Disiplin kurulu yetkisinde olmayan disiplin cezasını reddedebilir mi?

Danıştay 12. Dairesi, 657 sayılı Kanunda yer alan "Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler." Hükmüne açıklık getiren bir karar verdi

Disiplin kurulu kendine getirilen teklifle bağlı değildir.
Disiplin dosyasının Disiplin Amiri, Disiplin Kurulu veya Yüksek Disiplin Kurulu tarafından değerlendirileceği; ancak, disiplin cezası vermeye yetkili Disiplin Amiri ve Disiplin Kurullarının soruşturmacının teklifi ile bağlı olmadığı; söz konusu merciler tarafından, önlerine gelen dosyaların kendi görev alanında olmadığı kanaatine varılması halinde disiplin dosyasının görevli görülen mercie gönderilebileceği, bir başka ifadeyle, Bakanlık Disiplin Kurulunun, davacının fiilleri hakkında soruşturmacı tarafından yapılan değerlendirme ve bunun sonucu yapılan ceza teklifine katılmak zorunluluğu bulunmadığı gibi, davacının eylemlerinin 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde belirtilen memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak fiilini oluşturduğu kanaatine ulaştığı takdirde konunun yetkili Kurul tarafından görüşülmesi gerektiği yönünde karar almasını engelleyen bir düzenleme bulunmamaktadır.

Madde metnindeki "Cezayı kabul veya reddeder" ibaresini dar yorumlamak işlemi yetki bakımından sakatlayabilir.
657 sayılı Kanun'un 126. maddesindeki "...Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur. Cezayı kabul veya reddeder" şeklindeki düzenlemenin, kurulların kendi yetki alanlarındaki cezalar bakımından uygulanabilecek bir düzenleme olduğu, disiplin kurulunun kendi yetkisinde görmediği bir ceza ve bu cezaya dayanak olan fiile ilişkin dosyayı yetkili gördüğü disiplin amiri veya kurula göndermesinin, idarenin kuruluş ve görevleriyle bir bütün olduğu yönündeki Anayasa kuralının gereği olduğu, aksi düşüncenin, Disiplin Kurulunu, kendi yetkisinde görmediği bir ceza teklifi hakkında kabul veya ret yönünde bir karar vermesi sonucuna götüreceği, bu durumun da kabul veya ret şeklinde tesis edilen idari işlemin yetki bakımından sakat olmasına neden olacağı sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2021/408
Karar No: 2023/2598

İSTEMİN KONUSU:
. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İstanbul Anadolu Adliyesinde zabıt katibi olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu'nun. tarih ve. sayılı Kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
. İdare Mahkemesince verilen. tarih ve E:., K:. sayılı kararla; davacı hakkında İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonunca davacının eyleminin; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (c) alt bendi kapsamında "Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" fiili kapsamında değerlendirilerek 11/11/2015 tarih ve 2015/... sayılı kararı ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasının teklif edildiği, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 126. maddesinin ikinci fıkrasına göre Disiplin Kurulunun, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu'nca getirilen kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin tekliften başka bir ceza tayin yetkisinin bulunmadığı, teklif edilen cezayı kabul veya reddedebileceği; Disiplin Kurulunca, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu'nca getirilen kademe ilerlemesinin durdurulması teklifinin reddi halinde, atamaya yetkili amir olan İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu tarafından 15 gün içinde yasa gereği bir başka cezanın verebileceği; kaldı ki, 126. maddenin birinci fıkrasında yer alan "Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir." şeklindeki düzenleme gözetildiğinde, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu tarafından Devlet memurluğundan çıkarma yönünde bir teklifin de getirilmediği görüldüğünden dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
. Bölge İdaresi Mahkemesi... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davacıya isnat edilen fiillerin sübuta erdiği ve dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK H KİMİ DÜŞÜNCESİ:
Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacının İstanbul Anadolu Adliyesinde zabıt katibi olarak görev yaptığı sırada, mahkeme dosyalarından farklı tarihlerde ve farklı miktarlarda para çekmek suretiyle 16.663,00-TL parayı uhdesine geçirdiği iddiasıyla hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı ve sonrasında İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu'nca davacının eyleminin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (c) alt bendi kapsamında "Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" fiili kapsamında değerlendirilerek 11/11/2015 tarih ve 2015/... sayılı kararı ile Kademe İlerlemesinin Durdurulması cezası teklifi getirilmesi üzerine dosyanın Bakanlık Disiplin Kuruluna gönderildiği, Bakanlık Disiplin Kurulunca söz konusu eylemin Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde yer alan "Memurluk sıfatıyla bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak" olarak değerlendirildiği ve Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesi için Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna Başkanlığına teklifte bulunulması üzerine Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunun 19/01/2017 tarih ve ... sayılı kararı ile davacının eylemi 657 sayılı Kanunun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi kapsamında değerlendirilerek hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezasının tesis edilmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar" başlıklı 126. maddesince; birinci fıkrasında "Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir." hükmüne; aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, "Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Disiplin cezası vermeye yetkili mercilerce disiplin suçu sayılacak eylemlerin işlenildiğinin öğrenilmesi halinde, bu kişiler hakkında soruşturma emri verilerek, soruşturmacı görevlendirilmesiyle başlatılacak soruşturma sonucunda olayın değerlendirilmesi ile hazırlanacak soruşturma raporunda; adli, idari ve disiplin yönünden soruşturulan kişi hakkında soruşturmacı kanaat teklifinin de yer alması gerektiği, soruşturmacı tarafından soruşturmaya konu eylemin sübut bulup bulmadığı ve mevzuatta hangi disiplin cezasını gerektirdiği yönünde getirilen teklif doğrultusunda disiplin dosyasının Disiplin Amiri, Disiplin Kurulu veya Yüksek Disiplin Kurulu tarafından değerlendirileceği; ancak, disiplin cezası vermeye yetkili Disiplin Amiri ve Disiplin Kurullarının soruşturmacının teklifi ile bağlı olmadığı; söz konusu merciler tarafından, önlerine gelen dosyaların kendi görev alanında olmadığı kanaatine varılması halinde disiplin dosyasının görevli görülen merciye gönderilebileceği, bir başka ifadeyle, Bakanlık Disiplin Kurulunun, davacının fiilleri hakkında soruşturmacı tarafından yapılan değerlendirme ve bunun sonucu yapılan ceza teklifine katılmak zorunluluğu bulunmadığı gibi, davacının eylemlerinin 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde belirtilen memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak fiilini oluşturduğu kanaatine ulaştığı takdirde konunun yetkili Kurul tarafından görüşülmesi gerektiği yönünde karar almasını engelleyen bir düzenlemenin bulunmadığı; zira, 657 sayılı Kanun'un 126. maddesindeki "...Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur. Cezayı kabul veya reddeder" şeklindeki düzenlemenin, kurulların kendi yetki alanlarındaki cezalar bakımından uygulanabilecek bir düzenleme olduğu, disiplin kurulunun kendi yetkisinde görmediği bir ceza ve bu cezaya dayanak olan fiile ilişkin dosyayı yetkili gördüğü disiplin amiri veya kurula göndermesinin, idarenin kuruluş ve görevleriyle bir bütün olduğu yönündeki Anayasa kuralının gereği olduğu, aksi düşüncenin, Disiplin Kurulunu, kendi yetkisinde görmediği bir ceza teklifi hakkında kabul veya ret yönünde bir karar vermesi sonucuna götüreceği, bu durumun da kabul veya ret şeklinde tesis edilen idari işlemin yetki bakımından sakat olmasına neden olacağı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının eylemlerinin memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak fiilini oluşturduğu gerekçesiyle dosyanın Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna doğrudan gönderilmesinde usule aykırılık bulunmadığı açıktır.
Bu itibarla, Mahkemece davanın esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 16/05/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.