Trafik cezalarının artırılmasına ilişkin teklif Genel Kurulda

Teklifin tümü üzerinde söz alan Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin, teklifin hem usul hem de içerik bakımından sakat olduğunu öne sürdü.

Teklifin ana felsefesinin cezaları arttırarak düzen sağlamak olduğunu savunan Şahin, "Cezaların yüksekliği adalet getirmez, aksine toplumsal barışı zedeler. Trafik güvenliğini sağlamaktan çok vatandaşı cezalandıran bir anlayışla karşı karşıyayız. Cezalar o kadar ağır ki özellikle küçük esnaf, dolmuşçu, taksici otobüsçü açısından bu teklif caydırıcılıktan çıkmış, ekonomik infaza dönüşmüştür." diye konuştu.

Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ ise Birleşmiş Millet (BM) verilerine göre dünyada her yıl trafik kazalarında 1,2 milyon kişinin hayatını kaybettiğini, 50 milyona yakın kişinin de yaralandığını aktardı.

Türkiye'nin de dünyada en fazla kazaların yaşandığı ülkelerden biri olduğunu dile getiren Özdağ, "Son yıllarda Türkiye'de kara yollarının hızla iyileşmesine, uluslararası standartlara ulaşmasına rağmen trafik kazalarında her yıl yaklaşık olarak 10 bin kişi insanımız hayatını kaybediyor, yaklaşık 100 bin insan da yaralanıyor." dedi.

Teklifi eleştiren Özdağ, "Teklif sosyal devlet ilkesini zedelemekte ve gelir eşitsizliğini derinleştiren bir nitelik taşımaktadır. Ceza kamu düzenini sağlamak içindir, devlet bütçesini dengelemek için değildir." ifadesini kullandı.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı, İYİ Parti olarak trafik kurallarına uyulmasını sağlamak, trafik güvenliğini artırmak adına yaptırım uygulanmasına karşı olmadıklarını ancak teklifin ruhuna ve geneline hakim olan temel zihniyete karşı olduklarını söyledi.

Bu zihniyetin, toplumsal bir sorunu çözmenin tek yolunun cezaları fahiş oranda artırmaktan geçtiği yönündeki hatalı ve ezbere dayalı yaklaşım olduğunu ifade eden Paçacı, söz konusu teklifin merkezinde güvenlik değil, ceza, gelir ve korku politikasının yer aldığını öne sürdü. Paçacı, "Bu teklifin özünde, kamu güvenliği değil, kamu geliri hedeflenmiştir."dedi.

Türkiye'de her 4 kişiden 1'nin icralık olduğunu savunan Paçacı, teklifte yer alan cezaların tahsil edilme durumunun olup olmadığını sordu. Bu yaklaşımın devlet ile vatandaş arasındaki güven ilişkisini de zedelediğini belirten Paçacı, "Fahiş trafik cezaları, vatandaşımız nezdinde 'devletin kasası boşaldı, ceza yazarak doldurmaya çalışıyorlar' algısı yaratmakta." sözlerini sarf etti.

"Bir devlet, vatandaşını evine sağ salim uğurlayabiliyorsa güçlüdür"

MHP Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk, trafik güvenliğinin sadece ulaşım meselesi değil aynı zamanda bir yaşam hakkı meselesi olduğunu söyledi.

Öztürk, 2024 yılında 6 bin 351 vatandaşın trafik kazalarında hayatını kaybettiğini 385 binden fazla kişinin ise yaralandığını, bu rakamları telaffuz ederken boğazlarının düğümlendiğini vurguladı.

Öztürk, şöyle konuştu:

"Bir devlet, vatandaşını evine sağ salim uğurlayabiliyorsa güçlüdür. Bir toplum, yolun kenarında tanımadığı birine yol veriyorsa medenidir. Üzerinde konuştuğumuz teklifi bir ceza güncellemesinin çok ötesinde, ülkemizin yol kenarlarında soğuyan umutları, bir kavşakta ansızın kesilen nefesleri ve bir siren sesine yetişmediği için geciken hayatları geri kazanma iradesi olarak görmeliyiz."

DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, teklifin gerekçesinde hedef olarak kamu düzenini sağlamak, trafik güvenliğini artırmanın belirtildiğini ancak asıl derdin üzüm yemek değil bağcıyı dövmek olduğunu öne sürdü.

Trafik güvenliğinin Türkiye'de sorun olduğunu belirten Ayan, bu sorunu çözmek için yasalara gerek olduğunu ancak para cezalarıyla bu işin olmayacağını söyledi. Ayan,"Bu teklifte bir para cezası öngörülmüş. Asgari ücretin 17 bin lira olduğu bir ülkede 210 bin liraya yaklaşan trafik cezaları var. Ne demek bu? Bir yıllık asgari ücretin tam 12 katı kadar trafik cezaları veriyorsunuz." diye konuştu.

CHP Karaman Milletvekili İsmail Atakan Ünver, teklifin, bütçe açığını trafik cezalarıyla kapatma amacıyla getirildiğini ileri sürdü.

Ünver, şu ifadeleri kullandı:

"Cezaların fahiş oranında artırılmasının trafik cezalarını ve trafik kazalarını önlemediği bilimsel bir gerçektir. Trafik kazalarını önlemede asıl olan, eğitim ve bilinç düzeyinin yükseltilmesidir. Trafikte kurallara uymak elbette medeni bir toplumun olmazsa olmazıdır. Devletin görevi ise güvenliği ve adaleti birlikte sağlamaktır. Ancak cezaların ölçüsüz, orantısız ve keyifli bir şekilde arttırılması ne güvenliği sağlar ne de adaleti tesis eder. Trafik cezalarıyla ilgili düzenleme elbette yapılabilir. Ama bunun ülke gerçeklikleri ve vatandaşın ekonomik koşulları gözetilerek yapılması gerekir."

Gaffar Okan'dan aldığı ehliyeti gösterdi

Şahsı adına söz alan CHP Kars Milletvekili İnan Akgün Alp, teklifle, trafik cezalarının artırılmaya çalışıldığını söyledi. Alp, "Aslında bu örtülü bir bütçe yasası." dedi.

Söz konusu kanun teklifinin geri çekilmesini isteyen Alp, kanun teklifinin yasalaşması halinde uygulanamayacağını öne sürdü.

Alp, Genel Kurul'da daha sonra Diyarbakır'da 24 Ocak 2001'de silahlı saldırı sonucu 5 polis memuruyla şehit edilen Emniyet Müdürü Ali Gaffar Okkan'ın elinden aldığı ehliyeti de gösterdi. Ehliyete ilişkin Alp, "Ben bu ehliyeti 30 sene önce Kars Emniyet Müdürü rahmetli Ali Gaffar Okan'dan aldım, o zaman bizim emniyet müdürümüzdü. Hatırasını yaşatmak için de 30 senedir saklarım." dedi.

"Caydırıcılık arttıkça kaza sayıları ve trafik ihlalleri azalmakta"

Teklifin ilk imza sahiplerinden AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven, teklifin, kara yolları trafik güvenliğinin artırılması için önemli bir adım olduğunu söyledi. Teklifin amacının trafik güvenliğini doğrudan tehdit eden davranışlara yönelik yaptırımların caydırıcılığını artırmak, teknolojik gelişmelere uyum sağlamak ve uygulamada karşılaşılan aksaklıkları gidermek olduğunun altını çizen Yurdunuseven, trafik güvenliğinin bir kamu güvenliği meselesi olduğunu vurguladı.

"Bu kanun teklifiyle hedefimiz, trafikte sıfır can kaybıdır." diyen Yurdunuseven, bu konunun siyaset üstü olduğunu vurguladı.

Yurdunuseven, şöyle devam etti:

"Trafikte hızınızı bir kilometre artırdığınızda ölüm ve yaralanma ihtimali yüzde 4 artmaktadır. Sürücülerimizin büyük çoğunluğu trafik kurallarına uymakta fakat kural tanımayan küçük bir azınlık hem kendi canını hem de sevdiklerinin, masumların canını hiçe saymaktadır. Bu azınlık gruba yönelik caydırıcı olmamız şart. Yapılan bütün çalışmalar gösteriyor ki caydırıcılık arttıkça kaza sayıları ve trafik ihlalleri azalmakta."

Teklifin, tümü üzerindeki konuşmaların tamamlanmasının ardından Meclis Başkanvekili Pervin Buldan birleşime ara verdi. Aranın ardında komisyonun yerini almaması üzerine Buldan, birleşimi yarın saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.