Öğretmenlerin zorunlu çalışmaya ek puan davası sonuçlandı

Davayı reddeden Danıştay İkinci Dairesinin kararı hukuka uygun bulundu.

Davacı ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 40. maddesinin 6. Fıkrasına da dava açmış ancak mezkur hüküm sonradan değiştirildiği için davanın bu kısmı konusuz kalmıştır.

Davacı temyiz aşamasında şu hususu dile getirmiştir:

Dava konusu düzenlemede aynı hizmet bölgesine zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere atanan öğretmenler ile farklı gerekçelerle atanan öğretmenler arasında ayrıma gidilmesinin eşitlik ilkesini ve çalışma barışını zedelemektedir.

Danıştay 2. Dairesi kararında şu hususa vurgu yapmıştır:

Hizmet alanları bakımından belirlenen puanlardan, görev yapılan hizmet alanı için öngörülen puanın o hizmet alanındaki çalışma süresi ile çarpımı sonucu elde edilen hizmet puanının; öğretmenin görev yaptığı yerlere ve görev yaptığı yerlerdeki hizmet süresine göre değişirken, genel olarak öğretmenler hakkında yapılan atama işlemlerinde esas alınmaktadır.

Dava konusu Yönetmeliğin 40. maddesinin 6. fıkrasında, zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere zorunlu hizmet alanlarına atanıp zorunlu hizmet alanlarında fiilen görev yapmakta olan öğretmenlerden, zorunlu hizmet alanları için öngörülen azami çalışma sürelerinin üzerinde görev yapanların hizmet puanlarının, görev yapmakta oldukları hizmet alanı için öngörülen puan dikkate alınarak azami çalışma sürelerinin üzerinde geçen yıllar için belli oranlarda artırılmasına olanak sağlanmıştır.

Dava konusu Yönetmelikte, 06/05/2010 tarihinden sonra göreve başlayan öğretmenler yönünden zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülürken, bu tarihten önce göreve başlayanlar yönünden zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülmemiştir.

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

ESAS : 2021/3013

KARAR : 2022/25

TARİH : 19.01.2022

ÖZET

. ili, . ilçesi, Atatürk İlkokulunda sınıf öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, zorunlu hizmet bölgesinde fazladan çalıştığı sürelere ek puan verilmesi ve MEBBİS sistemine işlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine dair . Valiliğinin 15/04/2016 tarih ve 4294251 sayılı işlemi ile işlemin dayanağı 17/04/2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 40. maddesinin 6. fıkrasında yer alan "Zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere ..." ibaresinin iptali istenilmiştir.

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay İkinci Dairesinin 03/06/2021 tarih ve E:2016/2783, K:2021/1915 sayılı kararının, davacı tarafından esas ve yargılama giderleri ile vekalet ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

. ili, . ilçesi, Atatürk İlkokulunda sınıf öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, zorunlu hizmet bölgesinde fazladan çalıştığı sürelere ek puan verilmesi ve MEBBİS sistemine işlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine dair Afyonkarahisar Valiliğinin 15/04/2016 tarih ve 4294251 sayılı işlemi ile işlemin dayanağı 17/04/2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 40. maddesinin 6. fıkrasında yer alan "Zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere ..." ibaresinin iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 03/06/2021 tarih ve E:2016/2783, K:2021/1915 sayılı kararıyla;

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 46.; 652 sayılı KHK'nın 37.; davaya konu Yönetmeliğin -davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan şekliyle- ilgili madde düzenlemelerine yer verildikten sonra,

Düzenleyici işlem yönünden;

Dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 40. maddesinin 6. fıkrasının; 19/06/2020 tarih ve 31160 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesi ile değiştirildiği, Yönetmelik hükmünün iptali istemine ilişkin olarak davanın konusuz kaldığı,

Ancak, dava konusu bireysel işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan değişikliğe uğraması veya yürürlükten kaldırılmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı,

Bireysel işlem yönünden;

Anayasa'nın 124. maddesinde; yönetmeliklerin, kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarılacağının belirtildiği, bu nedenle, idareler tarafından çıkarılan yönetmeliklerin üst hukuk normuna aykırı olmamasının gerektiği, üst hukuk normunun ise, yönetmeliğin dayanağı olan hukuki düzenlemeler olduğu,

Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idari düzenlemelerin bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlandığı ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesinin amaçlandığı, idarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı da idare hukukunun en temel ilkelerinden olduğu, mevzuat belirleme tekniği açısından da, idarenin yasayla kendisine verilmiş olan görevleri idari metinlerle düzenlerken, bu görevlerin gerektirdiği teknik detayların belirlenmesi noktasında takdir yetkisine sahip olduğu,

Mevzuat hükümlerine göre, yurdun çeşitli hizmet bölgelerinde görev yapmaları zorunlu olan öğretmenlerin, hizmet puanı, hizmet bölgeleri, ihtiyaçlara göre bölgelerarası yer değiştirme esasları ve atamalarında uyulacak temel ilkeler ile hizmet alanları gibi hususların, Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan yönetmelikte düzenlendiği,

Hizmet alanları bakımından belirlenen puanlardan, görev yapılan hizmet alanı için öngörülen puanın o hizmet alanındaki çalışma süresi ile çarpımı sonucu elde edilen hizmet puanının; öğretmenin görev yaptığı yerlere ve görev yaptığı yerlerdeki hizmet süresine göre değişirken, genel olarak öğretmenler hakkında yapılan atama işlemlerinde esas alındığı,

Dava konusu Yönetmeliğin 40. maddesinin 6. fıkrasında, zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere zorunlu hizmet alanlarına atanıp zorunlu hizmet alanlarında fiilen görev yapmakta olan öğretmenlerden, zorunlu hizmet alanları için öngörülen azami çalışma sürelerinin üzerinde görev yapanların hizmet puanlarının, görev yapmakta oldukları hizmet alanı için öngörülen puan dikkate alınarak azami çalışma sürelerinin üzerinde geçen yıllar için belli oranlarda artırılmasına olanak sağlandığı,

Diğer taraftan, dava konusu Yönetmelikte, 06/05/2010 tarihinden sonra göreve başlayan öğretmenler yönünden zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülürken, bu tarihten önce göreve başlayanlar yönünden zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülmediği,

Bu durumda, 06/05/2010 tarihinden önce Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarında öğretmen olarak göreve başlayanların zorunlu çalışma yükümlülüğünden muaf tutulduğu hususu da dikkate alındığında, hizmet bölgelerinin 4., 5. veya 6. hizmet alanlarından birinde ya da birkaçında yerine getirilmesi gereken "zorunlu çalışma yükümlülüğünü" ve bu yükümlülüğü yerine getirmek üzere atanan öğretmenlerin "zorunlu hizmet alanlarında çalışmalarını" teşvik niteliğinde olan ve üst hukuk normlarına aykırılık taşımayan Yönetmelik düzenlemesine dayalı olarak; davacının, zorunlu hizmet bölgesinde fazladan çalıştığı sürelere ek puan verilmesi ve MEBBİS sistemine işlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine dair Afyonkarahisar Valiliğinin 15/04/2016 tarih ve 4294251 sayılı işleminde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle,

Düzenleyici işlemin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, . ili, . ilçesi, Atatürk İlkokulunda sınıf öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, zorunlu hizmet bölgesinde fazladan çalıştığı sürelere ek puan verilmesi ve MEBBİS sistemine işlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine dair . Valiliğinin 15/04/2016 tarih ve 4294251 sayılı işleminin iptali istemi yönünden ise davanın reddine, 421,30-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre belirlenen 3.600,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, dava konusu yönetmelik maddesinde davalı idare tarafından sonradan değişiklik yapılmış ise de, geriye dönük olarak hukuka aykırılık ortadan kalkmadığı için eşitsizlik ve mağduriyetler devam ettiği, bu sebeple, dava konusu Yönetmelik hükmünün geçmişe dönük tüm hüküm ve sonuçları ile iptaline karar verilerek yürürlükten kaldırılması ve bu hükümden kaynaklanan bireysel işlemin iptaline karar verilmesinin hakkaniyet gereği olduğu, dava konusu düzenlemede aynı hizmet bölgesine zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere atanan öğretmenler ile farklı gerekçelerle atanan öğretmenler arasında ayrıma gidilmesinin eşitlik ilkesini ve çalışma barışını zedelediği, davanın açılmasına haksız yere sebebiyet veren davalı idare olduğundan, mahkeme masrafları ile vekalet ücretinin davalı idare üzerinde bırakılması gerektiği, bu durumun dikkate alınmaması ve lehine yargılama giderleri ile avukatlık ücretine hükmedilmemesinin de hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idareler tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;

"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka aykırı karar verilmesi,

c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2.Düzenleyici işlemin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Afyonkarahisar Valiliğinin 15/04/2016 tarih ve 4294251 sayılı işleminin iptali istemi yönünden davanın reddine, 421,30-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre belirlenen 3.600,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine ilişkin Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 03/06/2021 tarih ve E:2016/2783, K:2021/1915 sayılı kararının ONANMASINA,

3. Kesin olarak, 19.01.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.