Zorunlu Emeklilik Yaşına İlişkin Düzenleme Hala Yapılmadı

Zorunlu emeklilik yaşı ile ilgili hukuki boşluk hala giderilemedi.

Zorunlu emeklilik yaşı ile ilgili ilk düzenleme 03.04.2003 tarih ve 4839 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanundur. Söz konusu Kanunun zorunlu emeklilik yaşı ile ilgili aşağıdaki düzenlemeleri getirmiştir.

MADDE 2.- 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası ile aynı maddenin (a), (b) ve (d) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
İştirakçilerin görevleri ile ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 61 yaşını doldurdukları tarihtir. 61 yaşını dolduranların açıktan veya naklen tayinleri yapılamaz. Ancak, personel kanunlarındaki yaş hadlerine ilişkin hükümler ile 43 üncü madde hükmü saklıdır.

a) 6400 ve daha yukarı ek göstergeli görevlere müşterek kararname veya Bakanlar Kurulu kararı ile atanmış olup, bu görevleri fiilen yürütmekte olanlardan görevin önem, sorumluluk ve niteliği itibarıyla hizmetine ihtiyaç duyulup görevinde kalmalarında fayda görülenlerin yaş hadleri, Bakanlar Kurulu kararı ile 65 yaşını doldurdukları tarihi geçmemek üzere uzatılabilir.

b) Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir.

d) (a) bendinde belirtilen görevlere 61 yaşını, (b) bendinde belirtilen görevlere 67 yaşını ve (ç) bendinde belirtilen görevlere de hizalarında gösterilen yaş hadlerini doldurmuş bulunanlar açıktan veya naklen tayin edilemezler.

MADDE 7.- 5434 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 213.- 40 ıncı maddenin (a) bendi kapsamında bulunan iştirakçilerden;
a) Kanunun yayımı tarihinden önce 61 yaşını dolduranlar Kanunun yayımı tarihinden itibaren,
b) Kanunun yayımını izleyen iki ay içerisinde 61 yaşını dolduranlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren,
İki ay süreyle görevlerinde kalırlar.

MADDE 8.- 5434 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 214.- Bu Kanunun getirdiği 61 yaş haddi nedeniyle bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte emekliye sevkedilenler hakkında Ek 68 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen iki yıllık süre aranmaz. Bunlardan 30 yıllık fiili hizmet süresini doldurmamış olanlara, bir kereye mahsus olmak üzere, bir aylık tutarında ek emekli ikramiyesi verilir.

Kanunda yapılan bu değişiklik bazı personeli (Dışişleri) dışarıda bıraktığından dolayı Sitemizce eleştirilmiş veyoğun ilgi görmüştür. Anamuhalefet Partisinin açmış olduğu dava neticesinde10.05.2003 tarih ve 25104 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08.05.2003 tarih ve E.No:2003/31, K.No:2003/3 sayılı kararı ile 4839 sayılı Kanunun 2, 6, 7 ve 8 nci maddelerinin yürürlüğü durdurulmuştur.
Konu hakkında esastan verilen karar için tıklayınız

Anayasa Mahkemesinin kararında yer verilen hususları dikkate alarak hazırlanan 08.07.2003 tarih ve 4919 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun konu hakkındaki düzenlemeleri ise aşağıdaki şekildedir.

MADDE 1. - 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası ile (b) ve (d) fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

İştirakçilerin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 61 yaşını doldurdukları tarihtir. 61 yaşını dolduranların açıktan ve naklen tayinleri yapılamaz. Ancak, personel kanunlarındaki yaş hadlerine ilişkin hükümler ile 43 üncü madde hükmü saklıdır.

b) Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67, hâkim ve savcılar ile Dışişleri Bakanlığında görevli büyükelçi ve daimi temsilcilerin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarihtir.

d) (b) fıkrasında belirtilen görevlere fıkrada belirtilen yaş hadlerini ve (ç) fıkrasında belirtilen görevlere hizalarında gösterilen yaş hadlerini doldurmuş bulunanlar açıktan ve naklen tayin edilemezler.

MADDE 2. - 5434 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 215. - 40 ıncı madde kapsamında bulunan iştirakçilerden;
a) Bu Kanunun yayımı tarihinde;
1. 61 yaşını doldurmuş olup 62 yaşını doldurmamış olanlar Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay,
2. 62 yaşını doldurmuş olup 63 yaşını doldurmamış olanlar Kanunun yayımı tarihinden itibaren 5 ay,
3. 63 yaşını doldurmuş olup 64 yaşını doldurmamış olanlar Kanunun yayımı tarihinden itibaren 4 ay,
4. 64 yaşını doldurmuş olup 65 yaşını doldurmamış olanlar Kanunun yayımı tarihinden itibaren 3 ay,
b) Bu Kanunun yayımı tarihinde 61 yaşını doldurmalarına;
1. 1 ay ve daha az süre kalanlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren 5 ay,
2. 1 aydan fazla 2 ay ve daha az süre kalanlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren 4 ay,
3. 2 aydan fazla 3 ay ve daha az süre kalanlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren 3 ay,
4. 3 aydan fazla 4 ay ve daha az süre kalanlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren 2 ay,
5. 4 aydan fazla 5 ay ve daha az süre kalanlar 61 yaşını doldurdukları tarihten itibaren 1 ay,
Süreyle ve 65 yaşını doldurdukları tarihi geçmemek üzere görevlerinde kalırlar.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde bulunanlardan, bu madde uyarınca emekliye sevk edilenler hakkında Ek 68 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen iki yıllık süre aranmaz.

GEÇİCİ MADDE 216. - 17.4.2003 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan, yaş haddi nedeniyle emekliye sevk edilmeleri gereken tarihteki fiilî hizmet süreleri emekli aylığı bağlanması için gerekli süreden az olanlar, 65 yaşını dolduracakları tarihi geçmemek üzere, emekli aylığına hak kazanmak için gerekli hizmet süresini dolduruncaya kadar görevlerinde kalırlar.

GEÇİCİ MADDE 217. - 3.4.2003 tarihli ve 4839 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarih olan iştirakçiler hakkında, 10.5.2003 tarihi ile bu Kanunun yayımı tarihi arasında geçen sürede de emeklilik yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarih olarak uygulanır.

Anamuhalefet Partisi bu Kanunun yürütülmesinin durdurulması ve iptali için yine dava açmış ve Anayasa Mahkemesinin 11 Ekim 2003 tarihli ve 25256 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E: 2003/67, K:2003/13 sayılı Kararı ile Yürütülmesi durdurulmuştur. Konu hakkında iptal kararı için tıklayınız.