Emekli aylıklarına haciz konulabilir mi?

Soru: Merhabalar. Edindiğim bilgiye göre memur emeklisinin maaşına haciz konabilir. Acaba memur emekli maaşının tamamına mı yoksa bir kısmına mı haciz konabilir. Teşekkür ederim.

Detaylar/Değerlendirmeler:

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 93 hükmü şu şekildedir.
"Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.
Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tabidir. Kurumun prim ve diğer alacakları; mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş ise bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren, zamanaşımı on yıl olarak uygulanır. Bu alacaklar için 89 uncu madde gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı, 88 inci maddede belirtilen ödeme süresinin son gününü takip eden günden itibaren uygulanır.
Bu Kanuna dayanılarak Kurumca açılacak tazminat ve rüc? davaları, on yıllık zamanaşımına tabidir. Zamanaşımı tarihi; rüc? konusu gelir ve aylıklar bakımından Kurum onay tarihinden, masraf ve ödemeler için ise masraf veya ödeme tarihinden itibaren başlar.
Zamanaşımından sonra yapılan ödemeler kabul edilir. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların zamanaşımı nedeniyle prim ödenmeyen süreleri, sigortalılık süresinden sayılmaz ve bu süreye ilişkin sigortalılık hak ve yükümlülükleri düşer."

HÜKMÜN YORUMU:
Memurların veya hak sahiplerinin almakta oldukları emeklilik/yaşlılık veya hak sahipliği aylıklarından yapılması gereken icra kesintilerinin işlemlerinde mutlaka yukarıya aldığımız kanun hükmünün uygulanması zorunlu olmaktadır. Dolayısıyla da bu hükme göre kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumundan almakta oldukları aylıklara konulacak icra kesintilerinin yapılması için kişilerin kabul etmesine bağlı olmaktadır.
Kişiler kabul etmediği takdirde icra kesintisi yapılamamaktadır.
Ancak, madde hükmü sadece ödenen aylıklarla sınırlı olduğundan SGK alacakları ile Nafaka Borçları açısından icra kesintileri yapılabilmektedir.

Ayrıca, 5510 sayılı Kanun Ek Madde 18 hükmüne göre ödenmeye devam edilen "Bayram İkramiyeleri" ile,
Yine 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 98 hükmüne göre bir defaya mahsus olmak üzere bir defaya mahsus yapılmış olan ödeme de,

bu maddelerde yer alan "Bu madde kapsamında yapılan ödemelerden kesinti yapılamaz ve bu ödemeler haczedilemez." şeklindeki hükümlerine göre haczedilmemektedir.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:

SGK tarafından ödenmekte olan emeklilik/yaşlılık aylıkları ile hak sahiplerine ödenmekte olan aylıklar 5510 sayılı Kanunda yer alan hükümler kapsamında haczedilememektedir.
Yani, ister tam olsun ister belirli bir kısmı olsun hiçbir şekilde haczedilememektedir.
Haczedilebilmesi yani icra kesintisi yapılabilmesi için mutlaka kişilerin bu kesintilere rıza göstermesi gerekmektedir.