Tarım Bakanlığı'nın gıda denetimi için ne gerekli personeli ne de aracı var
Gıda denetiminin çokbaşlılıktan kurtarılarak Tarım Bakanlığı'na devredilmesi yeni sorunları da beraberinde getirdi. 20 milyondan fazla insanın yaşadığı 4 büyük şehirde gıda denetimi sadece 230 kişiyle sağlanıyor.
Gıda ürünlerinin denetiminde iki aydır büyük bir boşluk yaşanıyor. Eleman ve araç yetersizliği sebebiyle gıda üretim ve satış yerleri yeterince denetlenemiyor. İki ay önce çıkan Gıda Kanunu'yla ilgili yönetmelikler de henüz hazırlanmadı. Tarım Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve belediyelerin yaptığı gıda denetimi yetkisi haziran ayında bütünüyle Tarım Bakanlığı'na devredildi. Ancak altyapı hazırlanmadığı için denetimler aksadı. Tarım Bakanlığı'nın denetim için ne gerekli personeli ne de aracı var. Denetimdeki boşluğu bir gıda uzmanının şu sözleri bütün çıplaklığıyla ortaya koyuyor: ?Yıllardır denetim yapıyorum. Hangi ürünün domuz etinden yapıldığını biliyorum. İstanbul Başakşehir'de kurulan halk pazarında domuz eti ürünlerinin satıldığını gözlerimle gördüm.? İstanbul'da daha önce 700 elemanla gıda denetimi yapılırken Tarım İl Müdürlüğü'nün kadrosunda sadece 100 personel bulunuyor. İzmir'de 68, Ankara'da 34, Adana'da 28 denetim elemanı görev yapıyor. 4 büyük şehirde 20 milyonun üstünde insan yaşıyor. Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdür Vekili Durali Koçak, tabloyu doğrularken ?Yasa hazırlandığı sırada 5 bin eleman verilmesi öngörülüyordu. Ancak bu bölüm yasadan çıkarıldı.? diyor. Gıda denetimi konusunda uzman bir görevli ise denetimsizliğin en belirgin örneğinin hazır kıyma satışları olduğunu belirtiyor. Yetkili, ?Hazır kıyma satışı 2 ay önce yasaklandı. O günlerde kimse bu şekilde satış yapamıyordu. Ancak denetim boşluğu sebebiyle marketler bile yasağı çiğneyerek hazır kıyma satmaya başladı. Herkesin gözü önünde olan marketler bunu yaparsa diğer yerlerdeki durumu tahmin etmek zor değil.? şeklinde konuşuyor. Özellikle yaz aylarında gıdaların çabuk bozulduğunu hatır-latan yetkili, denetimlerin mutlaka artırılması gerektiğini vurguluyor.
Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde gıda denetimlerinin aksaması kötü niyetli ve ihmalkar imalatçıların işine yarıyor. Denetim eksikliği nedeniyle halk pazarlarında domuz etinden yapılan salam, sosis ve sucuk satıldığı söyleniyor. İddiaya göre sürekli Bulgaristan'a gidip gelen göçmenler kaçak yolla getirdikleri domuz ürünlerini pazarda satıyor.
Denetim yetersizliğinin en belirgin göstergesi kasaplarda ve süpermarketlerde görülüyor. Hazır kıyma satışı iki ay önce yayınlanan bir yönetmelikle yasaklanırken bütün marketlerde ve kasaplarda hazır kıyma satışına devam ediliyor. Gıda denetim uzmanları, ?Herkesin gözü önünde olan süpermarketler böyle yapıyorsa gözden uzak üretim ve satış yapan yerlerin nasıl olduğunu tahmin etmek zor değil.? yorumunda bulunuyor. İstanbul'da gıda üretim ve satış yerlerini denetlemek üzere oluşturulan 700 kişilik doktor ve sağlık memuru kadrosu artık başka işlerde görevlendirilecek. Denetim konusunda tecrübeli ve eğitim sahibi olan bu ekibin bir kısmı Sağlık Bakanlığı kadrolarından Tarım Bakanlığı kadrolarına aktarılacak.
Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdür Vekili Durali Koçak, gıda ile ilgili yeni bir genel müdürlük oluşturulduğunu kaydetti. Gıda denetiminde eleman ve araç yetersizliğine dikkat çeken Koçak, ?Yasa hazırlanırken 5 bin kişilik kadro verilmesi planlanıyordu. Ancak daha sonra bu bölüm çıkarıldı. Sağlık Bakanlığı kadrolarından 500 eleman Tarım Bakanlığı'na geçecek.? şeklinde bilgi verdi. Koçak, sözlerini ?Çokbaşlılık giderildi. Önceden kimse kötü çocuk olmak istemiyordu şimdi bir tek sorumlu var. Denetimler öncekinden daha kötü olmaz.? şeklinde tamamladı.
Tarım Bakanlığı ve il müdürlüklerinin denetim konusunda yetersiz olduğu iddialarını haksız bulan İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak, müdürlüğün yıllardır denetim yaptığını belirtiyor. Üretim yerlerinin denetiminde bir sorun yaşanmadığını kaydeden Kavak, satış ve tüketim yerlerinin denetlenmesi için yönetmeliklerin hazırlandığını belirtti. Kavak, ?Şu anda uzmanlarımızla denetim yapıyoruz. Sağlık müdürlüğünden bizim kadromuza geçen elemanlar da bu kadroya dahil olacak.? şeklinde konuştu. Kavak, her şeye rağmen eleman ve araç yetersizliği olduğunu ifade ederek sözlerine şöyle devam etti: ?Araç yetersizliği had safhada; kaynak ve güç desteği istiyoruz. Yeri geliyor makam aracı hariç bütün araçlarımızı denetim ekiplerine tahsis edebiliyoruz. Bizim günlük 50 tane denetim aracımızın olması gerekir.?
zaman