıktan sosyal hayata katılıma kadar geniş müfredat uyguladıklarını anlatan Özmete, sosyal ekosistem oluşturmayı hedeflediklerini dile getirdi.

"2024'te yaklaşık yüzde 47'ye yükseldi"

Emine Özmete, 3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu'nda dijitalleşme, dijital bağımlılık ve yapay zekayla ilgili derslerin de bulunduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Özellikle bir yapay zeka çalışma grubu oluşturduk. Yapay zekanın nasıl kullanılacağını anlattık. Yaşlılarımızın, yapay zekayı daha çok sohbet etmek amacıyla kullandıklarını, seyahat etmek istedikleri ülkeler ve sağlıkla ilgili konularda araştırmalar yaptıklarını gördük. Hatta bir arkadaş yerine koyarak sohbet etmek istediklerini, deyim yerindeyse 'psikolog' olarak tanımladıklarını belirledik."

Pandemiyle 65 yaş grubunda internet kullanımının hızla arttığına dikkati çeken Özmete, "2019'da her 5 yaşlıdan 1'i internet kullanıyorken bu, 2024'te yaklaşık yüzde 47'ye yükseldi. Erkeklerde internet kullanımı yüzde 55, kadınlarda yüzde 39 oranında." diye konuştu.

Özmete, "Yaşlıların, son yıllarda sosyal medya kullanımında mesaj paylaşılan ortamlardan ziyade içerik üretilen mecraları tercih etmeye başladıklarını görüyoruz. Bu nedenle sosyal hayata katılım yerine ekran karşısında zaman geçirme risklerinin önüne geçmemiz gerekiyor. Yaşlılarımızın ayrıca internet ortamında dolandırıcılığa maruz kalma riskleri var. Bu nedenle bilgiyi doğru kullanma, dijital okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi temel hedeflerimizden birisi." değerlendirmesini yaptı.

"Dijital okuryazarlık modülüne önem veriyoruz"

Yapay zekanın, yaşlı bakımı ve sağlıkla ilgili konularda çok öne çıktığını vurgulayan Özmete, dijital mecralarda yapay zeka dahil olmak üzere bilgi güvenliğinin önemli olduğuna dikkati çekti.

Özmete, "Dijital mecralardaki bilginin güvenliği hususunda, reklamların yanıltıcı olup olmadığı hususunda, 40 yaş üzerindeki her 5 bireyden 1'inin bilgi ve becerisinin olmadığı araştırmalarla tespit edilmiş durumda." dedi.

Dijital ortamları kullanmak için dijital becerilere ihtiyaç olduğunu dile getiren Özmete, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Örneğin on-line alışveriş, bankacılık ve sağlık uygulamaları gibi olanakları kullanabilmek için bu becerilerini geliştirmezlerse toplumun gerisinde kalabilirler. Bu nedenle 3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu'nda dijital okuryazarlık modülüne önem veriyoruz. Modül kapsamında e-sağlık uygulamaları, doktor randevusu alma, kan, tahlil sonuçlarını ve ilaçlarını takip etme gibi birçok konuda bilgilendirme gerçekleştiriyoruz.

Yaşlılığın ana akımlaştırılması çok önemli yani tüm yaşam dönemlerinde yaşlılığa yatırımı düşünerek yaşlılık ana akıma dönüştürülmeli. Yaşlılık döneminde bakım herkes için kaçınılmaz. Ailede, kurumda bakım verenler desteklenmeli, yaşlıların yaşam kalitesi iyileştirilmeli."