Nüfus Kanunu değişiyor, devlet tüm vatandaşların fotoğrafını çekecek
İçişleri Bakanlığı'nın hazırladığı Nüfus Hizmetleri Kanun Taslağı'na göre, sahte nüfus cüzdanını önlemek isteyen devlet tüm vatandaşların fotoğrafını çekecek. İmam nikahlı ikinci eşten doğan çocuğa babanın soyadını alabilme imkanı veren taslak, nüfus cüzdanındaki din değişikliği konusunu da çözüme bağlıyor.
Buna göre cüzdandaki din hanesinin değiştirilmesi için belge istenmeyecek, vatandaşın beyanı yeterli olacak. 34 yıllık Nüfus Kanunu'nu yenilemek için harekete geçen İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, nüfus işlemlerinde önemli değişikliklere gidiyor. Başbakanlık'la bakanlıkların görüşüne sunulan Nüfus Hizmetleri Kanun Taslağı, Türklerin nüfus işlemlerinden yabancıların nüfus kayıtlarına, nüfus cüzdanındaki din hanesinden evlilik dışı doğan çocukların soyadına kadar önemli yenilikler getiriyor. Taslağın yeni yasama yılında Meclis'e sevk edilmesi hedefleniyor.
Kanun taslağına göre her mahalle ve köy için ayrı tutulan aile kütüklerine fotoğraf zorunluluğu getirilecek. Bu durumda devlet tüm vatandaşların fotoğrafını elektronik ortama aktaracak. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Cengiz Aydoğdu, sahte nüfus cüzdanının önüne geçmek için bütün vatandaşların fotoğrafını çekeceklerini belirtiyor. Aydoğdu, nüfus cüzdanı değiştirenlerden başlayarak veya birkaç yıl süre tanıyarak bütün vatandaşların zaman içinde fotoğraflarını dijital ortama aktaracaklarını kaydediyor. Fotoğrafları vatandaşın güvenliği için çekeceklerini vurgulayan Aydoğdu, herhangi bir fişlemenin söz konusu olamayacağını hatırlatıyor.
Kanun taslağı ile getirilen bir diğer değişiklik ise evlilik dışı çocukların soyadı ile ilgili olacak. Geçen yıl çıkarılan Medeni Kanun'da ?Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin; evli değilse ananın soyadını taşır' hükmü getirilmişti. Cengiz Aydoğdu, bu duruma özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki vatandaşlar başta olmak üzere birçok kişinin tepki gösterdiğini söylüyor. Bu konuda sadece gayrimeşru ilişki sonucu doğan çocukları anlamamak gerektiğini anlatan Aydoğdu, ?Halen Türkiye'de bazı vatandaşlar imam nikahı ile ikinci evlilik yapıyor. Bu durumda resmi nikahı olmayan anneden doğan çocuğun mevcut kanuna göre annesinin soyadını taşıması gerekiyor. O zaman baba, ?soyadımı taşımayan çocuk benim sayılmaz' diyor. Bu konuda çok şikayet aldık. Anneler de çocuğun babasının soyadını taşımasını istiyor. Bu durum toplumsal bir sıkıntıya neden oldu. Bakanlıkların da uygun görüşü ile bunu değiştireceğiz.? diyor. Taslağa göre nüfus cüzdanındaki din hanesi vatandaşın ?ben din değiştirdim' beyanı üzerine hemen değiştirilecek. Halen nüfus cüzdanındaki din hanesinin değiştirilebilmesi için Müslüman olanların müftülükten, Hıristiyan olanların ise kiliseden belge getirmesi gerekiyor.
Devlet tüm işlemlerde vatandaşın kimlik numarasını kullanacak
Yeni kanunla vatandaşlar ikametgahılarını da polis ve muhtarlık yerine nüfus müdürlüklerine bildirecek. İkamet adreslerinin tutulmasında kişilerin beyanı esas alınacak. Kanunun yürürlüğe girmesinden bir yıl sonra tüm vatandaşlar adreslerini nüfus müdürlüğüne bildirecek. İkamet değişikliklerine ilişkin bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyenlere 50 milyon lira para cezası verilecek.
Genel Müdür Cengiz Aydoğdu, ikametgah bildiriminin Türkiye'nin önemli bir sorunu olduğunu, bunun çözümü halinde nüfus sayımının kalkması dahil göç bilgileri, mahalle veya semtin 10-20 yıl sonrası projeksiyonunun görülmesi gibi önemli imkanlar sağlanacağını söylüyor. Bunun bir ?fişleme' olarak algılanmamasını isteyen Aydoğdu, "Devlet zaten bir şekilde vatandaşın adresini tutuyor. Telefon alırken, elektrik veya suya abone olurken adres veriliyor.? diyor.
Halen ilçelerin nüfusunun bilinebildiğini, ülke geneli nüfus sayımının ise sağlıksız olduğunu anlatan Aydoğdu, tüm vatandaşların adreslerinin sisteme girilmesi halinde bir sokaktaki veya apartmandaki insan sayısının bile bilineceğini kaydediyor. Aydoğdu, Konya'da çöken Zümrüt Apartmanı'nda kaç kişinin olduğunun uzun süre bilinemediğini hatırlatıyor. Yeni sistemde muhtar ve karakolların devreden çıkacağını ifade eden Aydoğdu, kendilerinin de vatandaşın işini kolaylaştırmak için çarşılara, metrolara, belediyelere ve vatandaşın yoğun olduğu yerlere nüfus temsilcilikleri kuracaklarını vurguladı.
Taslak, Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası'nın kullanımını tüm kamu kurumlarına zorunlu tutuyor. Kişiler adına düzenlenecek her türlü form, beyanname, kimlik kartı, ehliyet, pasaport gibi tanıtıcı belgelerde TC Kimlik Numarası yer alacak.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Aydoğdu, halen kullanılan nüfus cüzdanlarının değiştirileceğini; ancak nasıl olacağına henüz karar verilmediğini de açıkladı. Yeni nüfus cüzdanında parmak izi olmasını, maliyeti milyar doları bulduğu için uygun bulmadıklarını anlatan Aydoğdu, yeni kimliği şöyle tarif etti: ?Türkiye Cumhuriyeti'ne yakışan, görüntüsü ve işlevleri ile modern, sahteciliğe izin vermeyen bir yapıda, kolay taşınabilen ve kullanılabilen bir kart olmasını planlıyoruz.?
zaman