Derse Girmeyen Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Ek Ders Ücreti Hakkında Karar

Kamu Denetçiliği Kurumuna tarafından yapılan başvuruda (Başvuru No : 2025/1280) başvurucu, Çorum Ölçme Değerlendirme Merkezinde 22/03/2024 tarihinden beri kadrolu Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni/koordinatörü olarak görev yaptığını, Türk Dili ve Edebiyatı alanında doktora mezunu olduğunu, Mevzuata göre Ölçme Değerlendirme Merkezi Öğretmeni olarak görev ve sorumlulukları içerisinde fiilen derse girme gibi bir görevinin bulunmadığını belirterek ek derslerinin % 20 artırımlı olarak ödenmesini talep etmektedir.

Başvuruya konu ek ders ücretlerinin % 20 artırımlı olarak ödenmesi talebiyle ilgili gerek Hazine ve Maliye Bakanlığının açıklamaları gerek 7. Dönem Toplu Sözleşmenin "Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" başlıklı 8'inci maddesi uyarınca ders niteliğinde yönetim görevi karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin %5 ve %15 artırımlı olarak ödenmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir.

2024 ve 2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşmede ise aynı hüküm korunmakla birlikte bu oranların sırasıyla %7 ve %20 olarak düzenlendiği görülmektedir.

Başvuru konusuyla ilgili benzer bir uyuşmazlıkta, Ordu İdare Mahkemesinin 22.02.2024 Tarih ve 2023/1346 Esas, 2024/372 Karar sayılı İlamında, ".Sözleşme'nin 8'inci maddesi ile; Milli Eğitim Bakanlığı'nca öğretmenlerin lisans sonrası kendilerini geliştirmelerinin, mesleki hayatlarına katkı sağlamalarının amaçlandığı, bu amaca yönelik olarak da, yüksek lisans ve doktora yapan öğretmenlerin ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesinin benimsendiği görülmektedir. . Rehberlik ve Araştırma
Merkezlerinde özel eğitim öğretmeni olarak görev yapan davacının işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmadığı, dolayısıyla davacıdan fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans yapmış olan öğretmenlere ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiği, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun bulunmadığı sonucuna varılmıştır."

Yine başvuru konusuna benzer durumda olan yüksek lisans mezunu başka bir rehber öğretmen tarafından ek ders ücretlerinin %5 artırımlı olarak ödenmesi ve mahrum kaldığı ekonomik kayıplarının tazmini talebi ile açılmış olan bir davada; Diyarbakır 1. İdare Mahkemesince 21/01/2021 tarihinde verilen 2020/882 E. ve 2021/74 K. sayılı kararda, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile idarenin dava konusu işleminin iptaline ve davacının eksik ödenen ek ders ücretinin (mahrum kaldığı ekonomik kayıpların) davalı idare tarafından hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verildiğine yer verilmiştir. Mahkeme kararlarının gerekçesi incelendiğinde özetle yaptığı işin doğası gereği ders görevi olmayan, fiilen derse girme imkanı bulunmayan rehber öğretmenlerde fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı gerekçesine yer verilerek dava konusu işlemlerin iptaline hükmedilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; doktora mezunu olan başvuru sahibinin ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesinin sebebinin başvuranın fiilen derse girmemesi olarak gösterildiği anlaşılmış olup, Ölçme Değerlendirme Merkezinde Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni/koordinatörü olarak görev yapmakta başvuranın işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmadığı, ek ders ücreti ödenirken de, rehber öğretmenler için; "her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği" düzenlemesine yer verildiği, bu durumda yaptığı işin doğası gereği ders görevi olmayan, bir başka deyişle fiilen derse girme imkanı bulunmayan başvurandan fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, mevcut görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, dolayısıyla lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans/doktora yapmış olan rehber öğretmenlere de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalar ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; fiilen derse girme imkanı olmayan, mevzuat gereği derse girme görevi bulunmayan, ek ders ücretleri ders görevinden bağımsız olarak ödenen yüksek lisans ve doktora mezunu öğretmen ve okul yöneticilerine ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesi gerektiği, Ölçme Değerlendirme Merkezinde görev yapan başvuru sahibinin mevcut görevinin doğası gereği ders görevinin olmadığından bahisle fiilen derse girme şartı aranması ve ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Bu çerçevede özellikle ek ders görevinin fiilen yerine getirmesi mümkün olmayan, başka birim ve alanlarda görevli, yüksek lisans ve doktora mezunlarının ek ders ücret ödemelerinde yaşanan hukuki ihtilaflar ve görüş farklılıklarının mevcut hak kayıplarını giderecek şekilde net ve yoruma açık olmayan düzenlemelerle hayata geçirilmesinde fayda mülahaza edilmektedir.