2018'e hızlı girdik, sert düştük

Türkiye ekonomisi; ABD-Çin ticaret savaşı, Brexit gelişmeleri, FED'in faiz artırımı kararları, jeopolitik riskler gibi gelişen ülkelere olumsuz yansıyan gelişmelerden etkilenirken ayrıca spekülatif kur ataklarına da maruz kaldı. Yılın ilk çeyreğinde büyüme yüzde 7.2, ikinci çeyreğinde yüzde 5.3 olurken, üçüncü çeyrekte bu oran yüzde 1.6'ya kadar indi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile bakanlıkların sayısı azaltılarak ekonomide tek elden yönetime geçildi. Bu kapsamda Hazine Müsteşarlığı ile Maliye Bakanlığı birleştirilerek Hazine ve Maliye Bakanlığı oluşturuldu. 2018'e damga vuran olay hiç kuşkusuz Rahip Andrew Brunson'un davası oldu. Türkiye-ABD ilişkilerinde yaşanan gerilim piyasalara ciddi bir şekilde yansıdı. Ağustosta olaylar zinciriyle birlikte kur ve faiz başta olmak üzere temel göstergelerde bozulmalara neden oldu. 1 Ocak 2018'e 3.78 lira ile başlayan dolar, 13 Ağustos 2018 günü neredeyse 7 lirayı aştı. Türkiye-ABD arasındaki gerilimin ekonomik ilişkilere de yansıması oldu. ABD'nin, Türkiye'ye demir-çelik ve alüminyum ürünleri için ek vergi getirmesi kararı üzerine Türkiye karşı hamlede bulundu. Ticaret Bakanlığı, ABD menşeli çok sayıda ürünün ithalatında ek mali yükümlülük oranlarını yüzde 100 artırdı. Bakanlık, ABD'nin çelik ve alüminyuma uyguladığı ilave gümrük vergilerini Dünya Ticaret Örgütüne taşıdı. Kurun etkisiyle yükselen ve ekimde yüzde 25.24 ile tepe noktasına ulaşan enflasyon, Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı'nın geçici etkisiyle kasımda yüzde 21.62 oldu. Bu yıl, "ihracatta rekorlar yılı" olarak kayıtlara geçti. Kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.49 artarak 15 milyar 532 milyon dolara yükselen ihracat, son 12 aylık dönemde ise 168 milyar 77 milyon dolara çıktı. Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ'ye ait fabrikalarının özelleştirilme ihaleleri yapıldı, süreç kamuoyu tarafından yakından takip edildi. 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesiyle büyük bir dönüşüm yaşandı. Ekonomiyle ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlara ilişkin uyum düzenlemeleri hayata geçirildi, bazı kuruluşlar yeniden yapılandırıldı. Bazı bakanlıkların birleştirildiği yeni sistemin ilk kabinesinde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli oldu. Yeni oluşturulan Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı görevine de eski Maliye Bakanı Naci Ağbal getirildi. Türk lirası mevduat getirisinden alınan vergi oranı düşürülerek 1 yıldan uzun vadeli mevduat hesaplarında vergi oranı sıfırlandı. Bununla birlikte döviz mevduatından alınan vergi oranlarında artış yapıldı. Türkiye'ye, ekonomik saldırılara karşı mücadelesinde en büyük katkı Katar'dan geldi. Türkiye ve Katar merkez bankaları 15 milyar dolarlık yatırım paketinin ilk adımını, ikili Para Takası (Swap) Anlaşması imzalayarak attı.

15 OCAK

Kanal İstanbul'un güzergahı belli oldu

Kanal İstanbul Projesi'nin güzergahı, 45 kilometre uzunluğundaki Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu koridoru olarak belirlendi. Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyonun 2018 sonunda yüzde 6.5-9.3 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini bildirdi. Binek otomobillerde vergiye konu ÖTV matrah limitleri yeniden belirlendi. Motor silindir hacmi 1600 cc'yi geçmeyen binek otomobiller için ÖTV matrahının alt limiti 40 bin liradan 46 bin liraya, üst limiti 70 bin liradan 80 bin liraya çıktı.

3 ŞUBAT

Tünel geçişlerine KDV indirimi, ikinci ele belge

Avrasya Tüneli geçişlerinde uygulanacak KDV indirimi yürürlüğe girdi. Bakanlar Kurulunun "Mal ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, denizaltı karayolu tünellerinin geçiş ücretlerindeki KDV oranı yüzde 18'den yüzde 8'e çekildi. İkinci el araç satışında da düzenlemeye gidildi. İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, işletmesi adına yetki belgesine sahip olan esnaflar yapabilecek.

6 NİSAN

Şeker fabrikaları özelleştirildi

Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ'ye (Türkşeker) ait Bor Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 336 milyon lira ile Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret, Kırşehir Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 330 milyon lira ile Tutgu Gıda Turizm İnşaat İmalat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret verdi. Türkşeker'e ait Çorum Şeker Fabrikası ve Yozgat Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihaleleri de aynı ay içinde yapıldı. Diğer fabrikalar içinde yapılan ihaleler ay boyunca sürdü.

5 MAYIS

İnşaata sektörüne destek başladı

Bakanlar Kurulu kararıyla konut teslimlerinde uygulanan yüzde 18'lik KDV, 31 Ekim'e kadar yüzde 8'e, tapu harcı oranı da yüzde 4'ten 3'e indirildi. "Varlık Barışı"na ilişkin vergi düzenlemesi, vergi ve prim borçlarının yapılandırılması, emeklilere bayram ikramiyesi ödenmesi, imar barışı, yaşlılık aylığının 500 liraya çıkarılması gibi düzenlemeleri de içeren kanun tasarısı yasalaştı. Akaryakıt ürünlerinin yurt içi rafineri çıkış tutarında, ÖTV'nin gerçekleşen artış tutarı kadar düşürülmesine yönelik düzenleme yapıldı.

2 HAZİRAN

Yerli otomobil üretimi için şirket kuruldu

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu Sanayi ve Ticaret AŞ'nin kuruluşu tamamlandı ve başına Mehmet Gürcan Karakaş getirildi. Türkiye'nin Otomobili için kurulan şirkette Anadolu Grubu, BMC, Kök Grubu, Turkcell ve Zorlu Holding'in payları yüzde 19'ar, TOBB'un payı yüzde 5 oldu. Bir işletmenin ''küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ)'' olarak tanımlanması için yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço üst sınırı 125 milyon lira olarak belirlendi. Bu rakam, daha önce 40 milyon liraydı.

3 TEMMUZ

Başkanlık sistemiyle birlikte bakanlıklar yeni düzene geçti

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçişte ekonomiyle ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlara yönelik uyum düzenlemeleri çıkarıldı. Maliye Bakanlığının adı "Hazine ve Maliye Bakanlığı" olurken, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı düzenlemeyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı adıyla görevlendirildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının adı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı oldu. Ekonomi Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı birleştirilerek Ticaret Bakanlığına dönüştü.

5 EYLÜL

Konut ve otomotiv sektörüne KDV desteği

İç piyasayı canlandırmak amacıyla konut satışlarında KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 8'e, tapu harçlarının binde 20'den binde 15'e düşürülmesi uygulaması yıl sonuna kadar uzatıldı. Mobilyada KDV oranı yüzde 18'den yüzde 8'e indirilirken, beyaz eşyada ÖTV oranları da sıfırlandı. Söz konusu dönemde 1600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV oranları 15'er puan düşürüldü, ticari araçlarda KDV oranları da yüzde 18'den yüzde 1'e indirildi. Türkiye'de üretilen malların etiketlerinde kullanılacak "Yerli Üretim Logosu" tanıtıldı.

20 EYLÜL

Google'a 93.8 milyon ceza

Döviz üzerinden yapılan menkul, gayrimenkul alım satım ve kiralama sözleşmelerinin 30 gün içinde Türk lirasına dönüştürülmesine ilişkin Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. 2019-2021 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program, Yeni Ekonomi Programı (YEP) adıyla duyuruldu. YEP'in onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Rekabet Kurulunca, Google LLC, Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti. ve Google International LLC'den oluşan ekonomik bütünlüğe 93 milyon 83 bin 422 lira idari para cezası verildi.

29 EKİM

İstanbul Havalimanı hizmete açıldı

İstanbul'a yapılan üçüncü havalimanı hizmete açıldı. Yeni havalimanına "İstanbul Havalimanı" adı verildi. Konut satışlarında KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 8'e indirildi. 1600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV oranları 15'er puan düşürüldü, ticari araçlarda KDV oranları da yüzde 18'den yüzde 1'e indirildi. Yolcuların kendi kullanımları amacıyla yurt dışından getirdikleri telefonların kullanım izin harcı 500 lira oldu. e-ticaret sitelerine güven damgası geldi.

30 KASIM

İhracatta rekorlar yılı geride kaldı

Bu yıl, "ihracatta rekorlar yılı" olarak kayıtlara geçti. Kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,49 artarak 15 milyar 532 milyon dolara yükselen ihracat, son 12 aylık dönemde ise 168 milyar 77 milyon dolara çıktı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan "Bu rakamlar Cumhuriyet tarihinde ulaştığımız en yüksek kasım ayı ve yıllık ihracatımız oldu" ifadesini kullandı. Ticaret Bakanı Pekcan, 2018'i yeni bir rekorla kapatacaklarını söyledi.