İstanbul ve İzmir'de ekmeğe zam yok

- İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, ekmeğe şu anda zam yapılmasının söz konusu olmadığını belirterek, ''Zam yetkisi olmayan Fırıncılar Federasyonu, zam açıklaması yapmasın'' dedi.

İSTESOB Başkanı Yılmaz, Türkiye Fırıncılar Federasyonunun yüzde 15'i geçmemek üzere ekmeğe zam geleceği yönündeki açıklamasına ilişkin yazılı bir değerlendirme yaptı.

Türkiye Fırıncılar Federasyonunun zam yapma yetkisi bulunmadığını belirten Yılmaz, ekmek zammı konusunun, esnaf birliklerinin yetkisinde bulunduğunu ve İstanbul'da da şu anda ekmeğe zam yapılmasının söz konusu olmadığını bildirdi.

5362 sayılı yasa gereği, ekmek zammı yapma yetkisinin, illerde esnaf birliklerine ait olduğunu ifade eden Yılmaz, şunları kaydetti:

''Fırıncılar Odası fiyat belirler, il birliklerinde tarife komisyonu bu fiyatı incelemeye alır. Eğer fiyat artışı gerekiyorsa, birlik yönetimi onaylar. Bizim şu anda böyle bir çalışmamız ve zam kararımız yok. Ekmeğe, 2008 yılından beri zam yapılmadı. Ancak, şu ana kadar İstanbul Fırıncılar Odasından fiyat artışı konusunda talep de gelmedi. Buna rağmen, Fırıncılar Federasyonu Başkanı'nın yetkisi olmadığı halde sık sık ortaya çıkıp zam açıklamaları yapmasını manidar buluyoruz.''

İzmir Fırıncılar Odası Başkanı Necdet Durmuş, İzmir'de ekmeğe zam yapılması yönünde şu an için bir talepleri olmadığını, İstanbul ve Ankara'da belirlenecek yeni fiyatlara göre bir düzenleme yapılabileceğini ifade etti.

Türkiye Fırıncılar Federasyonu'nun bugün yaptığı açıklamayla ekmekte un ve işçi maliyetlerindeki artış gerekçe gösterilerek, yüzde 15'i aşmamak üzere zam yapılması gerektiğini belirtmesi sonrası açıklama yapan Durmuş, Türkiye genelinde açıklama yapılmasına rağmen her ilin kendi maliyetlerini hesaplayacağını söyledi.

Durmuş, şunları kaydetti:

''İllerde yapılacak hesaplamayla esnaf birliklerine müracaat edilecek. Şu anda İzmir olarak bir zam talebimiz yok. Önümüzdeki günlerde maliyet hesaplama çalışması yapacağız. Bunu yönetim olarak ticaret ve sanayi odalarındaki meslek komiteleriyle de görüşeceğiz.

İzmir olarak artan maliyetleri elden geldiği kadar tüketiciye en son yansıtan büyük illerdeniz. Şu anda 300 gram ekmek İstanbul'da 85 kuruş, Ankara'da 60 kuruş, İzmir'de 75 kuruş. İstanbul ve Ankara'yı gördükten sonra karar vereceğiz. Ancak Federasyonun uyarısı bu zammın yüzde 15'in üzerinde olmaması yönünde. İzmir'de ekmeğin kilogram fiyatı 2.5 lira, yüzde 15 zam yapılırsa 2.8 liraya çıkacaktır.''

Durmuş, ekmek satış yerlerinin hijyeni konusunda da Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yeni bir yönetmelik hazırlığında olduğunu, buna göre bakkallarda kaldırım üzerinde ekmek satışının yasaklanacağını, ekmek dolaplarının kapalı mekanlarda bulunması zorunluluğunun getirileceğini de kaydetti.

İzmir'de ekmeğe son olarak 5 Haziran 2008'de yüzde 13 oranında zam yapılmıştı. Fırıncılar Federasyonu'nun belirlediği yüzde 15'lik azami oranda zam yapılması halinde 300 gram ekmek 85 kuruştan satılmaya başlanacak.

Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, ''İstemeyen zam yapmama hakkına sahip mi?'' sorusu üzerine, ''Mutlaka. Biz mevcut maliyet hesaplarında yapılması gereken azami fiyatı belirlemiş oluyoruz. Bu fiyat değişikliği yüzde 15. Yüzde 15'in altında gerçekleşecek iller de söz konusu olacaktır, kendi illerindeki maliyet hesaplarına göre. Ama ülke genelinde yüzde 15'in üzerinde bir değişiklik söz konusu olmayacak'' dedi.

Balcı, Federasyon Genel Merkezi'nde ekmek fiyatlarına ilişkin düzenlediği basın toplantısında, oda başkanlarıyla yaptıkları Yüksek İstişare Kurulu toplantısı sonucunda ekmeğin kilogramına azami yüzde 15'in üzerinde olmamak kaydıyla zam kararı alındığını bildirdi. Konuyla ilgili genelgeleri odalara bugün itibariyle gönderdiklerini belirten Balcı, ilgili odaların ekmek maliyet hesaplarını buna göre yapacaklarını söyledi. Balcı, bu fiyat değişikliğinin geçmişte olduğu gibi uzun süreli olması konusunda ne gerekiyorsa yapacaklarını da kaydetti.

Un fiyatlarındaki artışın TMO'nun buğday satışıyla birlikte durulduğunu dile getiren Balcı, fiyatlardaki artışın ''durulmasının'' yüzde 15 oranındaki artışta etkili olduğunu, aksi takdirde oranı yüzde 15'te muhafaza etmekte güçlük çekeceklerini söyledi.

Halkın sağlığı açısından perakende satış yerleriyle ilgili yeni düzenleme yapılmasının zorunlu hale geldiğini dile getiren Balcı, ekmeğin, bakkal ve marketin dışında satılmaması, özellikle kaldırımlardan ekmek dolabını kaldırmak gerektiğini anlattı. Bu konuda çalışma yaptıklarını belirten Balcı, ''Ümit ediyoruz, 2011 yılında kaldırımlarda gerekli yetkili birimlerin de yapacağı çalışma neticesinde ekmek dolaplarını görmeyiz. Çünkü bizler ekmeği işyerlerimizde ne kadar sağlıklı, hijyenik ortamlarda üretirsek üretelim vatandaşa ulaşana kadar sağlıklı ortamda muhafaza edemezsek bu hiçbir anlam ifade etmeyecek.''

-İLLERE GÖRE EKMEK GRAM VE FİYATLARI FARKLI-

Balcı, daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. İllerdeki ekmek fiyatlarına ilişkin soru üzerine Balcı, illere göre gram ve fiyatların daha önce olduğu gibi farklılık arz edeceğini söyledi. Balcı, ''Bugün eğer 400 gram ekmek bir ilde 1 liradan satılıyorsa yüzde 15'lik bir değişiklikle bunun 350 gramının 1 liradan olacağını söyleyebiliriz. 300 gram ekmek bir ilde 75 kuruşa satılıyorsa o ildeki artışlar göz önüne alındığında bunun 85 kuruş olabileceğini söyleyebiliriz. Şunu net şekilde ifade edebiliriz ki, ülke genelinde 2008 Şubat'ından sonra uygulanan kilogram fiyatı 2,5 lira iken bundan sonra 2 lira 80 kuruştan fazla olmayacak'' diye konuştu.

''Ankara'da ekmeği 50 kuruşa alıyoruz, zamla birlikte fiyat ne olacak?'' sorusuna Balcı, ''Ankara'daki fırıncı esnafının belirleyeceği bir kararla uygulama gerçekleşecek. Burada bir rekabet söz konusu ise bir haksız rekabet varsa ondan dolayı 50 kuruştu ama tarifelerini, belki 70 kuruşa 75 kuruşa satan yerler de vardır'' yanıtını verdi.

''İstemeyen zam yapmama hakkına sahip mi?'' sorusu üzerine Balcı, ''Mutlaka. Biz mevcut maliyet hesaplarında yapılması gereken azami fiyatı belirlemiş oluyoruz. Bu fiyat değişikliği yüzde 15. Yüzde 15'in altında gerçekleşecek iller de söz konusu olacaktır, kendi illerindeki maliyet hesaplarına göre. Ama ülke genelinde yüzde 15'in üzerinde bir değişiklik söz konusu olmayacak'' dedi.

''Büyükşehirlerde bir mutabakat sağlandı mı? Ankara ve İstanbul'da fiyatlar belli mi?'' sorusuna Balcı, ''Biz oranı söyledik onun üzerinde olmayacak. Herkes kendi maliyet hesabını buna göre yapacak'' cevabını verdi.

Balcı, esnafın gerçekten zor durumda kaldığını, zammın kaçınılmaz hale geldiğini belirterek, zam konusunu son noktaya kadar beklettiklerini söyledi.

Bu zammın ne kadar süreyle geçerli olacağı sorusu üzerine Balcı, şöyle konuştu:

''İlk hedefimiz 2011 yılını bununla bitirmek olacak. Ama bu 2011 yılının sonunda fiyat değişikliği düşünüyoruz demek değildir. Kesinlikle, bunu düşünmüyoruz. Aksine inşallah fiyat artışları olumlu seyreder. 30 ay gibi uzun süreden sonra fiyat değişikliği olunca, 3-5 ay sonra fiyat değişikliği düşünmek istemiyoruz. İnşallah 2011 yılını bu fiyat değişikliği ile tamamlamış oluruz ve 2012'lere taşıyabildiğimiz kadar taşırız.''

Balcı, ekmek israfı konusundaki çalışmalarının da sürdüğünü, Türkiye'de günde 5 milyon adet ekmek israf edildiğini, bunun 2-2,5 milyon adedinin fırınlardaki israf olduğunu, fırın enflasyonunun önüne geçmek için çalışmalar yaptıklarını anlattı.