Bot hesaplar toplumu nasıl yönlendiriyor?

Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, sosyal medya platformlarında giderek artan bot hesapların bireylerin veri gizliliği ve mahremiyeti başta olmak üzere birçok alanda oluşturabileceği tehditlere dikkat çekti. Dijitalleşen dünyada sosyal medya kullanımının hızla arttığını belirten Sağıroğlu, bu platformların sunduğu kolaylıkların yanında ciddi güvenlik riskleri de barındırdığını vurguladı. Dünya genelinde sosyal medya platformlarında yer alan bot hesap oranının %5 ila %15 arasında değiştiğini ifade etti.

Bot Hesapların Tehlikeleri ve Etkileri

Sağıroğlu, bot hesapların yalnızca bireyleri değil, toplumsal yapıları ve devletleri de etkileyebilecek boyutlara ulaştığını belirtti. "Yapay zeka çağında bu yapıların etkisi artarak devam edecek." diyerek, bireylerin sosyal medya kullanımında çok daha dikkatli olması gerektiğini söyledi.

Sosyal Medyada Güvenlik İçin Alınabilecek Önlemler

• Profillerin herkese açık hale getirilmemesi
• Güvenilmeyen kişilerin takip isteklerinin kabul edilmemesi
• Şüpheli durumların ilgili yerlere bildirilmesi
• Etiketleme, yorum yapma veya direkt mesaj gibi etkileşimlerin sınırlandırılması
• Paylaşımları kimlerin görebileceğinin düzenlenmesi

Dezenformasyonla Mücadelede Kurumların Rolü

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM)'nin, bot hesapların yaydığı bilgi kirliliğinin önüne geçilmesinde önemli bir rol üstlendiği belirtildi. Medya okuryazarlığının önemi vurgulanırken, gizlilik ve güvenlik ayarlarının "herkese açık" yerine "bilinenler ile sınırlı" olarak ayarlanması önerildi.

Yapay Zeka Çağında Bot Hesaplar

"Yapay zeka çağında, bot hesaplar sosyal medya kullanıcılarını takibe alıp kişilik analizini gerçekleştirerek, kişinin sesini, görüntüsünü, kullandığı kelimeleri taklit edebiliyor." Bu tür hesaplardan şüphelenmek ve dezenformasyonla mücadeleye katkı sağlamak gerektiği ifade edildi.

Bot Hesapların Ticari ve Toplumsal Kullanımı

Bot hesapları meslek haline getirenlerin ve ticari amaçla kullananların sayısının arttığına dikkat çekildi. Pazarlama ve algı yönetimi gibi alanlarda bot hesapların yönlendirici araç olarak kullanıldığı belirtildi. "Herhalde burada 100 bin kişi veya 1 milyon kişi hatalı değildir" gibi düşüncelerle toplumsal algının şekillendirildiği vurgulandı.

Sosyal Medyada Güven ve Algı Yönetimi

Sosyal medya içeriklerine ilişkin doğruluk kaygısının arttığı, yapay zekanın hayatın her alanına girmesiyle risklerin büyüdüğü ifade edildi. Dijital mecrada güvenliğin, günlük yaşamda uygulanan fiziksel güvenlik önlemleri gibi düşünülmesi gerektiği belirtildi. "Biz her şeye güvenirsek, benliğimizi, kişiliğimizi kaybedecek bir topluma dönüşebiliriz."

Kriz ve Savaş Dönemlerinde Bot Hesaplar

Bot hesapların sosyal medya algoritmaları üzerinden gerçekleştirdiği faaliyetlerin genellikle planlı ve hedef odaklı olduğu, özellikle çatışma ve kriz dönemlerinde bu hesapların yoğun şekilde devreye girdiği belirtildi.

Dünya Genelinde Bot Hesap Kullanımı ve Dezenformasyon

• İsrail'in İran'a yönelik saldırılarında, sosyal medyada bot hesaplar aktif olarak kullanıldı.
• Venezuela'da devlet, sosyal medyayı vatandaşlar üzerinde hakimiyetini artırmak için kullanıyor.
• 2016 ABD seçimlerinde, sosyal medya seçmen düşüncelerini etkilemek için kullanıldı.
• İngiltere'de Brexit sürecinde, sosyal medyanın etkisi büyüktü.
• Ülkemizde dezenformasyon oranı %80.
• Covid-19 döneminde X'teki haberlerin %50'si botlar tarafından üretildi.
• İklim değişikliğiyle ilgili çalışmalarda %25 oranında bot içerik tespit edildi.

Dünya genelinde bot hesapların ve dezenformasyonun her geçen gün arttığına dikkat çekildi.