Ekonominin patronları yavaşlayan büyümenin sebeplerini açıkladı
2007'de önemli ölçüde yavaşlayan ekonomi bu yılın ilk çeyreğine reel yüzde 6.7'lik güçlü bir büyüme ile başlamıştı. Ancak, bu hız yılın ikinci çeyreğinde kesildi ve büyüme yüzde 1.9'da kaldı. Tarımdaki küçülme, sanayideki yavaşlama bunda etkili.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğiyle (nisan - mayıs - haziran) ilgili gelişme hızı rakamları dün açıklandı. Yılın ilk 3 ayında reel olarak yüzde 6.7 oranında güçlü büyüyen gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), yılın ikinci çeyreğinde hız kesti ve sadece yüzde 1.9 büyüdü.
Cari fiyatlarla GSYİH miktarı ise ikinci çeyrekte 240.9 milyar oldu. İlk 6 ayda ise büyüme rakamı ilk çeyreğin etkisiyle yüzde 4.2'de kaldı. İlk 6 ayda ekonomide 463.6 milyar YTL'lik GSYİH oluştu. Bilindiği gibi Türkiye ekonomisinin 2008 için yıllık büyüme hedefi yüzde 5.5. İkinci çeyrekteki önemli yavaşlama bu rakamı bugün için zora sokmuş gibi görünüyor.
SANAYİ GÜÇ KAYBETTİ
İkinci çeyrekteki yavaşlamanın temel nedenleri arasında tarımdaki yüzde 3.5'lik küçülme ve imalat sanayinin sadece yüzde 2.5 büyümesi var. Ayrıca inşaat sektörünün de sadece yüzde 0.9 büyümesi yavaşlamada etken oldu. Ticarette de önemli küçülme dikkat çekti.
EV EŞYASI ALMADIK
Harcamalar açısından büyümeye baktığımızda ise vatandaşın harcamalarını azalttığını görüyoruz. Yılın ilk 3 ayında yüzde 7.6 artan halkın tüketim harcamaları yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2.8 arttı. Devletin tüketim harcamaları ise yüzde 3.7 düştü. Bu kapsamda yer alan maaş ve ücret ödemeleri ise yüzde 0.3 geriledi. İkinci çeyrekte vatandaşın gıda harcamaları yüzde 3.8 artarken, giyimde yerinde saydı. Mobilya ve ev aletleri harcamaları ise yüzde 4 düştü. Sağlık harcamaları ise yüzde 11.4 arttı. Yine ulaştırma - haberleşme harcamaları yüzde 6, eğitim harcamaları yüzde 5.7 yükseldi.
YATIRIMLAR DURDU
Yatırım harcamaları ise devlette yüzde 16.9 düşerken, özel kesimde sadece yüzde 0.6 arttı. Genelde de yüzde 1.5 düştü. İlk çeyrekte ise özelin etkisiyle bu rakam yüzde 11.9 artış şeklindeydi. KİŞİ BAŞINA GELİR 9305 $ Bu arada, 2007 yılı gayri safi yurtiçi hasıla değeri revize edildi. Buna göre bu rakam cari fiyatlarla yüzde 12.6'lık artışla 853.6 milyar YTL oldu. Kişi başına GSYİH da cari fiyatlarla 12 bin 94 YTL, ABD doları cinsinden 9 bin 305 dolar oldu.
SiYASi GELiŞMELER ETKiLEDİ
Ömer Cihad Vardan (MÜSİAD Başkanı): Büyüme hem üretim, hem harcamalar açısından ele alındığında oldukça yavaşlamıştır. Harcama kalemleri içinde iç talep tümüyle dururken, dış talep yine de olumlu katkıda bulunmuştur. Bütün olumsuz gelişmelere rağmen son yıllarda Türkiye'nin rotasını alternatif dış pazarlara çevirmeyi başarmış olması, son derece olumlu bir gelişmedir. İkinci çeyrekteki düşüşe rağmen son gelişmelere göre ikinci yarı için daha olumlu beklentilere sahibiz. İçerde ve dışarıda belirsizliğin azalacağını düşünüyoruz.
Nurettin Özdebir (ASO Başkanı): Türkiye için yüzde 7'nin altındaki her büyüme kötü büyümedir. Piyasaların biraz daha canlanması için ne yapılması lazım ona bakılmalı. Birçok firmanın bu senenin sonunu getiremeyeceğinden şüphe etmeye başladım.
Faik Yavuz (ATB Başkanı): Türkiye iki yıldan bu yana gerçek gündemine kavuşamadı. Ekonomi birinci gündem haline getirilmeli.
Mustafa Koca (ASKON Başkanı): Ülkemiz siyasi krizlerden kurtuldu ancak henüz bu krizlerin ürettiği ekonomik faturalar yeni yeni istatistikleri ortaya çıkmaya başladı. Öyle gözüküyor ki üçüncü çeyrek büyüme rakamımız da zayıf gelecek.
