Hesap uzmanları da vergide iflası kabul etti

Hesap Uzmanları Kurulu'nun hazırladığı rapor, vergideki mevcut sistemin iflas ettiğini gösteren bir tabloyu ortaya koyuyor. Kim ne kadar işi başka yöne çekmeye çalışsa da, artık mızrak çuvala sığmıyor. Türkiye'nin mevcut vergi sistemiyle, mevcut vergi idaresiyle düze çıkma ihtimali yok. Yani halkın kemer sıkmasıyla, mali disiplinle ne kadar dengeler düzeltilmeye çalışılırsa çalışılsan, bu vergi sistemi devam ettiği takdirde Türkiye'nin iki yakasının bir araya gelmesi mümkün değil. Bu sistem düzeltilmezse, ileride yine kara delikler, mali açıklar kaçınılmaz görülüyor. Türkiye, eğer harcamalarını artık sağlam finansmanla karşılamak istiyorsa, vergi sistemini acilen düzeltmek zorunda.

Hesap Uzmanları Kurulu'nun raporunda Türkiye'de kazanılan her 100 liranın 40.5 lirasının vergisinin ödendiği, geri kalan gelirin vergisinin kaçırıldığı belirtiliyor. Bu kayıtlı yani denetlenen mükellefler açısından böyle. Bir de ulaşılmayan, Maliye'de kaydı bile olmayan mükellefleri düşünürseniz, kaçağın çok daha büyük boyutlara ulaştığı kendiliğinden anlaşılır.

Hesap uzmanları her ne kadar rapora "en çok kaçağı biz bulduk" ibaresi ekleseler de, yıllardır bu yanlış sistem içerisindeki rollerini, etkinliklerini hatırlamak zorundalar. Bu iş artık "Kurul işi" olmaktan çıktı, bu iş ülke işi....Herkes artık bu durumu kabul etmek zorunda...

Hesap Uzmanları Kurulu, yazdığı raporla, yeni yasayla ve kendi insiyatiflerinde kurulacak gelir idaresinin bu işe çözüm olmayacağını da, bir anlamda itiraf etmiş oluyorlar. Yine her Hükümet döneminde çıkarılan afların, rasyonel hale getiremedikleri sistem ve idarenin bu kara tablodaki yerini de açıkca itiraf etmek zorundalar.

Vergide 9 katrilyonluk kaçak
Hesap Uzmanları Kurulu'nun denetimlerine göre Türkiye'de bordro mahkumları olarak adlandırılan işçi ve memurlar dışında kalan herkes vergi kaçırıyor.

Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu'nun geçen yıl incelemeye aldığı 2 bin 494 mükellefin, devletten 9 katrilyon lirayı kaçırdığı anlaşıldı. Denetim sonuçları, 2004 yılında Türkiye'de kazanılan her 100 liranın sadece 40.5 lirasının vergisinin ödendiğini ortaya koydu. Vergi kaçırdığı belirlenen mükelleflere de 7.2 katrilyon lira ceza kesilmesi istendi.

Bugün 60. yılını kutlayacak olan Hesap Uzmanları Kurulu'nun denetim sonuçları, ülkede vergi kayıp ve kaçağının boyutlarının hala yüksek düzeylerde seyrettiğini gözler önüne serdi. İnceleme sonuçlarına göre, hesap uzmanları geçen yıl 2 bin 494 vergi incelemesinde bulundu. Denetlenen mükelleflerin devlete 6 katrilyon 139 trilyon 712 milyar 991 milyon lira gelir beyan ettiği, buna karşılık 8 katrilyon 999 trilyon 395 milyar 604 milyon lirayı ise kaçırarak, katrilyonlarca lira daha az vergi ödediği saptandı. Böylece incelemeye alınan mükelleflerin kazandıkları her 100 liranın sadece 40.5 lirasını devlete beyan ettiği, kalanını da gizleyerek vergi kaçırdığı anlaşıldı. Bu şekilde incelenen mükellef başına kaçak tutarı da 3 trilyon 608 milyar 418 milyon lira olarak hesaplandı.

En çok kaçıranlar, en çok kazananlar oldu
Denetim sonuçlarına göre, ülkemizde bordro mahkumları olarak adlandırılan işçi ve memurlar dışında kalan hemen herkes vergi kaçırıyor. İnceleme sonuçlarına göre;
- Gelir vergisinde, işadamları ile doktor, avukat gibi serbest meslek erbabı, zirai kazanç sahipleri ve rant geliri elde edenler, kazandıkları her 100 liranın sadece 23 lirasını beyan ediyor. Gelir vergisinde denetime alınan mükellef başına ortalama kaçak tutarı 11 trilyon 385 milyar 851 milyon lira olarak belirlendi.
- Kurumlar vergisinde de şirketler, kasaya giren her 100 liranın ancak 16.4 lirasını beyan etti. Kurum başına ortalama kaçak tutarı da 3 trilyon 89 milyar 376 milyon lira olarak tespit edildi.
- Katma değer vergisinde ise beyan oranı yüzde 93.2'yi buluyor. Bu vergide de ortalama kaçak miktarı 483 milyar 508 milyon lira oldu.
- Özel tüketim vergisinde de her 100 liranın 95.7 lirası için beyanda bulunuldu. ÖTV'de de inceleme başına ortalama kaçak tutarı 184 milyar 588 milyon lira.
- En büyük kaçak damga vergisinde. Bu vergide mükellefler, vergiye tabi gelirin sadece yüzde 1.3'ü bildirdi. Damga vergisinde mükellef başına kaçak tutarı, 10 milyar 594 milyon 737 bin lira olarak hesaplandı.
- Banka ve sigorta muamele vergisine tabi işlemlerde de gerçek gelirin sadece yüzde 32.7'si beyan ediliyor. Bu vergide de mükellef başına kaçak miktarı 8 milyar 398 milyon lira.
- Diğer vergilerde ise beyan oranı yüzde 52.24. Mükellef başına kaçak da 353 milyar 84 milyon lira.
- Bunların dışında incelenen mükelleflerin 26 trilyon 143 milyar 666 milyon liralık vergiyi de yanlış hesaplama nedeniyle eksik ödediği saptandı.

Kayıt dışı raporu açıklanıyor
Bu arada Hesap Uzmanları Kurulu, 60. kuruluş yıldönümü nedeniyle kayıt dışı ekonomiyi, bugün düzenleyeceği panelle yeniden tartışmaya açıyor. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, TÜSİAD Başkanı Ömer Sabancı, Gelir İdaresi Başkanvekili Osman Arıoğlu, Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural ve Vergi Konseyi Başkanı Mustafa Uysal'ın katılacağı panelde, Hesap Uzmanları Kurulu'nun uzun süredir beklenen ?Kayıt Dışı Ekonomi Raporu? kamuoyuna açıklanacak.

Referans Gazetesi