Artan talep sahteciliği tetikledi: Gerçek gümüş nasıl anlaşılır?

Türkiye'de son dönemde gümüşe yönelik ilgi hızla artıyor. Altının yüksek fiyatları sebebiyle alternatif arayan yatırımcıların büyük kısmı yönünü gümüşe çevirirken, talep öyle yükseldi ki gümüş artık kuyumcu vitrinlerinde altınla birlikte sergilenmeye başladı. Öyle ki düğünlerde 'gümüş takma' geleneği hızla yaygınlaşıyor. Ancak talepteki yükseliş, beraberinde bazı riskleri de getiriyor.

Uzmanlar özellikle yatırım amacıyla alınan gümüşlerde sahteciliğin arttığını belirtiyor. İnce bir gümüş kaplama altında 'pirinç' ve 'çelik' gibi ucuz metallerin kullanıldığı ürünler; görünüş itibarıyla yatırım gümüşüne benzese de gerçek değerinden oldukça uzak olabiliyor.

PİRİNÇ VE ÇELİK KONULUYOR

Kuyum sektörü temsilcileri, internet üzerinden satılan çok ucuz gümüş barlar ve sikkelerin en riskli ürün grupları arasında yer aldığını söylüyor. Tüketiciler, üzerinde "925" veya "999" damgası bulunmasına rağmen testlerde gerçek çıkmayan ürünlerle karşılaştıklarını belirtiyor.

Bazı satıcıların kaplama metali yüksek ayarlı gümüş diye pazarlaması sebebiyle şikayetlerde artış yaşandığı ifade ediliyor. Uzmanlar, yatırımcıları 'fiyatı aşırı düşük' ürünlere karşı uyarıyor ve güvenilir kuyumcu, rafineri veya darphanelerden alışveriş yapılması gerektiğini vurguluyor. Gümüşün manyetik olmaması, çınlama sesi vermesi, ağırlığının belli standartlara uyması gibi basit kontrollerin ilk etapta yapılabileceği; ancak yüksek meblağlarda alım yapanların mutlaka profesyonel testleri tercih etmesinin önem taşıdığı belirtiliyor.

Yatırımcıların hem takı hem yatırım amaçlı gümüş alırken belge, fatura ve sertifika kontrolü yapması, şüpheli durumlarda ürünü test ettirmesi öneriliyor.

MARKASIZ GÜMÜŞ ALMAYIN

Fatih'te kuyumculuk yapan Ali Rıza Öner, "Son bir yılda gümüşe olan ilgi ciddi şekilde arttı. Altın pahalı gelince insanlar yatırım için gümüşe yönelmeye başladı. Fakat taleple birlikte sahtesi de çoğaldı. Özellikle internetten satılan ürünlerde risk yüksek. Üzerine 925 damga vurup aslında kaplama ya da içi çelik olan ürünleri satan çok kişi var. Gümüşün gram fiyatı belli; bunun çok altında satılan bir ürün varsa zaten şüpheyle yaklaşmak lazım. Biz rafineri sertifikası olmayan hiçbir ürünü vitrinimize koymuyoruz. Biz müşterilerimize her zaman güvenilir yerlerden alışveriş yapmasını, mümkünse tartı ve test cihazıyla ürünü kontrol ettirmesini öneriyoruz" dedi.

Gümüş Atölyesi sahibi Ayşe Nazar ise, "Eskiden gümüş daha çok takı amaçlı tercih edilirdi, şimdi yatırım için külçe ve bar alanların sayısı iki kat arttı. Fakat piyasada düşük ayarlı, hatta tamamen sahte ürünler dolaşıyor. En çok da 'gerçek gümüş bar' diye satılan kaplama ürünler sorun oluşturuyor. İşin ilginci, bazı sahteler görünüşte çok kaliteli olduğu için ustalar bile dikkat etmeden anlayamayabiliyor. Her parçanın mutlaka XRF testiyle doğrulanması gerekiyor" diye konuştu.

SAHTESİ NASIL ANLAŞILIR?

Mıknatıs testi: Gümüş manyetik değildir. Güçlü bir mıknatıs gümüşü çekiyorsa, büyük ihtimalle sahte ya da içinde farklı metal vardır.

Damga kontrolü: Gerçek gümüşlerde genelde 925, 900, 800 veya 999 damgası bulunur. Ancak yalnızca damga yeterli değildir, sahte damga basılabilir. Yine de damgasız ürün her zaman risklidir.

Renk kontrolü: Gerçek gümüş zamanla kararabilir, fakat kolayca parlatılabilir. Hiç kararmayan, aşırı parlak görünen ya da boya/kaplama gibi yüzey atan ürünlerde şüphe artar.

Çınlama testi: Gümüşe hafifçe vurduğunuzda ince ve net bir 'çın' sesi çıkar. Sahte veya alaşımlı metaller daha tok, kısa ve boğuk ses verir.

Ağırlık testi: Gümüş yoğun bir metaldir. Aynı boyuttaki sahte ürünler genellikle daha hafif olur. El alışkanlığı olanlar fark eder ama yine de yabancı bir ipucudur.

Buz testi: Gümüş ısıyı çok hızlı iletir. Üzerine bir buz koyduğunuzda buz normalden daha hızlı erir. Erime yoksa veya çok yavaşsa ürün şüpheli olabilir.

Profesyonel test (Kesin sonuç verir): Kuyumcuların kullandığı asit testi veya XRF cihazı en kesin sonucu verir. Değerli ürünlerde profesyonel test yaptırmak her zaman güvenli yöntemdir.

KAAN ZENGİNLİ