Personelin Kadrosuna Bağlı Görev Tanımı Dışında Sürekli Farklı Alanlarda Görevlendirilmesi Mümkün mü?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun; "Temel ilkeler" başlıklı 3'üncü maddesinde "Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır:

Sınıflandırma: (A) Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır."

6'ncı maddesinde "Bu Kanuna tabi kurumlarda çalıştırılan memurların sınıfları aşağıda gösterilmiştir."

.

VII- Emniyet Hizmetleri Sınıfı:

Bu sınıf, özel kanunlarına göre çarşı ve mahalle bekçisi, polis, komiser muavini, komiser, başkomiser emniyet müfettişi, polis müfettişi, emniyet amiri ve emniyet müdürü ve emniyet müdürü sıfatını kazanmış emniyet mensubu memurları kapsar.

.

X- Yardımcı Hizmetler Sınıfı:

Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar."

"Memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde çalıştırılmayacağı" başlıklı 45 inci maddesinde; "Hiçbir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz."

Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönetmeliğin, "Diğer personel" başlıklı 49 uncu maddesinde "Başkanlık merkez ve taşra teşkilatında görevli olup bu Yönetmelikte sayılmayan her kademe, unvan ve pozisyondaki personelin görev, yetki ve sorumlulukları alt mevzuatla belirlenir."

Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesinin, "Taşra Teşkilatı Kadro Unvanları" başlıklı 143'üncü maddesinde "(1) Bekçinin görevleri şunlardır: a) Görevlendirildikleri bina ve müştemilatı ile buralardaki her çeşit malzemeyi korumak ve gereken emniyet tedbirlerini almak. b) Özel izni olmayanların çalışma saatleri dışında binalara girmeleri önlemek. c) Yangın ve her türlü saldırı vukuunda, yangının söndürülmesini ve saldırının önlenmesini sağlamak. ç) Görev alanı ile ilgili konularda verilen diğer görevleri yapmak." Hüküm ve açıklamalarına yer verilmiştir.

Kamu denetçisine yapılan başvuru sonucu (2025/6769 yapılan değerlendirmeye göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 33'üncü maddesinde yer alan kadrosuz memur çalıştırılamayacağına dair düzenlemeden hareketle, kadroların memurlara yaptırılacak görevlerin gereklilikleri doğrultusunda oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, memur ile kadro arasında, kadroların görevlerin gerektirdiği hizmetleri karşılamak üzere ihdas edilmesi nedeniyle doğrudan bir bağ bulunmaktadır. Ayrıca, 657 sayılı Kanun ile kabul edilmiş bulunan sınıflandırma sistemi uyarınca, hizmetlerin niteliği ve personelin yetişme niteliklerindeki benzerlik esas alınarak kadrolar sınıflandırılmıştır; bu nedenle, bu koşulları taşıyan kadroların aynı sınıf içinde yer alması gerekmekte olup, bu husus da kadroların görev tanımı ve sınıflandırılması açısından önem arz etmektedir.

Somut olayda her ne kadar bekçi kadrosunda görev yapan başvuranın görev ifa ettiği alanda hizmetine ihtiyaç kalmadığı gerekçesiyle yardımcı hizmetler sınıfının görev tanımı içerisinde bulunan temizlik vb. görevlendirildiği görülmüş ise de Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nin 49 uncu maddesi uyarınca çıkarılan Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesinin 143. maddesine bakıldığında bekçi kadrosunun görevleri ayrıntılı olarak düzenlendiği, bu görevlerin bina ve müştemilatı ile buralardaki her türlü malzemeyi korumak, gerekli emniyet tedbirlerini almak, özel izni olmayanların çalışma saatleri dışında binalara girişini engellemek, yangın ve her türlü saldırı halinde yangının söndürülmesini ve saldırının önlenmesini sağlamak ve görev alanı ile ilgili diğer görevleri yapmak şeklinde belirlendiği anlaşılmıştır.

Bu bilgiler ışığında yapılan değerlendirmede, kadroların, memurlara gördürülecek hizmetlerin gerektirdiği görevler için ihdas edilmesi özelliği ve kadroların görev mevkilerini ifade ettikleri dikkate alındığında, bekçi kadrosunda görevli başvuranın, görev tanımı ve sınıflandırmasının dışında, sürekli olarak yardımcı hizmetler sınıfına ait işlerde görevlendirilmesinin, kadro unvanına ve yasal düzenlemelere aykırılık teşkil ettiği açıktır.

Bekçi kadrosunun ifa ettiği görevlere artık ihtiyaç duyulmadığı yönünde bir değerlendirme yapılması halinde, söz konusu personelin görev tanımı dışında farklı alanlarda çalıştırılması yerine, görevde yükselme ve unvan değişikliği gibi liyakat esasına dayalı yöntemlerle durumun çözüme kavuşturulmasının daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Öte yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda aynı kurum bünyesinde geçici görevlendirmeye ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte; kurumların görev alanı içerisinde kalan geçici nitelikteki hizmetlerin ya da henüz örgütsel yapısı oluşturulmamış ve bir kadro ile ilişkilendirilmemiş yeni kamu hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, zaruri hallerde ve belirli bir süreyle sınırlı olmak kaydıyla, uygun nitelikteki personelin asli kadrosuyla ilişiği kesilmeden geçici olarak görevlendirilmesine hukuken engel bulunmamaktadır. Ancak başvuruya konu yapılan görevlendirmenin niteliğine bakıldığında, anılan görevlendirmeye ilişkin olarak başvuranın temizlik hizmetinde çalıştırılmasına duyulan ihtiyaca dair somut ve gerekçeli bir açıklama sunulmadığı gibi, söz konusu görevlendirmenin süresi de açıkça belirtilmediği görülmüştür. Bu nedenle, yapılan görevlendirmenin kamu hizmetinin sürekliliği için zaruri ve geçici bir tedbir niteliğinde değerlendirilmesi de mümkün değildir.

Bu kapsamda, bekçi karosunda görev yapan başvuranın görev tanımı dışında çalıştırılmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı kanaatine varılmış, başvuranın sürekli olarak görev alanı dışında görevlendirilmesine ilişkin işleminin iptal edilmesi yönünde kuruma TAVSİYEDE BULUNULMASINA, karar verilmiştir.

Dolayısıyla, kamu personelinin öncelikle kadro unvan ve görev özellikleri dikkate alınarak istihdam edilmeleri, ihtiyaca dair somut ve gerekçeli açıklamalar sunulması kaydıyla geçici görevlendirme yoluna gidilmesi veya personelin görev tanımı dışında farklı alanlarda çalıştırılması yerine, görevde yükselme ve unvan değişikliği gibi liyakat esasına dayalı yöntemlerle durumun çözüme kavuşturulması, hakkaniyetli ve adil bir çözüm yolu olacaktır.