Açıkta, yaşı beklemek için istifa memuru mağdur eden uygulama

SORU: ... Üniversitesi rektörlüğü ... hastanesinde 657 ye tabi sağlık teknikeri kadrosunda (röntgen teknisyeni) çalışmaktayken görev sürelerimi doldurup EYT pozisyonuna düştüğümden 15,7,2017 tarihinde dilekçe ile görevimden yaşımın dolacağı süreyi beklemek üzere ayrıldım.

Kurumumdan dilekçeme istinaden fiili hizmet ve hitap bilgilerim ile sgk ile yazışmalara sonunda 22-07-2019 tarihinde emekliliği hak edececeğimi bu tarihte işlemleri başlatmak üzere başvurmam gerektiğini bildirir resmi yazı geldi.

Ben söz konusu tarihi beklerken 05 Şubat 2019 tarihinde başka bir iş için uğradığım rektörlük kampüsüne gelmişken son durum nedir bir sorayım diye personel dairesine uğradım.Durumumu tekrar sorgulattığımda bana 12-04-2018 taihinde emekliliği hak ettiğimi neden başvurmadığımı sölyediler.Bende bana gelen resmi yazıyı söyledim, hitapta bilgilerin zaman zaman değişebildiği emeklilik dilekçemi 12-4-2018 tarihinde başlayacak şekilde yazmamı hiç bir hak kaybına uğramayacağımı belirterek benden emeklilik işlemlerim için dilekçe aldılar.

Sonraki 2 aylık süreçte emekli ikramiyem ve ilk maaşım bankaya yattı.Bana sgk dan gelen evrakta emeklilik tarihimin 1-03-2019 olarak başlatıldığı yazıyordu.Bunun üzerine birkaç defa kurumuma başvurdum yazışma yapacağız dediler.Bende sgk ya durumu anlatır bir dilekçe yazdım.Gelen cevapta görevde olmayan dışardan emeklilik bekleyenlerin geçmişe yönelik işlem yapılamayacağı müracaat gününün esas alındığı yapılan işlemde bir yanlışlık olmadığı yazmaktaydı.

Yapılan yanlış işlemler ve bilgi verilmemesinden dolayı 11 aylık emekli maaşı, 2 bayram ikramiyesi zararım var.Konuyu yargıya taşımayı düşünüyorum.Görüşlerinizi bildirmenizi rica ederim.

CEVAP: Hizmet yılını tamamlayıp yaşı beklemek için istifa eden kişinin emekli aylığı ne zaman bağlanır? Durumunuzu sorunuz özelinde ve genel olarak aynı durumda olanlar hakkında değerlendirmekteyiz.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümleri çerçevesinde açıkta emeklilik talebinde bulunan memurun aylığının bağlanacağı tarih nedir?

Memurlar kadın ise 20, erkek ise 25 hizmet yıllarını ve emeklilik yaş gruplarını, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başlamış memurlar ise kadın ve erkek 25 hizmet yıllarını ve kadın ise 58, erkek ise 60 yaş gruplarını tamamladıklarında emekli olma şartlarını yerine getirmiş olurlar.

Sosyal güvenlik sisteminde hizmet sürelerini tamamlayanlardan isteyenler yaş gruplarını beklemek ve yaş gruplarını tamamladıklarında emekli aylığı bağlanmasını talep etmek üzere görevlerinden istifa edebilmektedirler.

Görevde iken emeklilik talebinde bulunan bir memurun emekli aylık başlangıç tarihi emekli olduğu tarihi takip eden aybaşından başlar. Çünkü, memurların aylıkları 15 Ekim 1987 tarihinden bu yana 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 164 hükmü uygulanmak suretiyle peşin ödenir, yani bir aylık ödeme yapıldığında bu ödeme takip eden ayın 14 üne kadar olan süredir. Örnek, 15 Kasım 2018 görev aylığını alan memurun emeklilik hizmet süresi ve peşin ödeme aldığı çalışma kabul edilen süresi 14 Aralık 2018 arasındaki dönem olur. Bu durum çalışırken emekli olanlar için uygulanır.

Hem görevde hem de açıkta iken emeklilik talebinde aylık başlangıç tarihlerini belirleyen 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununda bir hüküm bulunur. Bu hüküm şöyledir.

"Madde 91- Bu kanuna göre bağlanan çeşitli mahiyetteki aylıkların ödenmesi aşağıdaki fıkralarda yazılı tarihlerden başlar:

b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifede iken bu kanunda yazılı çeşitli sebeplerle emekliye ayrılanların emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylıklariyle ölenlerin dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden ay başından; (Emekliliklerini kendileri istemiş olanlar bu istemelerinin kabul edildiği salahiyetli makamlarca kendilerine yazı ile bildirilmezse isteklerini yaptıkları tarihten itibaren bir aydan evvel olmamak üzere vazifelerini terk edebilirler. Bunların emeklilik isteklerinin kabul edildiğinin salahiyetli makamlarca yazı ile bildirilmesi tarihinden itibaren en çok bir ay içinde vazifelerinden ayrılmaları mecburidir. Erlerin vazife malullüğü aylıklarının başlangıcı bu husustaki müracaatlarını takip eden ay başıdır.

c) Her ne suretle olursa olsun açıkta bulunanlardan emekli aylığına müstahak olanların veya ölenlerin emekli ve adi malullük aylıklariyle dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar, son ayrıldıkları kurumlara kendileri veya dul ve yetimleri tarafından yazı ile yapılacak müracaat tarihlerini takip eden ay başından;"

Hükümlerin Yorumu:

Görevde iken emekli olanlarla ilgili yukarıdaki maddenin ( a ) bendi uygulanır. Buradaki hükümde hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşı memurun emekli aylık başlangıç tarihi olur. Yani emekli olduğu tarihi takip eden ayın 15 i aylık başlangıç tarihi olur.

Ancak, açıkta iken emekli olma talebinde bulunanlarla ilgili ise yine yukarıdaki maddenin ( c ) bendi uygulanır. Buradaki hükümde ise müracaat tarihini takip eden aybaşı açıkta emeklilik talebinde bulunan kişinin aylık başlangıç tarihi olur. Yani müracaat tarihini takip eden ayın 1 i aylık başlangıç tarihi olur.

Sonuç değerlendirmemiz;

Sizin hakkınızda Sosyal Güvenlik Kurumunun müracaatınız neticesinde emekli aylığı bağlanma tarihine dair yapmış olduğu işlemin açıkta iken emeklilik için müracaat edenlere dair yukarıda belirttiğimiz maddeye göre doğru olduğunu düşünmekteyiz.

Ancak, belirttiğiniz durumunuza göre burada sizi yanıltan durumların olduğu, yani size emeklilik tarihinizle ilgili yanıltıcı bilgiler verildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla da 1 yıllık bir emekli maaşından yoksun kalınmaya yol açan bu durumunuzla ilgili olarak tavsiyemiz Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat neticesinde olumsuz cevap alınma halinde idare mahkemesi nezdinde dava açmak olacaktır.

Ayrıca yaşı beklemek üzere görevlerinden ayrılanlara genel olarak tavsiyemiz, sitemizde de zaman zaman belirttiğimiz tavsiyelerimiz olacaktır.

Emeklilik yaşını beklemek için istifa etmeyi düşünen memurların, mutlaka istifa etmeden önce hem kendi kurumlarından hem de Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik hizmet sürelerini (varsa işçilik, esnaflık süreleri dahil olmak üzere) ve emeklilik yaş gruplarını öğrenmeleri gerekir. Emeklilik hizmet sürelerinde varsa sigortalı, esnaflık gibi çalışma sürelerinin de memurların/kurumların mutlaka çalışırken hizmet bütünleşmesini yapmaları gerekir, ki bu süreler memurun emeklilik yaş gruplarını daha önce tamamlamaya katkı sağlayabilmekte ve olası yanıltıcı emeklilik yaş tarihlerine netlik kazandırabilmektedir.