Yurt dışında yaşamak isteğe bağlı iştirakçiliği engeller mi?
İsteğe bağlı iştirakçilik, 5434'e tabi memurlar içindir ve zorunlu çalışma olmadan emeklilik hizmet süresini tamamlamaya katkı sağlar.

Ziyaretçimizin yorumlar bölümünde yer alan Sorusu : İlk hizmete başlama
tarihim 09.01.1998 olup bu süreçte İTÜ'de okul kütüphanesinde çalıştım. 2000
yılında İTÜ'den mühendis olarak mezun oldum ve farklı tarihlerde özel firmalarda
mühendis olarak çalıştım. 2000 yılından memuriyete başlangıç tarihim olan 08.09.2006
tarihine kadar olan 738 gün bulunmaktadır. EYT den faydalanmama rağmen prim
günüm eksik. E-Devlette görülen Emekli Keseneği Esas Aylığı Süresi 20 yıl 0
ay 19 gün olarak görülmektedir. İsteğe bağlı iştirakçilik sisteminden yararlana
şansım var mı kalan 5 yılı doldurmadan emekli olmak istiyorum eşim ve çocuğum
yurt dışında olduğundan onların yanına gitmek istiyorum. Bilgilendirirseniz
memnun olurum.
Detaylar/Değerlendirmeler:
İsteğe bağlı iştirakçilik, kamuoyundaki ifadesi ile çalışmadan hizmet tamamlama
sistemi 5434 sayılı Kanun Madde 12 hükmünde bulunur ve sadece 1 Ekim 2008 tarihinden
önce memurluk hizmeti olanlar, yedek subaylık, vekil öğretmenlik gibi memurluk
hizmetinden sayılan görevlerde bulunanlar için uygulanır ve memurluk hizmetinden
sayılan süreleri kapsar.
İlgili hüküm şu şekildedir:
"657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak en az on yıl çalıştıktan sonra,
memurluktan çıkarılmış olanlar ile aynı Kanunun 96 ncı maddesi kapsamına girenler
ve anılan Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde
aranan nitelikleri kaybedenler hariç olmak üzere herhangi bir nedenle memurluktan
ayrılmış olanlar, memurluktan ayrıldıkları tarihten itibaren altı ay içinde
yazılı olarak Sandığa başvurmaları ve emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarını
ait olduğu ay içinde Sandık hesabına yatırmaları şartıyla başvuru tarihini takip
eden aybaşından itibaren Sandıkla ilgilendirilirler.
Sandığın diğer iştirakçileri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olanlar
ile aynı esaslar çerçevesinde bu uygulamadan yararlanabilirler. Bunların emeklilik
keseneklerine, emeklilik keseneğine esas aylık, derece ve kademeleri ile ayrıldıkları
göreve ilişkin ek göstergeleri esas alınır ve Sandığa emekli keseneği ödedikleri
her yıl için bir kademe ilerlemesi ve eğitim durumları itibariyle 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununa göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek şartıyla
her üç yıl için bir derece yükselmesi uygulanır. Ancak, bu süreler, tekrar Sandığa
tabi bir göreve başlayanlar için de geçerli olmak üzere emeklilik ikramiyesinin
süre ve miktar yönünden hesabı ile kazanılmış hak aylıklarının tespitinde dikkate
alınmaz. Bu şekilde Sandıkla ilgilendirilenler bu Kanunun uygulanmasında isteğe
bağlı iştirakçi olarak kabul edilirler.
Yukarıdaki paragrafta belirtilenlerden, toplu ya da fasılalı olarak toplam altı
aydan daha fazla süreye ilişkin emekli kesenekleri ile kurum karşılıklarını
süresinde ödemeyenlerin isteğe bağlı iştirakçilikleri sona erer. Sandıkla ilişkilendirilme
isteğinden vazgeçtiğini yazılı olarak Sandığa bildirenlerin de isteğe bağlı
iştirakçiliklerine başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren son verilir.
Diğer sosyal güvenlik kurumları ile zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektirir
görevlerde çalışmakta olan ya da çalışmaya başlayanlar ile diğer sosyal güvenlik
kurumlarından veya Sandıktan kendi çalışmasından dolayı aylık bağlanmış olanlar
isteğe bağlı iştirakçi olamazlar. Bunlardan diğer sosyal güvenlik kurumlarına
tabi olarak çalışmaya başlayıp bu görevleri sona erenler de altı ay içinde yazılı
olarak isteğe bağlı iştirakçi olmak üzere başvuruda bulunabilirler."
HÜKMÜN YORUMU:
Devlet memuru olarak, yani 5434 sayılı Kanuna tabi olarak en az 10 yıl fiili
olarak çalışılmış olması gereklidir.
10 yıl hizmeti olduktan sonra mevzuata uygun istifa etmek suretiyle veya müstafi
duruma düşmek suretiyle görevden ayrıldıktan sonra 6 ay içerisinde SGK na bu
sistemden yararlanmak için müracaat edilmesi gerekmektedir. Göreve son vb. gibi
durumlarda yararlanılma imkanı bulunmuyor.
Bu sistemden yararlanmak için zorunlu olarak SGK prim ödemeleri gereken görevlerde
çalışılmaması gereklidir.
Her ay içerisinde hem kişi hem de Kurum payı olarak hesaplanan primlerin tamamını
SGK na ödenmesi gerekmektedir.
SGK kesintileri, emeklilik keseneği şahıs payına düşen tutarı, kurum karşılıkları
da kurumlara düşen tutarı ifade eder.
İsteğe bağlı iştirakçilik emekli ikramiyesi hizmet yılından sayılmıyor. Ek göstergeyi
etkileyen Kazanılmış Hak Aylığı intibak derecesinden sayılmıyor.
Bu nedenle, sistemden yararlanmak isteyenler;
- SGK primlerine esas tutulan Kurum karşılık tutarlarının,
- SGK primlerine esas tutulan Şahıs karşılık tutarlarının,
- Ayrıca, % 12 oranında genel sağlık sigortası karşılık tutarlarının,
Tamamını kendileri karşılamaktadır. Yani % 20 kurum karşılık tutarı + % 16 şahıs
karşılık tutarı + % 12 genel sağlık sigortası karşılık tutarını, bu sistemden
yararlanmak isteyen memur tarafından SGK na ödenmek zorunlu olmaktadır.
Madde hükmünde sona erme şartları olarak da;
Toplu ya da fasılalı olarak toplam altı aydan daha fazla süreye ilişkin emekli
kesenekleri ile kurum karşılıklarını süresinde ödemeyenlerin,
İlişkilendirilme isteğinden vazgeçtiğini yazılı olarak bildirenlerin,
İlişkilendirilme olduktan sonra zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektirir
görevlerde çalışmaya başlayanların,
İsteğe bağlı iştirakçilikleri sona erdirilmekte, başkaca bir şart aranmadığı
görülmektedir.
Sonuç bağlamında sizin için söylenebilecek husus şudur:
2006 yılında memurluğa başladığınızı bildirdiğinizden 5434 sayılı Kanun kapsamında
olmaktasınız. Ayrıca, derece ve kademenizin de 1/3 e ulaştığını ve 4200 ek göstergeyi
kazanmış olduğunuzu tahmin etmekteyiz.
5434 sayılı Kanunda yer alan isteğe bağlı iştirakçilik sisteminden yararlanmak
için mevzuata uygun olarak istifa etmeniz gerektiğini,
İstifa sonrasında 6 ayı geçirmeden SGK na ister E-Devlet üzerinden ister yazılı
olarak müracaat etmek suretiyle 5434 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca
isteğe bağlı iştirakçilik sisteminden yararlanma talebini içeren dilekçenizi
vermeniz gerektiğini,
Değerlendirmekteyiz.
Ayrıca, bu sistemden yararlanmaya başladıktan sonra yurtdışında yaşamaya
başlamanızın bu sistemden yararlanmanıza engel olmayacağını değerlendirmekteyiz.
Ancak yurtdışında zorunlu bir işte çalışmanız halinde bu sistemden yararlanamayacağınızı
değerlendirmekle birlikte bu konuda mutlaka istifa etme düşüncenizden önce Sosyal
Güvenlik Kurumundan bilgi almanızı tavsiye etmekteyiz.