Belediye Memurlarına İkramiye Ödenmesinde %10-%15 Oran Hesabının Yapılması

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "norm kadro ve personel istihdamı" başlıklı 49'uncu maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

"Sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde onunu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebilir."

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "personel istihdamı" başlıklı 22'nci maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

"Sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının %10'unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (30.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebilir."

Belediyeler ikramiye ödemesi yaparken personel sayısı olarak çalışan (norm kadrodaki memur sayısına bakılmaz) memur sayısının %10'unu (2024-2025 yıllarını kapsayan 7. dönem toplu sözleşmenin "Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" başlıklı dördüncü bölümünün 3. Maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 22 nci maddesinin son fıkrasında ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 36 ncı maddesinin son fıkrasında yer alan "%10'unu" ibaresi ile ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin son fıkrasında yer alan "yüzde onunu" ibaresi "yüzde onbeşini" şeklinde uygulanır.) ve ikramiye miktarı olarak da Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayısının (20.000) / (30.000) (2024-2025 yıllarını kapsayan 7. dönem toplu sözleşmenin "Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" başlıklı dördüncü bölümünün 3. Maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 22 nci maddesinin son fıkrası, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 36 ncı maddesinin son fıkrası ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin son fıkrasında yer alan "20.000" gösterge rakamları "25.000", "30.000" gösterge rakamları "36.000" olarak uygulanır.) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak rakamı geçmemeleri gerekmektedir.

Örneğin, 133 memuru olan bir il belediyesinde ancak 19 memura ikramiye ödemesi yapabilecektir. 133 memurun %15'u 19,95 olup, tam sayıdan sonraki kısmı 20 sayısına yuvarlanmayacaktır. Bunun nedeni, kanunda bununla ilgili bir düzenlemeye gidilmemesidir. %15 hesabında virgülden sonraki sayılar dikkate alınmayacaktır.

Bahse konu ikramiye ödenmesi rutin bir ödeme olmamakla birlikte somut ve nesnel değerlendirme ölçütleri belirlenerek başarı sırasına göre ikramiye ödenebilir. Yılda iki kez aynı memura ödenmesi halinde her defasında değerlendirme ölçütleri ortaya konulmalı, her defasında ayrı ayrı encümen kararı alınmalıdır. Memurların başarı durumu bir önceki yıl çalışmalarına göre değerlendirilmelidir. Memurların başarısı; performansı, görev ve sorumluluk bilinci, kurallara ve yeniliklere uyumu, temsil yeteneği, kurumuna katkısı gibi somut ve nesnel unsurlar göz önüne alınarak belirlenmelidir.

Bu düzenlemenin, Anayasa Mahkemesinin (T.24.01.2007, E.2005/95, K.2007/5) kararı ile " bu kuralla belediyelerde çalışan personelin niteliklerini ve buna bağlı olarak iş başarılarını artırmalarının teşvik edilmek istendiği, görevlerinde olağanüstü gayret ve çalışmalarıyla başarılı olan memurların tespiti, belediye memurlarını da kapsamına alan 657 sayılı Kanunda gösterilmiş olan usule göre yapılacağından bu tespitte keyfilikten söz edilemeyeceği, ikramiye verilecek olanların toplam memur sayısının yüzde onu ile sınırlandırılmasının Kanun koyucunun takdir alanı içinde olduğu" gerekçesiyle Anayasaya aykırı olmadığına hükmedilmiştir.

Bahse konu ikramiye tutarı azami olup, belediyeler bu tutarın altında da ikramiye verebilecektir.

İkramiye ödenmesinde, memurun hastalık ve yıllık izinleri dışında çalışmadığı süreler varsa (örneğin aylıksız izin süreleri gibi) bu süreler dikkate alınmaz, örneğin iki ikramiye ödenmesine karar verilmişse 6 ay ücretsiz izin alan memura bir ikramiye ödenmelidir.

Memur sayısı 10'dan aşağı olan belediyelerde ikramiye ödenmesi konusu ile ilgili (örneğin 6 memuru olan belediye için 6 x %15=0,9), İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü'nün 16.11.2005 tarihli 82671 sayılı görüş yazısında "belediyenizde memur statüsünde sadece bir personel olduğu için, bu personele ikramiye ödenmesinde sakınca bulunmadığı" belirtilmiştir..

Sayıştay Temyiz Kurulu kararında (Tarih: 21.10.2010, Tutanak No: 31599); toplam 90 memuru olan belediyenin tek seferde 9 memura ikramiye ödemesi yapabileceği, yılda iki kez ödenen ikramiyelerin her seferinde farklı 9 kişiye ödenebileceği, tek seferde %10'u yerine %20'sine denk gelen sayıda memura ödenmesinin tazmini gerektireceği şeklinde hüküm tesis edilmiştir.

Mülga DPB görüşünde (T.31.12.2008, S.23446); zabıta memuru olarak görev yaparken Belediye Encümeni kararıyla verilmiş olan ikramiyenin, 657 sayılı Kanunun 123'üncü maddesindeki ödül kapsamında değerlendirilemeyeceği ve dolayısıyla, değerlendirme formundaki puanlamaya tabi tutulmayacağı mütalaa edilmiştir.

Sayıştay Temyiz Kurulu Kararında (Tarih:10.01.2012, Tutanak No:34201); devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ödenen ikramiyelerden damga vergisi ile gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre; belediye memurlarına belediye encümeni tarafından verilen ikramiye ödemesinde %10-%15'lik sınırlar dahilinde hesaplama yapılır, yapılan hesaplamada virgülden sonraki kısımlar tama iblağ edilmez ancak tek bir memuru olan belediyenin ikramiye ödemesi mümkündür.