'Kardeş FEÖTÖ üyesi ile 3 kere görüşmüş' gerekçesi ile sözleşme yenilememe hukuka aykırı bulundu

12. Daire, davacının kardeşi hakkındaki istihbari bilgiler gerekçe gösterilerek sözleşme yenilememeyi hukuka aykırı buldu.

İlk derece Mahkemesi: İşlem hukuka aykırıdır

Davacı ve 1. derece yakınları hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne üyeliği, iltisakı veya irtibatlı olduğuna yönelik bir istihbari bilgi, tanık ifadesi veya yürütülen bir soruşturma (bylock, Bank Asya gibi), ya da ilgisinin ve/veya yakınlarının terör örgütüne üyeliği yönünde herhangi bir kayıt olmadığı görülmekle, sırf erkek kardeşine ait telefondan 2012 yılında yapıldığı belirtilen 3 adet telefon görüşmesinden hareketle davacının sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

İstinaf bu kararı onamıştır.

12. Daire: İltisakı veya irtibatlı olduğuna yönelik bulgu yok

Dava konusu işlemde ve yargılama aşamasında gönderilen bilgi ve belgelerde, davacının mesleki safahatına yönelik bir tespite yer verilmediği gibi, hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne üyeliği, iltisakı veya irtibatlı olduğuna yönelik istihbari bilgi, tanık ifadesi veya yürütülen bir soruşturma ve kovuşturma bulunmadığı; salt davacının erkek kardeşinin, kendi telefonundan FETÖ/PDY silahlı terör örgütü üyesi bir şahısla 3 adet arama şeklindeki irtibatı bulunduğu yolundaki istihbari bilgi notundan hareketle davacının sözleşmesinin yenilenmemesi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı anlaşıl

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2022/2512
Karar No: 2025/2536

İSTEMİN KONUSU:
... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Amasya ili, Merzifon ilçesinde konuşlu 5. Ana Jet Üs Des. Uçs. Tb. Komutanlığında sözleşmeli subay olarak görev yapan davacının, 2018 yılı Subay ve Astsubay Sözleşme Yenileme İşlemleri kapsamında hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemin iptali ve işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacı ile sözleşme yenileme konusunda takdir yetkisine sahip olan davalı idarenin, bu takdir yetkisini, davacının mesleki safahatı, sözleşme dönemi içerisinde göstermiş olduğu disiplin ve başarı durumu, mesleki performansı, askerlik mesleğine uyum sağlayıp sağlamadığı, TSK'da istihdam edilmesinde fayda görülmesini sağlayacak hal ve yeterliliğinin bulunup bulunmadığına ilişkin hususları değerlendirerek kullandığının ortaya konulamadığı, davacı ve 1. derece yakınları hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne üyeliği, iltisakı veya irtibatlı olduğuna yönelik bir istihbari bilgi, tanık ifadesi veya yürütülen bir soruşturma (bylock, Bank Asya gibi), yada ilgisinin ve/veya yakınlarının terör örgütüne üyeliği yönünde herhangi bir kayıt olmadığı görülmekle, sırf erkek kardeşine ait telefondan 2012 yılında yapıldığı belirtilen 3 adet telefon görüşmesinden hareketle davacının sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının dava açma tarihi olan 15/10/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; dava konusu işlemin dayanağını oluşturan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen ve davalı idarece kullanılan davacıya ait kişisel veri niteliğindeki bilgilere, güvenlik soruşturması yapmakla görevli birimler tarafından ulaşılabileceğine ve bu kapsamdaki bilgileri alabileceğine dair yapılan kanuni düzenlemenin (4045 sayılı Kanun'un 1. maddesine eklenen ikinci fıkrası) Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edildiği ve bu kararın da Resmi Gazete'de yayımlandığı 28/04/2020 tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşıldığından; Anayasa'nın 153. maddesinde yer alan, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğuna dair hüküm ile Danıştayın yerleşmiş içtihatlarıyla istikrarlı bir şekilde belirtildiği üzere, Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa'ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmesinin, Anayasa'nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak hakkındaki istihbari bilgilere göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı; öte yandan, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı üzerine, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu 17/04/2021 tarihli ve 31457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe konulduğu; bu duruma göre, dava konusu uyuşmazlık istiraf aşamasında iken, 17/04/2021 tarihinde 7315 sayılı Kanun'un Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulduğu, Kanun'un 13. maddesinin sekizinci fıkrası ile 4045 sayılı Kanun'un yürürlükten kaldırıldığı ve 14. maddesiyle, 4045 sayılı Kanun'a yapılan atıfların bu Kanun'a yapılmış sayılacağı düzenlemesine yer verilmiş olduğu hususları gözetildiğinde; davalı idarece, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu'nda öngörülen temel ilkelere, usul ve esaslara uygun olarak, davacı hakkında yeniden bir değerlendirme yapılabileceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
İşlemin sözleşme yenilememe işlemi olduğu, fesih işleminde sebep unsurunun mevzuatta tahdidi olarak sayıldığı ancak yenilememe işleminde idarenin takdir yetkisi bulunduğu, idarelerince takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda hukuka uygun olarak kullanıldığı, açık bir değerlendirme hatasının bulunmadığı, öte yandan idareleri harçtan muaf olduğundan, yargılama giderleri kapsamında aleyhlerine harca hükmedilmesinin de hukuka aykırı olduğu belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:... sayılı kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Amasya ili, Merzifon ilçesinde konuşlu 5. Ana Jet Üs Des. Uçs.Tb. Komutanlığında sözleşmeli subay olarak görev yapan davacının, süresi sona eren sözleşmesinin yenilenmesi talebi üzerine yapılan inceleme sonucunda, 2018 yılı Subay ve Astsubay Sözleşme Yenileme İşlemleri kapsamında hizmet sözleşmesinin yenilenmemesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanun'un 1. maddesinde; ''Bu Kanunun amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinde ihtiyaç duyulan sınıflarda istihdam edilmek üzere sözleşmeli olarak alınacak subay ve astsubayların teminini, yetiştirilmelerini, sınıflandırılmalarını, hizmet şartlarını, yükselmelerini, atama ve yer değiştirmelerini, görev ve yükümlülüklerini, özlük ve sosyal haklarını, muvazzaf subaylık veya muvazzaf astsubaylık statüsüne geçmelerini, ayırma ve ayrılma esaslarını düzenlemektir.'', "Sözleşme Süreleri" başlıklı 6. maddesinde; "Sözleşmeli subay adayları ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınırlar. Bu eğitimi başarı ile tamamlayanlardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlarla sözleşme yapılır ve bu kişiler teğmen rütbesine nasbedilirler. Sözleşme süreleri üç yıldan az ve dokuz yıldan fazla olmamak şartıyla, hizmet gerekleri ve yetiştirme maliyetlerine bağlı olarak kuvvet, sınıf ve branşlara göre yönetmelikte belirlenir. Yönetmelikte belirlenen şartları taşıyanların talepleri halinde sözleşmeleri yenilenebilir. Ancak sözleşmeli subaylardan rütbe yaş haddini dolduranlar hakkında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Sözleşme süreleri; terörle mücadele sırasında veya bu görevlerden dolayı alıkonulma ya da kaybolma hali ve sıkıyönetim, seferberlik, savaş veya silahlı çatışmayı gerektirecek hal ile savaş hallerinde Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının göstereceği lüzum üzerine, durumun devamı müddetince ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığının onayı ile talebe bakılmaksızın uzatılabilir. Sözleşme işlemleri, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır.", 10. maddesinin birinci fıkrasında, ''Sözleşmeli astsubay adayları, ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınırlar. Bu eğitimi başarı ile tamamlayanlardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlarla sözleşme yapılır ve bu kişiler astsubay çavuş rütbesine nasbedilirler. Sözleşme süreleri; üç yıldan az ve dokuz yıldan fazla olmamak şartıyla, hizmet gerekleri ve yetiştirme maliyetlerine bağlı olarak kuvvet, sınıf ve branşlara göre yönetmelikte belirlenir. Yönetmelikte belirlenen şartları taşıyanların talepleri halinde sözleşmeleri yenilenebilir. Ancak sözleşmeli astsubaylardan rütbe yaş haddini dolduranlar hakkında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.'' ve 12. maddesinde; ''Sözleşmeli subay ve astsubayların rütbe bekleme süreleri hakkında, 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunda muvazzaf subay ve astsubaylar için belirlenen süreler uygulanır. Sözleşmeli subaylardan üst rütbede kadro açığı bulunmadığı için terfi edemeyenler, terfi şartlarını haiz olmak kaydıyla sözleşme müddeti sonuna kadar derece ilerlemesi yaparlar. Her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az üç ay önce taraflar sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları takdirde, sözleşme kendiliğinden sona erer. Sözleşmeli subay veya astsubaylar, sözleşme süreleri sona ermeden sözleşmelerini tek taraflı olarak fesh edemezler.'' hükümleri öngörülmüştür.
27/04/2002 tarih ve 24738 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliği'nin 12. maddesinde; ''Sözleşme süreleri en az üç yıl olarak düzenlenir. Sözleşme sürelerinin azami sınırı dokuz yıldır. Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sözleşme sürelerini azami ve asgari sözleşme sınırlarını aşmamak kaydıyla her sınıf ve branşa göre çıkaracakları yönergelerde ayrıca belirleyebilirler.'' ve "Sözleşmenin Yenilenmesi ve Uzatılması" başlıklı 14. maddesinde; "Sözleşmenin yenilenmesi ve uzatılması aşağıda belirtilen esas ve usullere göre yapılır. a) Sözleşmeli subay ve astsubaylardan, sözleşmesini yenilemek isteyenler sözleşme süresinin sona erme tarihinden 6 ay önceden başlamak suretiyle dilekçe ile ilk amirine müracaat eder. Bu dilekçeler, EK-C'de belirtilen nitelik belgesi ile beraber silsileler yolu ile Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına gönderilir. Sözleşmesi yenilenecek personel; Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde kurulacak komisyonlar tarafından personelin nitelik belgesi, sicili, takdir/ceza durumu, amir kanaatleri, almış olduğu eğitimler gibi hususlar çerçevesinde mesleki safahatları dikkate alınarak ilgili komutanlık personel ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. Değerlendirme komisyonunun kimlerden oluşacağı, görev, yetki ve sorumlulukları Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca çıkarılacak yönergeler ile tespit edilir. Sözleşmenin yenilenip yenilenmemesi konusundaki nihai karar Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından verilir. Uygun görülenlerin sözleşmesinin yenileneceği, sözleşmenin bitiminden önce bildirilir. Sözleşme, ilgili sözleşmeli subay veya astsubayın talebinin İdarece kabul edildiğinin bildirilmesi ile yenilenir. b) Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı da sözleşmeyi yenilemek istediği taktirde bunu ilgili sözleşmeli subay veya astsubaya bildirirler. Sözleşme, ilgili sözleşmeli subay veya astsubayın İdarenin bu talebini kabul ettiğini bildirmesi ile yenilenir. ...d) Her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az 3 ay önce taraflar sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları taktirde sözleşme kendiliğinden sona erer. ...'' düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı ile sözleşme yenileme konusunda takdir yetkisine sahip olan davalı idarenin bu takdir yetkisini, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda davacının mesleki safahatı, sözleşme dönemi içerisinde göstermiş olduğu disiplin ve başarı durumu, mesleki performansı, askerlik mesleğine uyum sağlayıp sağlamadığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilmesinde fayda görülmesini sağlayacak hal ve yeterliliğinin bulunup bulunmadığına ilişkin hususları değerlendirerek kullanması gerekmektedir.

Dava konusu işlemde ve yargılama aşamasında gönderilen bilgi ve belgelerde, davacının mesleki safahatına yönelik bir tespite yer verilmediği gibi, hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne üyeliği, iltisakı veya irtibatlı olduğuna yönelik istihbari bilgi, tanık ifadesi veya yürütülen bir soruşturma ve kovuşturma bulunmadığı; salt davacının erkek kardeşinin, kendi telefonundan FETÖ/PDY silahlı terör örgütü üyesi bir şahısla 3 adet arama şeklindeki irtibatı bulunduğu yolundaki istihbari bilgi notundan hareketle davacının sözleşmesinin yenilenmemesi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının dava açma tarihi olan 15/10/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın... İdare Mahkemesine gönderilmesine, kesin olarak, 20/05/2025 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.