İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı

Tohumda milli çeşit listesi, yabancı çeşitten geçilmiyor!

Tarla bitkilerinde 551 adet üretim izinli çeşidin 52'si yerli, 499'u yabancı çeşit. Yani %90'ı yabancı, %10'u yerli. Sebze çeşitlerinde ise üretim izinlilerin %90'ından fazlası yabancı çeşit.

Kaynak : Memurlar.Net
Haber Giriş : 07 Kasım 2018 11:43, Son Güncelleme : 07 Kasım 2018 11:47
Tohumda milli çeşit listesi, yabancı çeşitten geçilmiyor!

Milli Çeşit Listesi Ne Kadar Milli?

İnternet ortamında herhangi bir arama motorundan, "kayıtlı tohum" veya "kayıtlı tohum çeşidi" diye girilince, ilk satırda "kayıt listesi" diye bir adrese rastlıyorsunuz. Sayfayı açtığınızda bu sefer ilk satırda "milli çeşit listesi" karşılıyor sizi. Bu sayfalarda tohumla ve tohumculukla ilgili gerçekten güzel istatistiki bilgiler var. Tohumculuk bilgileri açısından bu kadar şeffaflık beni ziyadesiyle mutlu etti. Buradaki bilgilerden yola çıkarak, tohumculukta hem ülkemizin hem de bu alanda faaliyet gösteren tüm ilgili kurum ve kuruluşların karnesini oluşturmamız mümkün.

Bu sayfalarda gezinirken fikirsel açıdan beynimiz bilgiyle dolsa da, edindiğimiz bilginin sonuçları açısından içimiz ferahlamıyor! Neden mi? Tohumculuk alanında, adı "Milli Çeşit Listesi" olan bu listede; tarla bitkileri alanında; yaklaşık 3026 çeşit kaydı var. Bunun yaklaşık 871 adeti yerli çeşit, ancak 2055 adeti yabancı çeşit. Gerçi bu 871 adet yerli olarak görülen çeşitler içerisinde Abrahamları İbrahim olarak kaydetmişlerse onları da yerli saydığımızı da belirtelim. Listeden anladığımız kadarıyla, bu rakamlara göre tarla bitkileri alanında ticarete arz için kaydı yapılan bitki çeşitlerden yaklaşık %70'i yabancı. Sebzede durum daha vahim; milli çeşit listesinde kayıtlı yabancı çeşit sayısı oranı %80'in üzerinde. Bu durumda, tohumculukta "Milli çeşit listesi" ne kadar milli? Diye sormak durumundayız. Öyleyse bu listeden, ya "Milli" kelimesini kaldıralım ve sadece "çeşit kayıt listesi" diyelim ya da tohumda bir an önce Millileşelim! Tamam, kaliteli yabancı çeşide de eyvallah ama bu rakamlar ne zaman bu noktaya geldi, ya da getirildi. Elbette bu sorun bugünün sorunu değil. Ama son yıllara bakılınca, gittikçe bu alanda yabancı hakimiyetinin arttığı görülüyor.

Tohumda Üretim İzni Yabancıya Yarıyor!

Aynı sayfa üzerinden devam ediyoruz; "üretim izinliler çeşit listesi" diye bir başlık görüyoruz. Bu listedeki kayıtlarda, tarla bitkilerinde 551 adet üretim izinli çeşidin 52'si yerli, 499'u yabancı çeşit. Yani %90'ı yabancı, %10'u yerli. Sebze çeşitlerinde ise üretim izinlilerin %90'ından fazlası yabancı çeşit.

Mevzuata göre üretim izinli demek; henüz tescil edilmemiş ancak ticaretinin yapılmasına izin verilmiş çeşit adayları demektir. Yani uygulamada tescilli ve kayıtlıdan hiçbir farkı yok. Ancak tescil süreci sonunda çeşidin özellikleri olumsuz çıkarsa üretimi iptal edilir ve ticaretten men edilir, deniyor. Ancak bu karar tohumun piyasadan nasıl temizleneceği düşünülmeden verilmiş bir karar. Hiçbir ülkede böyle bir üretim izni olmadığı söyleniyor.

Peki, bu listede üretim izinlilerin oranının %90'ının üzerinde yabancı olmasının hikmeti nedir? Diye sorduğumuzda aldığımız cevap daha ilginç; tohum firmalarımızın yüzde yüze yakını, yıllarca uğraşıp yerli çeşit ıslah etmek yerine, hemen bir koşu komşu ülkeden, ikinci, üçüncü kalite hazır çeşidi, telif hakkı ödeyerek alıp, kaydettirip satışa sunuyor. Böylece kendi firmalarımız, kendi ülkemizi yabancı tohum çeşitlerinin pazarı haline getirdiği gibi, yerli çeşit ıslah çalışmalarını da baltalamış oluyor. Acaba bu firmalar, kendileri bitki ıslahı yapmasa bile enstitülerde, üniversitelerde ıslah edilen çeşitleri alıp piyasaya sürse ve tohumculukta yerli çeşit ıslahına katkıda bulunsa daha iyi olmaz mı? Elbette iyi olur, ama mevzuatta üretim izini bu haliyle kaldığı sürece yerli çeşit ıslahının gelişmesi de, tohumculuk firmalarının çeşit ıslah çalışması yapmaları da mümkün görülmüyor.

Tarım Kredi Kooperatifi Tohumculukta Ne Kadar Yerli?

Tohumculukta, yerli çeşit ıslah çalışmalarının, birkaç firmanın birkaç çalışması hariç hemen tamamının devlet kurum ve kuruluşları eliyle olduğunu görüyoruz. Ancak bu çalışmaların yetersizliğini hem de çok yetersiz olduğunu listelerden görmek mümkün. Zaten bu nedenle bu listelerin karne niteliği taşıdığını belirtiyoruz. Ancak Tarım Kredi Kooperatifi kuruluşu olan ve tarımsal alanda çok geniş yetki ve imkanlarla donatılmış olduğunu bildiğimiz TAREKS A.Ş. (Tarım Ürünleri Araç Gereç İthalat ve İhracat A.Ş.)'in, bu listelerdeki durumundan anladığımız kadarıyla, yerli ve milli çeşitleri tercih etmek veya ıslah etmek yerine, ana türlerde ağırlıklı olarak yabancı çeşitleri tercih etmesi şaşırtıcı geliyor. Tarım sektöründe her türlü faaliyeti yürütmek üzere kurulduğunu, öncelikli olarak Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarının ve dolayısıyla çiftçilerimizin kaliteli ve sertifikalı tohumluk ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla, araştırma ve üretim yaparak ayrıca yeni teknolojileri kullanarak tohumculuk alanında uzmanlaşmış bir kuruluş haline geldiğini söyleyen TAREKS, birkaç mısır ve nohut çeşidi hariç; arpa, buğday, patates ve yoncada ağırlıklı olarak yabancı çeşitleri tercih etmesi oldukça düşündürücü görünüyor. Bu kadar köklü bir kuruluş bile, imkanları son derece yeterli olmasına rağmen kendi çiftçisi için, yerli çeşit geliştirmek yerine, hala yabancı çeşitleri getirip tescil ettiriyor ve Milli Çeşit Listesine kaydettirerek taşeron bir firma gibi yine kendi çiftçilerine yabancı çeşitleri sunuyorsa, bu alanda sözün bittiği yerdeyiz demektir.

M. Murat GÜN

Bu Habere Tepkiniz

Sonraki Haber