Bakan Uraloğlu: 2G kullanıcıları hem telefonunu hem de sim kartını değiştirecek
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye'nin mobil iletişim altyapısına ilişkin önemli verileri paylaştı. Bakan Uraloğlu, yaklaşık 85 milyon telefon abonesinin bulunduğunu ancak bu cihazlardan sadece 22 milyonunun 5G teknolojisine uyumlu olduğunu belirtti. Uraloğlu, 2G teknolojisini kullanan abonelerin 5G hizmetlerinden faydalanabilmek için hem cep telefonlarını hem de SIM kartlarını değiştirmeleri gerekeceği konusunda uyarıda bulundu.
5G ihalesine yönelik çalışmalarda büyük gayret gösterildiğini ifade eden Uraloğlu, "Doğru argümanlarla, hem kamunun hakkının korunması hem de bu işte olan operatörlerin hakkının korunması için, daha fazla nasıl hizmet verebiliriz, kamuya katkı nasıl sağlayabiliriz, diye çalışıldı. Biz öncesinde bu hizmeti Türkiye'de deneyimledik. İstanbul Havalimanı'nda, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, dört büyük kulübümüzün stadyumlarında denedik. Özellikle üretim tesislerine yönelik toplam 41 alanda deneme izinleri verdik. Yarın ihalesi olacak ve Nisan 2026'nın hemen başında ilk sinyalleri almaya başlayacağız." ifadesini kullandı.
"Nüfusun yoğun olduğu illerde kullanılmaya başlanacak"
Uraloğlu, 5G'nin, nüfusun yoğun olduğu Marmara Bölgesi'nde, İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Bursa ve Konya gibi illerde kullanılmaya başlanacağını ve ilk sinyallerin buralardan alınacağını söyledi.
5G'ye geçisin bölge bölge olacağını bildiren Uraloğlu, "Kapsama süreci, tüm Türkiye'yi kapsayacak şekilde bir yıl, belki birazcık fazla olacak. Çünkü sahada ciddi miktarda donanımın yerleştirilmesi, değiştirilmesi süreci gerçekleşecek. Bakanlık olarak hizmetin en iyi kalitede, en yaygın şekilde olması bizim için birinci öncelik. 5G ihalesinden kamuya alacağımız pay 2 milyar 125 milyon dolar olacak, bu bizim başlangıcımız. Onun altında bedel beklemiyoruz, onun üstünde olacak. Üç operatörümüz var, orada yiğitliklerini göreceğiz. Ona göre rakamı sizlerle beraber takip edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Uraloğlu, 5G ile yapılan testlerde 100 megabit ile 1 gigabit arasında değişen hızlara ulaştıklarını, hızların değişiminin, ortamın kapalı, açık olması ve kullanıcı sayısına göre değişkenlik gösterdiğini aktardı.
AA yayınında 5G hız testi de yapan Uraloğlu, "İlk etapta indirme hızı 1876 megabite kadar çıktı. Gönderme hızı 175 megabitler civarında, bu bizim için yeterli. Bu rakamlar bizim 5G'deki hızımızın artık onaylandığı, test edildiği rakamlardır. 4,5G'ye göre 10 kat daha fazla hıza eriştiğimiz rakamlar." dedi.
"5G'de de yüzde 60 yerlilik öngörüyoruz"
Uraloğlu, 5G'ye ilişkin yerlilik öncelikleri olduğunu, mümkün olduğu kadar yerli ve milli ürünleri kullanılması konusunda çalıştıklarını belirterek, yerli üretim yapan Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesini 5G sürecine katmaya gayret ettiklerini bildirdi.
5G ile elde edilecek kazanımlara işaret eden Uraloğlu, "Bu, büyük yatırımlardan bir tanesi. Bizim Hazineye vereceğimiz gelir, 2 milyar 125 milyon doların üzerinde olacak. Türkiye ekonomisine katkısının milyarlarca dolar olduğunu söyleyebilirim. 4,5G'de yüzde 45'lik yerlilik oranı öngörmüştük. Şu andaki rakamımız yüzde 52, onun üzerine geçmiş olduk. 5G'de yüzde 60 yerlilik oranı öngörüyoruz. Yerliliğin, bütün haklarının da Türkiye'ye ait olduğu en az yüzde 30 üründen olması gerekiyor, şartımızı böyle koyuyoruz." dedi.
Uraloğlu, yerli üretim yapan firmaların teşvik edilmesi anlamında, Ulaştırma, Haberleşme, Denizcilik Araştırmaları Merkezi ve TÜBİTAK ile bugüne kadar birçok destek verdiklerini aktardı.
Bundan sonra da o destekleri vermeye devam edeceklerini anlatan Uraloğlu, "Destekler noktasında diyoruz ki üç operatör var. Bu operatörlerle de görüşüp, onların istediği bir ürünü geliştirmeye talip olun, biz sizi destekleyelim. Buradan artık ürün odaklı destekler çıkmaya başladı. Bu da bizim için kıymetli. Biz bunu desteklemeye devam edeceğiz." ifadesini kullandı.
Bakan Uraloğlu, 5G ile günlük kullanımda 10 kat hız artışı olacağını belirterek, "Bizim esas hedefimiz makineler arasındaki haberleşmeyi sağlamak, görüntü aktarmayı hızlandırmak, bir ameliyat operasyonunu uzaktan yapabilmek, anlık olarak onu öğrencilere ve meslektaşlarına yansıtabilmesini sağlamak. Biraz daha bizim alanımıza, Bakanlığın alanına gelirsek hedefimiz akıllı ulaşım sistemlerini bütün ülkede hayata geçirmek." diye konuştu.
Hasdal-İstanbul Havalimanı arasındaki 40 kilometrelik bir alanda 5G ile akıllı ulaşım sistemlerinin deneneceğini bildiren Uraloğlu, bu kapsamda sensörlerin yerleştirildiğini ve muhtemelen uygulamanın gelecek ay devreye alınacağını söyledi.
Uraloğlu, söz konusu sistemle yapılan yollarda, birkaç kilometre ileride bir kaza olduğunda, sürücünün fiziki olarak görmemesine karşın kazayla ilgili uyarı alacağını belirtti.
Enerji verimliliği noktasında 4,5G'ye göre yüzde 30 enerji tasarrufu elde edileceğini aktaran Uraloğlu, robotların daha az gecikmeyle etkin bir şekilde kullanılacaklarını ve bunun işlerin daha hızlı ve daha profesyonel yapılmasına katkı sağlayacağını söyledi. Uraloğlu, bu teknolojinin, nesnelerin internetine hız kazandıracağına da dikkati çekerek, uzaktan yapılan tarımsal sulamalarda da uygulamanın etkileri olacağını ifade etti.
"Operatörlerin kampanyaları olacaktır"
Türkiye'de yaklaşık olarak 96 milyon mobil abone olduğunu aktaran Uraloğlu, bunların yaklaşık 11 milyonunun makineler arasında iletişim sağlayan aboneler olduğu bilgisini paylaştı.
Uraloğlu, yaklaşık 85 milyon telefon kullanıcısı abone bulunduğuna belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Bunların 22 milyonu, yani dörtte biri kadarı 5G uyumlu telefon. Peyderpey, telefonlar değiştirildikçe, buna sahip olmayan vatandaşın alımıyla bu telefonlar değişmiş olacak. Yani şu andaki rakamımızın yüzde 26 olduğunu söyleyebilirim. Sim kart noktasında da 4,5G kullananlar zaten uyumlu, onlarda bir problem yok. 2G ve 3G olanlara bakarsak, özellikle 2G'yi söyleyeyim, 2G ses iletimi ve mesaj noktasında yeteneğe sahip. Onlar kullanamayacak, eğer kullanmak isterse hem telefonunu hem de sim kartını değiştirmesi gerekecek."
Operatörlerin 5G uyumlu cihazlara yönelik kampanya sunup sunmayacağına ilişkin Uraloğlu, "Mutlaka olacaktır yaygınlaştırılması için. Çünkü onlar çok ciddi yatırım yapacaklar. O yatırımın geri dönüşünü sağlamak anlamında onların kampanyaları olacaktır. Elbette biz de bunu destekleyeceğiz." dedi.
Uraloğlu, 5G altyapısının tamamlanmasıyla kırsal kesimlerde yaşanan erişim sorunlarının da çözülebileceğini belirtti.
"Hız olunca risk artıyor"
Yeni baz istasyonlarının yerleştirilmesi gerektiğine, bunların yerleştirip devreye alınmasıyla kapsama alanının genişleyeceğine dikkati çeken Uraloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Operatörlerin 4,5G yükümlüğü nüfusun yüzde 95'ini kapsamaktı. Nüfusun yüzde 95'ini kapsadı mı, kapsadı. Bu anlamda genel bir problem yok. Özellikle taşrada, nüfusun az olduğu yerlerde, pandemiyle birlikte uzaktan çalışma alışkanlıklarının ortaya çıkmasıyla, sadece ses değil internetin de uç noktalara ulaşmasıyla ilgili talepler var. 5G burada ciddi bir katkı sağlayacak. Yüzde 95 olan oranları 97'lere, 98'lere, yüzde 100'lere yaklaştırma imkanımız olacak. Belki bazı uydu çözümleriyle, ki şu anda da kullanıyoruz, ama 5G'de daha etkin kullanacağız. Oraya bir baz istasyonu kurmadan da bu hizmeti verme imkanımız olacak. Ziyaretlerimde vatandaştan yolla ilgili talepler geliyordu ama son zamanlarda kapsamayla ilgili talepler de üst seviyede geliyor, o da bizim için kıymetli, biz de dikkate alıyoruz."
Uraloğlu, 5G teknolojisine geçişle siber güvenlik konusunun da gündeme geleceğine işaret ederek, BTK'da bu konuda Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezinin (USOM) bulunduğunu ve merkezin 7 gün 24 saat 17 milyon IP adresini sürekli denetlediğini bildirdi.
Söz konusu denetlemelerle büyük ve küçük birçok saldırının önüne geçtiklerini dile getiren Uraloğlu, "Hız olunca risk artıyor ama özellikle yerli yazılımlarımızla, yapay zekayla saldırıların önüne geçmeniz lazım. Türkiye bu anlamda Avrupa'da rol model ülkelerden bir tanesi. Uluslararası Telekomünikasyon Birliğinin kriterlerine göre, biz bu işi iyi yapıyoruz. Siber Olaylara Müdahale Merkezimiz var. Genel anlamda riskler elbette var ama başarılı bir ülke olduğumuzu söyleyebilirim." diye konuştu.
"6G için ilk uğraşlar ülkemizde de başladı"
Uraloğlu, operatörlerin 2G, 3G ve 4,5G için 2029'da bitecek imtiyaz sözleşmelerine ilişkin, "2029'da biten 2G ve 3G sözleşmelerini 5G ihalesiyle otomatik olarak uzatacağız." ifadesini kullandı. Sonrasında bu hizmetler için elde edilen cironun yüzde 5'ini de devlet olarak alacaklarını söyleyen Uraloğlu, 3G'nin ve 4,5G bir öneminin kalmayacağına işaret ederek, 2G'nin sadece ses iletimi ve mesaj iletimi anlamında hayatına devam edeceğini kaydetti.
6G çalışmalarına ilişkin de bilgi veren Uraloğlu, dünyada bununla ilgili süreçlerin başlatıldığını ve bu süreci kaçırmak istemediklerini ifade etti.
Bakan Uraloğlu, 5G noktasında yüzde 60 yerlilik şartı getirdiklerinin, bunun yerli üreticilerin ekonomik olarak gelişmesini sağlayacağının altını çizerek, şunları söyledi:
"Esasında verdiğimiz en büyük destek, ihaleye koyduğumuz şarttır. 'Gidip yerliden alacaksınız.' diyoruz. Dolayısıyla zaten destekledikçe, girişimcimizi tutamıyoruz. Onlar zaten dünyada ne varsa onu alıyorlar. Tersine ya da onun bir ötesine, üzerine çıkıyorlar. Onun için onları tebrik ediyorum. Biz de bu 6G sürecini, 5G'de olduğu gibi, maddi ve manevi olarak desteklemeye devam edeceğiz. Yani ilk uğraşlar ülkemizde de başladı diyebilirim."
"Bizi daha az gecikmeli bir iletişim bekliyor"
5G teknolojisinin kendi kişisel yaşamındaki etkisine ilişkin de konuşan Uraloğlu, teknolojinin, bakan olarak, işlerini çok kolaylaştıracağını anlattı. Uraloğlu, her türlü ulaşım sistemini anlık takip edebileceklerini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
"Bazen yolda olan bir olayı, eğer orada bir sistemimiz yoksa, sizlerden duymuş olabiliyoruz. Oradaki Anadolu Ajansının veya diğer haber ajanslarının muhabirinden duymuş olabiliyoruz. Bu, çok istediğimiz bir şey değil. Onu ilk duyan biz olacağız ve alınması gereken önlemler ne varsa onları almış olacağız."
Fırsat buldukça film izlemeye gayret ettiğini, oradaki kalitenin kendisi için kıymetli olduğunu dile getiren Uraloğlu, dün akşam A Milli Futbol Takımı'nın maçını seyrettiğini ve 5G ile artık statla beraber maç keyfini yaşamış olacaklarını söyledi.
Uraloğlu, yarın yapılacak ihale öncesi kurulan stantlarda yapılacak çalışmalara ilişkin şunları kaydetti:
"İhale komisyonumuzun olacağı alan, üç operatörümüzün Vodafone, Turkcell ve Türk Telekom'un olacağı alan. Haberleşme teknolojileri kümelenmesi üyelerimiz var. Ben de hepsini tek tek keyifle gezdim. Neler yapabildiğimizi, bizim müteşebbislerimizin nelere cesaret ettiklerini, neler başardıklarını zaten takip ediyorum ama böyle görmüş olmak, işin açıkçası, beni mutlu ediyor. Onları tebrik ediyorum. Bu cesaret işidir, risktir. O riski alıyorlar, yapıyorlar. Bütün bu işleri üç operatörümüz için yapıyorlar. Burada bizi çok daha kısa zamanlı, çok daha az gecikme süreli her türlü iletişim bekliyor."