Danca dilinden doçentlik başvurusu yapılabilir mi?

Davanın reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 15/09/2021 tarih ve E:2018/3405, K:2021/3830 sayılı kararının ONANMASINA karar verildi.

Sadece belirli diller kabul edilmekte

ÜAK tarafından, doçentlik başvurularında geçerliliği kabul edilen yabancı dillerin dünya üzerindeki kullanım yaygınlığına göre belirlendiği, dünya üzerindeki yaygın yabancı dillerdeki literatürün daha sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi ve o alandaki literatürden maksimum seviyede faydalanılabilmesi, yabancı araştırmacılarla daha fazla ortak yayın yapılabilmesi, dünya üzerindeki yaygın dillerde makale vb. yayınların üretilip prestijli dergilerde yayınlatılabilmesi için yaygın dillerin belirlendiğinin görülmüştür.

Sırpça da kabul edilmemişti

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Sırpca'nın doçentlik sınav başvurusunda kabul görmemesine dair işlemi benzer gerekçelerle hukuka uygun bulduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2022/10
Karar No: 2022/1517

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. ..

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1-. Kurulu
VEKİLİ: Av. .
2- . Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 15/09/2021 tarih ve E:2018/3405, K:2021/3830 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

Doktor öğretim üyesi olarak görev yapan davacı tarafından, 27/04/2018 tarihinde yapılan doçentlik başvurusunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan "Üniversitelerarası Kurulca Kabul Edilen Yabancı Diller" başlıklı kararın birinci paragrafının iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 15/09/2021 tarih ve E:2018/3405, K:2021/3830 sayılı kararıyla;

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 11 ve 24. maddeleri ile dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendine yer verilerek;

Doçentlik Yönetmeliği hükmü uyarınca, doçentlik sınavına başvurabilmek için adayların Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarında dört yıllık lisans programında yabancı dil olarak öğretilen, kendi alanında akademik bakımdan ilerlemesini sağlayan ve uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birini bildiğini ÖSYM tarafından yapılan merkezi yabancı dil seviye belirleme sınavından en az ellibeş puan alarak belgeleme şartının arandığı, ÜAK tarafından, doçentlik başvurularında geçerliliği kabul edilen yabancı dillerin dünya üzerindeki kullanım yaygınlığına göre belirlendiği, dünya üzerindeki yaygın yabancı dillerdeki literatürün daha sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi ve o alandaki literatürden maksimum seviyede faydalanılabilmesi, yabancı araştırmacılarla daha fazla ortak yayın yapılabilmesi, dünya üzerindeki yaygın dillerde makale vb. yayınların üretilip prestijli dergilerde yayınlatılabilmesi için yaygın dillerin belirlendiğinin görüldüğü,

Buna göre, Doçentlik Yönetmeliği'nde belirtilen uluslararası geçerliliği bulunma koşulunu taşımadığı anlaşılan Danca'nın, doçentlik sınav başvurusunda Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen yabancı diller arasında sayılmamasına ilişkin dava konusu düzenlemede ve bu düzenlemeye dayalı tesis edilen bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı,

Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Sırpca'nın doçentlik sınav başvurusunda kabul görmemesine dair işlemi benzer gerekçelerle hukuka uygun bulduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, Doçentlik Yönetmeliği'nde doçentlik başvurusunda bulunabilmek için, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan alınması veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan alınmış olması şartının arandığı, dolayısıyla yabancı dil şartı bakımından sınav yönünden bir sınırlama getirildiği, hangi dillerden başarılı olunması gerektiğine ilişkin bir sınırlamanın bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:

Davalı Yükseköğretim Kurulu tarafından, 2547 sayılı Kanun'un emredici hükümleri çerçevesinde doçentlik başvurularında kabul edilecek yabancı dillerin belirlenmesi noktasında Yükseköğretim Kurulunun yetkili olduğu, bu yöndeki takdir yetkisinin de kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanıldığı, doçent adaylarının hakimiyetinin olmasının beklenildiği yabancı dillerin dünya üzerindeki kullanım yaygınlığının önemli olduğu, akademisyenlerin Dünya üzerindeki yaygın yabancı dillerdeki literatürü daha sağlıklı bir şekilde takip edebilme ve o alandaki literatürden maksimum seviyede faydalanabilmesi, yabancı araştırmacılarla daha fazla ortak yayın yapabilmesi, dünya üzerindeki yaygın dillerde makale vb. yayınlarını üretip prestijli dergilerde yayınlatabilmesi için yaygın dillerin belirlendiği, davacı tarafından da Danca dilinin hangi gerekçelerle kabul edilecek yabancı diller arasında yer alması gerektiğinin açıklanamadığı, düzenlemenin hukuka uygun olarak takdir yetkisi çerçevesinde tesis edildiği savunulmaktadır.

Davalı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından, Doçentlik Yönetmeliği gereği doçentlik başvurularında kabul edilecek yabancı dillerin YÖK tarafından belirlendiği, bu doğrultuda Nisan 2018 dönemi "Üniversitelerarası Kurulca Kabul Edilen Yabancı Diller"'in açıklandığı, davacının gerek manuel gerek sistem üzerinden Danca yabancı dil belgesinin kabul edilmesi konusunda herhangi bir başvurusunun bulunmadığı, davacının belirtilen yabancı dillerden biri ile yine doçentlik başvurusunda bulunabileceği, dava konusu kararın Doçentlik Yönetmeliği ve YÖK Yürütme Kurulu Kararı uyarınca alındığı, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ .'IN DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;

"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka aykırı karar verilmesi,

c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 15/09/2021 tarih ve E:2018/3405, K:2021/3830 sayılı kararının ONANMASINA,

3. Kesin olarak, 18/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- 31/01/2009 tarih ve 27127 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 4. fıkrasında; "Doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın, Türkiye'de yükseköğretim kurumlarında dört yıllık lisans programında yabancı dil olarak öğretilen, kendi alanında akademik bakımdan ilerlemesini sağlayan ve uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birini bildiğini, ÖSYM tarafından yapılan merkezi yabancı dil seviye belirleme sınavından en az altmış beş puan alarak belgelemesi gerekir. Anabilim veya bilim dalı belli bir dille ilgili olanlar, bu sınavı başka bir yabancı dilde vermekle yükümlüdürler." düzenlemesi yer almaktaydı.

Bu çerçevede, YÖK Yürütme Kurulu kararıyla Ekim 2011 tarihinden itibaren doçentlik sınavı başvurularında bütün alanlar için kabul edilen yabancı diller İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Arapça, Çince, Japonca, Yunanca ve Farsça olarak belirlenmiştir.

Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde ise, doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olması, doçentlik bilim alanının belli bir yabancı dille ilgili olması halinde ise bu sınavı başka bir yabancı dilde vermesi gerektiği düzenlemesine yer verilmiştir.

Buna göre, doçentlik sınavı başvurularında aranılan yabancı dil şartı bakımından, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olma şartının arandığı, belirli bir yabancı dil sınavı şartı dışında önceki Doçentlik Yönetmeliği'nde olduğu gibi anılan dilin uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birisi olması gerektiğine ilişkin bir kurala yer verilmediği görülmektedir.

Bu itibarla, Doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adaylarda aranılan dil şartı bakımından, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan alınmasının veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan alınmış olmasının arandığı, söz konusu şart dışında başka bir kurala yer verilmediği anlaşıldığından, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen yabancı dil sınavları arasında yer alan KPDS Danca dili sınavından 62 puan alan davacının, doçentlik başvurusunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan "Üniversitelerarası Kurulca Kabul Edilen Yabancı Diller" başlıklı kararın birinci paragrafında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.

KARŞI OY

XX- Dava; doktor öğretim üyesi olarak görev yapan davacı tarafından, 27/04/2018 tarihinde yapılan doçentlik başvurusunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan "Üniversitelerarası Kurulca Kabul Edilen Yabancı Diller" başlıklı kararın birinci paragrafının iptali istemiyle açılmıştır.

31/01/2009 tarih ve 27127 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 4. fıkrasında; "Doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın, Türkiye'de yükseköğretim kurumlarında dört yıllık lisans programında yabancı dil olarak öğretilen, kendi alanında akademik bakımdan ilerlemesini sağlayan ve uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birini bildiğini, ÖSYM tarafından yapılan merkezi yabancı dil seviye belirleme sınavından en az altmış beş puan alarak belgelemesi gerekir. Anabilim veya bilim dalı belli bir dille ilgili olanlar, bu sınavı başka bir yabancı dilde vermekle yükümlüdürler." düzenlemesi yer almaktaydı.

Bu çerçevede, YÖK Yürütme Kurulu kararıyla Ekim 2011 tarihinden itibaren doçentlik sınavı başvurularında bütün alanlar için kabul edilen yabancı diller İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Arapça, Çince, Japonca, Yunanca ve Farsça olarak belirlenmiştir.

15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde ise, doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olması, doçentlik bilim alanının belli bir yabancı dille ilgili olması halinde ise bu sınavı başka bir yabancı dilde vermesi gerektiği düzenlemesine yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Yönetimi Anabilim dalında doktor öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, 12/11/2006 tarihli yapılan KPDS'de Danca (Danimarkaca) dilinden 62 puan aldığı, akademik yayın ve çalışmalar bakımından doçentlik başvurusu için aranan kriterlere sahip olduğundan bahisle Nisan 2018 döneminde elektronik ortamda doçentlik başvurusunda bulunmak istediği, ancak yabancı dil ile ilgili kısımda seçtiği Danca dilinin, "Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilmediği" uyarısıyla başvuruyu tamamlayamaması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlıkta, davacının doçentlik başvurusunda bulunabilmek için aranan yabancı dil şartı bakımından 2006 KPDS sınavında Danca (Danimarkaca) dilinden 62 puan aldığı, söz konusu puanı aldığı tarih itibarıyla yürürlükte olan Doçentlik Sınav Yönetmeliği uyarınca, Danca dilinin, kendi alanında akademik bakımdan ilerlemesini sağlayan ve uluslararası geçerliliği bulunan dillerden biri olmaması nedeniyle doçentlik başvurularında kabul edilen bir yabancı dil olmadığı, ayrıca davacının anılan tarihten sonra yeniden bir yabancı dil sınavına da girmediği görülmektedir.

Öte yandan, 15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Yönetmeliği hükümleri uyarınca, doçentlik sınavı başvurularında aranılan yabancı dil şartı bakımından, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olma şartının arandığı, belirli bir yabancı dil sınavı şartı dışında önceki Doçentlik Yönetmeliği'nde olduğu gibi anılan dilin uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birisi olması gerektiğine ilişkin bir kurala yer verilmediği anlaşılmaktadır.

Bununla birlikte, davacının doçentlik başvurusunda bulunabilmek için aranan yabancı dil şartı bakımından başvuruda işaretlediği ve 62 puan aldığı Danca dilinin 2006 yılı itibarıyla doçentlik başvurularında kabul edilen diller arasında yer almadığı ve devam eden süreçte davacının herhangi bir yabancı dil sınavına girmediği dikkate alındığında, 15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Yönetmeliğinde yer alan doçentlik sınavı başvurularında aranılan yabancı dil şartı bakımından, başvuru yapılan dilin uluslararası geçerliliği bulunan dillerden birisi olması gerektiğine ilişkin şartın aranmaması nedeniyle davacının Danca diline ilişkin yabancı dil sınavı puanının davacı yönünden kazanılmış hak teşkil etmeyeceği gibi söz konusu şartın kaldırılmasının haklı beklenti de oluşturmayacağı açık olup, davacının doçentlik başvurusunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, temyize konu Daire kararının yukarıda yer verilen gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.