Çayönü Tepesi'nde uygarlık tarihini değiştiren keşif
Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde yapılan arkeolojik kazılarda, geçmişte toplantı ve ortak etkinliklerin yapıldığı değerlendirilen 9 bin 500 yıllık kamusal yapı gün yüzüne çıkarıldı.
Ergani ilçesinde 1964'te başlayan ve günümüze kadar aralıklarla süren kazılar, Çayönü Tepesi'nin uygarlık tarihindeki önemini ortaya koymaya devam ediyor. Göçebelikten yerleşik yaşama geçişin, tarım ve hayvancılığın ilk adımlarının atıldığı bölgede, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen çalışmalarda yeni bulgular elde edildi.
Kazıların doğu kesiminde yapılan çalışmalarda, yaklaşık 9 bin 500 yıllık olduğu belirlenen özel nitelikli bir "Kamusal Yapı" ortaya çıkarıldı. Yapının toplantı, ortak etkinlikler ya da ritüel amaçlı kullanıldığı değerlendiriliyor.
"Yaklaşık 150-200 yıl kullanılmış olabilir"
Doç. Dr. Sarıaltun, yapının en az iki evreye sahip olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Kamusal yapının günümüzden 9 bin 500 yıl önceye ait olduğunu öngörüyoruz. Yapı yaklaşık 150-200 yıl kullanılmış olabilir. En az dört kez taban boyasının yenilendiğini ve tekrar kullanıldığını biliyoruz. Çayönü'nün diğer konutlarından farklı olarak kamuya ait bir yapı özelliği taşıyor."
Kırmızı taban dikkat çekti
Yapıda kırmızı tonlarının hakim olduğu boya tabanı bulunduğunu kaydeden Sarıaltun, "Çayönü'nde bugüne kadar boyalı taban görülmemişti. Bu yönüyle özel bir örnek. Kullanılan boyanın dağlık alanlarda elde edilen aşıboyası veya kırmızı kil malzemeden yapıldığını tahmin ediyoruz. Analizlerle kesinleştireceğiz." dedi.
Uygarlık tarihine ışık tutuyor
Sarıaltun, yapının M.Ö. 7600-7500 dönemine tarihlendiğini belirterek, "Bu yapı, 9 bin 500 yıl önce insanların nasıl bir yaşam sürdüğünü tanımlaması açısından da büyük değer taşıyor." ifadesini kullandı.