Bakan Göktaş: 15 Yaş Altı Çocuklara Sosyal Medya Yasağı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çocuklara yönelik sosyal medya düzenlemesi kapsamında, sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçük çocuklara hizmet sunmama ve hesap açmama yükümlülüğü getirilmesini önerdiklerini açıkladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dijital Mecralar Komisyonunda yapılan sunumda, dijital dünyanın çocuklar üzerindeki etkileri, karşılaşılan riskler ve alınması planlanan önlemler detaylı şekilde ele alındı. Bakan Göktaş, çocukların dijital ortamda güvenliğinin sağlanmasının ve bilinçli kullanım alışkanlıklarının kazandırılmasının öncelikli hedefler arasında olduğunu vurguladı. Ayrıca, Dijital Dünyada Çocukların Güçlendirilmesine Yönelik Eylem Planının tamamlandığını ve yakın zamanda kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti.

Dijital Ortamda Çocukların Karşılaştığı Temel Sorunlar

• Güvenlik Problemi: Araştırmalara göre internete erişimi olan her 10 çocuktan 6'sı her gün tanımadığı kişilerle iletişim kuruyor.
• Psikolojik Etkiler: Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre sosyal medya kullanımı ergenlerde depresyon riskini yüzde 35 artırıyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre, 14-17 yaş arası gençlerin yüzde 46'sı sosyal medya paylaşımları nedeniyle kendini yetersiz hissediyor.
• Siber Zorbalık: UNICEF'e göre her üç çocuktan biri internette siber zorbalığa maruz kalıyor.
• Dikkat ve Öğrenme Sorunları: Son on yılda çocukların ortalama dikkat süresi en az yüzde 30 oranında azaldı.

Türkiye'de Alınan Önlemler ve Uygulamalar

Bakanlık tarafından Dost Uygulamalar (DUY) ihbar platformu ile çocuklar için güvenli dijital alanlar oluşturuluyor. Sosyal Medya Çalışma Grubu tarafından bugüne kadar 2 bin 819 içerik hakkında işlem yapıldı. Ayrıca, zararlı içeriklere karşı hızlı müdahale ve erişim engeli gibi önlemler uygulanıyor.

Uluslararası Düzenlemeler ve Türkiye'nin Yaklaşımı

• Avustralya: 16 yaşın altındaki çocukların sosyal medyaya erişimi yasaklandı.
• Fransa: 15 yaşından küçük çocuklar ebeveyn izni olmadan hesap açamıyor.
• İtalya: 14 yaş sınırı uygulanıyor.
• Danimarka ve Belçika: 13 yaş sınırı mevcut.

Türkiye, bu örnekleri inceleyerek kendi modelini geliştirmek üzere çalışmalar yürütüyor. Yasal düzenlemelerle, sosyal ağ sağlayıcılarına sadece beyana dayalı olmayan yaş doğrulama mekanizmaları kullanma zorunluluğu getirilmesi planlanıyor.

Dijital Güvenlik İçin Önerilen Tedbirler

• Ebeveyn denetim araçlarının güçlendirilmesi ve kolay erişilebilir olması
• Zararlı içerikler ve çocuklara yönelik reklamlar için etkili filtreleme sistemlerinin kurulması
• Yasa dışı veya zararlı içeriklerin hızlıca kaldırılması
• 7/24 erişilebilir, hızlı işleyen şikayet mekanizmasının oluşturulması
• Ağ sağlayıcılara periyodik raporlama yükümlülüğü getirilmesi

Dijital İstismar ve Devlet Müdahalesi

Bakan Göktaş, dijital istismar tespit edildiğinde çocukların devlet koruması altına alındığını ve gerekli hukuki işlemlerin başlatıldığını belirtti. Ayrıca, dijital bağımlılıkla mücadele kapsamında eğitim programları ve eylem planları uygulanıyor.

Ebeveynlere Yönelik Tavsiyeler

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Nazım Elmas, ebeveynlerin çocuklarının çevrim içi etkileşimlerini düzenli olarak takip etmeleri gerektiğini vurguladı. Etkili ebeveyn denetimleri ve çevrim içi güvenlik önlemleri, çocukların güvenliği ve sağlıklı gelişimi için kritik öneme sahip.

Geleceğe Yönelik Adımlar

Bakanlık, "Çocuklar Güvende" internet sitesini yakında hizmete açacak. Bu platformda çocuklara ve ailelerine güvenli içerik ve rehberlik hizmetleri sunulacak. Ayrıca, dijital medyada "unutulma hakkı" ile ilgili çalışmalar sürdürülüyor ve içeriklere hızlı müdahale edilebilen sistemlerin kurulması hedefleniyor.

Sonuç ve Değerlendirme

Bakan Göktaş, dijital dünyada çocukların korunması için yasal düzenlemelerin hızla hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Komisyonun hazırlayacağı raporun yol gösterici olacağı ifade edildi. Dijital platformların içerik üretiminde toplumsal sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerektiği vurgulandı.