İlk ataması iptal edilen kişi, davayı kazanırsa, dava tarihinden itibaren ücret alır
T.C. DANIŞTAY Onikinci Daire
Esas No : 2009/7046 Karar No : 2010/123
Özeti : Rehber öğretmen olarak ataması yapılan davacının göreve başlatılmamasına ilişkin işlemin iptali üzerine özlük haklarının tanınması gerektiği hakkında.
Davacı : ...
Vekili : Av. ...
Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı
İsteğin Özeti : 2008-2 atama döneminde Edirne İli Uzunköprü İlçesi ... Ticaret ve Anadolu Ticaret Meslek Lisesi'ne rehber öğretmen olarak ataması yapılan davacının, göreve başlatılmamasına ilişkin 10.10.2008 günlü işlemin ve 2008-2 Öğretmenlik İçin Başvuru ve Atama Kılavuzunun 3.13. maddesinin iptali ile çalışamadığı döneme ilişkin hak ettiği parasal haklarının emsallerine göre hakediş tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi, özlük haklarının tanınmasına karar verilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacıya ait sağlık kurulu raporunun incelenmesinden %85 görme engelli olduğu ve bu nedenle rehber öğretmen olarak görev yapamayacağının anlaşıldığı, kamu yararı ve hizmet gereği olarak, idarenin sağlıklı işleyişi, eğitim ve öğretim hizmetlerin daha iyi yürütülmesi amacıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi: Şengül Güler
Düşüncesi : Sağlık Kurulu Raporunda "öğretmen olur" ibaresi üzerine Rehber Öğretmen olarak ataması yapılan davacının göreve başlatılmamasına ilişkin işlemde ve iptali istenen Klavuzun 3.13. maddesinde hukuka uyarlık bulunmadığından iptaline, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : Nazmiye Kılıç
Düşüncesi : Dava; Milli Eğitim Bakanlığı 2008/2 atama döneminde rehber öğretmen olarak ataması yapılan davacının, göreve başlatılmamasına ilişkin davalı idarenin 10.10.2008 gün ve 92162 sayılı işleminin ve 2008/2 Öğretmenlik için Başvuru ve Atama Klavuzunun 3.13. maddesinin iptali ile çalıştırılmadığı döneme ilişkin özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
2008/2 Öğretmenlik için Başvuru ve Atama Klavuzunun İptali istenen 3.13 maddesinde; "Sağlık durumunun Türkiye'nin her bölge ve iklim şartlarında öğretmenlik görevini yapmasına engel olmadığını tam teşekküllü hastanelerden son altı aylık süre içinde alacağı Sağlık Kurulu Raporu ile belgelendirmek" kuralı yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden davacının, Edirne İline Rehber öğretmen olarak atamasının yapıldığı, fakat %85 görme engelli olması nedeniyle, atamasının iptal edilerek göreve başlatılmadığı, ancak daha sonra, davacının dosyasında bulunan 22.8.2008 ve 21.1.2009 tarihli Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinden alınan "Öğretmen Olur" ibaresi taşıyan sağlık kurulu raporları davalı idarece dikkate alınarak göreve başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda davacının klavuz hükmünün iptalinde menfaati kalmadığından, davanın klavuz maddesinin iptali istemine ilişkin kısmının ehliyet yönünden reddine, dava konusu işlem için davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilmesi gerekmektedir.
İdarenin kendi işlem ve eylemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu yolundaki Anayasanın 125. maddesinin son fıkrası uyarınca hukuka aykırı dava konusu işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının davalı idarece tazmin edilmesi de hukuk devleti ilkesinin gereğidir.
Açıklanan nedenlerle davanın; klavuz maddesinin iptali istemine ilişkin kısmı için ehliyet yönünden reddi, işlem yönünden konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığı, özlük haklarının tazmini isteminin ise kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onikınci Dairesince duruşma için önceden belirlenen 20.1.2010 tarihinde davacı vekili Av. ...'in ve davalı idareyi temsilen Hukuk Müşaviri ...'nın geldiği görülerek Danıştay Savcısı Nazmiye Kılıç hazır olduğu halde açık duruşmaya başlandı. Davacı vekiline ve davalı idare temsilcisine usulüne göre söz verilip dinlendikten ve Savcının da düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verilerek işin gereği düşünüldü
Dava; 2008-2 atama döneminde rehber öğretmen olarak ataması yapılan davacının, göreve başlatılmamasına ilişkin 10.10.2008 günlü işlemin ve 2008-2 Öğretmenlik İçin Başvuru ve Atama Kılavuzunun 3.13 maddesinin iptali ile çalışamadığı döneme ilişkin hak ettiği parasal haklarının emsallerine göre hakediş tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi, özlük haklarının tanınmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Davacı; eğitim ve sağlık durumunun atandığı görevi yerine getirmesine engel olmadığını, sağlık kurulu raporunun engellik derecesini belirtilmesinin yanısıra "öğretmen olur" ibaresini de taşıdığını, görme engelinin bölge ve iklim koşullarına göre değişken bir durum olmadığını, engelli olanların durumlarının bir komisyon kurulmak suretiyle değerlendirilmesinin yapılmadığını, Klavuz hükmünün Yönetmeliğine aykırı olarak eksik düzenlendiğini ileri sürmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinde, Devlet memurluğuna atanacaklarda aranan genel ve özel şartlar belirlenmiş; özel şartlar arasında "kurumların özel Kanun ve diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" koşuluna yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 45. maddesinde, öğretmen adaylarının niteliklerinin Milli Eğitim Bakanlığı'nca tespit olunacağı, öğretmenlerin, öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarınca ve bunlara denkliği kabul edilen yurtdışı yüksek öğretim kurumlardan mezun olanlar arasından Milli Eğitim Bakanlığı'nca seçileceği ve öğretmen olarak atama şartlarının yönetmelikle düzenleneceği hükümleri yeralmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Atama Şartlan" başlıklı 6. maddesinin (ç) bendinde; "Sağlık durumunun Türkiye'nin her bölge ve iklim şartlarında öğretmenlik görevini yapmasına engel olmadığını tam teşekküllü hastanelerden son altı aylık süre içinde alacağı sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmek, bedensel engelli adaylar bakımından; bedensel engelinin öğretmenlik görevini yürütmesine engel olmadığına Bedensel Engeli Değerlendirme Komisyonunca karar verilmiş olmak" şartı yer almış, "Göreve Başlamada İstenecek Belgeler" başlıklı 16. maddenin 2. fıkrasında da, bedensel engeli bulunduğu görülenlerin durumunun belgeleriyle birlikte Bedensel Engeli Değerlendirme Komisyonunda değerlendirilmek üzere Bakanlığa bildirileceği kural altına alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği ve Talim ve Terbiye Kurulu Kararı çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan 2008-2 Öğretmenlik İçin Başvuru ve Atama Kılavuzu hükümleri doğrultusunda alınan başvurular değerlendirilerek çekilen kura sonucunda, davacının Edirne
İli'ne rehber öğretmen olarak 21.8.2008 tarihinde atamasının yapıldığı, %85 iş gücü kaybı olduğu ve öğretmen olur ibaresinin yer aldığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nce verilen 22.8.2008 tarihli Sağlık Kurulu Raporunu Edirne Valiliği'ne göreve başlatılmak üzere sunduğu, Edirne Valiliği tarafından davacının göreve başlatılması konusunda tereddüte düşüldüğü belirtilerek Bakanlık'tan görüş sorulduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nce, sağlık kurulu raporunun incelendiği ve anılan Kılavuzun 3.13. maddesinde yer verilen "Sağlık durumunun Türkiye'nin her bölge ve iklim şartlarında öğretmenlik görevini yapmasına engel olmadığını tam teşekküllü hastanelerden son a iti ayiık süre içinde alacağı Sağlık Kurulu Raporu ile belgelendirilmek" kuralı gereğince davacının göreve başlatılmasının mümkün görülmediği yolunda dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2008-2 Öğretmenlik İçin Başvuru ve Atama Kılavuzu'nun aranan genel ve özel şartların sayıldığı 3. maddenin 3.13. bendinde "Sağlık durumunun Türkiye'nin her böige ve iklim şartlarında öğretmenlik görevini yapmasına engel olmadığını tam teşekküllü hastanelerden son altı aylık süre içinde Sağlık. Kurulu Raporu ile belgelendirilmek" şartı öngörülmüştür. Üst norm durumunda olan Yönetmelikte de atama şartlarına ilişkin hükümlerde aynı düzenlemeye yer verilmiş ise de; Yönetmelikte bedensel engeli bulunanlar bakımından ayrıca düzenleme yapılarak, bu durumdakilerin bedensel engelinin öğretmenlik görevini yürütmesine engel olmadığına Bedensel Engeli Değerlendirme Komisyonunca karar verilmiş olmak şartına da yer verilmiş olmasına karşın, Kılavuzda bu hususun düzenlenmemesinin, alt hukuk normlarının üst hukuk normlarına uygun olarak düzenlenmesi kuralına uygun olmadığı, bu durumun bedensel engeli bulunup öğretmen olarak atanacaklar için tereddütlere neden olacağı, bu nedenle eksik düzenleme nedeniyle anılan Kılavuz hükmünün iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmü doğrultusunda bedensel engeli bulunduğu görülenlerin durumunun Bedensel Engeli Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirtilen Komisyon oluşturulmaksızın, sağlık durumunun Türkıyenin her bölge ve iklim koşullarında öğretmenlik görevini yapmasına engel olmadığının sağlık kurulu raporunda belirtilmediği gerekçe gösterilerek göreve başlatılmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Nitekim; davacının göreve başlamak üzere Valiliğe sunduğu 22.8.2008 tarihli Sağlık Kurulu Raporunun eki olduğu belirtilen 21.1.2009 tarihli aynı Hastanece verilen Sağlık Kurulu Raporunda, "engelinin Türkiye'nin her bölge ve iklim şartlarında öğretmenlik görevini yapmasına engel teşkil etmeyeceğinin belirtildiği ve bu rapor üzerine 10.2.2009 tarihinde görevine başlatıldığı görülmektedir.
Diğer yandan; idarenin kendi işlem ve eylemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu yolundaki Anayasanın 125. maddesinin son fıkrası uyarınca, hukuka aykırı olan dava konusu işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının davalı idarece tazmin edilmesi ve özlük haklarının tanınması zorunludur.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin ve 2008-2 Öğretmenlik İçin Atama Kılavuzunun 3.13. maddesinin iptaline, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının davanın açıldığı 4.12.2008 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, özlük haklarının tanınmasına, yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 2.000 TL. vekalet ücretinin ve aşağıda dökümü yapılan 143.20 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan 48.20TL. posta pulu ücretinin isteği halinde davacıya iadesine 20.1.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.