İİBF bölümleri tedbir alınmazsa kapanmayla karşı karşıya!

Bildiğiniz üzere, son yıllarda yükseköğretim kurumlarında bazı bölümlere öğrencilerin ilgisinin giderek azalması sebebiyle birçok program hatta bütünüyle fakülteler atıl duruma düştü.

Bu nedenle, Yükseköğretim Kurulu tarafından 2016-2017 akademik yılından itibaren öğrenci tercihini yeniden bu programlara arttırmak amacıyla "YÖK Destek Bursları" verilmeye başlanmış olup, aşağıda yer alan devlet üniversitelerindeki programlara ilk üç sırada yerleşen öğrencilere 2018 yılı itibarıyla 12 ay boyunca 700 TL burs verilmektedir.

1- Orman programları (Orman Endüstri Mühendisliği, Orman Mühendisliği, Yaban Hayatı ve Ekolojisi ve Yönetimi Bölümleri)

2- Su Ürünleri Programı (Balıkçılık Teknolojisi, Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği, Su Ürünleri Mühendisliği)

3- Temel Bilimler Programı, (Biyoloji, Fizik, Kimya, Matematik)

4- Yer Bilimleri Programı, (Jeofizik Mühendisliği, Jeoloji Mühendisliği, Maden Mühendisliği, Yer Bilimleri Mühendisliği)

5- Ziraat Programları, (Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Bitkisel Üretim ve Teknolojileri, Biyosistem Mühendisliği, Gıda Teknolojisi, Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği, Organik Tarım İşletmeciliği, Süt Teknolojisi, Tarım Ekonomisi, Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği, Tarımsal Biyoteknoloji, Tarımsal Genetik Mühendisliği, Tarımsal Yapılar ve Sulama, Tarla Bitkileri, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, Ziraat Mühendisliği Programları, Zootekni)

6- Veteriner Fakültelerine

7- Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomi ve Astrofizik, Uzay Bilimleri ve Teknoloji Programlarına

Diğer taraftan, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin temel bölümleri olarak nitelendirebileceğimiz İktisat, İşletme, Kamu Yönetimi, Maliye, Uluslararası İlişkileri başta olmak üzere toplamda 10 bölüm ve 2016, 2017 ve 2018 yıllarına ait devlet üniversitelerinin doluluk oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tabloya bakıldığında; özellikle 2016 yılında neredeyse tüm bölümlerde %100 doluluk oranı olan İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi programlarında 2017 yılı ile birlikte öğrenci tercihlerinde büyük düşüş başlamıştır. Örneğin, İşletme Bölümünün doluluk oranı 2016 yılında %99 düzeylerinde iken 2018 yılında %63'lere kadar gerilemiştir.

Yine, başta kamu kurumlarına eleman yetiştiren önemli bölümlerimizden "Kamu Yönetimi" ve eşdeğerliği olan "Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi" bölümlerinin doluluk oranı ise bu yıl itibarıyla %69 seviyelerine kadar gerilemiştir.

Son yıllarda öğrenci tercihlerinin bu programlara azalmasında birçok faktör olduğu ortadadır. Bunların en başında ise adayların mezuniyet sonrası iş bulma kaygısı ve bu bölümlerin gerek kamu kurumlarında gerekse özel sektörde istihdam olanaklarının giderek azalması gelmektedir. İlave olarak, bu programlardan çok fazla sayıda mezun olması doğrudan öğrencilerin tercihlerini etkileyerek İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerine olan trendin giderek azalmasına neden olmuştur.

Diğer başka bir hususta, ülkemizde son yıllarda üniversite sayısının giderek artması ve buna paralel olarak yeni kurulan tüm üniversitelerde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin açılmasından ötürü kontenjanların yüksek seviyelere çıkması eğilimin aşağılara düşmesine sebebiyet vermiştir.

Bir başka ama bence en önemli hususlardan birisi de, açıköğretim hizmeti veren üniversite sayısının artması ile birlikte İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi bölümlerinin daha çok bu yolla mezun veren bir alana dönüşmesidir. Geçmiş yıllarda sadece Anadolu Üniversitesinin verdiği açıköğretim hizmeti sonrasında Atatürk Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinin de bu sisteme katılması ile birlikte geniş bir ağa yayıldı.

Özetle; adayların başta kamu ve özel sektörde iş bulma kaygıları, kamu kurumlarının özellikle İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi alanlarından alım yaptığı KPSS A grubu kadrolarda memur alımında azalmaya gitmesi, açıköğretim hizmeti veren üniversite sayısının artması ile birlikte mezunların oldukça artması doluluk oranlarındaki düşüşün belli başlı ana sebepleri olarak sıralayabiliriz.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi programları için özel bir çalışması var mı bilemiyoruz; ama sayısal göstergeler önümüzdeki yıllarda aşağıdaki tabloda sıralanan programlarla ilgili şayet kısa zamanda -tedbir alınmazsa- geleceğinin iyi olmadığını hepimize gösteriyor...

Yavuz Selim KAPLAN