Memuriyete Giriş Derecesine Bir Derece İlave Edilmesinde İdare Takdir Yetkisi Kullanılabilir mi?

Anayasanın 128 inci maddesinde, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri ile hak ve yükümlülüklerinin aylık, ödenek ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinin hukuki durumlarının, hak ve yükümlülüklerinin başta 657 sayılı Yasa ve diğer özel yasalar ile bu yasalara uygun olarak yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararname veya özel nitelikli tüzük, yönetmelik, Cumhurbaşkanlığı kararları ile düzenlenmesinin doğal sonucu olarak, bu düzenleyici tasarruflarda yer alan kurallar esas alınarak saptanması 'Statü Hukuku'nun gereğidir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 36'ncı maddesinin (A) bendinin 2'nci fıkrasında, "Dört yıl süreli yükseköğrenimi bitirenlerden yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan öğretmenlik hizmetinde çalışanlar, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Öğretmen Okulu ve Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu mezunları, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi ile Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksekokulu mezunları, Teknik Eğitim Fakültesi (Yüksek Teknik Öğretmen Okulu) ve Güzel Sanatlar Fakültesi, (İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu) mezunları, öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece eklenmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınırlar." hükümleri düzenlenmiştir.

Ombudsmanlık (Başvuru No : 2024/15307) a intikal eden bir başvuruya konu olayda, mülga Devlet Personel Başkanlığının Güzel Sanatlar Fakültesi mezunu olanların memuriyete giriş derecesine 657 sayılı Kanunun 36 maddesinin 2 fıkrası hükmü uyarınca bir derece ilave edilmesi gerektiğine ilişkin 16/05/2008-9486 sayılı görüşünde; Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafiker Bölümü lisans mezunu olarak Teknik Hizmetler Sınıfına dahil Grafiker kadrosunda görev yapan .'ın emeklilik, kazanılmış hak ve ödemeye esas aylık yönünden 657 sayılı Kanunun 36/A-2 ve 4'üncü maddeleri kapsamına girmediğinden 9'uncu derecenin 1'inci kademesi ile göreve başlatıldığından bahisle, ilgilinin memuriyete giriş derecesine 657 sayılı Kanunun ilgili hükümleri gereğince bir derece ilave edilip edilmeyeceğine ilişkin mezkur maddede sayılan unvanları ihraz edenler ile belirtilen okullardan mezun olanların Devlet memuriyetine girmeleri halinde şarta bağlı olmaksızın memuriyet giriş derece ve kademelerine bir derece ilave edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Bilgisayar işletmeni kadrosunda görev yapan başvuranın Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi mezunu olduğu yukarıda anılan Madde içerisinde Güzel Sanatlar Fakültesi mezunlarına bir derece verileceğinin belirtildiği bu nedenle başvuranın memuriyete giriş derecesine bir derece ilave edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Yukarı anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; mezun olunan okul türünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36 ncı maddesinin A fıkrasının 2 nolu bendinde sayılması sebebiyle başvuranın memuriyete giriş derece ve kademelerine bir derece ilave edilmesi talebinin reddine ilişkin işlemin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmış ve başvuranın memuriyete giriş derece ve kademesine bir derece ilave edilmesi yönünde Marmara Üniversitesi Rektörlüğüne Tavsiyede bulunulmasına karar verilmiştir.

Sonuç itibari ile 657 sayılı Kanun uygulamasında ilave derece verilmesi ile ilgili olarak kanunen aranan şartları bertaraf edecek idari uygulamalardan kaçınılması, çalışanın somut olarak yerine getirdiği yükümlülükleri dikkate alınarak hak kayıplarının giderilmesinde daha fazla hassasiyet gösterilmesi, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde çalışan odaklı bir yaklaşımın en önemli anahtarlarından biridir.