TCMB Haziran Raporu: Enflasyonun Yönü Değişti mi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımladı. Rapora göre, yıllık enflasyon gıda ve hizmet gruplarında gerilerken, diğer ana gruplarda yükseliş kaydedildi.

Aylık bazda hizmet ve enerji grupları fiyat artışlarıyla öne çıkarken, gıda fiyatları sınırlı bir oranda geriledi. İşlenmemiş gıda fiyatları sebze öncülüğünde düşüş gösterirken, işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yavaşladı. Taze meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşün mevsim normallerinin altında kalması, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki gerilemeyi sınırladı. Enerji grubunda ise son dönem jeopolitik gelişmelerin etkileri hissedildi ve akaryakıt ile şebeke suyu fiyat artışları öne çıktı.

Hizmet ve Temel Mallarda Enflasyon Gelişmeleri

Hizmet grubunda aylık enflasyon güçlenirken, bayram ve akaryakıt fiyatlarının etkisiyle ulaştırma hizmetleri, eğitim ve kira alt kalemleri öne çıktı. Temel mallarda ise aylık enflasyon zayıflamaya devam etti. Kur geçişkenliği yüksek olan dayanıklı tüketim mallarında, beyaz eşya dışındaki kalemlerde nispeten sınırlı bir artış gözlendi. Üretici enflasyonu ise son dönemdeki jeopolitik gelişmelerden olumsuz etkilendi ve aylık üretici enflasyonu enerji kalemleri öncülüğünde görece yüksek bir artış gösterdi. Yıllık üretici enflasyonu 1,32 puan artışla yüzde 24,45 oldu.

Enflasyona Katkı Sağlayan Gruplar

• Temel mallar, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 0,24, 0,09 ve 0,01 puan arttı.
• Gıda ve alkolsüz içecekler ile hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,66 ve 0,04 puan azaldı.

Aylık Fiyat Artışları ve Endeksler

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle tüketici fiyatlarının aylık artışı bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişiklik göstermedi. B endeksinde sınırlı bir miktar gerileme olurken, C endeksi yatay seyretti. B endeksini oluşturan gruplardan temel mallar ve işlenmiş gıdada fiyat artışları zayıflarken, hizmette yükseldiği gözlendi.

Hizmet Grubunda Detaylar

• Hizmet fiyat artışı haziran ayında yüzde 2,73 ile önceki aya kıyasla yükseldi.
• Grup yıllık enflasyonu 0,85 puan azalarak yüzde 50,34 oldu.
• Aylık bazda ulaştırma hizmetleri fiyatları bayram ve akaryakıt fiyat gelişmelerinin etkisiyle yüzde 4,01 arttı.
• Kara yolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki yükseliş (yüzde 23,57) ana belirleyici oldu.
• Aylık kira enflasyonu kontrat yenileme oranındaki mevsimsel yükselişin etkisiyle önceki aya kıyasla artarak yüzde 3,97 oranında gerçekleşti.
• Grup yıllık enflasyonu 1,97 puan düşüşle yüzde 82,97 olarak gerçekleşti.
• Lokanta-otel fiyatları haziran ayında yüzde 2,10 ile görece korundu.
• Haberleşme grubu aylık enflasyonu yüzde 1,48 ile bir miktar yükseldi.

Temel Mallar ve Enerji Fiyatları

• Temel mal grubu fiyatları yüzde 1,01 artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 21,09'a yükseldi.
• Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı yüzde 1,24, beyaz eşya fiyatları yüzde 3,04, otomobil fiyat artışı ise yüzde 1,07.
• Giyim ve ayakkabı alt grubu fiyatları indirim sezonuna geçişin etkisiyle yüzde 0,32 düştü.
• Enerji fiyatları haziran ayında yüzde 2,27, grup yıllık enflasyonu ise 1,19 puan yükselerek yüzde 45,40.
• Akaryakıt fiyatları yüzde 4,13, şebeke suyu tarifeleri ise yüzde 4,97 arttı.

Gıda Fiyatlarında Gelişmeler

• Haziran ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 0,27 düşerken, grup yıllık enflasyonu yüzde 30,20'ye geriledi.
• Yıllık enflasyon işlenmemiş ve işlenmiş gıda alt gruplarında sırasıyla 3,27 ve 2,24 puan azalarak yüzde 30,26 ve 29,97.
• Aylık bazda işlenmemiş gıda fiyatları sebze, yumurta ve beyaz et kalemleri öncülüğünde yüzde 1,68 azaldı.
• Kırmızı et fiyatları Kurban Bayramı'nın etkisiyle ılımlı seyretti.
• İşlenmiş gıda grubu aylık fiyat artışı yüzde 0,97.

Sektörel Fiyat Gelişmeleri

• Yurt içi üretici fiyatları haziran ayında yüzde 2,46, yıllık enflasyon ise 1,32 puan artarak yüzde 24,45'e yükseldi.
• Ana sanayi gruplarında enerji grubundaki fiyat artışı yüzde 8,42.
• Sermaye malı, dayanıklı tüketim malı, ara malı ve dayanıksız tüketim malı gruplarında fiyat artışları sırasıyla %2,26, %2,12, %1,77, ve %1,12.
• Sektörler bazında elektrik, gaz, buhar iklimlendirme ile rafine petrol ürünleri ve suyun arıtılması ile dağıtılması fiyat artışları öne çıktı.