Kur ve faiz enflasyonu maliyet artışı yoluyla fiyatlara yansıdı
Faiz ve kurda yaşanan yükseliş, maliyet artışı yoluyla fiyatlara yansıdı, 8 aydır düşen enflasyon temmuzda sert bir şekilde yükseldi. Deprem ve EYT'nin bütçeye getirdiği maliyeti hafifletmek için yapılan ÖTV artışından ve daha önce feragat edilen KDV'nin yeniden getirilmesinden olumsuz etkilenmesi öngörülen enflasyonu, kur ve faiz daha da tırmandırdı
Enflasyon temmuzda aylık bazda yüzde 9,49 artarken yıllık yüzde 47,83 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, enflasyonda 8 aydır süren düşüş temmuzda durakladı. Söz konusu yükselişte, son aylardaki faiz artışına bağlı kur değişkenliklerinin etkisine dikkat çekiliyor. Buna göre, faiz ve kurdaki hareketlilik yüzünden üreticiler, maliyet artışını fiyatlara yansıtmak durumunda kaldı.
FİNANSMAN SORUNU YAŞAYAN FİRMALAR FİYATI YÜKSELTTİ
Üretici maliyetlerinin faiz ve kurdaki hareketliliğe bağlı olarak artmasının enflasyonu tetiklediği belirtildi. Merkez Bankası, 27 ay sonra ilk faiz artışını yaptığı gün dolar /TL 23,57 seviyesindeyken, bugün yüzde 17,5'lik faiz oranıyla Dolar/TL 26,95 düzeyine çıktı.
Faiz ve kurun yükselmesi aynı zamanda finansman maliyetlerini artırdığı için gerekli sermaye kaynağına ulaşamayan iş çevreleri, çareyi yine ürün ve hizmetlerine zam yapmakta buldu. Üretimdeki ara maliyetlerden finansman zorluklarına uzanan bu sarmalın kur ve faiz ilişkisinden kaynaklandığı ifade edildi.
BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE %9,49 ARTIŞ
2023 yılı Temmuz ayı enflasyon verilerine göre, tüketici fiyat endeksindeki artış temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 9,49; bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 31,14, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,83 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 57,45 oldu. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 47,83, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 44,50 oldu.
KDV VE ÖTV DÜZENLEMELERİ ETKİLİ OLDU
Enflasyon artışındaki diğer sebepler arasında, deprem yaralarının sarılması, asgari ücret artışı, EYT düzenlemesi gibi geniş çalışan kesimlerin gelir seviyesindeki iyileştirmelerin yer aldığı da belirtildi. KDV ve ÖTV artışları, harç düzenlemeleri, özellikle yaz aylarındaki harcamaların yükselmesinin beraber enflasyonu tetiklediği belirtiliyor. Uzmanlar, söz konusu artışın piyasa tarafından beklendiğini belirterek önümüzdeki dönemde yeni bir düşüş sürecinin başlayacağına dikkat çekiyor.
ULAŞTIRMA İLK SIRADA
Temmuz'da aylık en yüksek artış gösteren harcama grubu yüzde 17,75 ile ulaştırma grubu oldu. Nitekim, enflasyonu artıran unsurlar arasında yaz aylarındaki harcama artışları ve tatil hareketliği etkili oldu. Ulaştırmayı yüzde 13,61 ile sağlık; yüzde 11,92 ile lokanta ve oteller grubu izledi. Temmuz ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 2,67 ile eğitim olarak gözlendi.