DDY Göreve Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğine ilişkin 2 davada karar

İptal edilen düzenleme ve gerekçesi
Genel Yönetmelik'te, sınav kurulunu oluşturan üyelerin, sınava alınacak personelden öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamayacağı koşuluna yer verilmiş olmasına rağmen, dava konusu Yönetmelik'te bu durumun istisnası düzenlenmiş ve lisansüstü öğrenim görmüş bir personelin sınav kurulunda görev alan üyenin, öğrenim itibarıyla bu personelden daha düşük seviyede olabileceği sonucunu doğuran ve bu yönüyle Genel Yönetmelik'e aykırı olan bir düzenleme yapılmıştır.
Bu nedenle, dayanağı olan Genel Yönetmelik'e aykırı olarak, sınav kurulu üyeleri için belirlenen öğrenim koşulunun, lisansüstü öğrenim hariç tutulmak üzere düzenlenmesine ilişkin dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Sözlü sınavın gerekliliği gerekçede savunuldu
Dava konusu Yönetmelik'in 1. maddesinde; bu Yönetmelik'in amacının, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu belirtilmiştir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme düşüncesi yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde görülmesinin gereklerinden biri de hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesidir.
İdarenin, personelinin mesleğe alınma, yetiştirilme, görevde yükselme veya unvan değişikliklerinde ve yeterlik sınavlarını belirli şartlara bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuz olup, bu yetkinin hukukun genel ilkelerine, üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanılması halinde iptali söz konusu olacaktır.
Dava konusu Yönetmelik ile görevde yükselme suretiyle atanacaklar için yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma koşulu getirilmiş olup, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir. Görevde yükselme usul ve esaslarının, Genel Yönetmelik ile düzenlenmesindeki amaç, personelin önceden belirlenmiş somut ve objektif kurallara göre hangi kadro ve pozisyonlar için görevde yükselmeye tabi olduğunu, bu kadro ve pozisyonlar için hangi koşulların arandığını bilmesini ve buna göre kendisini hazırlamasını sağlamaktır.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu itibarla, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınav getiren ve başarı sıralamasının yazılı ve sözlü sınavların aritmetik ortalaması alınarak belirleneceğini kurala bağlayan dava konusu düzenlemelerde; yapılan düzenlemenin, sözlü sınav ile başarı sıralamasının mahiyetini değiştirici, genişletici veya daraltıcı bir ibare içermediği de dikkate alındığında, üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davalı idare tarafından, sözlü sınavlar ile başarı sıralamasına ilişkin olarak tesis edilecek bireysel işlemlerin, yargısal denetimlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla ayrıca dava konusu edilebilecekleri açıktır.

Not: Diğer davaya ilişkin bilgiler
T.C. D A N I Ş T A Y İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4266
Karar No : 2023/2923

Davacı Sendika tarafından; 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin;
1- "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin ve "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin,
2- "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin iptali istenilmektedir.

KARAR: 1. 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin, "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin ve "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1595
Karar No : 2023/2922

DAVANIN KONUSU:
Davacı Sendika tarafından; 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin;
1- "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin,
2- "Görevde yükselme sınavı sonucunda atancaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c), (e), (f), (ı), (i), (j), (n), (ö), (u), (ü), (y), (vvv), (yyy), (aaaa), (bbbb) bentlerinin ve aynı maddede "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin,
3- "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasının,
4- "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının,
5- "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin,
6- "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı Sendika tarafından;
Dava konusu Yönetmelik'te geçen demiryolu bakım müdürlüklerinin oluşturulması çerçevesindeki unvan adlarının hiçbirinin mevzuatta karşılığının bulunmadığı, ayrıca, bu yönde bir unvan oluşturulması için öncelikle (Mülga) Devlet Personel Başkanlığına başvurulması gerekirken bu prosedüre uyulmadığı,
399 sayılı KHK'nin "Personel İhtiyacı" başlıklı 4. maddesinde yer alan; "Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak istihdam edilecek personelin kadro, unvan derece ve sayıları ekli 1 sayılı cetvelde gösterilmiştir. Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personele ait pozisyonların unvan ve sayıları Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilir. Yeni kadro ve pozisyonların ihdası ile ihdas edilmiş kadro ve pozisyonların iptal ve değişiklikleri Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılır." düzenlemesinden anlaşılacağı üzere, bu konuda (Mülga) Bakanlar Kurulunun yetkisinin bulunduğu, Yönetmelik hükümleri ile yasa ve dengi mevzuatın ilkesel kurallarında değişiklik yapılmasının usul ve yasaya açıkça aykırılık oluşturduğu,
Özellikle Demiryolu Bakım Dairesi Başkanlığı ve bağlı taşra teşkilatında yer alan müdürlük ve iş yerlerinde görev yapan personelin, dava konusu Yönetmelik'te geçen unvanlara sahip olmamasının ve unvan adlarının diğer düzenlemelerle uyuşmamasının, personelin mali ve özlük haklarını etkileme riskini beraberinde getirdiği,
Dava konusu Yönetmelik'in "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmediği, böylelikle ne şekilde başrepartitör olunacağının belirsiz hale geldiği,
Teknik dairelerde yer alan şube müdür yardımcılıkları dikkate alınmayarak, teknik dairelerde müdür olma koşullarından biri olan mühendislik fakültesi mezunu olma koşulunun zorunluluk olmaktan çıkarıldığı, teknik ve spesifik bilgi gerektiren hizmetlerde bu şartın kaldırılmasının, kamu hizmetinin kalitesi ve verimliliği açısından büyük zararlara yol açacağı; her bir şubenin gerekleri doğrultusunda değil, genel bir düzenleme ile müdür yardımcılığı unvanında tartışmaya mahal verecek şekilde eksik düzenleme yapıldığı,
Sürveyan unvanının, üst unvanının başteknisyen olmadığı, tesisler şef yardımcısı ve tesisler şefi unvanlarının altında bulunduğu, TCDD uygulamasında teknisyenlik unvanının sürveyanlık unvanının altında bulunduğu, dava konusu Yönetmelik ile önceki uygulamaların dikkate alınmadığı, ast-üst unvan hiyerarşisinin birbirine karıştırıldığı; düzenlemede geçen "fakülte mezunları" ifadesinin de, teknisyen unvanına sahip personelin en fazla lise mezunu olması karşısında isabetsiz olduğu, başteknisyen de lise mezunu olacağından teknik fakülte mezunlarının bu unvan altında istihdam edilmediği,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, üst unvandaki personelin alt unvana atanmasına yönelik düzenleme yapıldığı, esasen tenzili rütbe mahiyetinde olan düzenlemenin personel açısından aleyhte ve haksız sonuçlar doğurduğu,
Hiyerarşik olarak servis müdür yardımcılığının üstü konumunda bulunan başmühendis unvanının, servis müdür yardımcısı olma şartlarından birisi olmasının mümkün olmadığı,
Kontrolörlükler; şefliklerin ve taşra müdürlüklerinin üst unvanı olduğuna göre, alttaki unvanlarda aranan teknik fakülte (mühendislik) mezunu olma şartının, bu unvan için koşul olmamasının hatalı olduğu,
Dava konusu Yönetmelik'te EST kısaltmasının tanımının yapılmadığı, EST şeklinde bir unvan bulunmadığı gibi, bu şekildeki kısaltmaların Yönetmelik'in dayanağı olan mevzuatın ruhuna aykırı olduğu; EST ifadesi ile eski tesisler müdürlüklerinde çalışan personele, bir kişiye birden fazla kişinin işini yaptırmak anlamına gelecek şekilde iş/alan yüklendiği, böylelikle EST personelinin tüm teknik işlerden sorumlu tutulmasının önünün açıldığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinde yer alan hizmet süresi şartının mevzuattaki diğer hükümlerle paralel olmadığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinde yer alan Hat Bakım Onarım Memuru, (y) bendinde yer alan "Teknisyen yardımcısı (Tarım Çavuşu)", (vvv) bendinde yer alan "EST Mühendislik Hizmetleri Müdürü", (yyy) bendinde yer alan "Müdür (Malzeme ve Kaynak Mühendislik Hizmetleri Müdürü)", (aaaa) bendinde yer alan "Müdür (Yol Üstyapı Mühendislik Hizmetleri Müdürü)" ve (bbbb) bendinde yer alan "Müdür (Teknik Projeler ve Mühendislik Hizmetleri Müdürü)" unvanlarının TCDD mevzuatında yer almadığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ü) bendinde yer alan teknisyen yardımcısı (Yol Çavuşu) şeklinde bir unvanın yasal mevzuatta yer almadığı, ayrıca Hat Bakım Onarım Memuru unvanının, Yol Çavuşlarına çok önceden verilen bir unvan olduğu, bu unvanın alt unvanı olan Yol ve Geçit Kontrol Memuru unvanı için aynı bentte yer alan "en az lise dengi teknik okul mezunu olmak" şartı getirilirken, bir üst unvan olan Hat Bakım Onarım Memurunun bu şarta tabi olmamasının kabule şayan olmadığı,
Yönetmelik'te "programcı" unvanına yönelik bir düzenlemenin mevcut bulunmadığı,
Dava konusu düzenleme ile objektif bir seçme kriteri olan yazılı sınav etkisiz hale getirerek, tamamen subjektif değerlendirmelere açık ve yazılı sınav uygulamasının nesnel yönetiminden uzak olan sözlü sınavın getirildiği; sözlü sınavın objektif kurallara göre yapılmasını sağlayacak tedbirlerin alınmadığı, bu nedenle düzenlemenin şekil ve konu yönlerinden sakat olduğu, sözlü sınavın ne şekilde yapılacağının, hangi kriterler ve metotlar kullanılacağının belirtilmediği, yargısal denetime tabi olabilecek usul ve esasların belirlendiği bir sözlü sınav sisteminin uyarlandığı düzenleme oluşturulmasının elzem olduğu,
Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında esas alınacak başarı puanının, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenmesinin, her türlü öznel değerlendirmeye açık olan sözlü sınavla nesnel bir sınav yöntem olan yazılı sınav sistemini bertaraf ettiği; sözlü sınav puanının %50 oranında etkili olmasına yönelik düzenlemenin amaç yönünden hukuka aykırı olduğu, bu uygulama ile kariyer, liyakat ve kamu yararı ilkelerinden uzak, kişisel bir değerlendirme durumunun oluştuğu,
Teşebbüs tarafından yapılacak veya yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşacak sınav kurulunun salt lisans mezuniyetine sahip kişilerden teşkil etmesi halinde, doktora veya yüksek lisans yapmış personele yapılacak sınavın, gerek ölçme ve değerlendirmede gerekse sözlü sınavın yapılma gayelerinden, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı ölçme hususunda şüphe doğuracağı, düzenlemenin, kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğu,
Yönetmelik'in "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinde yer alan 18/04/1999 tarihinin kabulü konusunda idarenin salt takdir yetkisi ile düzenleme yapma hakkından ve yetkisinden bahsedilemeyeceği, bu tarihin, özellikle bir güne ait olup olmadığı konusunda personelin bilgilendirilmesi yahut belli bir zaman dilimi belirlenmesi suretiyle hak kayıplarına ya da haksız kazanımlara yol açmamak gerekirken, rastgele belirlendiği düşünülen tarihin idare tarafından açıklanması gerektiği; akademik bir aşamaya denk düşen yüksek öğrenim hakkının, idarenin değerlendirmesi ile personele hak olarak yansıtılmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından;
Davacı Sendikanın dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı ve davanın süresinde açılmadığı,
Dava konusu Yönetmelik'in, çerçeve (ana) yönetmelik hükmünde olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ve idarenin tüm birimlerinin görüş, öneri ve ihtiyaçları doğrultusunda, kariyer ve liyakat ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak düzenlenmiş olması karşısında, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği,
Düzenleme için (Mülga) Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünün alındığı,
Kurumun yeniden yapılandırılması sonucunda, asli görevi yük ve yolcu vagonlarının takip edilmesi (TCDD Taşımacılık A.Ş'nin görev alanındadır.) olarak özetlenebilecek başrepartitörlerin hizmetlerine ihtiyaç kalmadığından, dava konusu Yönetmelik'te söz konusu unvana yönelik düzenleme yapılmadığı, söz konusu faaliyetin TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin görev alanında bulunduğu,
Dava konusu Yönetmelik'in 5. maddesinde, dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olma şartının dışında, atama yapılacak her birim için ayrı ayrı belirlenmiş olan hizmet içi eğitimlerde başarılı olma şartının da arandığı; eksik düzenleme yapıldığı, atama yapılacak birim ve görevin niteliklerinin göz önünde bulundurulmadığı iddialarının gerçeği yansıtmadığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde; teknisyen unvanında çalışmakta iken sürveyan unvanına atanan personelin hak kaybına uğramaması için düzenleme yapıldığı ve başteknisyen unvanına atanabilmelerinin sağlandığı; davalı idarede teknisyen olarak çalışmakta iken ön lisans veya lisans eğitimini tamamlayan personel de bulunduğu; dolayısıyla söz konusu personelin teknisyen unvanına atanabilmesi için yapılan düzenlemede herhangi bir hata bulunmadığı,
Kurumda kontrolör ve teknik şef olarak görev yapan personelin, sağlık durumu nedeniyle bulundukları görevi yapamayacak duruma gelmeleri halinde, başka unvanlara atamalarının yapıldığı ve bu nedenle maddi kayba uğramalarının söz konusu olduğu, Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendindeki düzenleme ile söz konusu personelin, büro şefi unvanına atanabilmesinin sağlandığı, böylece maddi kayıplarının azaltılmasının amaçlandığı,
Yönetmelik düzenlemesi ile yönetici kadrolara atamada mühendislik fakültesi mezunu olma şartının tamamen kaldırılmadığı, demiryolu bakımı konusunda yıllarca görev yaparak tecrübe kazanan personel hakkında istisna getirildiği,
Bölge müdürlüklerinde görev yapan servis müdür yardımcılarının, hiyerarşik olarak başmühendisten daha üst düzeyde yer aldığı, ayrıca, servis müdür yardımcısı unvanının, 399 sayılı KHK'nin (I) sayılı cetvelinde kadrolu, başmühendis unvanının ise aynı KHK'nin (II) sayılı cetvelinde sözleşmeli personel olarak yer aldığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendindeki düzenleme ile fiilen yol bakım işyerlerinde yönetici olarak çalışan personelin kontrolör olarak değerlendirilebilmesinin amaçlandığı,
EST kısaltmasının; Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon anlamına geldiği, söz konusu kısaltmanın Kurumda kullanılmakta olan kanıksanmış bir kısaltma olduğu,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinde düzenlenen Kontrolör (EST Bakım Kontrolörü) unvanının atama şartları arasında yer alan "Teknik şef (Tesisler/EST Bakım Şefi) unvanında en az üç yıl görev yapmış olmak" düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu iddia edilmiş olsa da; EST Bakım Kontrolörü olarak görev yapacak personelin, teknik şef unvanında belli bir tecrübeye sahip olması gerektiği; bununla birlikte, Yol Bakım Kontrolörü gibi tecrübe gerektiren diğer unvanlar için de Yönetmelik'te benzer düzenlemelerin yer aldığı,
Kurumun yeniden yapılandırılması sonucu Tesisler Şefi unvanı yerine EST Bakım Şefi; Tesisler Sürveyanı unvanı yerine EST Sürveyanı unvanının kullanılmaya başlandığı, söz konusu unvanda görev yapan personelin görev alanı konusunda bir düzenleme yapılmadığı; dolayısıyla EST personelinin tüm teknik işlerden sorumlu tutulduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığı,
Keza, Tesisler Çavuşu unvanı yerine Hat Bakım Onarım Memuru; Tarım Çavuşu unvanı yerine Tarım Memuru unvanının kullanılmaya başlandığı, Kurumda Tarım Çavuşu unvanında çalışan personelin bulunduğu, düzenleme ile daha önce Tarım Çavuşu unvanında görev yapan personelin hak kaybına uğramamasının amaçlandığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ü) bendinde yer alan düzenleme ile daha önce Yol Çavuşu unvanında görev yapan personelin değerlendirilmesinin sağlandığı; Kurumda, teknik lise mezunu olan ve Hat Bakım Onarım Memuru unvanında görev yapan personelin, demiryolu bakımında Yol Sürveyanı olarak görev yapabilecek tecrübeyi kazandığı; bu nedenle Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (t) bendi ile, söz konusu personelin Yol Sürveyanı unvanına atanabilmesi için gerekli düzenlemenin yapıldığı,
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (vvv) bendinde düzenlenen müdür (EST Mühendislik Hizmetleri Müdürü), (yyy) bendinde düzenlenen müdür (Malzeme ve Kaynak Mühendislik Hizmetleri Müdürü) unvanlarının, Kurumda DATEM (Demiryolu Araştırma ve Teknoloji Merkezi) İşletme Müdürlüğünde kullanılmakta olduğu,
Yönetmelik'te yer alan sözlü sınava ve başarı sıralamasına ilişkin hükümlerin, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri esas alınarak hazırlandığı, iptali talep edilen Yönetmelik'in 13. ve 14. maddelerindeki düzenlemelerin Genel Yönetmelik'in 12. maddesinde aynen yer aldığı,
Kurumda yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarında, sınava katılan personelin lisansüstü öğrenimine ilişkin bilgi düzeyi ölçülmediğinden, sözlü sınavı yapacak kurul üyelerinin lisansüstü öğrenim görmüş olmasının gerekmediği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK H KİMİ DÜŞÜNCESİ:
Dava konusu Yönetmelik'in 17. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresi yönünden dava konusu işlemin iptaline, düzenlemenin diğer maddeleri yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ:
Davacı Sendika tarafından; 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin, "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin c-1., e-1., f, ı-2. ve 4., i, j, n-4., ö, u, ü, y, vvv, yyy, aaaa, bbbb bentlerinin, aynı maddede "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin, "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasının, "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının, "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17/1. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin, "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.

01/05/2013 günlü, 28634 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirimesi Hakkında Kanun'un 1/c maddesi ile, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) Genel Müdürlüğüne bağlı ortaklık olmak ve tren işletmecisi olarak faaliyet göstermek üzere Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi adıyla bir şirket kurulduğu, bu şirketin 01/01/2017 tarihi itibarıyla faaliyetlerine başladığı, aynı Yasa'nın 1/b maddesi ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün demiryolu altyapı işletmecisi olarak yapılandırıldığı, 6461 sayılı Kanun ve 233 sayılı KHK uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün ana statüsünün 04/06/2016 günlü, 29732 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak faaliyet ve görev alanının yeniden belirlendiği, 05/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 24. maddesi ile, 08/01/2012 günlü, 28167 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Bağlı Ortaklıkları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin yürürlükten kaldırıldığı, 23/11/2018 günlü, 30604 sayılı Resmi Gazete'de Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği adı altında ayrı bir yönetmeliğin yayımlanarak yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Dava konusu Yönetmelik'in "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan hizmet grupları aşağıda belirtilmiştir.
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
...
ç) İdari hizmetler grubu;
1) Başkontrolör, 2) Kontrolör, 3) Repartitör, 4) Bilgisayar işletmeni, hareket memuru, koruma ve güvenlik görevlisi, memur, puantör, sekreter, şoför, tren teşkil memuru, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, veznedar, d)..." düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan Yönetmelik'in 5. maddesinde belirtilen hizmet grupları içerisinde "Başrepartitör" unvanına yer verilmediği görülmüş ise de; yukarıda izah edildiği üzere TCDD İşletmesinin yeniden yapılandırılması çerçevesinde, asli görevi yük ve yolcu vagonlarının takip edilmesi olan "Başrepartitör" unvanlı hizmet alanına ihtiyaç kalmadığı, bu hizmetin TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin görev kapsamında olduğu, nitekim 23/11/2018 günlü, 30604 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi görev grupları" başlıklı 5. maddesinin ç-2. bendinde "başrepartitör" unvanına yer verildiği, dolayısıyla dava konusu düzenlemenin eksik kapsamlı olmadığı, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin (1) no'lu alt bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; "(1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan kadro ve pozisyonlara görevde yükselme sınavı sonucunda yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar aşağıda belirtilmiştir:
Müdür yardımcısı (Şube müdür yardımcısı);
1) Dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmak,
2) En az yedi yıl hizmeti bulunmak,
3) Repartitör (Başrepartitör), uzman pozisyonunda görev yapmış olmak,
4) Teknik şef, şef pozisyonundaki unvanlarda en az üç yıl veya öğretmen, tekniker, başteknisyen unvanında veya lisans seviyesinde öğrenimle ihraz edilen unvan değişikliğine tabi pozisyonlar içerisinde yer alan unvanlarda en az beş yıl görev yapmış olmak,
5) Hizmet içi eğitim (Demiryolu Modernizasyon Dairesi Şube Müdürlükleri için Demiryolu Modernizasyon Projeleri, Demiryolu Yapım Dairesi Şube Müdürlükleri için Demiryolu Yapım Projeleri, Demiryolu Bakım Dairesi Şube Müdürlükleri için Demiryolu Bakım Dairesi ve Teşkilleri Yönetim, Destek Hizmetleri Dairesi Şube Müdürlükleri için Destek Hizmetleri Yönetimi, Muhasebe ve Finansman Dairesi Şube Müdürlükleri için Mali İşler Yönetimi, Emlak Dairesi Şube Müdürlükleri için Emlak Yönetimi, Etüt Proje Dairesi Şube Müdürlükleri için Etüt ve Proje İşleri Yönetimi, Liman ve Feribot Yönetimi Dairesi Şube Müdürlükleri için Liman ve Feribot İşletmeciliği, Satınalma ve Stok Kontrol Dairesi Şube Müdürlükleri için Satınalma ve Stok Kontrol Yönetimi, Strateji Geliştirme Dairesi Şube Müdürlükleri için Yatırım Planlama ve Strateji Yönetimi, Bilgi Teknolojileri Dairesi Şube Müdürlükleri için Bilişim Teknolojileri, Trafik ve İstasyon Yönetimi Dairesi Şube Müdürlükleri için Trafik ve İstasyon Yönetimi, Uluslararası İlişkiler Dairesi Şube Müdürlükleri için Uluslararası İlişkiler, Organizasyonlar ve Avrupa Birliği, İnsan Kaynakları Dairesi Şube Müdürlükleri için İnsan Kaynakları Yönetimi, Kapasite Yönetim Dairesi Şube Müdürlükleri için Kapasite Yönetim, Hukuk Müşavirliği Mevzuat Şube Müdürlüğü için Mevzuat, Dava Takip ve İdari İşler Şube Müdürlüğü için Dava Takip) kursunda başarılı olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, teknik dairelerde müdür olmak için mühendislik fakültesi mezunu olma koşulunun zorunluluk olmaktan çıkarıldığı, her bir şubenin gerekleri doğrultusunda düzenleme yapılmadığı ileri sürülmüştür.

Dava konusu düzenleme incelendiğinde, davalı idarenin bünyesinde hem teknik bilgi ve tecrübe gerektiren müdürlüklerin hem de idari nitelikte görevler ifa eden müdürlüklerin bulunduğu, teknik eğitim veren fakültelerde elde edilen bilgilerin sadece hizmet içi eğitim yoluyla elde edilerek bilgi eksikliğinin kapatılmasının söz konusu olamayacağı, bu nedenle teknik hizmetleri yerine getiren müdürlükleri de kapsayacak şekilde müdür yardımcısı unvanlı göreve atanmak için herhangi bir 4 yıllık eğitim veren fakülteden mezun olma şartı öngörülerek teknik öğrenim gerektiren müdürlük hizmetlerinin yerine getirilmesi için dört yıllk teknik eğitim veren fakültelerden mezun olma şartını aramayan düzenlemenin eksik kapsamlı olduğu, anılan düzenlemenin hizmet gereklerine ve 657 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen liyakat ilkesine aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin (1) no'lu alt bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde;
"e) Başteknisyen;
1) Sürveyan, teknisyen unvanında; lise dengi teknik öğrenim mezunları için en az on yıl, teknik yüksekokul veya fakülte mezunları için en az altı yıl hizmeti bulunmak" düzenlemesine yer verilmiştir.

Davacı tarafından, sürveyan unvanının üst unvanının başteknisyen değil, tesisler şef yardımcısı veya tesisler şefi olduğu, teknisyenlerin en fazla lise mezunu olduğu, bu nedenle düzenlemede yer alan "fakülte mezunları" ifadesinin de isabetsiz olduğu ileri sürülmüştür.

Sürveyan arazi işlerinde çalışan, genellikle fenni sorumlunun direktifi ile hareket eden, işletmenin çalışma prensipleri ve iş ve güvenliğine uyup uymadığını kontrol edip raporlayan teknik eleman konumunda kimselerdir. Lise dengi teknik okulları bitirdikten sonra teknisyen veya sürveyan unvanını alan personelin, bu görevde iken yüksek okul veya fakülteleri bitirmelerinin de mümkün olduğu dikkate alındığında, başteknisyen olarak atanma şartları arasında sürveyan unvanına yer verilmesinde ve madde metninde sayılan unvan sahiplerinden yüksek okul veya fakülte mezunlarına yer verilerek, bunlar için daha az süreyle bu görevlerde çalışma şartı aranmasının 657 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen liyakat ve kariyer ilkelerine uygun olduğu, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde;
"Şef (Büro şefi);
1) Kontrolör, teknik şef pozisyonunda görev yapmış olmak veya,
2) En az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak,
3) İki veya üç yıllık yüksekokul mezunları için en az yedi yıl, dört yıllık yüksekokul veya fakülte mezunları için en az beş yıl hizmeti bulunmak,
4) Repartitör unvanında görev yapmış olmak veya Memur unvanında en az üç yıl görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, bu düzenleme ile üst unvandan alt unvana atanmanın söz konusu olduğu, hukuken haksız bir düzenleme olduğu ileri sürülmüştür.

TCDD Genel Müdürlüğü işletmesinin yeni yapılanması, yürütülen görevlerin özelliği ve niteliği dikkate alındığında, görevde yükselme suretiyle atanılacak unvanlar için hizmet gereği olarak belirli koşulların öngörülmesi ve aranmasında idarenin takdir yetkisi bulunduğu, Kontrol ve Büro Şefi unvanlı görevlere atanmak için, her ikisinde de en az iki yıllık yüksek okul mezunu olmak şartının arandığı da dikkate alındığında, Yönetmelik'te kontrolör unvanının Büro Şefi unvanının üst unvanı olduğunu gösterir herhangi bir bilgi veya düzenleme bulunmadığı, dava konusu düzenlemenin idarenin takdir yetkisi çerçevesinde hizmet gereklerine uygun olarak yapıldığı, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinin (2) no'lu alt bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde; "Servis müdür yardımcısı (Demiryolu Bakım);
1) Mühendislik Fakültelerinin İnşaat, Makine, Harita, Jeoloji, Metalürji, Elektrik, Elektrik-Elektronik, Elektronik, Elektronik ve Haberleşme, Fizik bölümleri ya da bu bölümlere denk olan diğer bölümlerden mezun olmak,
2) Başmühendis unvanında en az iki yıl görev yapmış olmak,
3) Demiryolu Bakım Dairesi ve Teşkilleri Yönetim Kursunda başarılı olmak,
4) Başkontrolör (Yol/Tesisler Başkontrolörü), kontrolör (Yol/Demiryolu Bakım/Tesisler/ EST Bakım Kontrolörü), müdür (Yol/Demiryolu Bakım Müdürü) unvanında en az iki yıl görev yapmış ve en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olanlarda bu bendin (1) ve (2) alt bentlerinde belirtilen şartlar aranmaz." düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, bu düzenleme ile yılardır zorunlu koşul olan mühendislik fakültesi mezunu olma şartının tamamen kaldırıldığı, özellikle teknik hizmet alanlarında bu şartın kaldırılmasının kamu hizmetenin verimliliği açısından zararlara yol açacağı, hiyerarşik olarak servis müdür yardımcısının üstü konumunda olan başmühendisin, servis müdür yardımcısı olma şartlarından biri olamayacağı ileri sürülmüştür.

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün görevleri ve yönetmelikte düzenlenen unvanlar dikkate alındığında, hem teknik bilgi ve tecrübe gerektiren müdürlüklerin hem de idari nitelikte görevler ifa eden müdürlüklerin bulunduğu, demiryolu bakım hizmeti ile ilgili servis müdür yardımcılığının, hem teknik bilgi hem de tecrübe gerektiren bir hizmet olduğu dikkate alındığında, iptali istenen düzenlemenin (4) no'lu alt bendinde belirtilen unvanlı personelden, teknik eğitim veren fakültelerden mezun olmayanlara da servis müdür yardımcısı (Demiryolu Bakım) olarak atanma imkanı getirilmesi, 657 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen kariyer ve liyakat ilkelerine aykırıdır. Yine aynı Yönetmelik'in 8. maddesinde, şube müdürü olarak atanabilme şartları arasında, Başmühendis unvanına haiz olanlar için belli bir çalışma şartı öngörülmezken, müdür yardımcısı unvanını haiz olanlar için en az iki yıllık çalışma şartı arandığı dikkate alındığında, Başmühendisliğin servis müdür yardımcılığına göre daha üst unvan olduğu, bu nedenle Başmühendis unvanına, Servis Müdür Yardımcısı olabilmek için gerekli şartlar arasında yer verilmesinin, 657 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde; "i) Kontrolör (Yol Bakım Kontrolörü);
1) En az iki yıllık yükseköğrenim mezunu olmak,
2) Teknik şef (Yol Şube Şefi, Yol Kısım/Yol Bakım Onarım/Yol Bakım Şefi) unvanında en az üç yıl görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, kontrolörlerin ast-üst ilişkisi dahilinde şefliklerin ve taşra müdürlüklerin üzerinde olduğu, bu nedenle alt birimlerden istenen mühendislik fakültesi mezunu olma şartının kontrolörlerden de istenmesi gerektiği ileri sürülmüştür.

Yönetmelik'te teknik şef olma şartları arasında mühendislik fakültesi mezunu olma şartının bulunmadığı, unvanlar arasındaki hiyerarşinin, unvanın merkezde veya taşra teşkilatı kadrolarında yer almasına göre değil, bizatihi unvanın nitelik ve özelliklerine göre belirlendiği dikkate alındığında, dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinde; "j) Kontrolör (EST Bakım Kontrolörü);
1) En az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) Teknik şef (Tesisler/EST Bakım Şefi) unvanında en az üç yıl görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, Yönetmelik'te EST adıyla bir unvan tanımlanmadığı, üç yıl çalışma şartının Yönetmelik'teki diğer düzenlemelerle paralel olmadığı ileri sürülmüştür.

"EST" kısaltmasının Elektrifikasyon, Sinyalizasyon, Telekomünikasyon anlamında kullanıldığı, Yönetmelik'te "EST" ibaresinin bir unvan tanımlaması olmayıp, kontrolör unvanlı personelin teknik görev tanımına işaret ettiği, unvanın özelliği dikkate alınarak, Yönetmelik'te atanılacak göreve göre 5 yıla kadar teknik şef unvanında çalışma şartının arandığı, yürütülen görevlerin özelliği ve niteliği dikkate alındığında, görevde yükselme suretiyle atanılacak unvanlar için hizmet gereği olarak belirli koşulların öngörülmesi ve aranmasında idarenin takdir yetkisi bulunduğu, dolayısıyla kontrolör unvanlı görev için üç yıl süreyle teknik şef unvanında çalışma şartı aranmasının idarenin takdir yetkisi çerçevesinde olduğu, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (n) bendinin (4) no'lu alt bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (n) bendinde; "Müdür (Demiryolu Bakım Müdürü);
1) Mühendislik fakültelerinin İnşaat, Makine, Harita, Jeoloji, Metalürji, Elektrik, Elektrik-Elektronik, Elektronik, Elektronik ve Haberleşme, Fizik bölümleri ya da bu bölümlere denk olan diğer bölümlerden mezun olmak,
2) Mühendis unvanında en az beş yıl görev yapmış olmak,
3) Demiryolu Bakım Dairesi ve Teşkilleri Yönetim Kursunda başarılı olmak,
4) Teknik şef (Yol Şube Şefi, Tesisler/EST Bakım Şefi, Yol Kısım/Yol Bakım Onarım/Yol Bakım Şefi, Köprüler Şefi, Aplikasyon Şefi, Kaynak Şefi) unvanında en az beş yıl görev yapmış ve en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olanlarda bu bendin (1) ve (2) alt bentlerinde belirtilen şartlar aranmaz." düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, yıllardır zorunlu koşul olan mühendislik fakültesi mezunu olma şartının bu madde ile tamamen kaldırıldığı, özellikle teknik hizmet alanlarında bu şartın kaldırılmasının kamu hizmetenin verimliliği açısından zararlara yol açacağı ileri sürülmüştür.

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün görevleri ve yönetmelikte düzenlenen unvanlar dikkate alındığında, hem teknik bilgi ve tecrübe gerektiren müdürlüklerin hem de idari nitelikte görevler ifa eden müdürlüklerin bulunduğu demiryolu bakım hizmeti ile ilgili müdür unvanlı görevin, hem teknik bilgi hem de tecrübe gerektiren bir hizmet olduğu, bu halde, iptali istenen düzenlemenin 4. bendinde belirtilen unvanlı personelden, teknik eğitim veren fakültelerden mezun olmayanlara da müdür (Demiryolu Bakım Müdürü) olarak atanma imkanı getirilmesinin, 657 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen kariyer ve liyakat ilkelerine ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ö) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ö) bendinde; "ö) Teknik şef (EST Bakım Şefi);
1) 18/14/1999 tarihinde teşebbüste görevde bulunanlar için en az lise dengi teknik okul, diğerleri için en az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) Lise dengi teknik öğrenim mezunları için en az yedi yıl, iki yıllık teknik yüksekokul mezunları için en az beş yıl, dört yıllık yüksekokul veya fakülte mezunları için en az üç yıl görev yapmış olmak,
3) Elektrifikasyon birimlerine atanacaklar için Tesisler Şefi/ EST Bakım Hazırlama (Elektrifikasyon), Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon birimlerine atanacaklar için Tesisler Şefi/EST Bakım Şefi Hazırlama (Sinyalizasyon ve/veya Telekomünikasyon) kursunda veya Demiryolu Bakım Teknik Elemanları (EST) kursunda/eğitiminde başarılı olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.

Davacı tarafından, bu düzenleme ile bir kişiye birden fazla kişinin işini yaptırma anlamına gelecek şekilde iş ve alan yüklendiği, bu tanımlama ile EST personelinin tüm teknik işlerden sorumlu tutulmasının önünün açıldığı ileri sürülmüştür.

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün yeniden yapılandırılması kapsamında Tesisler Şefi unvanı yerine EST Bakım Şefi unvanının ihdas edildiği, "EST" ibaresinin yukarıda açıklandığı üzere teknik görev alanlarının bir kısaltması olmakla birlikte, bu ifadenin unvanda yer almasının tüm teknik işlerden sorumlu olma anlamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinde; "u) Sürveyan (EST Sürveyanı);
1) En az lise dengi teknik okulların Elektrik, Elektronik, Telekomünikasyon, Haberleşme, Bilgisayar, Mekatronik bölümleri ya da bu bölümlere denk olan diğer bölümlerden mezun olmak veya,
2) En az lise dengi teknik okul mezunu olarak Memur (Hat Bakım Onarım Memuru) unvanında görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, madde metnindeki tanımlamanın karşılığı bir unvan olmadığı, Hat Bakım Onarım Memuru adı altında bir memurun TCDD'ye bağlı işyerlerinde hiçbir zaman bulunmadığı ileri sürülmüştür.

Davacının iddiasının aksine, daha önce 08/0102012 günlü, 28167 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren mülga Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ğğ) bendinde Hat Bakım Onarım Memuru görevine atanmak için gerekli şartlara yer verilmiş olduğu, TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün yeniden yapılandırılması kapsamında Tesisler Çavuşu (Teknisyen yardımcısı) unvanı yerine de bu unvanın kullanıldığı, dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ü) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ü) bendinde; "Memur (Hat Bakım Onarım Memuru);
1) En az lise dengi okul mezunu olmak,
2) Teknisyen yardımcısı (Yol Çavuşu), memur (Yol ve Geçit Kontrol Memuru) unvanında görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.

Davacı tarafından, Teknisyen yardımcısı (Yol Çavuşu) şeklinde bir unvanın Yasa'da yer almadığı, Hat Bakım Onarım Memuru unvanının Yol Çavuşlarına çok önceleri verilen bir unvan olduğu, bu unvanın bir alt unvanı olan memur (Yol ve Geçit Kontrol Memuru) unvanı için maddenin (v) bendinde, en az lise dengi teknik okul mezunu olma şartı getirilirken, bir üst unvan olan Hat Bakım Onarım Memurunun bu şarta tabi olmamasının hukuka aykırı olduğu, oysa maddenin (t) bendinde, Sürveyan olabilme şartları arasında en az lise dengi teknik okul mezunu memur (Hat Bakım Onarım Memuru) olarak görev yapmış olmak şartının getirildiği ileri sürülmüştür.

Mülga Yönetmelik'in yürürlükte olduğu dönemde Teknisyen yardımcısı (Yol Çavuşu) unvanına yer verilmiş olduğu ve bu görevde çalışan personel bulunduğu, bu düzenlemenin daha önce bu görevde çalışan personelin görevde yükselmesine imkan sağlayarak hak kaybının önlenmesine yönelik olduğu dikkate alındığında, iptali istenen düzenlemenin (2) no'lu alt bendinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Ancak bu unvanın bir alt unvanı olan memur (Yol ve Geçit Kontrol Memuru) unvanı için, maddenin (v) bendinde en az lise dengi teknik okul mezunu olma şartı getirilirken, anılan maddenin 1. bendi ile bir üst unvan olan Hat Bakım Onarım memurunun bu şarta tabi olmayarak, lise dengi teknik okul mezunu olmasa da Hat Bakım Onarım Memuru olarak atanmasına imkan tanınmasının liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (y) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (y) bendinde; " Memur (Tarım Memuru);
1) Teknisyen yardımcısı (Tarım Çavuşu) unvanında görev yapmış olmak veya,
2) En az lise dengi okul mezunu olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, Teknisyen yardımcısı (Tarım Çavuşu) unvanına TCDD mevzuatında yer verilmediği, olmayan bir unvanla ilgili düzenleme yapıldığı ileri sürülmüştür.

Daha önce, 08/0102012 günlü, 28167 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren mülga Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (ıı) bendinin (1) no'lu alt bendinde; Teknisyen yardımcısı (Tarım Çavuşu) unvanına yer verilmiş olduğu, yeni Yönetmelik'te bu unvana yer verilmemiş olsa da, daha önce bu unvanda çalışan personelin bulunduğu, bu düzenlemenin daha önce bu görevde çalışan personelin görevde yükselmesine imkan sağlayarak hak kaybının önlenmesine yönelik olduğu, dolayısıyla iptali istenen düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (vvv) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (vvv) bendinde; "vvv) Müdür (EST Mühendislik Hizmetleri Müdürü);
1) Mühendislik Fakültelerinin Mekatronik, Elektrik, Elektronik, Elektrik-Elektronik, Elektronik ve Haberleşme veya Fizik Mühendisliği bölümleri ya da bu bölümlere denk olan diğer bölümlerden mezun olmak,
2) Başmühendis unvanında görev yapmış olmak veya Mühendis unvanında en az sekiz yıl görev yapmış olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, EST Mühendislik hizmetleri unvanına TCDD mevzuatında yer verilmediği, olmayan unvanla ilgili düzenleme yapıldığı ileri sürülmüştür.
Yönetmelik'te "Müdür" unvanına yer verilmiş olup, iptali istenen Yönetmelik maddesinde "müdür" unvanı yanında belirtilen "EST" kısaltmasının Elektrifikasyon, Sinyalizasyon, Telekomünikasyon anlamında kullanıldığı, Yönetmelik'te "EST" ibaresinin bir unvan olmayıp, müdür unvanlı personelin teknik görev tanımına işaret ettiği, dolayısıyla dava konusu düzenlemede üst normlara ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (yyy) bendinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Yönetmelik'in 8. maddesinin 1. fıkrasının (yyy) bendinde; "Müdür (Malzeme ve Kaynak Mühendislik Hizmetleri Müdürü);
1) Mühendislik Fakültelerinin Makine, Metalürji, Malzeme veya Metalürji ve Malzeme Mühendisliği bölümleri ya da bu bölümlere denk olan diğer bölümlerden mezun olmak,
2) Başmühendis unvanında görev yapmış olmak veya Mühendis unvanında en az sekiz yıl görev yapmış olmak,
3) Tahribatlı/Tahribatsız muayene yöntemlerinden en az birinden sertifika sahibi olmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, madde kapsamında yer verilen unvanın TCDD mevzuatında yer almadığı, olmayan unvanla ilgili düzenleme yapıldığı ileri sürülmüştür.

Yönetmelik'te "Müdür" unvanına yer verilmiş olup, müdür unvanı yanında yer verilen "Malzeme ve Kaynak Mühendislik Hizmetleri Müdürü" ibaresinin müdürün görev alanına işaret ettiği, nitekim Demiryolu Araştırma ve Teknoloji Merkezinde (DATEM) bu görev alanında hizmet veren müdürlük bulunduğu, dolayısıyla dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin müdür (Yol Üstyapı Mühendislik Hizmetleri Müdürü) olarak atanma şartlarını düzenleyen (aaaa) bendinin, müdür (Teknik Projeler ve Mühendislik Hizmetleri Müdürü) olarak atanma şartlarını düzenleyen (bbbb) maddesinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Davacı tarafından madde kapsamında yer verilen unvanların TCDD mevzuatında yer almadığı ileri sürülmüştür.

Yönetmelik'te "Müdür" unvanına yer verilmiş olup, müdür unvanı yanında yer verilen "Yol Üstyapı Mühendislik Hizmetleri Müdürü", "Teknik Projeler ve Mühendislik Hizmetleri Müdürü" ibarelerinin müdürün görev alanına işaret ettiği, davalı idarenin takdir yetkisi kapsamında ihtiyaç duyduğu görev alanlarına yönelik olarak müdür unvanlı görevleri belirleyebileceği, dolayısıyla dava konusu düzenlemelerde üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinde "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Davacı tarafından, Yönetmelik'te programcı unvanına yer verilmemiş olması nedeniyle,çözümleyici unvanına atanabilmek için gerekli programcı olarak çalışma koşulunun sağlanamayacağı ileri sürülmüştür.

Dava konusu Yönetmelik'in "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin (2) no'lu alt bendinde, "programcı" unvanına, unvan değişikliğine tabi pozisyonlar arasında yer verildiği, aynı Yönetmelik'in "Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak şartlar" başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde, "programcı" olarak atanmak için gerekli şartların gösterildiği, hangi unvanların görevde yükselme suretiyle atamaya, hangi unvanların unvan değişikliği suretiyle atamaya tabi olacağı konusunda idarenin takdir hakkı bulunduğu, bu halde, davacının iddialarına itibar edilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Dava konusu Yönetmelik'in "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasının iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Dava konusu Yönetmelik'in "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinde; "(1)Yazılı sınavda başarılı sayılanlar en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Sözlü sınava alınacaklar listesinde son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.
(2) İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
d) Genel kültürü ve genel yeteneği,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır."düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, dava konusu düzenleme ile objektif bir değerlendirme kriteri olan yazılı sınavı etkisiz hale getirerek, tamamen subjektif değerlendirmelere açık sözlü sınav getirildiği, sözlü sınavın objektif kriterlere göre yapılmasını sağlayacak tedbirlerin alınmadığı, düzenlemenin şekil ve konu yönünden sakat olduğu, sözlü sınavın ne şekilde yapılacağının belirlenmediği ileri sürülmüştür.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in "Sınav şartı" başlıklı 8. maddesinde; "(Değişik: 17/10/2016- 2016/9380 K.) Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir." düzenlemesine, "Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesinde de; "(Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) Yazılı sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.
İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,
d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
e) Genel kültürü ve genel yeteneği,
f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır." hükmüne yer verilmiştir.

657 sayılı Yasa, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme işlemlerinin yeterlik sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. Yukarıda adı geçen Genel Yönetmelik'in 1. maddesinde, bu Yönetmelik'in amacının, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu belirtilmiştir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme düşüncesi yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde görülmesinin gereklerinden biri de hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesidir.

Dava konusu Yönetmelik ile sayılan kadrolara, görevde yükselme suretiyle atanacaklar için yazılı sınav yanında sözlü sınavda da başarılı olma koşulunun getirildiği anlaşılmaktadır. Yönetmelik'in genel sistematik yapısına bakıldığında, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir.

Bir mesleğe ilk defa ya da görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacak olanların niteliklerinin saptanmasına yönelik olarak yazılı olarak yapılacak sınavdan sonra, sırf yazılı sınav ile ölçülmesi mümkün olmayan, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının ortaya konulabilmesi açısından sözlü sınav yapılması mümkündür.

Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından, en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bunun için de mesleğin ve görevin özelliği dikkate alınarak, bütün kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin ölçütleri, kriterlerin ağırlığını ve buna göre değerlendirme esaslarını içeren bir düzenlenme yapılması gerektiği açıktır. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bir kararında, yazılı sınav yanında, ayrıca sözlü sınav yapılmasına imkan veren düzenlemelerin hukuka uygun olduğuna karar verilmiştir (Danıştay İDDK'nin 10/02/2020 günlü, E:2018/2447, K:2020/290 sayılı kararı). Dolayısıyla personelin mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olup olmadıklarının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınav getirilmesinde hukuka aykırılık bulunmamakta ise de;

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/10/2019 günlü, YD İtiraz No.:2019/919 sayılı kararı ile, Yönetmelik'in dava konusu "Yeterlilik sınavı" başlıklı 25. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ".. ve not ağırlıklarına eğitim öğretim dönemi başında Senato tarafından karar verilir..." ibaresi ile, yeterlilik sınavı not ağırlıklarına eğitim öğretim dönemi başında Senato tarafından karar verileceği düzenlenmiş ise de; genel, objektif ve somut kriterler çerçevesinde belirlenmesi gereken bu hususun, hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkeleri çerçevesinde önceden öngörülebilir şekilde genel düzenleyici işlem olan ve yukarıda belirtildiği üzere Resmi Gazete'de yayımlanması gereken Yönetmelik ile düzenlenmesi zorunlu olup, her yıl değiştirilmeye müsait şekilde Senato kararı ile belirleneceğinin öngörülmesinde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmamaktadır." denilmek suretiyle not ağırlıklarına ilişkin düzenlemenin genel düzenleyici işlem ile yapılması gerektiğine karar verilmiştir.

Dava konusu düzenleme incelendiğinde, sözlü sınav kriterlerinin konu başlığı olarak altı kriter halinde belirlendiği, ancak her bir kriterin not ağırlığının gösterilmediği anlaşılmaktadır. Bu halde, yukarıda belirtilen Danıştay İDDK'nin kararının gerekçesi göz önüne alındığında, sözlü sınav kriterlerinin ağırlık oranlarına ilişkin notların belirtilmemiş olması nedeniyle düzenlemenin eksik kapsamlı olduğu, düzenlemenin bu nedenle hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Yönetmelik'in "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının iptali istemi yönünden yapılan incelemede:
Dava konusu Yönetmelik'in 14. maddesinin 1. fıkrasında; "(1) Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenir. Sınav sonuçları Teşebbüsün internet/intranet sitesinde ilan edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı tarafından, başarı puanının, yazılı ve sözlü puanın aritmetik ortalamasının alınması ile belirlenmesiyle öznel bir değerlendirmeye açık olan sözlü sınavla nesnel bir yöntem olan yazılı sınavın bertaraf edildiği, bu düzenlemenin kariyer, liyakat ve kamu yararı ilkelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in "Başarı sıralaması" başlıklı 12-B maddesinde; "(Ek: 6/5/2013- 2013/4957 K.) (Değişik birinci fıkra: 30/6/2014-2014/6579 K.) Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. (Değişik ikinci cümle: 17/10/2016-2016/9380 K.) Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve kurumların resmi internet sitesinde ilan edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu düzenleme dikkate alındığında, başarı sırası hakkında, Genel Yönetmelik'teki düzenlemeye uygun olarak, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalamasına göre hesaplanması esas alınacak şekilde düzenleme yapıldığı, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Yönetmelik'in "Sınav Kurulunun görevleri" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasında yer verilen "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Dava konusu Yönetmelik'in "Sınav Kurulunun görevleri" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasında; "Teşebbüs tarafından yapılacak veya yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşacak sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında atamaya yetkili amirce belirlenecek insan kaynakları temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden oluşur. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Aynı usulle yedek üyeler de belirlenir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden lisansüstü öğrenim hariç öğrenim ve bulundukları unvanlar itibariyle daha düşük seviyede olamazlar." düzenlemesine yer verilmiştir.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında; "Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları, atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, atamaya yetkili amirce belirlenecek personel birimi temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden teşekkül eder. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar." düzenlemesine yer verilmiştir.
Genel Yönetmelik'te, sınav kurulunu oluşturan üyelerin, sınava alınacak personelden öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamayacağı koşuluna yer verilmiş olmasına rağmen, dava konusu Kurum Yönetmelik'inde, bu durumun istisnası düzenlenmiş ve lisansüstü öğrenim görmüş bir personelin sınavını yapacak sınav kurulunda görev alan üyenin, öğrenim itibarıyla bu personelden daha düşük seviyede olabileceği sonucunu doğuran ve bu yönüyle Genel Yönetmelik'e aykırı olan bir düzenleme yapılmıştır.
Bu nedenle, dayanağı olan Genel Yönetmelik'e aykırı olarak, sınav kurulu üyeleri için belirlenen öğrenim koşulunun, lisansüstü yüksek öğrenim hariç tutulmak üzere düzenlenmesine ilişkin dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uygunluk bulunmamaktadır (Danıştay İDDK'nin 30/05/2016 günlü, YD İtiraz No.:2016/236 sayılı kararı da aynı yöndedir.).
Yönetmelik'in "Öğrenim Şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Dava konusu Yönetmelik'in Geçici 1. Maddesinde "(1) 18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibariyle iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, 7 nci ve 8 inci maddelerin uygulanması bakımından, dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilirler." düzenlemesine yer verilmiştir.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in Geçici 3. maddesinde de; "(Değişik birinci fıkra: 1/3/2010-2010/192 K.) Bu Yönetmelik kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatı uyarınca kazananların hakları saklıdır. 18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, 5 inci maddenin uygulanması bakımından dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilirler." düzenlemesine yer verilmiştir.

Dava konusu düzenleme dikkate alındığında, düzenlemenin Genel Yönetmelik'teki düzenleme ile aynı içerikte olduğu ve düzenlemenin Genel Yönetmelik'e uygun olarak yapıldığı, bu nedenle dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle,
1. 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin e-1., f, i, j, ö, u, ü-2., y, yyy, aaaa, bbbb bentlerinin; 8. maddesinde "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının; "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemine yönelik davanın reddine,
2. 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görevde yükselme sınavı sonucunda atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin c-1. fıkrasındaki eksik düzenlemenin, ı-2. ve 4., n-4., ü bentlerinin; "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasındaki eksik düzenlemenin, "Sınav Kurulunun görevleri" başlıklı 17/1. maddesinde yer verilen "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; duruşma için belirlenen 24/05/2023 günü, davacı Sendika vekilinin gelmediği, davalı idareyi temsilen Av. ...'ın ise geldiği görülerek, Danıştay Savcısının hazır bulunduğu açık duruşmaya başlanıldı. Duruşmada hazır bulunan taraflara usulüne göre söz verilip dinlenildikten ve Savcının düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi. Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı idarenin; davacı Sendikanın davayı açmakta hukuki menfaatinin bulunmadığı ve davanın süresinde açılmadığı yolundaki itirazları yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı Sendika tarafından; Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin, 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi üzerine, "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Görevde yükselme sınavı sonucunda atancaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c), (e), (f), (ı), (i), (j), (n), (ö), (u), (ü), (y), (vvv), (yyy), (aaaa), (bbbb) bentlerinin ve aynı maddede "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasının; "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının; "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin ve "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemiyle incelenmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa'nın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği kurala bağlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3. maddesinde, sınıflandırma, kariyer ve liyakat ilkeleri bu Kanun'un temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıflar içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamak; liyakat ilkesi, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak ve sınıflandırma ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerinin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmak olarak tanımlanmıştır.
Anılan Kanun'un 41. maddesinde; "Bir sınıfta belli görevlere atanabilmek veya bu görevlerde belli derecelere yükselebilmek için, kuruluş kanunları veya bu kanun ve kuruluş kanunlarına dayanılarak çıkarılacak yönetmelikler ile işin gereğine göre daha yüksek öğrenim dereceleri veya muayyen fakülte, okul veya öğrenim dallarını veya meslek içi veya meslekle ilgili eğitim programlarını bitirmiş olmak veya yabancı dil bilmek gibi şartlar konulabilir." hükmü öngörülmüştür.
(Mülga) Bakanlar Kurulunun 15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı kararıyla kabul edilen, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik 18/04/1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Yönetmelik'in amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 08/06/1984 günlü, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esaslarının belirlenmesi olarak tespit edilmiş, Yönetmelik'in "Öğrenim düzeyi" başlıklı 5. maddesinde; "Devlet memurlarının bu Yönetmelik kapsamındaki görevlere atanabilmeleri için gerekli olan öğrenim düzeyleri kurumları tarafından çıkarılacak yönetmeliklerinde unvanlar itibariyle gösterilir.
Devlet memurlarının;
a) Müdür, Şube Müdürü, Başmühendis, Araştırmacı, Eğitim Uzmanı, Uzman, Müdür Yardımcısı, Çözümleyici ve bu düzeyde bulunan görevler ile daha üstü görevlere atanabilmeleri için en az dört yıllık yüksek öğrenim,
b) Programcı, Şef, Amir ve bu düzeyde görevlere atanabilmeleri için en az iki yıllık yüksek öğrenim,
c) Memur, Muhasebeci, Bilgisayar İşletmeni, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Şoför ve bu düzeydeki görevlere atanabilmeleri için en az orta öğrenim,
görmüş olmaları şarttır.
Ancak, kurumların kendi yönetmeliklerinde düzenlemeleri kaydıyla, sadece hizmet alanına ilişkin olarak iki yıllık yüksek öğrenim görenlerin müdür ve daha alt görevlere, orta öğrenim üzerine kurumlarınca açılan en az iki yıl süreli mesleki kursları bitirenlerin ise müdür yardımcısı ve daha alt görevlere atanabilmeleri için bu maddede öngörülen öğrenim şartı aranmaz." hükmü,
"Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesinde; "Yazılı sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.
İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,
d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
e) Genel kültürü ve genel yeteneği,
f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır." hükmü,
"Başarı sıralaması" başlıklı 12/B maddesinde; " Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve kurumların resmi internet sitesinde ilan edilir." hükmü,
"Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 13. maddesinde; "Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları, atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, atamaya yetkili amirce belirlenecek personel birimi temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden teşekkül eder. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar." hükmü,
"Görevde yükselme yönetmelikleri" başlıklı 15. maddesinde de; "Kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak öğrenim düzeyi ile hizmet süresi, alt görevlerde bulunma süresi ve disipline ilişkin şartlar ile bunlar için verilecek görevde yükselme eğitiminin ilanı, şekli, süresi, konuları, ağırlıkları ve kapsama dahil edilecek diğer unvanlar ve bunlara ilişkin seçme kriterlerini, yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile bu konulara ilişkin diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşünü alarak çıkaracakları yönetmelikle düzenler. Bu Yönetmeliğin uygulanması sırasında doğacak tereddütleri gidermeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir." hükmü
Geçici 3. maddesinde; "Bu Yönetmelik kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatı uyarınca kazananların hakları saklıdır. 18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, 5 inci maddenin uygulanması bakımından dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilirler." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
I- Dava konusu düzenleyici işlemin "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin iptali istemi bakımından;
"Dayanak" başlıklı 3. maddesinde 657 sayılı Kanun ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlandığı belirtilen dava konusu Yönetmelik'in 5. maddesinde, bu Yönetmelik kapsamındaki görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi görev grupları belirlenmiş olup, "başrepartitör" unvanına görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi görev grupları arasında yer verilmemiştir.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta; daha sonra gelen kanunlar yürürlüklerini Anayasa'dan, yönetmelikler ise yürürlüklerini kanunlardan almaktadır.
Kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlü olan idareler, değişen koşullara ve oluşan hizmet ihtiyacına göre normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler.
Buna göre; görevde yükselmeye ilişkin düzenleyici işlemlerle, kadroların grup veya alt grup içindeki yerlerini belirleme hususunda kurumlara takdir yetkisi tanındığı, kurumların bu belirlemeyi yaparken dikkate alması gereken kriterlerin hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk olarak belirtildiği; bunun dışında, Genel Yönetmelik'te görevde yükselmeye tabi kadroların her birinin hizmet grupları içindeki yerlerini işaret eden herhangi bir hükme yer verilmediği, esas alınacak ölçütler belirtilmek suretiyle bu hususun, kurumların kendi yönetmelikleri ile yapacakları düzenlemeye bırakıldığı; öte yandan, davalı idare tarafından, 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun uyarınca Kurumlarının yeniden yapılandırıldığının ve başrepartitör pozisyonunda bulunan personelin görev tanımında yer alan hizmetlere Kurumda ihtiyaç kalmadığının belirtildiği dikkate alındığında, bu doğrultuda hazırlanmış olan dava konusu düzenleyici işlemlerde üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

II- Dava konusu düzenleyici işlemin "Görevde yükselme sınavı sonucunda atancaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c), (e), (f), (ı), (i), (j), (n), (ö), (u), (ü), (y), (vvv), (yyy), (aaaa), (bbbb) bentlerinin ve aynı maddede "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin iptali istemi bakımından;
Yönetmelik'in 8. maddesinin, dava tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle dava konusu edilen bentlerinde; müdür yardımcısı (Şube Müdür Yardımcısı), başteknisyen, şef (Büro Şefi), Servis Müdür Yardımcısı (Demiryolu Bakım), kontrolör (Yol Bakım Kontrolörü), kontrolör (EST Bakım Kontrolörü), müdür (Demiryolu Bakım Müdürü), teknik şef (EST Bakım Şefi), sürveyan (EST Sürveyanı), memur (Hat Bakım Onarım Memuru), memur (Tarım Memuru), müdür (EST Mühendislik Hizmetleri Müdürü), müdür (Malzeme ve Kaynak Mühendislik Hizmetleri Müdürü), müdür (Yol Üstyapı Mühendislik Hizmetleri Müdürü), müdür (Teknik Projeler ve Mühendislik Hizmetleri Müdürü) unvanlarına görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar düzenlenmiş; programcı unvanına ise, söz konusu düzenleyici işlemin 9. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendine, "Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak şartlar" bölümünde yer verilmiş olup,
Davalı idarenin sahip olduğu takdir yetkisine dayanılarak, değişen koşullar ile Kurumda oluşan hizmet ihtiyacı çerçevesinde, yukarıda belirtilen kadrolara ve pozisyonlara ilişkin olarak yapılan düzenlemelerde, bu bağlamda, kadro ve pozisyon isimlerine, görev alanına/tanımına işaret eden ibareler/kısaltmalar eklenmesinde, üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davalı idare tarafından, görevde yükselme ve unvan değişikliği suretiyle yapılacak bireysel atama işlemlerinin, yargısal denetimlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla ayrıca dava konusu edilebilecekleri açıktır.

III- Dava konusu düzenleyici işlemin "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrası ile "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının iptali istemi bakımından;
(Mülga) Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Bağlı Ortaklıkları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde görevde yükselme sınavının, yazılı sınav şeklinde yapılacağı belirtilmişken; dava konusu Yönetmelik'in "Sınav şartı" başlıklı 10. maddesinde, görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerektiği düzenlenmiş, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in "Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesi ile "Başarı sıralaması" başlıklı 12/B maddesine, dava konusu düzenleyici işlemin 13. ve 14. maddelerinde aynen yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmelik'in 1. maddesinde; bu Yönetmelik'in amacının, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu belirtilmiştir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme düşüncesi yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde görülmesinin gereklerinden biri de hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesidir.
İdarenin, personelinin mesleğe alınma, yetiştirilme, görevde yükselme veya unvan değişikliklerinde ve yeterlik sınavlarını belirli şartlara bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuz olup, bu yetkinin hukukun genel ilkelerine, üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanılması halinde iptali söz konusu olacaktır.
Dava konusu Yönetmelik ile görevde yükselme suretiyle atanacaklar için yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma koşulu getirilmiş olup, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir. Görevde yükselme usul ve esaslarının, Genel Yönetmelik ile düzenlenmesindeki amaç, personelin önceden belirlenmiş somut ve objektif kurallara göre hangi kadro ve pozisyonlar için görevde yükselmeye tabi olduğunu, bu kadro ve pozisyonlar için hangi koşulların arandığını bilmesini ve buna göre kendisini hazırlamasını sağlamaktır.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu itibarla, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınav getiren ve başarı sıralamasının yazılı ve sözlü sınavların aritmetik ortalaması alınarak belirleneceğini kurala bağlayan dava konusu düzenlemelerde; yapılan düzenlemenin, sözlü sınav ile başarı sıralamasının mahiyetini değiştirici, genişletici veya daraltıcı bir ibare içermediği de dikkate alındığında, üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davalı idare tarafından, sözlü sınavlar ile başarı sıralamasına ilişkin olarak tesis edilecek bireysel işlemlerin, yargısal denetimlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla ayrıca dava konusu edilebilecekleri açıktır.

IV- Dava konusu düzenleyici işlemin "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin iptali istemi bakımından;
Dava konusu Yönetmelik'in "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasında, "Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden lisansüstü öğrenim hariç öğrenim ve bulundukları unvanlar itibariyle daha düşük seviyede olamazlar." düzenlemesine yer verilmiştir.
Genel Yönetmelik'te, sınav kurulunu oluşturan üyelerin, sınava alınacak personelden öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamayacağı koşuluna yer verilmiş olmasına rağmen, dava konusu Yönetmelik'te bu durumun istisnası düzenlenmiş ve lisansüstü öğrenim görmüş bir personelin sınav kurulunda görev alan üyenin, öğrenim itibarıyla bu personelden daha düşük seviyede olabileceği sonucunu doğuran ve bu yönüyle Genel Yönetmelik'e aykırı olan bir düzenleme yapılmıştır.
Bu nedenle, dayanağı olan Genel Yönetmelik'e aykırı olarak, sınav kurulu üyeleri için belirlenen öğrenim koşulunun, lisansüstü öğrenim hariç tutulmak üzere düzenlenmesine ilişkin dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

V- Dava konusu düzenleyici işlemin "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemi bakımından;
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in 5. maddesinin ilk fıkrası ile Geçici 3. maddesi hükmü doğrultusunda; Genel Yönetmelik'in yürürlüğe girdiği 18/04/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yüksek öğrenim mezunu olanların, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, görevde yükselme uygulamaları bakımından, dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edileceklerini kurala bağlayan dava konusu düzenlemede; yapılan düzenlemenin, öğrenim şartı koşulunun mahiyetini değiştirici, genişletici veya daraltıcı bir ibare içermediği de dikkate alındığında, üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 25/12/2017 günlü, 30281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin; "Görev grupları" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "başrepartitör" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Görevde yükselme sınavı sonucunda atancaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c), (e), (f), (ı), (i), (j), (n), (ö), (u), (ü), (y), (vvv), (yyy), (aaaa), (bbbb) bentlerinin ve aynı maddede "programcı" unvanına yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenlemenin; "Sözlü sınav" başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasının; "Başarı sıralaması" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının; "Öğrenim şartı" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Anılan Yönetmelik'in "Sınav kurulu ve görevleri" başlıklı 17. maddesinde yer alan "lisansüstü öğrenim hariç" ibaresinin İPTALİNE,
3. Dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından, aşağıda dökümü yapılan ve davacı tarafından karşılanan ... TL yargılama giderinin, davadaki haklılık oranına göre yarısı olan ... TL tutarındaki kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan ... TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; davalı idare tarafından karşılanan ... TL tutarındaki yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına; artan posta ücretinin davacıya iadesine,
4. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre duruşmalı işler için belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine; duruşmasız işler için belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 24/05/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.