Mart enflasyonu çift haneye geçmemek için direniyor!

Dünya Gazetesi köşe yazarlarından Alaattin Aktaş Mart ayı enflasyonuna ilişkin tahminlerini köşesinde yazdı.

Aktaş'ın yazısının ilgili kısmı:

Motorin yukarı çekti, kur tuttu; böylece mart ayı TÜFE artışı yüzde 9-10 aralığına sıkıştı. Yüzde 9'un çok altı da, yüzde 10'un çok üstü de şaşırtıcı olur.

Merakla bekleyen okurlar olduğunu biliyorum. O yüzden öncelikle mart ayı enflasyon tahminimi paylaşıp sonra detaylara gireceğim. Tüketici fiyatlarının mart ayında artı-eksi en fazla 1 puanlık sapmayla yüzde 9.5 dolayında artmasını bekliyorum. Yani artış yüzde 8.5'e kadar da inebilir, 10.5'e kadar da çıkabilir. Alt ve üst sınırı biraz yaklaştırmak için sapmayı 0.5 puana indirebiliriz; bu durumda aylık artış yüzde 9-10 aralığında gelecektir. Mart ayı artışının yüzde 8.5 olması halinde yıllık TÜFE artışı yüzde 66'ya yaklaşacak. Aylık artışın yüzde 10.5'e ulaşması durumunda ise yıllık artış yüzde 69'u bulacak. Yani mart sonunda yıllık TÜFE artışını yüzde 66-69 arasında göreceğiz.

Detaylara geçmeden bir gerçeğin altını çizmem gerekiyor. Ben bu çalışmayı TÜİK'in hangi oranı açıklayacağını tahmin etmek için yapmıyorum. Bu benim işim değil, ayrıca bunu zaten yapamam. Kaldı ki TÜİK'in açıklayacağı oranı tahmin etmeye çalışmak (hadi yapabildim diyelim) ve tahmin etmek benim için bir anlam ifade etmez ki. Benim yaptığım, elimden geldiği ölçüde fiyatları takip ederek, değişim oranlarını zaten belli olan ağırlıklara uygulayarak ve bazı kalemlere gelen zamların dolaylı etkilerini ölçmeye çalışarak bir tahminde bulunmak. TÜİK'in yaptığı ise bir tespit. Beğenilir, beğenilmez; düşük denilir, tartışılır; onlar başka, ama TÜİK bir tespitte bulunuyor. Benimki ise bir tahmin.

Bir gerçeğe daha vurgu yapmak istiyorum. Fiyat endeksleri aylık ortalamayı gösterir. Şimdi ayın son günlerinde Ramazan dolayısıyla bazı gıda maddelerine yoğun zam yapıldığı gözleniyor. Vatandaş son fiyatı esas aldığı için zamları daha yoğun hissediyor. Ama bu zamlar mart enflasyonuna ya çok az girdi ya da hiç girmedi. Dolayısıyla şu günlerde hissedilen fiyat artışı, martta değil nisanda endekse yansıyacaktır.

TÜFE AKARYAKITTAN HİÇ BÖYLE ÇEKMEMİŞTİ!

Akaryakıtta bugün geçerli olan fiyatların ayın son üç gününde de sabit kalacağı varsayımına göre oluşan tablo bize şunu dedirtiyor:

"TÜFE, TÜFE olalı akaryakıttan hiç böyle çekmemişti..."

TÜFE'de akaryakıt fiyatları gün ağırlıklı olarak dikkate alınıyor. Buna göre mart ayında benzinin ortalama litre fiyatı 19.20 lira, motorinin 21.26 lira, otogazın 11.14 lira oldu.

Benzindeki zam yüzde 26'yı, motorindeki yüzde 37'yi, otogazdaki yüzde 20'yi buldu.

Bu zam oranları söz konusu ürünlerin ağırlıklarına uygulandığında benzin mart enflasyonuna 0.38 puan, motorin 0.75 puan, otogaz ise 0.27 puan etki yapıyor.

Yani akaryakıt tek başına TÜFE'yi 1.40 puan etkiliyor. Bir başka ifadeyle TÜFE'deki akaryakıt dışında hiçbir mal ve hizmetin fiyatı değişmese bile mart enflasyonu yüzde 1.40 olacak.

Kaldı ki ocak ve şubatta bu ürünlere genel oranın üstünde zam geldiği için 1.40 olarak hesapladığımız etkinin daha da üstünde bir gerçekleşme söz konusu olabilecek.

Bu arada martta tüp gaza da yüzde 25 dolayında zam geldi. Bu zamdan TÜFE'ye yansıma ise yaklaşık 0.20 puan.

NİSANA 0.31 PUANLIK ETKİ SARKIYOR

Son fiyatlar nisan ayı boyunca hiç değişmese bile mart ortalamasına göre benzin 3.8, motorin yüzde 11.5, otogaz yüzde 1.5 artış gösterecek.

Bu oranlardan nisan enflasyonuna yansıma ise 0.31 puan olacak.

Aynı şekilde martın son günlerinde bir dizi ürüne yapılan zamdan nisana ciddi oranda bir yansıma yaşanacak.

Yazının tamamını okumak için Tıklayınız.