Askere ?sivil' yargılama yolu açıldı

MANSUR ÇELİK Ankara

AKP, CMK'da yaptığı değişiklikle, 250. maddede gösterilen suçları işleyen askerlerin, savaş ve sıkıyönetim halleri dışında sivil mahkemede yargılanmasının yolunu açtı

Yolsuzlukla mücadelede uluslararası sorumlulukların yerine getirilmesi amacıyla TBMM'de kabul edilen yasada, AKP'lilerin önergesiyle Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda (CMK) gece yarısı değişiklik yapıldı. Göreviyle ilgili suç işleyen subay ve astsubaylara doğrudan sivil yargı yolunu açan değişiklik Ergenekon soruşturmasını da yakından ilgilendiriyor.

Dün sabah 03.30'a kadar süren TBMM Genel Kurulu çalışmaları sırasında TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun da kabul edildi. Tasarıda AKP Grup Başkanvekilleri Bekir Bozdağ ve Mustafa Elitaş imzasıyla verilen ve kabul edilen 3 önergeyle köklü değişiklikler yapıldı.

Sivil mahkeme

İlk olarak CMK'nın, ?Mahkemelerin görevleri kanunla belirlenir? düzenlemesini içeren ?Görev? başlıklı 3. maddesine şu fıkra eklendi:

?Barış zamanında, asker olmayan kişilerin, Askeri Ceza Kanunu'nda veya diğer kanunlarda yer alan askeri mahkemelerin yargı yetkisine tabi bir suçu tek başına veya asker kişilerle iştirak halinde işlemesi durumunda, asker olmayan kişilere ilişkin soruşturmalar cumhuriyet savcıları, kovuşturmalar ise adli yargı mahkemeleri tarafından yapılır.?

Değişikliğin gerekçesinde ise, AİHM' nin aldığı birçok kararda askeri hâkimlerin bağımsız olamayacağı gerekçesiyle AİHS' nin ihlal edildiğine işaret ettiği anımsatıldı.

Tek sözcük

İkinci önergeyle ise devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya, devlet sırlarına karşı suçlardaki yargılama usullerini düzenleyen CMK'nın 250. maddesinde değişiklik yapıldı. Söz konusu maddenin 3. fıkrasında, ?Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay'ın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler ile savaş ve sıkıyönetim hâli dahil askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler saklıdır? düzenlemesi yer alıyordu. Ancak önergeyle, cümlede yer alan ?hali dahil? ibaresi, ?halinde? şeklinde değiştirildi.

Bu durumda asker kişilerin savaş ve sıkıyönetim halleri dışında, özel yetkili ağır ceza mahkemelerinin görev alanlarına giren suçları işlemeleri durumunda yargılamaları burada yapılacak. Bugünkü uygulamada ise asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak ve askeri mahallerde işledikleri suçlarda yargılama yetkisi askeri mahkemelerde bulunuyor.

Askeri yargı kaynakları, yapılan bu tek sözcüklük değişiklik ile ?İrticayla Mücadele Eylem Planı? ile gündeme gelen Deniz Kurmay Kıdemli Albay Dursun Çiçek'in de hakkında Ergenekon kapsamında dava açılması halinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmasının önünün açıldığı yorumunu yaptı.

Yine kabul edilen son bir önergeyle CMK'nın 3. ve 250. maddelerinde yapılan değişikliklerin ?yasanın yürürlüğe girdiği tarihte devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturmalarda da uygulanır? hükmü, CMK'ya Geçici 1. Madde olarak eklendi. Bu durumda yapılan bu değişiklikler, yasanın Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmasının ardından yürürlüğe girmesiyle birlikte adli ve askeri yargı yerlerinde süren soruşturma ve kovuşturmalarda da uygulanacak.

?Anayasaya aykırı'

Askeri yargı kaynakları, yapılan bu değişikliklerin anayasaya aykırı olduğunu belirtti. Ayrıca söz konusu değişikliklerin, benzeri düzenlemeyi içeren Askeri Mahkemelerin Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun 12. maddesiyle çeliştiği de vurgulandı.