Özel istihdam büroları kuruluyor

Türkiye, AB uyum çalışmaları kapsamında çalışma hayatında çok önemli yeni bir düzenlemeyi daha başlattı. Yeni İş Kurumu Kanunu'na göre özel istihdam bürolarının kurulması kesinleşti. Yurt içi ve yurt dışı iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bulunmak üzere gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulabilecek özel istihdam bürolarına izin verilerek, İş-Kur'un bu alandaki tekel yetkisi kaldırıldı. İş veya işçi arayanlar artık İş-Kur'a değil, özel istihdam bürolarına başvuracak.

4904 sayılı Türkiye İş Kurumu (İş-Kur) Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Böylece yaklaşık 2 yıldır hukuki dayanaktan yoksun olan İş-Kur, kuruluş yasasına da kavuşmuş oldu. İş-Kur, "istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek" üzere kuruldu. Kurum, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idari ve mali bakımdan özerk bir kamu kuruluşu olarak oluşturuldu. Türkiye İş Kurumu vize ve tescile ilişkin hükümler hariç Sayıştay denetimi kanununa tabi bir kurum olarak faaliyette bulunacak.

Türkiye İş-Kur Yasası'na göre, özel istihdam büroları, kurum tarafından izin verilmek kaydıyla kamu kurum ve kuruluşları dışındaki işyerlerine iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bulunabilecek. Yurt dışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin sözleşmeler ise İş-Kur tarafından onaylanacak. Özel istihdam büroları iş arayanlardan her ne ad altında olursa olsun menfaat temin edemeyecek ve ücret alamayacak. Ücret işe yerleştirme faaliyeti karşılığı sadece işverenden alınabilecek. Ancak, yönetmelikle belirlenecek bazı üst düzey meslekler ve yöneticiler için 'iş arayandan' ücret alınmasına izin verilebilecek. Özel istihdam bürolarının faaliyette bulunmalarına ilişkin olarak verilen izinler 3 yıl süreyle geçerli olacak. İzinler 3'er yıllık sürelerle yenilenebilecek. Özel istihdam bürolarına verilen izinler, iznin verildiği ya da yenilendiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde hiçbir işe yerleştirme işlemi gerçekleştirilmemiş olması, kanunda belirtilen şartlara uyulmaması veya aranan şartların kaybedilmiş olmasının tespiti halinde iptal edilecek.

Özel istihdam büroları, işgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi koşulları taşıyan anlaşmaları yapamayacak. Bürolar İş-Kur'un denetimi altında faaliyet gösterebilecek. Ayrıca, İş-Kur Yasası'nda, kurumun görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi amacıyla, nitelikli personel istihdamını sağlamak üzere kariyer meslek olarak 'İstihdam ve Meslek Uzmanlığı'na da yer verildi.

İŞ-KUR'DA 3 YENİ KURUL OLUŞTURULDU

İş-Kur Yasası ile katılımcı ve sosyal diyaloga açık bir çalışma ve örgütlenme modeli getirildi. Yönetimine başta işçi ve işveren kuruluşları olmak üzere sosyal taraflar dahil edilerek 3 yeni kurul oluşturuldu. Türkiye'nin ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına ve İş-Kur'un bu politikalara uygun hedeflerinin belirlenmesine yardımcı olmak üzere genel kurul oluşturuldu. Kamu ve üniversite temsilcilerinin de yer aldığı 79 üyeli genel kurulun 46 üyesi sosyal taraf temsilcilerinden oluştu. Genel kurul 2 yılda bir kasım ayı içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı'nın çağrısı üzerine olağan toplantısını yapacak. İşsizlik Sigortası Fonu ve Kurum Yönetim Kurulu birleştirilerek, İş-Kur'un en yüksek yönetim, karar, yetki ve sorumluluk taşıyan organı olarak tek bir yönetim kurulu oluşturuldu. Yönetim kurulu, İş-Kur Genel Müdürü'nün başkanlığında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinin yanı sıra en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu, işveren konfederasyonu ve esnaf ve sanatkarlar konfederasyonunca belirlenecek 1'er üyeden olmak üzere 6 üyeden oluştu.

İllerde valinin başkanlığında, kamu ve sosyal taraflar ile meslek kuruluşları, üniversite ve sivil toplum örgütleri temsilcilerinin katılımıyla 'İl İstihdam Kurulları' oluşturuldu. İl istihdam kurulları, bölgesel kalkınmada yerel inisiyatifi geliştirerek, yerel istihdam ve işgücü politikalarını belirleyecek. Böylece İş-Kur her ilde farklılık gösteren işgücü piyasalarına uygun politikalar geliştirerek uygulama olanağına kavuşmuş oldu. İl istihdam kurulları her yıl olağan toplantılarını eylül ayı içinde gerçekleştirecek.