Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu tasarısı
Sağlıklı bir toplumun oluşturulmasında, halk sağlığı, hayvan sağlığı ve bitki sağlığının korunması, halkın yeterli ve güvenli gıdayla beslenmesi büyük önem arz etmektedir. Bunun sağlanması devletin en temel görevleri arasındadır. Tasarı ile devletin ve bu alanda faaliyet gösterenlerin sorumluluklarını tespit etmek ve üzerine düşen görevleri yerine getirmesi, haksız rekabetin önlenmesi ile üretici ve tüketici menfaatlerinin korunması amaçlanmaktadır.
Tasarının tam metni için tıklayınız...
Güvenilir gıda üretimi için birincil üretim dâhil olmak üzere yem üretimi ve hayvanların yetiştirilmesi, üretim ve dağıtımın tüm aşamaları birlikte değerlendirilmelidir. Tasarı ile çiftlikten sofraya gıda güvenilirliği prensibinin sağlanması amaçlanmıştır.
Tasarı ile insan sağlığı ve beslenmesi, ülke ekonomisi açısından büyük önem taşıyan hayvan ve bitki varlığının hastalık ve zararlılara karşı korunması, mücadele yöntemleri, hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların önlenmesi ve alınacak tedbirlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Sağlıklı hayvan ve hayvansal ürünlerin elde edilmesi, sağlıklı ve güvenilir yemle mümkündür. Bazı hastalık etkenlerinin yemlerden hayvanlara ve hayvanlardan elde edilen ürünlerle de insanlara bulaşma riski vardır. Hayvanlara yedirilen yemlerin sağlıklı ve standartlara uygun olmasını sağlamak için düzenlemeler getirilmektedir.
Hayvanların sağlıklarının korunması, daha fazla verimin elde edilmesi ve hayvan hastalıkları ile mücadelede kullanılan en önemli unsurlardan biri de veteriner sağlık ürünleridir. Bu ürünlerin üretimi, piyasaya arzı ve kullanımı özel bir önem arz ettiğinden, bunlara ilişkin düzenlemeler Kanun kapsamına alınmıştır.
Bitki ve bitkisel ürünlerin korunması ve güvenli şekilde üretilmesi sağlık açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle, zararlı organizma taşıma riski olan bitki ve bitkisel ürünler ve diğer maddelerle zararlı organizmaların ülkeye girişinin ve ülke içinde yayılmasının önlenmesi amacıyla yapılan mücadele faaliyetleri ve bu faaliyetlerde kullanılan bitki koruma ürünlerinin üretimi, pazarlanması ve kullanımı ile ilgili düzenlemelere Kanun kapsamında yer verilmiştir.
Günümüzde gelinen noktada, çevrenin korunması ve hayvan refahı konuları ulusların gündeminde yer bulmakta, bunlara ilişkin yeni düzenlemeler getirilmektedir. Bu nedenle Tasarıda bu unsurlara yer verilmiştir.
Yukarıda bahsedilen alanlarla ilgili mevcut yasal düzenlemelerin gelişen günün koşullarına yeterince cevap vermemesi ve dağınık bir yapı arz etmesi, bu yasal düzenlemenin yapılmasını zorunlu kılmıştır.
Diğer taraftan, Anayasa Mahkemesinin 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 5 inci ve 23 üncü maddeleri hakkındaki 8/1/2009 tarihli ve E:2004/69, K: 2009/6 sayılı iptal kararı sonucunda söz konusu maddeler ile ilgili yeni düzenleme yapılması zorunluluk arz etmiştir.
Tasarının hazırlanma gerekçelerinden biri de AB üyeliğini hedef alan ülkemizin veteriner hizmetleri, bitki sağlığı hizmetleri, veteriner sağlık ürünleri, bitki koruma ürünleri, gıda ve yem konularında ulusal mevzuatını, AB mevzuatı ile uyumlaştırmaktır.
Dünya ticaretinde gıdanın uluslararası kabul gören standartlara uygun üretimi büyük önem taşımaktadır. Getirilen düzenlemelerle bu standartlarda üretimin gerçekleştirilmesi ve ülke ekonomimizin geliştirilmesi hedeflenmiştir.
Gıda güvenilirliğinin şartı olan izlenebilirliğin sağlanması için, birincil üretim dâhil çiftlikten sofraya gıda zincirinin tüm aşamaları birbiri ile bağlantılı olduğundan, ilgili hususlardaki yetki ve sorumluluğun tek bir otoritede toplanması hedeflenmiştir.
Hayvan hastalıkları ile bitki ve bitkisel ürünlerdeki zararlı organizmalarla mücadelenin, resmî kontrol ve denetimlerin etkin olarak yapılabilmesi için, büyük meblağlarda finansal kaynağa ihtiyaç duyulmaktadır. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan finansal kaynağa, AB'de olduğu gibi, bu hizmetten faydalananların da katkıda bulunmalarının sağlanması amaçlanmıştır.
Hayvan hastalıkları ile bitki ve bitkisel ürünlerdeki zararlı organizmalarla mücadelenin, resmî kontrol ve denetimlerin etkin olarak yapılabilmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının da, belirtilen hizmetlerin etkin bir şekilde yerine getirilebilmesinde Bakanlığa yardımcı olmalarını sağlamak üzere, işbirliği yapmaları amaçlanmıştır.
Tasarı, bitkisel ve hayvansal üretim, bitki sağlığı ve hayvan sağlığı, gıda ve yem üretimi, pazarlaması, kontroller gibi çok geniş bir alanı kapsamaktadır. AB müktesebatında bu konularla ilgili dokümanlar binlerce sayfaya ulaşmaktadır. Kanun kapsamındaki düzenlemelerin büyük bir çoğunluğu teknik düzenlemeler olup ve bu teknik düzenlemeler de günün ihtiyaçlarına, bilimsel ve teknik gelişmelere göre sık sık değişebilmektedir. Tasarıda, Anayasanın 7 nci maddesine uygun olarak temel ilkeler koyularak genel çerçeve çizilmiş, ayrıntıların Anayasanın 124 üncü maddesiyle verilen yönetmelik çıkarabilme yetkisine dayanarak çıkarılacak alt düzenlemelere bırakılması öngörülmüştür.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile Kanunun hazırlanış amacı düzenlenmektedir.
MADDE 2- Madde ile Kanunun kapsamı düzenlenmektedir.
MADDE 3- Madde ile Kanun metninde geçen bazı terimler açıklanmaktadır.
MADDE 4- Madde ile bulaşıcı hayvan hastalıklarının kontrolü ve önlenmesi için alınması gereken tedbirlere ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 5- Madde ile hayvan varlığımızı korumak, salgın hayvan hastalıklarının bulaşmasını ve yayılmasını önlemek ve bu hastalıklarla yapılacak mücadelede üreticilerin etkin katılımını sağlamak ve muhtemel ekonomik kayıplarını karşılamak, hayvan hastalık tazminatı ödemelerinin hangi hâllerde, kimlere ve nasıl ödeneceğine ilişkin hususları belirlemek, hayvanlar ile imha edilen diğer madde ve ürünlerin, nakliye ve dezenfeksiyon için ödenecek değerleri belirleyecek yerel komisyonun teşekkülü ile hangi hâllerde kimlere tazminat ödenmeyeceği ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 6- Madde ile insanlar tarafından tüketilmeyen hayvansal yan ürünlerin insan ve hayvan sağlığına ve çevreye zarar vermemesi için imha, yeniden işleme, depolama ve piyasaya arzı gibi konularda uygulanacak işlemlere ilişkin hususlar ile bu işlemlerin gerçekleştirilmesinde işbirliği zorunluluğu bulunan kurumlar belirlenmektedir.
MADDE 7- Madde ile Ülkemiz hayvan varlığını ve hayvancılık işletmelerini kayıt altına almak, hayvanları kimliklendirmek, kimliklendirme ve uygulama masraflarına yetiştiricilerin katkısını sağlamak, güvenli bir veri sistemi oluşturmak ve izlenebilirliğin sağlanması amacıyla hayvan sahiplerine veya hayvan sahibi adına bakıcısına getirilen yükümlülükler düzenlenmektedir.
MADDE 8- Madde ile canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin yurt içinde nakilleri, canlı hayvanlar ile ev ve süs hayvanlarının satılacağı yerlere ilişkin hususlar düzenlenmektedir. Madde, Avrupa Birliği'nde uygulanmakta olan menşei ve varış noktasında güçlendirilmiş kontrolleri de kapsayan iç pazar sistemine uyum sağlamak amacıyla çıkarılacak ikincil düzenlemelerin de kanunî dayanağın oluşturacaktır.
MADDE 9- Madde ile hayvanların barınma, bakım, beslenme ihtiyaçlarının karşılanması, sağlıklarının korunması, hayvanların kesimi ve itlafı ile hayvanlara hangi hâllerde ötenazi yapılabileceği ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 10- Madde ile hayvan ıslahı, gen kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, damızlık amaçlı ve safkan hayvanların yetiştirilmesi, kayıt altına alınması, soy kütüklerinin oluşturulması ve belgelendirilmesi, yarış hayvanları ve hayvan yarışları ile ilgili konuları, üreme ürünlerinin üretimi, dağıtımı ve hayvanlara uygulanması, damızlık hayvanların vasıflarının belirlenmesi ve performanslarının izlenmesi, hayvan ırklarının tescili ve yasal haklarının korunması, yarış ve gösteri amaçlı hayvanların belgelendirilmesi ile ilgili hususlar düzenlenmektedir. Maddede, ayrıca hayvan gen kaynaklarının korunması, ıslahı, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla kurulacak birliklerin 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulan kooperatiflere sağlanan her türlü vergi ve harç muafiyetinden aynı koşullarla yararlanacağı hükme bağlanmıştır.
MADDE 11- Madde ile hayvancılık alanında faaliyet gösteren damızlık kümes ve kuluçkahaneler, hayvan eğitim ve barınma yerleri, hayvan pazar ve borsaları gibi hayvancılık işletmeleri ve veteriner hizmetleri alanında faaliyet göstereceklerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için Bakanlıktan onay almaları gerektiği hükme bağlanmaktadır. Veteriner muayenehane, klinik, poliklinik ve hayvan hastaneleri, kişisel hizmet alanı olduğu için ve veteriner hekimliği eğitimini almayan kişiler tarafından yürütülemeyeceğinden, bu alanda yalnızca veteriner hekimlere faaliyet izni verilmektedir.
MADDE 12- Madde ile veteriner sağlık ürünleri ile ilgili yetki ve sorumluluklar, bir veteriner tıbbî ürününün piyasaya arzı için üretiminden kullanımına kadar geçen tüm süreçlerdeki uyulması gereken esas ve sorumluluklar, veteriner tıbbî ürünlerinin nerede, nasıl ve kimlerin kontrolünde üretilebileceğini, kalite kontrollerinin nerede ve kimler tarafından yapılacağı, ürün sahiplerinin sorumlulukları ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 13- Madde ile veteriner biyolojik ürünler dışındaki veteriner tıbbî ürünlerinin üretimden son kullanıcıya kadarki satış kanallarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir. Maddenin beşinci fıkrasında Bakanlığın satış fiyatlarına müdahale edebileceği hükme bağlanmakta olup, bu müdahale, ancak önemli acil hastalık durumlarında oluşacak aşırı fiyat artışlarına mani olmak, karaborsa oluşmasını engellemek ve bu şekilde oluşacak kullanıcı mağduriyetini önlemek amacıyla yapılacaktır.
MADDE 14- Madde ile reçeteye tâbi veteriner tıbbî ürünler ve terkipler için, veteriner hekimler için reçete düzenleme yükümlülüğü öngörülmekte, veteriner biyolojik ürünlerin kimler tarafından uygulanabileceği ve uygulama ücretlerine ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 15- Madde ile bitki ve bitkisel ürünlere arız olan zararlı organizmaların yurt içine girişi veya yurt içinde yayılmasını engellemek amacıyla alınması gereken tedbirler düzenlenmektedir.
MADDE 16- Madde ile bitki varlığımızı korumak, bitki hastalık ve zararlılarının bulaşmasını ve yayılmasını önlemek ve bu hastalık ve zararlılara karşı yapılacak mücadelede üreticilerin etkin katılımını sağlamak, muhtemel ekonomik kayıplarını karşılamak amacıyla bitki hastalık ve zararlıları tazminatı ödemelerinin hangi hâllerde, kimlere ve nasıl ödeneceğine ilişkin hususlar, ödenecek değerleri belirleyecek yerel komisyonun teşekkülü ile hangi hâllerde kimlere tazminat ödenmeyeceğine ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 17- Madde ile Bakanlıkça belirlenen zararlı organizma taşıyıcısı olabilecek bitki ve bitkisel ürünleri üretenler, ithal edenler, depolayanlar ve dağıtımını yapanların kayıt altına alınması, bu bitki ve bitkisel ürünlerin yurt içinde nakillerini izlemek amacıyla nakil sırasında bulundurulması gereken bitki pasaportlarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 18- Madde ile bitki koruma ürünleri ile ziraî mücadele alet ve makineleri ile zararlı organizma mücadelesinde kullanılan diğer ürenler ile ilgili yetki ve sorumluluklar, bitki koruma ürününün piyasaya arzı için üretiminden kullanımına kadar geçen tüm süreçlerdeki uyulması gereken esas ve sorumluluklar, bitki koruma ürünlerinin nerede, nasıl ve kimlerin kontrolünde üretilebileceğini, kalite kontrollerinin nerede ve kimler tarafından yapılacağı, ürün sahiplerinin sorumlulukları ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 19- Madde ile bitki koruma ürünleri ile ziraî mücadele alet ve makinelerinin üretimden son kullanıcıya kadarki satış kanallarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir. Maddenin dördüncü fıkrasında Bakanlığın satış fiyatlarına müdahale edebileceği hükme bağlanmakta olup, bu müdahale, ancak önemli acil hastalık durumlarında oluşacak aşırı fiyat artışlarına mani olmak, karaborsa oluşmasını engellemek ve bu şekilde oluşacak kullanıcı mağduriyetini önlemek amacıyla yapılacaktır.
MADDE 20- Madde ile reçeteye tâbi bitki koruma ürünleri için, reçete düzenleme ve kayıt tutma yükümlülüğü öngörülmekte, bitki koruma ürünlerinin uygulanması ve imhası, bu ürünleri uygulayan, tavsiye eden ve uygulanmasına izin verenlerin sorumlulukları ile tavsiye dışı bitki koruma ürünleri uygulanmış olan bitki ve bitkisel ürünlere yapılacak işlemlere ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 21- Madde ile piyasaya arz edilecek gıda, gıda ile temas eden madde ve malzeme ile yemin insan ve hayvan sağlığı açısından taşıması gereken nitelikleri, gıda ve yem güvenilirliğine ilişkin düzenlemeler, güvenli olmayan gıda ve yemin kriterleri, gıda kodeksine aykırı gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretilemeyeceği, işleme tâbi tutulamayacağı ve piyasaya arz edilemeyeceği ile gıda ve yem güvenilirliğine ilişkin diğer hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 22- Madde ile gıda, gıda ile temas eden madde ve malzeme ve yem ile ilgili tarafların sorumlulukları belirlenmektedir. Piyasaya arz edilecek gıda, gıda ile temas eden madde ve malzeme ve yemlerden bazılarının, içerik, bileşim, üretim tekniği ve kullanım yönünden insan veya hayvan sağlığı açısından risk taşıma ihtimalinin bulunması ve bu ürünlerin üretimi ve kullanımı belli şartları gerektirdiğinden, muhtemel riskleri ve olumsuzlukları önlemek amacıyla bazı ürünler için onay alınması zorunluluğu getirilmekte, insan ve hayvan sağlığı bakımından olası risklerin daha üretim aşamasında engellenebilmesi, üretim kayıplarının önlenebilmesi için bu işyerlerinde, üretimin nevine göre en az lisans düzeyinde gerekli eğitimi almış personel gözetiminde yapılmasını sağlamak amacıyla, Kanunun ekinde yer alan listede belirtilen işyerlerinde sözü edilen personelin istihdamının sağlanması amacıyla gerekli düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 23- Madde ile gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerle ilgili asgarî teknik ve hijyen kriterleri, bitki koruma ürünü ve veteriner ilaç kalıntıları, katkı maddeleri, bulaşanları, numune alma, ambalajlama, etiketleme, nakliye, depolama esasları ve analiz metotları ile ilgili esasları belirleyen gıda kodeksinin hazırlanmasıyla ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 24- Madde ile gıda ve yem güvenilirliğinin temini için piyasaya arz edilecek gıda ve yemin etiketlenmesi, reklâmı ve sunumu ile ilgili yükümlülüklerin belirlenmesi, izlenebilirliğin sağlanması, taklit ve tağşiş yasağı ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 25- Madde ile gıda ve yem güvenilirliği ile ilgili hızlı uyarı sisteminin nasıl yapılacağını, acil durumlarda ve kriz yönetimi sırasında ilgili tarafların sorumluluklarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 26- Madde ile gıda, yem ve bitki sağlığı ile ilgili işlemlerde yapılacak risk analizleriyle ilgili esaslar belirlenmektedir.
Ayrıca, herhangi bir gıda ve yemin insan ve hayvan sağlığı açısından risk oluşturabileceğinden şüphe duyulmasına ilişkin geçerli nedenlerin bulunması hâlinde, mevcut bilgilerin değerlendirilmesi sonucu, bu etki ile ilgili bilimsel belirsizliklerin bulunması durumunda, kapsamlı bir risk değerlendirmesine imkân sağlayacak daha fazla bilimsel veri elde edilinceye kadar, Bakanlığın geçici olarak üretimi durdurma, piyasaya arzı ve tüketimi engelleme, toplatma gibi ihtiyati risk yönetimi tedbirlerine başvurabileceği hükme bağlanmaktadır.
MADDE 27- Madde ile suların tâbi olacağı usul ve esaslar belirlenmektedir. Buna göre, herhangi bir katkı, aroma veya zenginleştirme amaçlı madde ilave edilen kaynak suları, içme suları, doğal mineralli sular ve yapay sodaların üretimi, ambalajlanması, satışı, ithalat ve ihracatına ilişkin esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca, kaynak suları, içme suları, içme ve kullanma suları, doğal mineralli sular ve tıbbî amaçlı suların üretimi, ambalajlanması, satışı, ithalat ve ihracatına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenecektir.
MADDE 28- Takviye edici gıdalar, pek çok gelişmiş ülkede olduğu gibi ülkemizde de gıda kapsamında değerlendirilmektedir. Madde ile takviye edici gıdalara ilişkin yetki ve sorumluluğun Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nda, özel tıbbî amaçlı diyet gıdalar ile ilgili yetki ve sorumluluğun Sağlık Bakanlığı'nda olduğu hükme bağlanmaktadır.
MADDE 29- Madde ile tüketicilerin azami seviyede korunması ve gıda güvenilirliğinin en üst düzeyde sağlanabilmesi amacıyla birincil üretim yapan işletmeler dâhil, işletmelerin sahip olması ve uyması gereken hijyen esaslarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 30- Gıda ve yem üreten işletmelerle ilgili sağlıklı bir ülke envanterinin oluşturulması, izlenebilirliğin sağlanması, resmî kontrol ve denetimlerin etkin olarak yapılabilmesi için bu alanda faaliyet gösteren işletmelerin kayıt altına alınması önem arz etmektedir. Madde ile Kanun kapsamındaki gıda ve yem işletmelerinden hangilerinin onaya veya kayıt işlemine tâbi olacağı ile onay ve kayıt işlemlerine ilişkin hususların Bakanlıkça belirleneceği hükme bağlanmaktadır.
MADDE 31- Madde ile resmî kontrollerin ne şekilde, kimler tarafından, nerede ve nasıl yapılacağı, kontrolü yapacak personelin nitelikleri ve yetkileri, ilgili tarafların sorumlulukları, kontrol sonuçlarına itiraz, düzenlenecek sertifikalar, kontrollerde etkinliği sağlamak için işbirliği yapılacak diğer kurum ve kuruluşlara ilişkin hususlar düzenlenmektedir. Maddede ayrıca, Bakanlığın, cezaî yaptırımların uygulanması ile ilgili yetkiler hariç, kontroller ve mücadele hizmetleri ile ilgili bazı yetkilere ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri, birlikler, kooperatifler, vakıf ve üniversiteler ile işbirliği yapabileceği; bunlardan, Bakanlıkça belirlenen şartlara sahip olanlara, bu görev ve yetkilerin tamamı veya bir kısmı tamamen veya kısmen devredebileceği veya hizmet alımı yolu ile yerine getirebileceği hükme bağlanmaktadır
MADDE 32- Madde ile resmî kontrol sonucu mevzuat şartlarını taşımadığı, insan, hayvan veya bitki sağlığı açısından tehlike oluşturduğu tespit edilen canlı hayvan ve ürünler hakkında uygulanacak işlemler düzenlenmekte, mevzuat bakımından düzeltilebilecek bir eksiklik tespit edilen ve gıda ve yem güvenilirliği ile insan, hayvan ve bitki sağlığı açısından herhangi bir tehlike oluşturmayan ürünlerle ilgili uygulanacak işlemler hükme bağlanmaktadır.
MADDE 33- Madde ile resmî kontrollerde alınan numunelerin analizleri ile hastalık ve zararlı organizma teşhisi yapmak üzere kurulacak laboratuvarların kuruluş, onay, çalışma ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.
MADDE 34- Madde ile Kanun kapsamına giren ürün ve canlı hayvanlar ile ilgili ithalat ve ülkeye ve serbest bölgelere giriş koşulları ile kontrol esasları; resmî kontrol sonucu ülkeye girişi uygun olmayan canlı hayvan, ürün ve diğer maddelere ilişkin yapılacak işlemler; ihraç edilen ancak çeşitli nedenlerle geri dönen canlı hayvan ve ürünler; canlı hayvan, hayvansal ürünler ile bitki, bitkisel ürün ve ahşap ambalaj malzemelerinin ülkeye giriş yapacağı sınır kontrol noktaları, takip ile ilgili bilgi sistemi ile ihraç edilecek canlı hayvan ve ürünlerin gümrük çıkış kapılarına ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
MADDE 35- Halk sağlığının korunması, halka güvenilir gıdanın sunulması için gıda ve yemle ilgili resmî kontrollerin, bulaşıcı hayvan hastalıkları ve bitki hastalık ve zararlıları ile mücadelenin yapılması devletin asli görevlerindendir. Bu görevlerin etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için büyük meblağlarda finansal kaynağa ihtiyaç duyulmaktadır. Sadece genel bütçe imkânlarıyla bu hizmetlerin etkin olarak yürütülme imkânı bulunmadığından, madde ile Bakanlığın, Kanun kapsamında yürütülen faaliyetler ve yapılan resmî kontrollerin karşılığı olarak ücret alabileceği hükme bağlanmaktadır. Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde de olduğu gibi, gerekli finansal kaynağın sağlanmasına bu hizmetlerden faydalananların da katkıda bulunması amaçlanmaktadır.
MADDE 36- Madde ile Kanun hükümlerine aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanacak yaptırımlar düzenlenmektedir.
MADDE 37- Madde ile Bakanlığın, Kanun kapsamındaki konuların yürütülmesinde gerek gördüğü bazı alanlarda, komisyonlar kurabilmesi ve bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilmesini sağlamak üzere düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 38- Madde ile Kanun kapsamında olduğu hâlde, birincil ürünlerin, çiftlikte kesilmiş kümes hayvanları ve tavşangillerin taze etleri, av hayvanları veya av hayvanlarının etleri; gıdanın üretimi, işlenmesi veya dağıtımına ilişkin geleneksel yöntemlerin kullanımı ve özel coğrafî kısıtlamalara tâbi olan bölgelerde bulunan gıda işletmelerinin ihtiyaçları; işyerleri ile ilgili inşaatın tasarım ve donanımı; kurbanlık hayvanlar ve köylerdeki zati ihtiyaçlar için kesimler ve kesim yerleri; ticareti amaçlanmayan canlı hayvan ve ürünlerin ülkeye girişi; zararlı organizma, faydalı organizma, bitki, bitkisel ürün ve bitki koruma ürünlerinin bilimsel ve deneme amaçlı ülkeye girişi konuları için Bakanlıkça istisnaî uygulamalar getirilebileceği hükme bağlanmaktadır.
MADDE 39- Bu Kanun kapsamında kamuya verilen görevlerin etkin bir şekilde yürütülebilmesi, mevcut uygulamada yaşanan olumsuzlukların ve yetki karmaşasının giderilmesi, yetki ve sorumluluğun tek elde toplanması, Kanun kapsamındaki faaliyetler Avrupa Birliğinde tek yetkili otorite tarafından yürütüldüğünden, AB üyeliğini hedef alan ülkemiz için de bu faaliyetler ile ilgili olarak merkezden taşraya sorumlu olacak tek bir muhatap bulunması amacıyla, Ülkemiz için bu yetkili otoritenin Bakanlık olduğunu belirlemek amacıyla maddede düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 40- Madde ile Kanunun yürürlüğe girmesi sonucunda değiştirilmesi, yürürlükten kaldırılması ve uygulanmaması öngörülen kanun hükümlerine ilişkin düzenleme yapılmaktadır. Bu kapsamda, 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbî Müstahzarlar Kanunu, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, 6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimler Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanunda düzenlemeler yapılmakta, 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 6968 sayılı Ziraî Mücadele ve Ziraî Karantina Kanunu, 1734 sayılı Yem Kanunu ve 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu yürürlükten kaldırılmaktadır.
Maddenin birinci fıkrasında 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunla ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Bilindiği üzere, 5602 sayılı Kanun 1/4/2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Birinci fıkrada yer alan düzenleme ile 5602 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle, şans oyunları vergisi kapsamında bulunmayan at ıslahına ilişkin gelir ve giderlerin kamu payı hesabında dikkate alınmaması sağlanmaktadır. 5602 sayılı Kanun şans oyunları hâsılatından alınan vergi, fon ve paylarla ilgili olarak yeni bir sistem getirmiştir. Öngörülen sistemde, elde edilen hâsılattan KDV, şans oyunları vergisi, eğlence vergisi ve iştirakçilere ödenen ikramiyeler düşüldükten sonra kalan tutara her ne ad altında olursa olsun elde edilen diğer gelirler ilave edilmekte, ilgili kurum ve kuruluşlara 5602 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre belirlenen orana kadar yatırım ve işletme gideri payı verildikten sonra arta kalan kısım takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla kamu payı olarak genel bütçeye gelir kaydedilmektedir. Yeni sistemin yürürlüğe girmesinden sonra 5602 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen ilgili kurum ve kuruluşların şans oyunları hasılatı ve her ne ad altında olursa olsun elde ettikleri diğer gelirleri toplamından Kanunun 5 inci maddesine göre belirlenen üst limite kadar yapacakları yatırım ve işletme giderleri dışında kalan kısmı çeşitli adlarla kamuya aktırılmakta olduğundan, konusu kurumlar nezdinde yatırım ve işletme giderleri dışında kullanılabilecek bir meblağ kalmamaktadır. Bu itibarla bu kurum ve kuruluşlara 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle kurumlar vergisi muafiyeti tanınmıştır. Maddeyle, yukarıda açıklanan nedenlerle söz konusu kurumlardan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce doğmuş ancak 5602 sayılı Kanunla öngörülen yeni sistem çerçevesinde mahsup imkanı bulunamamış olan borç asıllarının kamu payından mahsup imkanı tanınması suretiyle tasfiye edilmesi öngörülmektedir.
Maddenin ikinci fıkrasında 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanunla ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Bilindiği üzere, Anayasanın 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında; ?Memurların ve diğer kamu görevlilerinin aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir.? hükmü bulunduğundan, 6132 sayılı Kanunun 8 inci maddesine bağlı olarak çıkarılan ve hâlen yürürlükte bulunan At Yarışları Tüzüğü hükümlerine göre, ek veya asli olarak görevlendirilen 657 sayılı Kanuna tâbi personel ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki personel ve diğer elemanlara yaptıkları hizmetlere karşılık olarak yarış gelirlerinden yapılan aylık ve günlük ücret ödemeleri ve biniciler için kurulan Jokey Kaza ve Yardım Sandığı ve gelirleri konusunda yasal dayanak oluşturulması ve madde metninde geçen bazı kelimelerin Türkçe karşılıkları yazılmak suretiyle yeniden bir düzenleme yapılmaktadır.
Maddenin üçüncü fıkrasında, herhangi bir yetki kargaşasına yer vermemek amacıyla, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununda, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda ve 5393 sayılı Belediye Kanununda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmakta, beşinci ve altıncı fıkralarında da anılan kanunlarda gerekli değişiklikler yapılmaktadır.
Maddenin dördüncü fıkrası ile 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmaktadır.
Maddenin diğer fıkralarıyla da 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 6968 sayılı Ziraî Mücadele ve Ziraî Karantina Kanunu, 1734 sayılı Yem Kanunu ile 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu yürürlükten kaldırılmakta; 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbî Müstahzarlar Kanun, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve 6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimler Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanunda bu Kanuna uyum sağlamak amacıyla gerekli düzenlemeler yapılmaktadır.
GEÇİCİ MADDE 1- Madde ile Kanunun yürürlüğe girmesi nedeniyle geçiş sürecinde uygulanacak hükümler düzenlenmektedir.
Bu kapsamda, Kanunda öngörülen usul ve esaslar ile yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun, 1734 sayılı Yem Kanunu, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu ve 6968 sayılı Ziraî Mücadele ve Ziraî Karantina Kanunu ve bu kanunlara bağlı olarak çıkartılan yönetmelik ve diğer mevzuatın, bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlanmaktadır.
Ayrıca, hâlen faaliyette olan işletme ve işyerlerinin Kanun ile getirilen yeni yükümlülüklere uyum sağlayabilmeleri için belli bir süreye ihtiyaç duyulacağından ilgililere bir geçiş süresi tanınmaktadır.
Üçüncü fıkrada Kanunun yürürlüğe girmesi nedeniyle Bakanlığın ihtiyaç duyacağı personelin karşılanabilmesi için mevcut kadrolarda unvan ve derece değişikliği yapılabilmesine imkan sağlamak amacıyla gerekli düzenleme öngörülmektedir.
Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu gereği, Türkiye'de doğmuş veya ithal edilen atların soy kütüğüne kaydı için, belirli süreler içerisinde müracaat şartı bulunmaktadır. Bu süreler içinde müracaat edilmeyen atlar soy kütüğüne kayıt edilmemektedir. Bu uygulama ise büyük emek ve masrafla yetiştirilen atların sahiplerinin haklarının zayiine ve ülke atçılığının zarar görmesine sebep olmaktadır. Beşinci fıkrada getirilen düzenlemeyle Kanunun yayım tarihinden önce kanunî müracaat sürelerini geçirdikleri için soy kütüğüne kayıtları yapılamayan atların sahiplerine, bir defaya mahsus olmak üzere, belli bir süre içerisinde DNA testi ile ana-baba doğrulaması yapılması, ırk özelliklerinden sapmaları tespit etmek amacıyla lüzum görüldüğünde Bakanlıkça görevlendirilen uzman heyetçe morfolojik yönden de muayene edilmesi ve her bir at için beşbin Türk Lirası idarî para cezası ödenmesi kaydıyla bu durumdaki atların soy kütüğüne kayıtlarının yapılması öngörülmektedir.
MADDE 41- Yürürlük maddesidir.
MADDE 42- Yürütme maddesidir.