Son 7 yıl içinde Memur, İşçi ve Esnaf'lık hizmeti olanlar için hangi kural işler?

Çalışmaları içerisinde işçi, memur, esnaf gibi hizmet süreleri bulunanlar aylık bağlanmasında esas alınacak kuralları tercih etmek için çalışma sürelerini takip etmeleri gerekmekte, burada son 7 yıl hizmet ve 840 gün kuralı büyük önem kazanmaktadır.

Soru : Memurlar net iyi çalışmalar kolay gelsin benim size sorum şöyle; Eyt'den faydalanıyorum ancak 21 yıl 5 ay 17 gün emekli sandığı sigortam var şu an devlet memuru değilim ve bir buçuk yıldır SGK sigortalı olarak çalışmaktayım yaptığım araştırmalara göre böyle sigortalı olarak devam edersem 1260 gün kuralına göre sigortalı olarak emekli olabilirmişim. Yani 9000 gün sigortalılık süresinin son 1260 günü (3.5 yıl) SGK'lı olacağından dolayı SGK şartlarından emekli olabileceğimi öğrendim. Sizden isteğim şu; 21 yıl 5 ay 17 gün emekli sandığı sigortam olduğu halde emekli sandığından emekli olamıyorum bunun için birkaç ay bağ-kur sigortası yaptırsam 1260 kuralına göre emekli sandığından emekli olabilir miyim? Öneriniz nedir saygılar sunarım.

Detaylar/Değerlendirmeler;

Hizmet bütünleşmesinde 2 farklı statüde çalışmalar olduğunda 1260 gün (3 yıl 6 ay) hesabı, şayet 3 farklı statüde çalışmalar olduğunda ise bu kez 840 gün (2 yıl 4 ay) hesabı yapılır, bu iki veya üç statüdeki çalışmaların eşit olması halinde ise bulunmuş oldukları son statü esas alınarak sosyal güvenlikte emeklilik statüleri belirlenir.

2008 yılı Ekim ayından önce, işçi, esnaf, memurluk hizmetleri olanlar hakkında 2829 sayılı hizmet bütünleştirmesi usul ve esaslarını belirleyen Kanun hükümleri uygulanır. Bu Kanuna göre hizmet bütünleşmesinde;

Son 7 yıllık hizmetin önemi bulunur. Son 7 yıllık hizmet süresi kişinin hangi statüde emekli aylığı bağlanacağının tespitini yapar. Bu tespite göre;

- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde hizmet süresi fazla olan statü esas alınır. 2 statüde, yani işçi ve memur olarak çalışmaları olan kişi son 7 yıl içerisinde 1260 gün ve daha fazla hangisinde geçmişse kişi bir tercihte bulunamaz ve o statüden emekli olmak durumundadır. Yani 20 yıl işçi, 5 yıl da memur ise memur olarak emekli olur, işçi olarak emekli olmak isterse de memurluktan ayrılıp en az 1260 gün ve daha fazla işçi olarak çalışması gerekir.

- Şayet son yedi yıllık hizmetleri içerisinde 3 statüde, yani işçi, esnaf ve memur olarak çalışmaları olan kişinin yine son yedi yıl içerisinde bu üç statüden hangisi fazla ise o statüden emekli olabilir, eşit olması halinde ise son statüsü esas alınır.

NOT; Son 7 yıl hizmet içerisinde 3 yıl 6 ay (1260 gün) veya 2 yıl 4 ay (840 gün) hesaplamasında hizmet süresi uygulanmaz, SGK primleri ödenmiş olan ve sondan geriye doğru hesap edilecek olan 7 yıl hizmetler toplamı uygulanır.

Son 7 yıl kuralı (1260 gün kuralı) uygulanmayacak durumlar:

2829 sayılı Kanunda son defa tabi olunan kurum mevzuatına göre işlem yapılacak olanlar ayrılmış, bu gruba girenlerde son yedi yıllık hizmet hesabı yapılmaz. Bu durumlar;
- Malullük, - Ölüm, - 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re' sen emekli olma, - Süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme,- Bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi, durumlarıdır.

Örnek 1- Ziyaretçimizin sorusundan hareketle 1260 gün kuralına örnek;

2023 Nisan ayı itibariyle işçi statüsünde olan ve bu tarih itibariyle işçi statüsünde 1 yıl 6 aydır çalışan, 1 yıl 6 ay öncesinde ise 21 yıl 5 ay 17 gün memurluk hizmeti olan kişi memurluk statüsünden emekli olabilmesi için 25 yıl (9000) güne ihtiyacı olacaktır. Bu kişi 25 yılı tamamlamak için 21 yıl 5 ay 17 gün memurluk + 1 yıl 6 ay işçi = 22 yıl 11 ay 17 gün oluyor, dolayısıyla da 25 tam hizmet yılı için 2 yıl 14 gün gibi bir süreye ihtiyaç oluyor. Ancak, bu süreyi tamamladığında ise bu defa 1260 gün kuralına göre işçi statüsüne geçiyor ve memurluk statüsünden emekli olunamıyor.

Örnek 2- Ziyaretçimizin sorusundan hareketle örnek 1 in devamı olarak 840 gün kuralına örnek;

Örnek 1 deki durumda kişi memurluk sonrasında işçilik süresini 2 yıl 4 aydan az iken (yani 840 günü) bırakır ve daha sonra esnaf statüsünde çalışmaya başlar ve yine esnaf olarak çalışmaları da yine 2 yıl 4 aydan az iken bırakırsa ve bu şekilde 25 tam hizmet yılını (9000 günü) tamamlarsa bu durumda üç farklı statüdeki hizmetlerin ağırlığı olan 2 yıl 4 ay ve daha fazla hizmeti memurluk olacağından memur statüsünden emekli olunabilir.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:

Verdiğiniz bilgilere göre memur, işçilik hizmetinizden sonra esnaf olma düşünceniz olursa bu durumda 1260 gün yerine 840 gün kuralına dikkat etmeniz, yani son 7 yıl hizmet içerisinde 3,5 yıl değil, 2 yıl 4 ay SGK primleri ödenmiş hizmet kuralına dikkat etmenizi tavsiye edebiliriz. Bu duruma dikkat ettiğinizde memur statüsünden emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz.

Tavsiyemiz, yine de SGK kayıtlarından bu durumunuzu doğrulatmanız olacaktır.

NOT: İlk defa 2008 yılı Ekim ayından sonra SSK.lı, Bağ-Kurlu, Memurluk hizmetlerine başlayanlarda belirttiğimiz kurallar (istisna durumlar hariç) geçerli değildir. Bu durumdakiler, çalıştıkları sürelerde hangi statüye tabi olarak daha fazla çalışmışlarsa, fazla çalışılan statü esas alınarak aylık bağlanılacak durumları belirlenir. Yani işçi, memur, esnaf emeklisi çalıştıkları sürelerin fazlalığına bağlı bir durumdur.