Virüs'ten dolayı iş akdi sonlandırılanların hukuki hakkı

Covid-19 Corona Virüsü Nedeniyle İş Akdi haksız yere sonlandırılan kişilerin hukuki durumu hakkında Hukukçu Kübra YILDIZ ÇOLAK ve Betül ŞAHİN'den bilgi aldık.

CORONA VİRÜS NEDENİYLE İŞTEN ÇIKARILAN İŞÇİLER HANGİ HUKUKİ YOLLARA BAŞVURABİLİRLER?

Ülkemizde korona virüs dolayısıyla İçişleri Bakanlığı'nın yayınladığı genelge ile birçok işletme geçici olarak kapatılmış durumda. Bu durum dolayısıyla bazı işverenler haksız olarak işçileri işten çıkarmaktalar. Hiçbir kusuru olmamasına rağmen işten çıkarılan ve haklarını alamayan işçilerin başvurabileceği hukuki yollara ilişkin kısa açıklamalar yaparsak;

4857 Sayılı İş Kanunu gereğince işveren yalnızca haklı veya geçerli bir sebebe dayanarak işçisini işten çıkarabilir. İşveren bu sebeplerden birine dayanmadığı takdirde işçi hukuki yollara başvurarak hak etmiş olduğu alacakları işverenden talep edebilir. Ülkemizde şu sıralar corona virüsü salgını dolayısıyla birçok işveren haksız olarak işçi çıkartmakta ve işçiler mağdur edilmekte. Corona virüsü salgın hastalık olarak İş Kanunu anlamında zorlayıcı sebep olarak kabul edilmekte, kanunda yazan prosedüre işçi de işveren de uymak zorundadır.

CORONA VİRÜSÜ NEDENİYLE İŞÇİ İŞE GİDEMİYORSA İŞTEN ÇIKARTILABİLİR Mİ?

4857 Sayılı İş Kanununa göre salgın hastalık halinde işçi 1 haftadan uzun süre işe gidemeyecek durumda olursa bu işveren için haklı fesih nedenidir. Ancak bu durum işverene hemen iş akdini feshetme imkanı vermemektedir. İşveren her şeyden önce bir hafta süreyle beklemelidir ve bu bir hafta süresince de her iş günü için işçisine yarım ücret ödemek zorundadır. Bu şartlar halinde işverence iş akdi feshedilebilir olup bu şartlar sağlanmadığı takdirde haksız fesih durumu gerçekleşecektir. İşçi böyle bir durumda işverenin haksız fesih sebebiyle sahip olduğu hukuki haklarının hepsini kullanabilecektir. Bunlar: kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe iade davası vs.

CORONA VİRÜSÜ NEDENİYLE İŞ YERİ GEÇİCİ OLARAK DURDURULMUŞSA İŞÇİ İŞTEN ÇIKARTILABİLİR Mİ?

4857 Sayılı İş Kanunu'nun 55. Maddesi'ne göre eğer iş yeri salgın hastalık dolayısıyla 1 haftadan uzun bir süre tatil edilmişse işçinin çalışmadığı bu sürenin 15 günü yıllık izin süresinden sayılmaktadır. 15 günlük sürede işçi yıllık izindeymiş gibi ücrete hak kazanır. Bu süreden sonra işveren tarafından feshedilmediği takdirde iş akdi askıya alınmış kabul edilmektedir ve işçiye ödeme yapılmamaktadır.

İşveren 4857 Sayılı İş Kanununda görülen 1 haftalık süre boyunca salgın hastalık nedeniyle de olsa iş akdini haklı olarak feshedememekte ve bu süre boyunca işçiye yarım ücret ödemek zorundadır. Bir haftadan sonra iş akdi feshedildiği hallerde haklı nedenle fesih geçerli olacaktır ve işçi sadece kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

CORONA VİRÜSÜ NEDENİYLE İŞÇİ İŞ AKDİNİ FESHEDEBİLİR Mİ?

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz iki halde de yani corona virüsü nedeniyle işçi işe gidemiyorsa ya da iş yeri geçici olarak kapatılmışsa 1 haftalık süre hem işçi hem de işveren için geçerli süre olduğundan 1 haftalık süreden sonra işçi haklı nedenle iş akdini feshedebilir. Ancak 1 haftadan önce feshederse iş akdi haksız nedenle feshedilmiş olduğundan işçi işverene tazminat ödemek zorunda kalabilir.

İŞVEREN İŞYERİNDE CORONA VİRÜS DOLAYISIYLA GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALMAMIŞSA VE İŞÇİLERİN HAYATI TEHLİKEDEYSE İŞÇİ İŞ AKDİNİ FESHEDEBİLİR Mİ?

4857 Sayılı İş Kanunu m. 772e göre işveren iş sağlığı ve güvenliği için gerekli tedbirlerini almakla yükümlüdür. Dolayısıyla salgın hastalık nedeniyle de işverenin gerekli önlemleri alması gerekmektedir. Bu tedbirlerin neler olacağını her iş için ayrı değerlendirilmelidir. İşveren bu tedbirleri almadığı takdirde işçi haklı nedenle olmasa da ihbar sürelerine uymak kaydıyla geçerli sebeple iş sözleşmesini feshedebilecektir.

CORONA VİRÜSÜ SEBEBİYLE İŞÇİ ÖLÜRSE İŞ KAZASI MIDIR?

İşveren iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli tüm tedbirleri almakla yükümlü olduğundan işçinin iş yerinde virüsü kapması ve sonrasında vefat etmesi halinde iş kazası gerçekleşmiş kabul edilecektir. Yargıtay 21. Hukuk dairesi de H1N1 virüsü kaparak vefat eden işçinin ölümünü iş kazası olarak nitelendirmiştir.